Migne Patrologia Latina Tomus 50
AuInHiA.DeMiGe 50 Auctor incertus (Hilarius Arelatensis?) Parisiis J. P. Migne 1846 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
De miraculo Genesii
Opera Dei narrare honorificum est: ergo operae pretium est miracula dicti operis ad S. martyris Genesii gloriam referenda narrare. Natalis enim ipsius die frequens ille in civitate Arelatensi casus, pontis abrupti periculo, urbem totam nimio tremore concussit, et animis subiti pavoris discrimine concussis, solemnitatis laetitiam recepta salutis gratia laetiorem reddidit, jucunditate duplicata. Nam cum quos in hac celebritate plus etiam quam suos Arelas populus coegisset, quorum in illa die gaudiis ipsa civitas angusta erat, semitae et spatia camporum, surgente in agmine, et laborantibus sua cunctis densitate ibat in ulterioris fluminis ripam, in honorem martyris, Christo devotus exercitus cum charis conjugibus, dulcibus pignoribus, plura simul beneficia habere festinans. Nec contentus uno in loco vota perfundere, in ecclesia pervigil, antelucanus ad locum caedis et sanguinis festinabat; item ad sepulcrum gaudiorum immolans hostias, quasi occupaturus aures martyris properabat. Nec clericorum officia solemniter ordinata, nec ipsum denique lucis tempus exspectabat. Splendor siquidem festivitatis, collucente urbe tota, omnem omnimodis pepulerat noctis horrorem. Interim via illa navalis, qua inter confoederatas sibi urbes, illius terribilis Rhodani terga calcantur, subito, aut sub injusto fasce, aut nimio materiarum pondere, aut per obliquum amnis illapsum prona diffusa est. Incertum est quo casu: certum tamen cujus insidiis pretiosum onus, hoc est fidelium turmam in mediis fluctibus male pendula strata deposuit, astante me, quod veraciter loquor, et pedem ab ipso, ut ita dixerim, ponte referente. Magnus illico fragor populi tam ruentis quam circumstantis exoritur; pavor tota urbe percurrit: hic conjugi, ille filiis, alii propinquis, alii amicis; omnes simul diversis affectibus metuunt; qui parum, civibus.
Inter haec sanctae recordationis antistiti Honorato, quo tunc ille populus pastore gaudebat, uni quidem pro omnibus metuenti, omne cladis pondus incumbit: quos tunc illa pietas stimulos accepit! quam subita animi aegritudine aegris praesto fuit! Erectis confestim ad coelum oculis, intentione cordis luminibus exaequata, ita a nobis circumstantibus mentis excessu totus abscessit, ut nemo dubitaret quin tribunalibus Christi cum S. Genesio opem praesentis mali impetraturus astaret. Agebantur interim grandi tumultu miseranda naufragia: mixti hominibus phalerati equi, impedito indignantes natatu, altis pectoribus crura innotabant: quidquid obvium fuerat, seu admoniti periculo, seu pavidi instinctu, proculcantes pavida virtute; impliciti charis oneribus matrum ulnam, et pressi caucis matronalibus famuli, et tota itineris sui immixta fragminibus pompa solemnis. Nemo hoc loco malus interpres occurrat, nemo tantam martyris gloriam maligna obtrectatione obscuret, et ripae vicinam turbam nullus alleget, nemo vadis exceptos asserat, quos palam dextera divina salvavit. Depressa peregrinorum mercibus, quotidie iisdem ripis inaestimabilium onerum navigia junguntur: navem illic ferendis pontibus, tamquam jacere fundum desperaret aggeribus, ordinatio antiqua constituit. Tantum cum hoc vasto gurgite, stipati populi pondus exposuit, quantum longissimis validissimis, eodemque confractis pondera trabibus acceperat.
Occurrat nunc animis atque oculis ista replicantium, simul totum Rhodanus, ruina, naufragium, implicanda turba miserorum diversa, in unum diaboli insidiis conglomerata pernicies. Nihil periculo defuit ut ad gloriam martyris nil deesset. Quando enim alumnos ipsius mergeret fluvius, quem eodem die piis natalibus consecrasset? O magna Dei gloria! Erupit e vasto gurgite gloriosus exercitus. Jordanem iterum crederes, rupto divinitus amne, patuisse; aut iterum maria populo Dei, sicut sub Moyse quondam duce, in virgae imperio iter inter fluenta solidum praebuisse. Neminem ruina quassavit, neminem gravatum vestibus fluvius involvit, nemini haustum suum fluvius incessit. Illaesos omnes atque incolumes vernacula ac familiaris ripa suscepit. Pompa omnis, sicut ingressa fuerat, egressa est. Materfamilias ex profundo famulorum suorum cervicibus mobilium cubiculorum secreta viderunt. Comptae in honorem Dei virgines, nulla fluitantium monilium detrimenta senserunt; acus ipsae, ut ita dixerim, sicut affixae fuerant maternis manibus, haeserunt. Nemo damnum aliquod rei, nemo dispendium salutis accepit. Occurrunt pignora chara pignoribus: unusquisque proximum suum, cui plurimum timuerat, laetus amplectitur. Cujus hic nisi Christi per intercessionem martyris sui praesens virtus operata est? Convenit utique episcopus martyrem, et dominum martyr. Ostensum est salute dignum fidelis populi officium. Et denique plurimi (quod mecum forsitan, et cui fecistis agnoscitis) illico, ne vel leviter turbare devotionem sanctam liceret inimico, vestibus ut erant madidis navigia conscendunt, et matutinum rigorem fluvii spe fervente contemnunt; festini quo intenderant, ad locum scilicet caedis, animo victore perveniunt, alacritate majori post periculum recens vota fusuri. O dignae audiri preces! quae non fractae injuriis, imputare nesciunt quod periclitati sunt: grates referre sciunt quod evaserunt. Omnes gaudio tripudiant: assistunt denique solemnibus laeti, interfuisse periculis juvat: quia conspicabile interfuisse miraculis: tanti cuique fuit de salute dubitasse, ut salutem suam mirabiliter acquireret. Integro suorum numero Honoratus pastor exsultat: qui quidem haec manu politiori, majorique gratia mansuris perpetuo saeculo scriptis mandare potuisset, nisi divini muneris conscius in legatione S. martyris particeps designatus, quod se praesule Dominus haec contulisset, insolentius exsultare timuisset. Et quidem ad nos beneficia per plures diffusa perveniunt. Caeterum quanti in se privata cognoscunt? Quod soli Deo ascribimus, qui omnium conditor et conscius colitur, et vivit cum Filio et Spiritu sancto per infinita saecula saeculorum. Amen.