Interpretatio mystica

E Wikisource
 EPUB   MOBI   PDF   RTF   TXT
Interpretatio mystica
Saeculo V

editio: Migne 1850
fons: Corpus Corporum

Migne Patrologia Latina Tomus 80

AilSco.IntMys 80 Aileranus Scoto-Hibernus Parisiis J. P. Migne 1850 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin

Interpretatio mystica

Opportunum videtur de nominibus genealogiae dominicae juxta mysticos, majorum duntaxat auctoritate perceptos, exponere intellectus; eo utique sensu imprimis posito, ut quomodo in Dominum nostrum Jesum hominis [ Forte, nominis] cujusque referenda sit interpretatio, convenientibus sacrarum Scripturarum astruatur testimoniis, ipsumque Salvatorem omnes genealogiae generationes figurasse ac prophetasse doceantur, cujus genealogiae divina providentia sunt insertae. Dominus itaque Jesus Christus, qui est Sacerdos secundum ordinem Melchisedech (Psal. CIX), et Rex secundum electionem David, quem unxit Samuel prae fratribus suis in regem et prophetam (I Reg. XVI, 18), sicut etiam Pater, Jesum Christum oleo laetitiae prae participibus suis (Hebr. I, 9), in [qui in] patriarchis Patriarcha, in sacerdotibus Sacerdos, in judicibus Judex, in prophetis Propheta, in ducibus Dux, in apostolis Apostolus; in angelis, magni consilii Angelus dicitur.

In Abraham Pater excelsus intelligitur (Hieron. l. Interp. nom. Hebr., de Gen.), de quo inter caetera Isaias loquitur: Vocabitur nomen ejus Admirabilis, Consiliarius, Deus Fortis, Pater futuri saeculi, Princeps pacis (Isai. IX, 6). Et David inquit: Si autem dereliquerint filii ejus legem meam, et in judiciis meis non ambulaverint; si justitias meas profanaverint, et mandata mea non custodierint, visitabo in virga iniquitates eorum (Psal. LXXXVIII). Cum enim ceciderint filii Domini nostri Jesu Christi, quos verbo vitae genuit, et per baptismum iterum nasci fecit, non collidentur; quia Dominus supponit manum misericordiae suae (Psal. XXXVI, 24) quam periclitanti Petro porrexit (Matth. XIV, 30).

In Isaac gaudium (Philo, l. Interp. nom. Hebr., de Genes., Origen. homil. 7 in Gen.); dicente angelo ad pastores: Ecce annuntio vobis gaudium magnum, quod erit in omni populo (Luc. II, 10), nam ut de Joanne Baptista dixerat ad Zachariam: Et multi in nativitate ejus gaudebunt (Luc. I, 14). Prophetis namque et sanctis hominibus et divina repromissione nascentibus, gaudium parentibus oriebatur et propinquis; nascente autem omnium Redemptore ac totius mundi Domino, merito incomparabile et maximum gaudium omni populo, id est, omni humano generi annuntiatur exortum.

In Jacob supplantator (Gen. XXVII, 36. Origen. hom. 11 in Exod. Arnob., in Psalm. LII) ipse etenim dicit: Nemo potest in domum fortis introire, et vasa ejus diripere, nisi prius alligaverit fortem (Matth. XII, 29); supplantatum enim Dominus habuit Satanam, cum dixerit: Vade retro, Satanas (Marc. VIII, 31); plantam [ Forte, planta] namque retro retrudit.

In Juda confitens (Hieron., in c. III Marc., et l. Interp. nom. de Matth.; Orig., hom. 17 in Gen.), qui dixit: Confiteor tibi, Pater Domine coeli et terrae (Matth. XII, 25).

In Phares Divisor (Origen., hom. 23 in Matth.) qui separat oves ab haedis (Matth. XXV, 32), id est, fructuosos ab infructuosis.

In Zara Orientalis (Philo, l. Interp. nom. de Gen.), de quo prophetalis spiritus: Ecce, inquit, Vir Oriens nomen ejus. De quo item Zacharias ait: Visitavit nos Oriens ex alto (Zach. VI, 12; Luc. I, 78). Et alibi: Timentibus nomen Domini orietur sol justitiae, et sanitas in pennis ejus (Malach. IV, 2); cujus diei ortum et occasum videre concupivit Abraham, et vidit (Joan. VIII, 56). Ortum autem nativitatem, qua Verbum caro factum est, et habitavit in nobis (Joan. I, 14), occasum vero mortem crucis, quam passus est pro nobis (Phil. II, 8), intelligere debemus. Ille enim aeternus et inneffabilis Divinitatis dies, de quo dicitur: Hodie genui te (Psal. CIX, 4), semper est principium, sed nescit ortum; semper est finis, sed nullum habens occasum. Coccinei [Forte, Coccini ] autem sic a Domino derivatur vocabulum, ut vel rubrum passionis cruorem, vel ignitae charitatis (cujus exemplum dedit), inexstinguibilem in ipso significat ardorem.

