Pagina:Le opere di Galileo Galilei II.djvu/478

E Wikisource
Haec pagina emendata est
465
circini cuiusdam proportionis.

datis rectis lineis quartam invenire, quae sit ad tertiam, ut prima ad secundam[1].

Secare datam rectam quamlibet secundum duo
extrema ac media ratione
[2]. CAPUT X.

Sit in proximo supra citato exemplo data recta E quae sit secanda secundum duo extrema ac media ratione. Aperiatur pro longitudine eius semper in 100. 100, & immoto instrumento excipiatur intervallum inter puncta 38. 38, quod transferatur in lineam datam, hocque illud est quod docet Euclides, probl. x, prop. 30, lib. VI[3].

Usus lineae superficierum inter datas duas superficies
similes proportionem elicere
[4]. CAPUT XI.

Sint A & B duo latera homologa duarum superficierum similium, aperiatur secundum quantitatem A in aliquo numero ut puta in 60. 60, & videatur quo incidat B ut in 25. 25, istique duo numeri indicant proportionem harum superficierum, {{#spaziato|prout superius dictum fuit in prima linea linearum}}. Si autem acceperis distantiam sic immoto instrumento inter puncta 85. 85 habebis alterum latus C ex quo poteris construere figuram aequalem duabus datis. Tandem si accipies intervallum inter puncta 35. 35 habebis latus D aequale differentiae laterum A B[5].

  1. Qui è introdotto Pappo a sproposito, perchè questo è un problema di Euclide.
      Ed è falso che in questo essempio si sia fatto: ut prima ad 2am, ita 4a ad 3am; ma si è fatto: ita 3a ad 4am
  2. Fiammingo.
  3. questa operazione non è tolta dal mio libro, e però è falsa, e fatta dal Capra alla burchia; nè sa che tal divisione non solamente non è compresa da i numeri che propone, ma da nessuni altri. Ed io ad alcuni la ho insegnata a far sopra 'l mio strumento, con appli30 care traversalmente tutta la linea proposta al lato del decagono delle linee poligrafiche, pigliando poi, pur traversalmente, il lato dell'exagono dalle medesime linee; e l'operazione è giustissima.
  4. Copiato.
  5. Sono in questo Cap. tre operazioni tolte dal mio libro, ma, per trafugarle, tocche un poco alla sfuggita; ed ascose in questo cantone,