226 Daniel Albertus Wyttenbachius.
operae ac laboris postularet, quantum primus, infinitum esset negotium' et ita aerumnosum, ut nemo non liberalis ingenii homo aliam quamvis, quam hanc, vitae viam ingredi mallet. Nunc plane Hesiodeum illud fit : τῆς δ᾽ἀρετῆς ἱδρῶτα virtus difficilem et sudoris plenum habet aditum, progressum facilem et iucundum. Uniuscuiusque deinceps scriptoris facilior fit lectio et ad sequentes viam aperit, ac brevi tempore ad eam facultatem pervenitur, ut Graeci libri aeque prompte expediteque intelligantur, quam aut Latini, aut patria adeo lingua scripti. Ad hanc facilitatem multum valet cum ipsa linguae indoles, tum vero plurimum recta progrediundi ratio. Linguae prae ceteris omnibus linguis ea est indoles, ut et singulorum significatio verborum appareat vel ex origine, vel e nexu cuiusque loci, et constructio compositioque dictionum enuntiationumque ad simplicem naturae rationem conformata sit, ut neutra in parte opem lexici tam diu, quam aliis in linguis, desideremus. Recta progrediundi ratio duabus continetur partibus: altera, iusta difficultatis cuiusque aestimatione, altera, annotandi consuetudine. Illa hanc habet vim, ut locis difficilibus nec parum, nec nimium operae tribuamus. Parum tribuimus, cum eos leviter, nec adhibitis iis, de quibus diximus, expediendi instrumentis praeterimus ; nimium tribuimus, cum ita ad eos adhaerescimus, ut, nisi penitus expeditis, progredi nolimus; ad quam pertinaciam etiam studiosissimorum hominum industriam, tanquam ad scopulum naufragio, affligi novimus. Fuit mihi familiaris quidam, elegantis homo ingenii, qui hac pertinacia captus in facillimis etiam locis difficultates sibi fingeret et, quod aiunt, nodum in scirpo quaereret, mihique ingenue fateretur, sibi maius videri quam pro humani ingenii viribus vel unum e maioribus quidem, aut Graecis, aut Latinis prosae orationis scriptoribus, accurate legisse. Quid igitur? Laboris molestia ac taedio a continua lectione reiectus ad Latinos adhaesit poetas; horum item paucissimos legit totos ; in reliquis eorum et magis etiam in solutae orationis scriptoribus, maxime vero et omnino in Graecis, desultor
