verba , & ex his conflatam orationem eſſe inſtrumenta naturalia , ideſt à natura nobis tradita ad res ſignificandas , prout cuiuſque rei propria natura propriam , & ſibi conuenientem appellationem poſtulabat . Ariſtoteles autem hoc negat , quia cuiuſque rei propriam nominationem ex humano tantùm arbitrio , non ex natura rerum pendere exiſtimauit ; poſſumus tamen fortaſſe hos philoſophos conciliare , ſi dicamus vocem ſignificatricem duas habere partes , vnam veluti materiam , alteram veluti formam ; materia quidem eſt ſonus , qui à natura eſt ; forma verò articulatio , quæ tota à noſtro arbitrio pendet ; ſed an hoc Plato voluerit , non eſt in præfentia conſyderandum ; vtcunque enim hoc ſeſe habeat , illud certum eſſe debet , Ariſtotelem non negare voces articulatas inſtrumenta eſſe ſignificandi conceptus animi , ſed negare eſſe inſtrumenta naturalia eo modo , quo arbitrabatur Plato ; nam reuera inſtrumenta quædam ſunt , quibus ea , quæ animo concipimus , ſignificamus , non tamen ſunt methodi , neque inſtrumenta logica ; nam methodus eſt habitus animi , non eſt vox articulata ; & eſt inſtrumentum non ad ſignificandum , ſed ad ſcientiam comparandã inuentum ; præterea omnis methodus , & omne inſtrumentum logicum eſt via , & proceſſus ab aliquo ad aliquod , quæ ſint eiuſdem generis , ſeu eiuſdem ordinis , vt à re ad rem , vel à conceptu ad conceptum , vel à voce ad vocem ; hæc enim omnia verè dici poſſunt , logicus nanque diſcurſus poteſt & in rebus , & in conceptibus , & in vocibus conſyderari , isq́ue momento temporis fieri non poteſt , ſed cum aliqua mora , & in tempore . At dum per vocem ſignificatur res , vel eius conceptus , non fit progreſſus inter illa , quæ ſint eiuſdem ordinis , ſed à voce ad rem , ſeu conceptum ſignificandum , idq́ue ſit ſubitò , & in temporis momento ; ideò neque proceſſus , neque diſcurſus propriè dici poteſt ; præſertim quum non ſit ab alio ad aliud , ſed potius ab eodem ad idem , licèt enim vox materialiter ſumpta differat à conceptu , formaliter tamen non differt , quia conceptum ipſum ſignificat , quare nullus poteſt eſſe progreſſus à voce ſignificante ad rem , vel conceptum ſignificatum . Quòd autem tale inſtrumentum ſignificandi conceptus non ſit inſtrumentum logicum , neque in talium inſtrumentorũ fabricatione verſetur , logicus , res per ſe clara , & perſpicua eſt , duas enim partes vocem habere diximus , ſonum vt materiam , & articulationem vt formam , de ſono logicus agere non debet , quia id eſt munus philoſophi naturalis ; neque de articulatione ipſius , quia conſyderare an hoc , vel illo modo ſonos ſit articulandus pro ſignificatione rerum ad Grammaticum pertinet , vel ad nominum impoſitores ; ideo Ariſtoteles in ipſo ſtatim logicæ artis initio accepit tanquàm notum quòd voces ſint ſignificatrices conceptuum , neque conſyderauit an hoc , vel illo modo formandæ ſint , ſed ab aliquo alio artifice iam formatas ſumpſit , neo vllam amplius mentionem talis inſtrumenti in libris logicis fecit . Prᶒterea ſoiendum eſt omnem methodum eſſe habitum logicum , ſiue habitum intellectualem inſtrumentalem , & omnem talem habitum eſſe methodum , nec propterea perfectã eſſe definitionem methodi , ſi dicamus methodum eſſe habitum intellectus inſtrumentalem , quanuis hec definitio ex genere , & differentiis conſtet , & cum definitio , vt dictum eſt , reciprocetur ; nam docuit Ariſtoteles in ſecundo libro Poſteriorum Analyticorum accidentis definitionem nõ eſſe perfectam, etiam ſi eſſentialis ſit , & æqualis definitio , niſi cauſam externam exprimat , à qua accidens pendet ; eſt quidem eſſentialis hæc definitio , eclipſis eſt priuatio luminis lunæ , & cum eclipſi reciprocatur , ſed non eſt perfecta niſi addatur cauſa extrema , quæ eſt obiectio terræ : quoniam igitur methodus inſtrumentum eſt , & cuiuſque inſtrumenti cauſa præcipua eſt ipſe finis , id circo in definitione methodi finalem cauſam adiecimus , quᶒ eſt rerum cognitio à nobis per methodum acquirenda ; in hac enim conſiſtit tota methodi natura ; quam reſpiciendo poſſumus non incongruè methodos omnes appellare doctrinas , hoc eſt modos docendi , & tradendi omnes ſcientas , & artes , vt doctrinæ nomen finem ipsſum methodi ſignificet. Set aliqui
