Liber:Gassendi - Opera omnia, 1658, 4.pdf

E Wikisource
Scriptor Petrus Gassendus
Titulus Petri Gassendi Opera
Annus 1658
Editor Anisson
Fons Gallica
Paginae
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549
I - II - III - IV - V - VI




INSTITVTIO ASTRONOMICA
iuxta hypotheseis tam Veterum, quàm Copernici
& Tychonis Brahei: Diectata in Regio
Parifienfi Collegio.
EPISTOLA Dedicatoria ad Eminentissimum Cardinalem Ludouicum Alphonfum Plessæum Richelium, Lugdunenfem Archiepifcopum. Caput Prooemiale.
1
LIBER I.
De Doctrina Sphærica Astronomiæ.
CAP. I. QVid Sphæra fit, & ex quibus conflet.
3
2. Devocato Cælefti Globo, quatenusidem cum Sphæra eft.
4
3. De repræfentata in medio Spheræ Terra.
5
4. De Axe, & Polis, qui dicuntur Mundi.
5
5. De Circulis Sphæræ, ac primùm de Horizonte.
6
6. De Meridiano.
7
7. De Æquatore.
7
8. De Tropicis.
8
9. De Polaribus.
8
10. De Coluris.
8
11. De Zodiaco, & Ecliptica.
9
12. De Signis Zodiaci.
9
13. De aliis quibufdam in Sphæra intellectis Circulis, vt qui dicuntur Verticales, Altitudinis, Diftantiæ, Pofitionis, feu Domorum cæleftium.
10
14. De Circulis itidem aliis, vt Declinationis, ac Latitudinis: vbi & de Ascensione, ac Longitudine Siderum. Olsernationes Gassendi.
12
15. De triplici pofitu Sphæræ, Recto, Obliquo, Parallelo.
13
16. De Zonis, ac ideò de Ventorum Plagis per Parallelos Sphæræ circulos defignatis.
14
17. De Climatibus, déque varietate Incolarum Terræ, propter Parallelos.
15
18. De Crepufculis, quæ ad horizontem in quouis Sphæræ fitu vifuntur.
16
19. De Radiorum Sidereorum Refractionibus, quæ ad horizontem maximè contingunt.
16
20. De Ortu, Occafúque Siderum Horizontali.
17
21. De Ortu, Occafúque Siderum Heliaco.
18
22. De partibus Temporis (cuius menfura eft Primus Motus reuo'utione Sphæræ defignatus) ac primùm de Die.
18
23. De Hora.
19
24. De Hebdomade.
19
25. De Menfe.
20
26. De Anno.
21
27. De Epochis Temporum.
22
LIBER II.
De Doctrina Theorica Astronomie.
CAP. I. DE Phænomenis variis, quæ fecundorum Mobilium Theoriæ occafionem fecerunt.
24
2. Varia genera Hypothescon faluandis, flue, explicandis huiufmodi Phænomenis.
25
3. Hypothesis Ptolemaica, feu communis, quæ eft per Eccentricos, & Epicyclos.
26
4. De Theoria Solis.
28
5. De Theoria Lunæ.
29
6. De Theoria trium Superiorum Planetarum, nempe Saturni, Iouis, & Martis.
31
7. De Theoria duorum Inferiorum Planetarum, Veneris nempe, & Mercurij.
32
8. De Theoria Firmamenti, & fuperexftructi vnius, alteriufve Cryftallini.
33
9. Quare Planetæ nunc Maiores, nunc Minores appareant. 10. Quare nunc Veloces, nunc Tardi.
35
11. Quare nunc Directi, nunc Retrogradi, nunc Stationarij.
36
12. Quid Parallaxis, ob quam Planetæ altiores, aut humiliores iudicantur.
37
13. Quæ fit proinde fingulorum, & Fixarum etiam, à Terris diftantia: quifve adeò Cælorum ordo.
38
14. Quæ item eorumdem, & Fixarum fit (fed habitis fimul apparentibus diametris) vera magnitudo.
39
15. Qui Planetarum afpectus fint.
40
16. De variis Lunæ Phafibus, pro varietate afpectuum, configuratiumve ipfius cum Sole.
41
17. De Eclipfi Lunæ.
43
18. De Eclipfi Solis.
45
LIBER III.