In Esdron. Sagittam vidit (Origen. hom. 35 sup. Matth.; Aug., sup. psalm. LXXXVII; Isych., sup. Levit. XIV), sive atrium ejus (Philo, l. Interp. hom., de Josue), cui dicitur: Sagittae potentis acutae (Psal. CXIX, 4); sagittae autem ipsius praecepta sunt dominica, vel judicantis judicia: Atrium vero, id est, domus lata et omnibus patens, idcirco dicitur, eo quod omnes ad se invitans dicit: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis (Matth. XI, 28): Itemque qui manet in me et ego in illo, hic fert fructum multum (Joan. XV, 5); et iterum: Ite, inquit, ad exitus viarum, et compellite omnes intrare (Luc. XIV, 23).

In Aram Electus de quo sic loquitur. Ecce Puer meus, quem elegi, electus meus, dedi spiritum meum super eum (Matth. XII, 18); et revera quis est puer electus, nisi qui a pueritia reprobavit malum et elegit quod bonum est (Isai. VII, 13); quod non est commune omnium puerorum, praeter unum puerum, qui de peccato, sine peccato, ut vermis imputridus de putredine natus est.

In Aminadab Populus meus spontaneus (Philo, l. Interp. nom., de Exod., Num., Judic.), qui dicit: Nemo tollit animam meam a me ipso (Joan. X, 18). Et: Si vis in vitam venire, serva mandata (Matth. XIX, 17).

In Naason augurans (Hieron., l. Interp. nom. Hebr., ae Actis apost., et Matth.), qui promittit dicens: Cum venerit Filius hominis in majestate sua (Luc. IX, 26), cujus prophetia in tria prophetiae tempora respexit, in praeteritum, ut est, vidit Abraham diem [meum], et gavisus est; in praesens, ut est: Quid cogitatis mala in cordibus vestris (Joan. VIII, 56)? In futurum, ut est: Erunt enim sicut angeli in coelo (Matth. IX, 4); et illud: Solvite templum hoc, et in tribus diebus excitabo [illud] (Joan. II, 19).

In Salomon sensibilis (Hier. l. Interp. nom. de Matth.); Marc. XII, 25, qui dicit: Tetigit me aliquis, nam ego sensi virtutem de me exisse (Luc. VIII, 46). Et: Quid cogitatis mala in cordibus vestris (Matth. IX, 4)? Vere sensibilis est, qui cogitata ut facta, et futura ut praesentia cernit; sicut de eo scriptum est: Qui fecit quae futura sunt (Sap. VIII, 8).

In Booz in quo robur est (Philo, l. Interp. nom., de lib. Judic., Ruth) qui ait: Omnia traham ad meipsum (Joan. XII, 32). Omnis hominis virtus in morte deficit, Verbum vero quod caro factum est, de infirmitate fortius, de morte vivacius, de humilitate excelsius factum est.

In Obed serviens (Joseph, l. V, c. 14, Ant.), qui non venit ministrari, sed ministrare (Matth. XX, 28); itemque Apostolus: Formam, inquit, servi accepit (Philipp. II, 7).

In Jesse incensum (Philo, l. Interp., de I et III Reg.) qui ait: Ignem veni mittere in terram (Luc. XII, 49). Et Joannes: ipse, ait: Baptizabit vos in Spiritu sancto et igni (Matth. III, 11; Luc. III).

In David desiderabilis (Hieron. l. Int. nom., de Matth.; et Act. apost.), de quo evangelista dicit: Et resplenduit facies ejus sicut sol (Matth. XVII, 2). Unde etiam Propheta dixerat: Speciosus forma prae filiis hominum (Psal. XLIV, 3).

In Salomone pacificus (Orig. hom. 6 in Joan.), qui ait: Pacem meam do vobis (Joan. XIV, 27). Addens meam ostendit odisse non suam; de qua dicitur: Non veni pacem mittere in terram, sed gladium (Matth. X, 34). Et Apostolus de Christo: Ipse, inquit, est pax nostra qui fecit utraque unum (Ephes. II, 14).

