Pagina:Eclogae latinae.djvu/255

E Wikisource
Haec pagina emendata est

236 Daniel Albertus Wjrttenbachius.

senti interitu liberavit, iisque per media hostium tela, per locorum regionumque claustra, per infinitas itinerum difficultates reditum in patriam expedivit. Hoc opere nil uberius est exemplis cum agendi, tum dicendi, ad omnes vitae et militaris et civilis locos, conditiones, tempora accommodatis. Cumque Xenophon propriis illis et suis dotibus, praeceptorum veritate et naturali orationis facilitate, ceteris in scriptis alios scriptores superaverit, in Anabasi se ipse superasse videtur. Tertio loco sunt Hellenica, id est rerum Graecarum libri, inde ab exitu historiae Thucydideae ad pugnam Mantineensem, opus item egregium ut Xenophonteum et unicum de hoc argumento ex eadem aetate, sed scriptionis praestantia et ratione, nostro quidem sensu, impar duobus prioribus. Quibus lectis qui ad hoc tertium accedat, quis non singulare quid ac plane divinum exspectet, ut in maiore campo et totius Graeciae luce, tempore aequali et praesente, eodemque magnis et rebus et viris feracissimo? Quis non locos illustres iam e puerili institutione, Nepotis aliorumve lectione cognitos, in hoc opere veluti sede ac fonte quaerat? Horum plerique leviter et sparsim tanguntur, veluti res Alcibiadis, Cononis, Iphicratis, Timothei, Epaminondae, Pelopidae, Leuctrica pugna, aliae. Ipsius narrationis ut in illis duobus operibus est copia et vigor, ita in hoc subinde, nescio quomodo, exilitas et languor, nisi fere, ubi de Agesilao et Spartanis agitur; porro elogia, qualia in Anabasi sunt Cyri et aliorum ducum, hic non item. Quare saepe in eam cogitationem incidi, ut suspicarer, Xenophontem in hoc opere aut mere commentarios consignasse historiae, postea ab ipso copiosius ac diligentius conscribendae, aut nulla sua praecipue animi sententia ductum suscepto Thucydideae historiae continuandae officio defungi voluisse. Nam haec ima caussa, quod Spartanis magis quam reliquis Graecis favebat, non satis ad tantam scriptionis diversitatem valuisse videtur. Quidquid eius sit, adeo non a scribendo deterruit alios, ut aequales, aut suppares certe illius aetatis idem factitarent complures; veluti priorem