De Copernici & Tychonis Brahei Systemate.
CAP. I. QVos imitatus Copérnicus in Systemate confingendo fuerit.
47
2. Quo proinde fitu atque ordine Terram, Sideraque habuerit.
48
3. Cuiufmodi triplicem motum Telluri attribuerit.
49
4. Quamobrem de motu, quieteve Telluris, aut Siderum fidendum fenfui non duxerit.
50
5. Quæ vifæ magis congraæ rationes ad adftruendum motum Telluris diurnum.
51
6. Quæ vifæ magis congruæ ad afferendum annuum.
52
7. Quæ vifæ demum magis congruæ ad motum Tertium inducendum.
54
8. Quid Copernicani ad ea, quæ obiici folent ex Astronomia respondeant.
56
9. Quid ad ea, quæ ex Physica.
57
10. Quid ad ea, quæ ex Scriptura facra.
59
11. Quid de Siderum à Terris distantia & magnitudine definiant.
60
12. Quale Mundi Systema fit quod Tycho Braheus induxit.
61
13. Quibus rationibus adductus illud excogitauerit.
62
14. Qua ratione id à Tychonis Sectatoribus propugnetur.
63
15. Quæ fit iuxta ipfum distantia & magnitudo Siderum. Oratio inauguralis habita ab Auctore in Regio Parifienfi Collegio anno 1645.
64
COMMENTARII DE REBVS
Calestibus.
PRÆFATIVNCVLA.
75
OBSERVATA
ANNO 1618. COmeta, & distantia Iouis à Venere, &c.
77
1619. Distantia Martis à Virgine, Iouis à Venere, Lunæ à loue, Satellitum inter se louis; Eclipfis Lunæ, &c.
79
1620. Halos, feu Corona Lunaris, altitudo meridiana Lunæ, orrus Tauri, Satellitum louis inter fe distantia, aliquot Vagarum à Fixis & contrà,
83
1621. Distantia Martis à Libra, Solis ac Lunæ Eclipfis (vbi & obferuandi methodus exponitur) Auro-Borealis, &c.
88
1622. Distantia Veneris à Matte, Pægafo, Andromeda, &c.
91
1623. Halos Solaris, Eclipsis Lunæ, distantia Martis à Sagittario, &c,
92
1624. Altitudo Poli Viziliæ, & meridiana Solis Gratianopoli, distantia Martis ab Orione, Tauro, & louis ac Saturni à Leone, &c.
97
1625. Contactus Lunæ ac Veneris, Eclipsis Lunæ, altitudo Solftitialis Gratianopoli, distantia Martis à Pægafo, &c.
97
1626. Maculæ Solares (vbi etiam obseruandi methodus repræsentaturi) &c.
99
1627. Iouis à Scorpione distantia, Cordis Leonis occultatio à Luna, itemque Stellæ in Gena Sagittarij, &c.
100
1628. Lunaris Eclipfis, &c,
101
1629. Nix fexangula, &c.
102
1630. Solaris Eclipfis, occultario Saturni à Luna atque humeri finistri Sagittarij & ipfius Lunæ tranfitus propre Stellam Ophiuchi &c.
103
1631. Mercurius in Sole vifus & Venus inuifa, Eclipfis Lunæ, Mars prope Leonem, &c.
104
1632. Occultatio Martis à Luna, Coniunctio Veneris & Mercurij, Eclipfis Lunæ, Poli Dinienfis altitudo, Meridianæ Solis altitudines variæ, &c.
104
1633. Variæ distantiæ Mercurij à Venere & aliis, Occultatio Caudæ Arietis à Luna, maculæ Solares, Eclipfis Solis, forma Veneris ac Saturni & Satellitum Iouis inter fe distantiæ, &c.
110
1634. Mercurij distantiæ ab Aquila, &c. Propodis à loue ipfiufque satellitum inter fe, appulfus Lunæ ad Pleiadas, Eclipsis Lunæ, occultatio alæ finiftræ Virginis à Matte, & Australis trium in fronte Scorpij à Luna, maculæ Solates, &c.
