Pagina:Le opere di Galileo Galilei II.djvu/267

E Wikisource
Haec pagina emendata est
264
de motu accelerato.

digitum elevetur, vix, at ne vix quidem, ictibus mille quid sensibile trabem impellet? Quod si elevatio sit solummodo ad papyri[1] crassitiem, quot ictuum millia[2] vix latum unguem lignum promovebunt? Intelligamus igitur, mobile, licet gravissimum[3], ex quiete naturaliter descendens[4], per omnes tarditatis gradus facere transitum, in nullo tamen commorari, sed, ad instantium temporis successionem, novos maioresque semper acquirere celeritatis gradus. Plures alias experientias istud[5] idem confirmantes in medium afferre possem, quas in meis Mechanicis Quaestionibus[6], tanquam loco convenientiori, repono.

His animadversis, attendendum est, quod iidem velocitatis gradus aliis atque aliis maioribus ac minoribus temporibus acquiri possunt, idque pluribus ob causis; quarum una, et quae apprime nostrae est considerationis, est spatii super quo fit motus. Grave enim non modo in linea perpendiculari versus centrum, quo gravia omnia tendunt, descendit, verum etiam super planis versus horizontem inclinatis, et tardius in iis quorum maior sit inclinatio, tardissime in planis quorum elevatio supra horizontem minima sit, infinita demum tarditas, hoc est quies, in ipsomet plano horizontali: tam late vero estenditur talis differentia graduum celeritatis acquirendorum, ut quem gradum grave cadens in perpendiculari horae minuto assequitur, super plano indinato, nec integra hora, nec tota die, nec integro mense, vel anno, assequi, potis esset, licet continua cum acceleratione labens. Cuius accidentis, non repugnantiam, imo probabilitatem magnam, congruentissimo exemplo possumus explicare.

Finge tibi lineam horizonti parallelam ab, a cuius puncto medio e descendant 2 lineae cd, ce, acutum angulum continentes dce, aliae autem 2, obtusum in eodem puncto e constituentes feg. Intelligas modo lineam hl, prius quidem cum horizontali ab coniunctam, deinceps vero ab eadem separatam, atque deorsum descendentem motu aequabili, atque ea lege, ut semper eidem ab parallela servetur. Iam, cum eius descensus uniformis intelligatur, poterit elongatio eius ab horizontali ab

  1. papiri
  2. crassitiem quod quot ictuum milliaria millia
  3. igitur mobilis mobile licet gravissimi gravissimum
  4. naturaliter descendentis descendens
  5. experientias in medium afferre possem istud
  6. mecanicis questionibus