Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/268

E Wikisource
Haec pagina emendata est
238
de rebus gestis a. caraphæi
semper bella intulerunt. Caraphaei de ulteriori majorique Caesaris et Foederatorum felicitate conjecturae.Sed neque ii, quae forsan Caesar repetat, redderent ultro: nam Caesar ea per pacem repetit, quae brevi et facile bello est reciperaturus; inoffenso ingentium victoriarum cursu, et ingenti veteranorum militum exercitu formidandus: Venetus majorem quam unquam antea classem parat: Moschus ad Turcarum nomen omnino delendum jam Polono sociatus, mox Germano Venetoque jungendus. Ii vero usquequaque per acies caesi, per obsidia victi, militiae robore effoeti, flore ducum extincto, Summum Numen in ipsos tot cladibus acceptis nondum desaevisse sentiunt. Cur victoriarum progrssibus conditiones pacis dantur victis duriores?
Unde aequae expectandae paces?
Tempori videant, ne victoriarum progressibus conditiones victis in pervicaciae poenam inrogentur duriores; et legum suarum stulta observantia ipsas leges cum republica omnino perdant. Nam ab aequis belli viribus aequae expectandae paces: at ubi alter belligerantium longe infirmior sit; et tamen, ut obsistere audet, ei ferocia in exitium erumpit. Caraphaeus sedulo Regni Hungarici dignitatem tuetur.Hunc Caraphaeus finem orationi fecit; nulla responsione Mehmedem dignatus de eo, quod ille sciscitabatur super Hungarici Regni in provincias, quas memoraverat, jure; indignum ratus, si cum injusta et turpi Turcarum vi sancta Hungariae jura in contentionem committeret. Ar ad omnem eam orationem Mehmedes tantum dixit: Turcae Christianorum foederata bella aspernantur.
Turca dandarum conditionum continentissimus.
istas Christianorum exaggeratas vires se minime formidare; unius Summi Numinis iram vereri ac metuere. Igitur, subdit Caraphaeus, ut eam placent, quid is privatim censeret? Aga respondit, ut permutatio aliqua fieret, quae ipsorum legibus non vetatur; uti Canissa, aut Alba-regalis, cum Siglo, Quinquecclesiis, aliisque minoris notae oppidis; aut Agria cum Solnocho et Segedino permutaretur: et jure sibi permissum pecunia corrigere damna. Diserte edixit, de nihilo Foederatis satisfacturum. Ibi Caraphaeus, se dementem omnes habituros, dixit, et ejus belli omne justum aequumque plane ignorare, si eas pacis conditiones Turcae Legati adferrent, easque ipse Viennam ad Caesarem Foederatosque sineret commeare. Saepe loci situs majori in precio, quam inaedificatum.Praeterquam quod saepe alicujus loci situs majori precio habendus, quam inaedificatum; nam Princeps in vili loco, sed ad longe lateque dominandum opportuno, excitare potest firmissimum munimentum, quo magnam terrarum plagam obtineat; itaque Solnochun et Segedinum, oppida haberi Agria longe utiliora: nam iis receptis, omnis provincia Danubium inter et Tibiscum dominatur. Magnanimum Caraphaei edictum.Sed enim nisi Canissam, Albam-regalem Agriamque cum suo cujusque agro; praeterea Solnochum, Segedinum Varadinumque, Lippam, Giulam, Jenum