166
1635. Satellitum Iouis inter fe distantiæ, & Saturni à Scorpione, &c. Maculæ Solares, Eclipfes I une, quarum pofterior variis in locis obferuata, Halos, Solaris Parheliorum species, allapfus Lunæ ad tertiam in fronte Scorpij & ad fecundam Caudæ Capricorni, ipfiufque Lunæ ad louem; &c.
243
1636. Mercurij iterùm variæ distantiæ à Scorpione, &c. itemque Martis, Iouis &c. Eclipsis Lunæ, altitudo Maffiliæ Solstitialis, diameter Solis ac Lunæ, Parhelij species, Veneris ac Saturni forma, &c.
297
1637. Distantiæ Veneris à Scorpione, &c. & Satellitum Iouis inter fe, Solis altitudo Meridiana, occultatio Quadrilateri Pleiadum à Luna, & Lunæ appulfus ad Stellam prope Cor Scorpij, &c. Lunæ delineationes à Mellano per dies aliquot, itemque menfeis ad Peireskij morrem, &c.
370
1638. Distantia Iouis à Marte, &c. Ocultatio Pleiadum à Luna, &c. Occultatio Pleiadum à Luna, &c. Mercurij cum Sole Coniunctio, Saturni forma, Maculæ Solares, Eclipfis Lunæ, &c.
402
1639. Distantiæ Mercurij à Marte, &c. Occultatio Propodis à Luna, & Lunæ appulfus ad Stellam duarum in sinistro pede Geminorum, Eclipsis Solis, &c.
425
1640. Distantia Mercurij ab Aquila, Magnetis obferuara variatio, &c.
437
1641. Eclipsis Lunæ, &c. Veneris à Regulo distantia, &c.
437
1642. Eclipfis Lunæ, Saturni forma fermè fphærica & Satellitum louis inter fe distantiæ &c
438
1643. Saturni forma mutata, Eclipsis Lunæ, Satellitum louis inter fe distantiæ, &c.
443
1644 Saturni forma, illiufve distantia à Lucida Arietis, &c. Satellitum louis inter fe distantiæ, &c.
449
1645. Saturni forma, Eclipfis Solis & Lunæ, Satellitum louis inter fe distantiæ, &c.
450
1646. Eclipfis Lunæ, Veneris ac Saturni forma, illorumque à Fixis aliquot distantiæ, &c.
456
1647. Eclipfis Lunæ, Occultatio louis à Luna, &c.
460
1648. Eclipsis Lunæ, Saturni forma, variatio Magnetis obferuata, &c.
463
1649. Eclipsis Lunæ, Saturni forma, altitudo Poli Tolonenfis itemque meridiana Solis, &c
464
1650. Experimentum Inanis ope Hydrargiri, Saturni forma, Solsititialis altitudo Tolonenfis &c.
467
1651. Solstitialis iterùm altitudo Tolonensis, Saturni forma, &c.
468
1652. Eclipsis Lunæ ac Solis, Saturni forma, Eclipfis Lunæ altera, &c.
468
1653. Saturni forma, &c.
474
1654. Eclipfis Solis ac Lunæ, &c.
474
1655. Eclipsis Solis, sphærica Saturni forma &c. Lunæ cum illo Coniunctio, &c.
479
APPENDIX.
OBferuationes variis in locis habitæ circa Cometam, qui anno 1652. fine Decembris & 1653 initio Ianuarij apparuit.
481
MERCVRIVS IN SOLE VISVS ET
Venus inuisa Parisiis Anno 1631.
EPISTOLÆ II. ad Schickardum, quarum prior eft de vifo in Sole Mercurio.
499
Et Pofterior de inuifa Venere.
505
NOVEM STELLÆ CIRCA IOVEM
visæ Coloniæ exeunte Anno 1642. & ineunte 1643.
OBSERVATIO & Epiftola R. Antonij Mariæ de Rheïta Capucini.
512
Iudicium Auctoris Epistolâ singulari ad Naudæm contentâ.
513
Obseruatio Reciprocationis perpendiculorú singulos in dies æftus maris inflatar obseruata à nobili Peirinfio.
520
SOLTITIALIS ALTITVDO MASSILIÆ,
seu proportio Gnomonis ad Solstitialem umbram
obseruata Anno 1636.
EPISTOLA I.
523
Epistola II.
524
Epistola III.
535