In Roboam latitudo populi (Philo, l. Int. nom., de II Reg.; Hieron., ibid., de Matth.), cum ait: Multi ab Oriente et Occidente venient, et recumbent cum Abraham et Isaac et Jacob in regno coelorum (Matth. VIII). Itemque alibi: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis (Matth. XI, 28), impetus autem populi idcirco vocatur, quia sicut fulgur exit ab Oriente et paret usque in Occidentem, ita erit et adventus Filii hominis (Matth. XXIV, 27).

In Abia Pater Dominus (Hieron, ubi supra, de Matth.), qui ait: Nolite vocare vobis Patrem super terram (Matth. XXIII, 9), non quia duos in divinitate dicamus esse, sed quod etiam homo magistri illius hominis pater sit quem docet, Paulo dicente: Nam etsi decem millia paedagogorum habeatis in Christo, sed non multos patres; nam in CHRISTO JESU per Evangelium ego vos genui (I Cor. 4). Si autem discipulus meruit pater vocari, quanto magis Magister ejus.

In Asa tollens (Philo, l. Int. nom, de III Reg., Jeremia), de quo Joannes: Ecce, inquit, Agnus Dei, qui tollit peccata (Joan. I, 29).

In Josaphat ipse judicans (Philo, ibid, Reg. II, III), ut ait: Pater non judicat quemquam, sed omne judicium dedit Filio (Joan. V, 22).

In Joram ubi est excelsus (Philo, ibid., Reg. III; Hieron., ibid., de Matth.), ut ait: Nemo ascendit in coelum, nisi qui de coelo descendit (Joan. III, 13).

In Ozia robustus Domini (Philo, ibid., de Esaia), qui dixit: Lazare, prodi foras (Joan. XI, 43). Tunc etenim vox Domini fuit in virtute, cum animam quatriduani mortui ab inferis, et corpus revocavit de sepulcro.

In Joatham consummatus (Hieron. l. Int. nom. Heb., de Matth.), de quo dicitur: Consummata omni tentatione (Luc. IV, 13); et in fine omnium, quae prophetata sunt de eo dicitur: Et cum consummasset. Tunc omnia verba haec dixit discipulis suis: Scitis quia post biduum pascha fiet (Matth. XXVI, 2). Et in cruce pendens acetoque potatus dixit: Consummatum est, et inclinato capite tradidit spiritum (Joan. XIX, 30). Si vero perfectus (Auctor oper. imperf., hom. 1 in Matth.) dicatur, sic exponitur, quia qui suos jubet esse perfectos, dicens: Estote perfecti, sicut et Pater vester coelestis perfectus est (Matth. V, 48); prae caeteris perfectus dici debuit Jesus, quippe qui coepit facere et docere (Act. I, 1) quae perfecta sunt.

In Achaz convertens (Auctor op. imperf., hom. 1 in Matth., et Orig., in Ex.), qui ait: Poenitentiam agite, appropinquavit enim regnum coelorum (Matth. III, 2); vel apprehendens (Philo, l. Int. nom. de Michaea), qui apprehensa manu socrum Petri sanavit febricitantem (Luc. IV, 38), et filiam principis mortuam resuscitavit (Matth. IX, 23). Paulus quoque: Si quo modo, inquit, apprehendam in quo apprehensus sum (Philipp. III, 12). Item alibi: Non enim angelos apprehendit, sed semen Abrahae apprehendit (Hebr. XXII, 16).

In Ezechia confortavit Dominus (Auctor. anonym., hom. 1 in Matth.), qui ait: Confidite, ego vici mundum (Joan. XVI, 31). Et Paulus: Nos autem, ait, praedicamus: Christum Dei virtutem et Dei sapientiam (I Cor. I, 24).

In Manasse obliviosus (Philo, ubi supra de Genes. ), qui ait: Remittuntur ei peccata multa, quia dilexit multum (Luc. VII, 47); Charitas namque multitudinem operit peccatorum (Jac. V, 20). Et Ezechiel: In quacunque die, ait, conversus fuerit injustus ab injustitia sua, omnes iniquitates ejus oblivioni tradentur (Ezech. XVIII).

In Amon fidelis (Philo, ibid., de Jerem.), qui ait: Petite et dabitur vobis (Matth. VII, 7). Et Paulus ait; Ut misericors fieret, et fidelis Pontifex ad Dominum (Hebr. II, 17). Et Joannes in Apocalypsi: Et a Jesu Christo, qui est testis fidelis (Apoc. I, 5); fidelis autem dicitur, cujus sunt semper promissa fidelia, quae in utramque partem et speranda sunt pariter, et expavescenda.

