106 » ECCLESIA j regiam datam die I<j. Augusti anni 1688. eligi— j tur in episcopum Aquensem : obiit Parisiis mense Junio anni 1690. nondum inauguratus, cum profectus esset ad cleri comitia. LX. Bernardus IV. Bernardus d’Abbadie d’Arbocave, ex nobili i QuU E N SIS. io6z i genere in Benearnensi provincia, nominatus a rege die 14. aut 15. Augusti anni 1690. cum esiet parochus ecclesiæ de Mazeclac, diœcesis Lactorensis, more solito consecratur die 26. Octobris anni 1692. Adhuc incolumis præest. ABBATIÆ DIŒCESIS AQ.UENSIS. DIœcesis Aquensis fex istas abbatias fuo B sinu complectitur ; duæ sunt ordinis S. Benedicti, totidem Præmonstratensium, duæ ul- timæ feminarum ordinis Cisterciensis. I. S. JOHANNIS DE SORDUA, O. B. II.B. MARIÆ deCAGNOTA, O. B. III. AkTONÆ, O. Præm. IV. D e 1-V1 llæ, O. Præm. V. S.BERNARDI, prope Baionam, fem. O. Cist. VI. S. SIGISMUNDI, fem. O. Cist. S o R D U A. MOnasterium sancti Johannis-Baptistæ de ( Sordua ordinis S. Benedicti situm est fere ad confluentem utriusque Gavi, O ! eronen- sis ad cujus ripam stat, & Bigorritani seu Pa- lensis. Tribus abest milliaribus a cœnobio Ca- gnotensi, novem ab Aquis Augustis seu Tarbellicis, vulgo Acqs, ad cujus civitatis diœce- sim pertinet, totidemque ferine leucis a cœnobio S. Severi in capite Vasconiæ. Jam exstabat anno circiter 970. quo nimirum Wil- lelmus Sancius comes & dominus totius Vaf- coniæ ecclesiam S. Susannæ de Larbaig & alia nonnulla ei concessu. Diu postea Guillelmus totius Aquitaniæ I dux, filius Guillelmi totius Aquitaniæ ducis, aiiidquid siius pater ecdesiæ S. Johannis Sor- uenlis donaverat, iterum donavit, Confirma- vitque omnia illa quæ tenet & acquirere potuit : Tam de terris, quam destlvis ; tam de aquis, quam de viridariis ; tam de villis, quam depij- cariis ; tam istarum rerum de tributis, quam de villanis. Hujus privilegii testes sunt Guido episcopus Laseurensis, dornnus Gasto Bear- nensis vicecomes, Willclmus episcopus Lapur- densis. Desunt notæ chronicæ huic instrumento, sed non potuit post annum 1130. confici, ut probabimus in Wisselmo Lapurdensi seu Baionensi episcopo. Huic autem monasterio, 2uod non semel vastatum est ab heterodoxis salvinisectariis, præfuerunt abbates, qui sequuntur. Abbatum series. I. Guillelmus I. d’Orgon, al. de Goron Cen- tulli Gastonis Benearni comitis suppar, proin- dcque circa an. 1060. erat simul abbas Sor- ducnsis & archidiaeonus Aquensis cx histor. . Bearn. D. de Marea. Eo sedente abbatia S. Johannis Sord. restituta fuit Raimundo abbati Peciancnsi, auctoritate concilii Ausciensis sub Raimundo Copa archipræsule celebrati. Vivebat etiam tempore Sancii comitis, a quo ecclesiam S. Mariæ de Sendos excepit. II. Helias incunte seculo XI. factus monachus in cœnobio S. Severi in capite Vasconiæ, Sorducnsi præficitur abbas circa an. 1061. de quo fragmentum necrologii San— Sever. Nonis Mati obiit Helias abbas Sorduensts. III. Brasco tempore ejusdem Sancii comitis villam de Bortas acquisivit, memoraturque variis in chartis, sed chronicis notis destitutis. IV. Geraldus, cui FortoGarsias veniens ad conversionem dedit ecclesiam S. Johannis de Bonut. Idem quoque Geraldus decimam de Sarlana & centum sextarios de sicera a Dodone de Falgars accepit. Obiit autem Iv. nonas Junii an. 1105. ex veteri necrol. sancti Severi. V. Ainerius in præsentia Odonis episcopi & Gastonis vicecomitis Bearnensis fedt duellum pro ecclesia de Aribalda, victoriamque obtinuit. Hic recensetur in plurimis veteribus chartis, sed temporis nota destitutis. VI. Willelmus II. Martelli 1119. quo anno VI. idus Jan. vicecomitissa deBeguer ei pro remedio animæ defuncti vicecomitis Garsiæ- Lupi ecclesiam S. Mariæ de Barunza conces- sit, in manu Bernardi Aquensis archiepiscopi *. Idem anno 1120. memoratur in litteris Guillelmi Aquitaniæ ducis antiquas monasterii donationes confirmantis. Præerat denique hic abbas an. 1136. ac tempore vicecomitissæ Talesæ & Arnaldi-Guillelmi Aquensium epi- scopi, teste D. de Marea. Interfuit etiam concilio Burdegalensi, in quo cœnobium Gene- rense Bigorritano eriscopo attributum est. VII. Arnaldus I. d’Y sest ex abbate Sor- duensi jam anno 1150. episcopus Olorensis factus fuerat ; memoratur enim ut episcopus in charta quadam anni hujus, quam refert V. C. P. de Marea hist. Bearn. VIII. Bertrandus de Sanadet, cujus teirporc anno circiter 1147. facta est possessionu n monasterii divisio inter abbatem & monachos. IX. Arnaldus II. Bunio vel Boniou temporibus W. R. vicecomitis de Aorta, & : Arnaldi Guillelmi Aquensisepiscopi, cujus in præsentia quxdam ipsi decirnæ restituuntur. Testis fuit anno 1150. in charta supcrius laudata D. de Marea. X. Willclmtis — Bernardus de Camer multa legitur acquisiville. Anno 1167. in exsi- lio politus oppigneravit quartam partem deci-
