138 loannes Augustus Ernestius.
Nulla alia est via ad accuratae et paratae doctrinae
facultatem, nisi quae per exercitationes crebras, diuturnas
et constantes ducit. Hanc ingressi olim Graeci et Latini
ad eam perfectionem doctrinae omnis, ad eam bene dicendi
scribendique de rebus omnibus paratissimam facultatem
pervenere, quam admiramur et laudamus omnes, assequi
nullam aliam ob caussam non possumus, quam quod exercendi industriam et pertinaciam imitari non sustinemus.
Nihil dicam de Demosthene, cuius pertinacissimas exercitationes Graecorum Latinorumque litteris celebratas scitis.
Ciceronem nihil aliud, secundum ingenium quidem, tam
promptum lingua calamoque fecit, quam exercitationis et
contentio et constantia. Admiratos vos interdum animadverti (et quis non admiretur, nostros homines, qui vel
disertissimi videantur, comparans) cum audiretis, eum in
consulatu, audita seditione, quae in theatro propter legem
Rosciam commota esset a plebe, repente advolasse, evocatamque inde plebem oratione disertissima ita placasse ac mitigasse, ut non modo ignosceret Roscio, cui paullo ante succensuisset graviter, sed etiam laudibus et plausibus hominem prosequeretur; eodemque anno cum Catilina, de
coniuratione merito suspectus atque lege Plautia reus, in
senatum tamen venire ausus esset, incensum ira dixisse
pulcherrimam illam Catilinariam primam; altero die, cum
fugisse Catilinam cognovisset in contionem prae laetitia
escendisse et habuisse alteram; item tertiam et quartam
una eademque die, cum deprehensi coniurati essent, nulla
commentatione usum; similiterque multas multis temporibus,
inque his Philippicas nonnullas. Quid? illud non promptissimae doctrinae et eloquentiae admirandum atque illo superiori prope maius documentum est, quod idem tribus
annis omnes philosophicos libros, neque modo, qui exstant,
sed etiam, qui periere, ut Hortensium, de Gloria, plures
oratorios, ut Brutum, Oratorem, Partitiones, Topica scripsit;
mensibus autem non totis duobus, Aprili et Maio, unaque
rusticatione tres libros de Natura deorum, duos de Divina-