In Josia ubi est incensum Domini (Hier. l. interp. nom. Hebr.), de quo dicitur: Et prolixius orabat (Luc. XXII, 44), quomodo vero oratio incensum esse dicitur, Psalmista testatur, dicens: Dirigatur, Domine, oratio mea sicut incensum in conspectu tuo (Psal. CXL, 2).

In Jechonia praeparans (Hieron., ibid.; et Philo, 4. Interp. nom., de I Reg. et Jerem.), ut ait: Si abiero et praeparavero vobis locum, iterum veniam ad vos, et accipiam vos ad meipsum (Joan. XIV, 3).

Si vero proprie Joachim, et Joachin, id est, Pater, distinguatur; in Joachin Domini resurrectio dicitur (Hieron., ibid. de Matth.), ut ait: Postquam autem resurrexero, praecedam vos in Galilaeam (Matth. XXVI, 2); in Joachim Domini praeparatio (Auctor oper. imperf., hom. 1 in Matth.), qui dixit: Venite, benedicti Patris mei, possidete paratum vobis regnum ab origine mundi (Matth. XXV, 34).

In Salathiel, petitio mea Deus (Hieron., ibid., de Matth.; Philo, ibid., de Aggaeo), qui dixit: Pater sancte, serva eos quos dedisti mihi (Joan. XVII, 11).

In Zorobabel ipse magister confusionis (Hieron., ibid.), ut ait: Multi ab Oriente et Occidente venient et recumbent cum Abraham et Isaac et Jacob in regno coelorum (Matth. VIII, 11); et de eodem dicitur: Quare cum Publicanis et peccatoribus manducat Magister vester (Marc. II, 16)?

In Abiud Pater meus iste (Philo, ibid., Exod.), qui dicit: Ego et Pater meus unum sumus (Joan. X, 30).

In Eliachim Dominus resuscitabit (Philo, ibid., de lib. Reg.), ut ait: Qui credit in me non morietur in aeternum, sed resuscitabo eum in novissimo die (Joan. VI, 40).

In Azor, adjutus (Philo l. Int. nom., de III Reg. Jeremia), ut ait: Non sum solus, quia Pater mecum est (Joan. VIII, 19).

In Sadoch justificatus (Hieron. l. Int. nom., de Luca), ut ait: Ego veritatem loquor, quia verax est qui me misit (Joan. VIII, 26); ad quem etiam dicitur: Justificeris in sermonibus tuis (Psal. L, 6). Et Joannes: Advocatum, inquit habemus apud Patrem Jesum Christum justum (Joan. II, 1).

In Achim Frater meus (Origen. hom. 20 supra Jesu Nave), ut ait: Quicunque fecerit voluntatem Patris mei, ipse frater meus, et mater mea, et soror est (Matth. XII, 50), sive frater matris; frater quippe matris Dominus ideo dicitur, dum unum Patrem, cui omnes (Christo jubente) dicimus: Pater noster qui es in coelis (Ibid.).

In Eliud Deus meus iste (Philo, l. Int. nom., de l. I Reg.), cui Thomas ait: Dominus et Deus meus (Joan. XX, 28). Pronomen autem iste quid aliud nisi signa clavorum et lanceae significat, quae veri notitiam corporis monstrant.

In Eleazar Deus meus adjutor (Philo, l. Int. nom., de Gen. et Ex.), ut ait: Et qui misit me Pater mecum est (Joan. VIII, 16).

In Mathan donans (Hieron. l. Int. nom., de Matth.), ut ait: Omne debitum donari tibi quia rogasti me (Matth. XVIII, 32).

In Jacob supplantator (Origen., hom. 11 in Exod.), ut ait: Dedi vobis potestatem calcandi super serpentes, et scorpiones, et supra omnem virtutem inimici (Luc. X).

In Joseph auctus, vel apponens (Philo, ibid., de Genes.; Joseph. l. I, c. 17, Antiq.), ut ait: Ego veni, ut vitam habeant; et abundantius habeant (Joan. X, 10); et alibi; et alias oves habeo, quae non sunt ex hoc ovili, et illas oportet me adducere, ut fiat unus grex et unus Pastor (Joan. X).

Hactenus ut valuimus, qualiter in omnibus genealogiae, vel generationibus [ Forte, generationis gradibus] Christus figuratus et prophetatus sit, exemplis sacrae Scripturae asseruimus.