Paucīs post annīs Britannī complūrēs, quī apud Batāvōs diū habitāverant, in Americam cum līberīs atque uxōribus[1] ēmigrāre cōnstituērunt. Quī, cum[2] pervēnissent ad lītus eius terrae, quae nunc Britannia Nova appellātur, impetum Indōrum veritī, lēgātum, nōmine Standisium, cum mīlitibus paucīs mīsērunt, quī loca undique explōrāret[3]. Illī igitur multa mīlia passuum secundum lītus prōgressī sunt, cum nāvigārent[4] interdiū, noctēsque autem in lītore agerent.
Prīmō terrae incolās rārō[5] vīdērunt; ōlim tamen, cum māne proficīscī parārent ūnusque ex mīlitibus omnium[6] arma in scaphā iam collocāvisset, Indī subitō ē silvā magnō clāmōre ērūpērunt, sagittīsque vulnerāvērunt paucōs. Sed mīlitēs statim ad scapham cucurrērunt, ut arma caperent[7], hostēsque celeriter fugere coāctī sunt.
Postrēmō ad portum tūtum perventum est, ubi tribus ante annīs multī habitāverant Indī; quī iam ad ūnum[8] morbō perierant. Quā dē rē[9] certiōrēs factī, colōnī reliquī quoque ad eum locum vēnērunt, ibique ē nāvī in lītus ēgressī, dīs[10] ēgērunt grātiās castraque posuērunt. Est in lītore etiam nunc saxum, quod Americānī semper coluērunt[11] colentque
- ↑ liberīs atque uxōribus: sc. suīs.
- ↑ quī, cum: cf. p. 5, l. 8.
- ↑ explorāret: note the mood.
- ↑ cum nāvigārent: translate by a participial phrase.
- ↑ rārō: adv., seldom.
- ↑ omnium: used as a masc. noun, modifier of arma.
- ↑ ut arma caperent: i.e. to arm themselves.
- ↑ ad ūnum: utterly; cf. p. 4, l. 5.
- ↑ quā dē rē: i.e. dē hāc rē.
- ↑ dīs: from deus.
- ↑ coluērunt: colō, 3, coluī, cultus, venerate.
