Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/235

E Wikisource
Haec pagina emendata est
205
liber primus

vi quidem arctiora: vigiliae perpetuae, anxiae excabiae, intrepidae stationes, labores intolerandi; minimae aerumnarum pugnae. Conditiones pacis a Lotharingio Abdi per summam mansuetudinem non semel oblatae, semper ferociter contemptae: Nobilissima Christianorum funera.funera a Turcis Christianis data ceteris ad virtutem incitamentum: inter nobilissimos amplissimosque viros praeclara pro Christianorum sacris occumbendi aemulatio. Ad haec aspera arduaque adcedit cum exercitu Soleymanes, Polonico bello bene gesto superbiens, et exercitu sexaginta millium virorum formidando ferociens. Caraphaeus evocatus ad instaurandum integro fessum militem.Lotharingius ejus eventi prudens, alias aliunde copias ducesque, in quibus Caraphaeum, qui in Zolnochiensi agro expeditus agebat, jam evocaverat: et integro milite instauratus cum Soleymane statuit acie decernere; sed proelium detrectatur ab hoste. Hinc pergit oppugnare urbem, eumque impetit hostis. Ita bellum Christiani gerunt ut obsessi eodem tempore et obsessores. Astus imperatorios uterque adhibet. Soleymani alii prospere eveniunt, et modicum auxilium in urbem submittit; alii infeliciter cadunt, et pars ejus copiarum seu caesa, seu fusa. Tandem Christianorum et virtus et artes pervicere. Simulat Lotharingius Turcas proelio lacessere, dum per idem tempus tota virium mole urbem adgreditur. Ibi gravis cum Soleymane, sed longe gravior cum Abdi, et quidem magis anceps res fuit: nam super perrupto tormentorum ictibus late muro uterque Dux, hic ad enitendum ingruendumque, ille ad obsistendum suos quisque confirmat. Acerrimo conflictu corpora obsessi uti murum opponunt, obsessores uti arietem intorquent. Abdis fortis exitus.Postremo Abdis fortiter occumbentis caede Turcis animi excidunt. Illico Bavarus arce potitur: Praeclara Christianorum victoria.et a victoribus debacchans ira, sanguinis sitis, aut praedae fames, insultans laetitia, intemperantia victoriae; in omnes et omnia ferme saevitum; paucis misertum, aut parsum. A victis autem inter multa tectorum incendia et sequentes incendia ruinas, caedes stragesque, clamores, ejulatus, gemitus, horror.

Extemplo Lotharingius, eadem vergente ad occasum die, omni expedito equite Soleymanem insequitur: qui ubi hostem urbis poliri conspexit, sibi fuga consuluit: et prope oppidum Dardam, circumsito agro longe lateque vastato, castrisque in arduo inaccessoque positis loco, summam rerum, suis in copiis positam, servatum festinanter confugerat.

Vix defunctus pro sua virili parte his bellicis laboribus Caraphaeus, amplissimo imperio auctus[1] ad alios subeun-
  1. Amplissimus Petrus Garzonius lib. IV Rerum Venetarum, quare Historiam summa eloquentia et prudenti veritatis cura conscripsit.