Pagina:Cornelii Taciti - Agricola.djvu/78

E Wikisource
Haec pagina emendata est

66 TACITI AGRICOLA.

citra Bodotriam et excedendum potius, quam pellerentur, ignavi specie prudentium admonebant, cum interim cognoscit hostes pluribus agminibus irrupturos ; ac ne superante numero et peritia locorum circumiretur, diviso et ipse in tres partes exercitu incessit.

26 Quod ubi cognitum hosti, mutato repente consilio universi nonam legionem ut maxime invalidam nocte aggressi, inter somnum ac trepidationem caesis vigilibus irrupere, iamque in ipsis castris pugnabatur: cum Agricola, iter hostium ab exploratoribus edoctus et vestigiis insecutus, velocissimos equitum peditumque assultare tergis pugnantium iubet, mox ab universis adiici clamorem ; et propinqua luce fulsere signa. Ita ancipiti malo territi Britanni, et Romanis redit animus, ac securi pro salute de gloria certabant. ultro quin etiam erupere, et fuit atrox in ipsis portarum angustiis proelium, donec pulsi hostes, utroque exercitu certante, his, ut tulisse opem, illis, ne eguisse auxilio viderentur. Quod nisi paludes et silvae fugientes texissent, debellatum illa victoria

Vgl. über diesen Gebrauch des Plural zu c. 5, 10.

adorti, etwa so wie ausi, mit dem Infinitiy verbunden, wie besonders haufig bei Livius. Eben so aggredi, Dial. 17.

17. potius, quam pellerentur „lieber alsdass sie vertrieben^ttrden" Eben so mit Weglassung von uty welches sonst hinzugeftigt zu werden pflegt, Ann. I, 35 : At iUe moriturtm potius quam fidem exueretj clamitansj XI v, 21: quod peroetua sedes theatro locata sit pottus quam immenso sumptu singulos per annos consurgeret ac destrueretur, und an mehreren Stellen bei Sallust und Livius. Diese Ausdrucksweise, bei der gewohnlich eine Ellipse (an unserer Stelle von committendum, ut) angenommen wird, erkld.rt sich vollkommen durch die Analogie von priusquam.

c. 26. 4. irrupere nämlich in castra, wie auch aus den nächstfolgenden Worten hervorgeht.

6. vestigiis ohne in; eben so vestigiis sequi, Liv. VI, 32, 10. IX, 45, 16. Beispiele desAblativs ohne Praposition zur Bezeichnung des Wegs, auf dem sich etwas bewegt, s. Nipperd. zu Ann. I, 60.

8. signa näml. der den Reitem langsamer folgenden Legionen.

9. securi pro salute, wie Hist. IV, 58: pro vobis sollicitior aut pro me securior. Auch in dieser Verbindung bedeutet pro „im Interesse von", worüber s. zu c. 12, 4. In Bezug auf den Gedanken vgl. c. 5: tum de salute mox de victoria certavere, und Sall. lug. 114: Romani sic habuere, .... cum Gallis pro salute, non pro gloria certari.

10. ultro quin etiam erupere, näml. die Soldaten der 9ten Legion : — ultro quin etiam, weil sie sich nunmehr nicht darauf beschrankten, das La^er innerhalb desselben zu vertheidigen, sondem angriffweise vorgingen.

12. ut tulisse : dies eine eben so nothwendige als leichte Verbesserung ffir das handschriftliche intulisse.