orationibus corda hominum ad crudelia disponebas. O! quam plura etiam dicebantur, in quibus maiores vires impietas assummebat! Sed hec audita doloris causa mota sunt viscera cordis mei: et secundo et tertio ante quam crederem, sub iuramenti fide iterato volui audire, et cum iam narrata a me miserrime crederentur, a dicentibus semotus aliquantisper, tales de te cepi cogitationes habere: — Quis furor hunc movit? que Heumenides cor pietate vallatum intrarunt? Hic pacificus, hic in infima mansuetudine positus, etiam propria, rissas causa fugiendi, perire sinebat: et nunc tante iniquitatis accensus aliena defendit. Heu! quam periculosum est mites turbare! Nulla deterior ira quam mitis. — Et oculos post hec erectos ad celum, verbis sepe singultibus fractis sic cepi dicere: — O Pallas sapientie quietisque per consequens dea, quid est hoc? Nunquid Bellona nunc possidet tua castra? et quibus liber facilis parabatur, scutus apponitur, et loco calami ensis evaginatus porrigitur? et ubi propter quietem perpetuam delitie summebantur, nunc lorica induitur et efficitur quis robustus, et capud inclinatum supra librum ut intellectus et memoria iuvaretur, armatum galea superbiendo erigitur? Sic ostenditur. Nonne iste ab infamia sua in tuis fuit laribus educatus? Sic certe; unde igitur ad tantam austeritatem venisset, nisi ut dico procederet? Mirum enim est a favo mellis venena aconita prosilire. Et tu, o Iuno invidarum divitiarum donatrix, que nedum audaces facias perquirentes, sed etiam quam habent aufers tribuendo timorem, in hunc morem tue nature contrarium servavisti? Vertatur admodo celum retro, postquam ubi ab infamia liberalium artium doctrina moratur, ubi quies animi ex vi nature colligitur, ubi pax Dei colendo pietatem perquiritur, inde furor belli civilis exoritur et nutritur! — Sic fans diversa pericula quasi ante oculos posita intuebar, videlicet Mario et Sille, Pompeio et Cesari atque aliis civilia bella moventibus prosecuta; et talia cogitans, non poteram sine timore tui periculi permanere: posito quod in processu temporis, cum audirem magnanimitatem tuam et tui ingenii laudabilia recitare, non impediente timore gaudebam. Et si pro tue civitatis re publica evenisset, nescio quem Oratium Coclen vel Mutium
