Haec pagina emendata est
208
de rebus gestis a. caraphæi
Cur deliciae fortibus Regibus comparatae?Quae Reipublicae ingentia mala cum Turcarum Dominator vix quicquam sentiret, a forti Mehmedanae legis custode per summam libertatem in hanc sententiam increpitus: Ejus nequitiam socordiamque Imperium ex florentissima re in eas miserias conjecisse. Majoribus Musulmanorum fortibus Dominis triclinia, gynaecea, hortos comparatos, ut virtutem per bella et acies lassatam repararent, non ut extinguerent. Crudeli amor Selimi II Turcarum imperatoris.Quin si cujus antiqua virtus libidinibus marcescens a militibus desiderata, is delicias suas, quas efflictim deperibat, in suggestum productas, ut omnem ignaviae desidiaeque caussam praecideret, pro concione cum incredibili animi dolore et constantia manu sua decollasse. Fortes Principes fortium subditorum amantes.
Immunitatis institutis respublica augetur conservaturque.Imperatores magnanimos Janicsarorum fortiumque virtutem ducum non formidasse, sed tanguam Imperii robur dilexisse; non mutasse Imperii administros, sed antiquos mores et instituta servasse immutata. Ambitiosae privatorum opes publica inopia.Nunc avaritiâ, et avaritiae parente ambitu in principem Imperii urbem omne devicti orbis aurum confluxisse, et in privatorum copia summa aerarium inopia laborare. Sed olim non largitionibus, sed merito ab ipsis Regibus spectato honores ambiri. Saepe nationes degeneres habitae ducum vitio.
Turcae nondum exuere ferociam.Ita hodie ducum seu imperitiam seu ignaviam Musulmanicae virtuti officere; quam non extinctam, sed vivam et vivacem adhuc satis commonstrasse Coronis in Peloponneso, Neosolii in Hungaria propugnatores; qui in iis urbibus defensandis ultima virium ausi, nihil deterriti sunt ultima quoque in se victoriae jura experiri: et priorem Budae inritam obsidionem Christianis magnam per proelia exercitus cladem aequare: et eam ipsam vel nuper captam tot tantaque Musulmanicae virtutis exponere monumenta, ut de victoria jam parta pene dubitent adhuc victores. Adversa saepe virtutem excitant.Magnas quidem acceptas clades, sed in eam partem accipiendas, eas divino accidisse numine, ut ad majorum virtutem Princeps excitaretur: ceterum non esse tantas, ut Imperium sint afflicturae. Expeditiones Venetis dispendiosae,Venetis enim dispendiosas victorias, et alieno milite partas; nec tantum vectigalium reddere, ut ad dissita et longinqua obtinenda stipendiis suppetant: Polonis difficiles.Polonicas expeditiones et comitiorum dissensionibus seras et longo desertarum terrarum tractu deterrimas, ipsi Reipublicae hactenus fuisse perniciosas: Victoriae Hungaricas utiles tempore et mora.
Cur foederata bella non diu constent?Moschum autem ipso foedere cum Polonis percusso satis indicare, ab ipso Turcicam potentiam formidari. Felicia quidem Romani Caesaris arma in Hungaria; sed eas victorias multis post annis aliquid afferre utilitatis. Tandem bellum Christianum foederibus coalescere, quae vel per ipsam unius felicitatem, aliorum seu invidia, seu metu
