Pagina:Gallia Christiana, 1715, T1.djvu/694

E Wikisource
Haec pagina emendata est
1309
1310
ECCLESIA BAIONENSIS.

ris religioſis, clericis & monachis. Vigente domno apoſtolico Romano pontifice Benedicto, regnante Hugone Magno[1] rege Francorum, imperante duce Gaſconia Willelmo Sancio. Sig. Arſivi qui hanc fieri vel confirmari juſſit. Sig. archiepiſcopi Auxienſis Odonis. Sig. Waſtonis Centulli vicecomitis. S. Lupi Anerii vicecomitis. S. Arnaldi Lupi vicecomitis Aquenſis. S. Salvatoris abbatis ſancti Severi. Si quis contradicere voluerit, repetitio ejus ad nihilum redigatur, & niſi reſipuerit, victus canonicali judicio anathema ſit.

Hanc finium deſignationem confirmavit reſcriptum Urbani II. pontif. v. idus April. indict. xiii. anno Incarnat. 1106. item alterum Cæleſtini III. 1194. in quo fines Laburdenſis epiſcopatus explicantur his verbis : Vallem quæ dicitur Laburdi. Vallem quæ dicitur Arberoa. Vallem quæ dicitur Orſais. Vallem quæ dicitur Cizia. Vallem quæ dicitur Baigur. Vallem quæ dicitur Baſtan. Vallem quæ dicitur Lerin. Vallem quæ dicitur Leſſeca. Vallem quæ dicitur Ocarzu uſque ad S. Sebaſtianum.

Ex hoc pervetuſto inſtrumento habemus patronam Baionenſis eccleſiæ eſſe Deiparam Virginem.

In diœcesi 102. eccleſiæ parochiales numerantur, 72. in ditione regis Franciæ, & 30. ſub regis Hiſpaniarum dominio. Porro anno 1566. Pius papa V. ad petitionem Philippi II. regis Hiſpaniarum, mandavit ut infra ſex menſes epiſcopus Baionenſis & archiepiſcopus Auxitanus vicarios & officiales ex Hiſpaniarum regnis oriundos deputarent in regno Navarræ in provincia Guipuſcoa, qui parochias diœceſis Baionenſis in dictis regno & provincia ſitas nomine epiſcopi regerent ; alioquin Pampelonenſi & Calaguritanenſi epiſcopis mandat ut eiſdem parochiis provideant, ne in Lutheri, aut Calvini errores incidant. Cum pontificis mandato defuiſſent Baionenſis & Auxitanus præſules, 30. parochiæ a Baionenſi diœceſi diſtractæ ſunt.

Intra hujus diœceſis fines duæ ſunt abbatiæ ; una in Francorum ditione, ſcilicet Leunſium ; alia, quam appellant Urdacium, intra Navarræ fines, ſub Hiſpaniæ regis poteſtate. De iis ſeorſim infra nobis agendum.

In urbe Baiona ſunt ſeptem religioſorum aut monialium familiæ, Dominicanorum, Fratrum Minorum, Carmelitarum, Auguſtinianorum, Minorum Capucinorum, qui admiſſi ſunt anno 1615. Virginum S. Claræ filiarum, & earum quæ a B. Mariæ Viſitatione nomen acceperunt. Minores dicti Recollecti conventum habent apud fanum S. Johannis Luzi. Nunc vero epiſcoporum, qui Baionenſem eccleſiam rexerunt, hiſtoriam e tenebris eruamus.




EPISCOPI LAPURDENSES, ET BAIONENSES.



ANNI CHRISTI.
A IN ſerie Lapurdenſium & Baionenſium præſulum ad nos miſſa, primus epiſcopus legitur Iſcaſſius, qui notatur ad annum 381. Verum nullis rationibus munitur ſententia quæ huic primo patrocinatur antiſtiti. Aliis placuit primatum hunc conferre in quendam ſanctum Sulpicium epiſcopum, quem alii Baionenſem, Bajocenſem alii eccleſiam rexiſſe contendunt. In veteri martyrologio quod exhibet Spicilegii tomus IV. legitur : vi. cal. Februarii Sulpicii epiſcopi ; ſed ejus epiſcopalis reticetur ſedes. Ex vulgata Lapurdenſium opinione, B. Leo cum Rotomagenſem pontificatum gereret, in Hiſpaniam a Romano pontifice ad confirmandos Chriſtianos in fide a Saracenis vexatos legatus, Baionam appulit, ibique dum vitæB exemplo & ſacris concionibus rem Chriſtianam promoveret, a piratis & facinoroſis hominibus quorum vitia inſectabatur cæſus, Divorum albo inſcribi meruit die primo Martii, regnante Carolo Simplice ; florebatque anno Chriſti 900. In antiquo breviario Baionenſi, Leo dicitur Lapurdenſes cum Eleutherio & Gervaſio ſociis, fidei myſteriis initiaſſe, ejuſque officium in proprio eccleſiæ tanquam patroni celebratur. Attamen ex noſtrorum antiſtitum albo (ita loqui cogit amor veri) S. Leo expungendus videtur : nam quæ de eo narrantur, omnia fabulam redolent, nec ulla vel umbra veritatis, aut veriſimilitudinis, ejus epiſcopatus poteſt ſtabiliri. Et vero quod ar-



ANNI CHRISTI.
chiepiſcopus Rotomagenſis fuiſſe dicitur, omnino falſum eſt. Nam in nullo antiquo aut recentiori ante Prevotium archiepiſcoporum indice reperitur. Certe abbas ſancti Sigiranni, eo in officio quod de eodem ſancto compoſuit eum ſincere fatetur non fuiſſe epiſcopum. De eo conſulendus eſt Bailletus ad diem 1. Martii, ubi pernegat eum cathedram obtinuiſſe Rotomagenſem.

Gumbaldus, frater ducis Vaſconiæ, omnes fere ducatus illius epiſcopatus obtinebat, anno circiter 977. Unde non temere poſſumus conjicere Lapurdenſi eum eccleſiæ præfuiſſe. Attamen id certo non conſtat. Itaque primus de quo dubitare non licet hujus ſedis epiſcopus est Arsius.

I. Arsius, vel Arsivus.

Arſius tempore Benedicti papæ VII. Lapurdenſem gubernavit eccleſiam anno circiter 980.980. Ipſius ſollicitudini debemus circumſcriptionem diœceſis, & limitum ejus definitionem, quam exhibet vetus illud monumentum jam a nobis in exordio præmiſſum. Nec plura nobis ſuppeditat de hoc epiſcopo tabularium Baionenſe. Porro hic Arſius videtur idem eſſe ac Arſias Racha, de quo in epiſcopis Oloronenſibus & aliis jam actum.

II. Raimundus I.

Raimundus dictus Vetulus epiſcopatus Va-


  1. Oihenartus exiſtimat Hugonis Magni nomen hîc a recentiori aliquo additum, dum illud monumentum charlutario inſerendum curaret.