caput ix.
Themiswariensem provinciam armis petendam censet: sed Bellogradensis decernitur.
Duplex in annum mdclxxxviii belligerandi ratio, quarum altera bipartita.Ita Caraphaeus summus exercituum Quaestor creatus, longo Hungariae usu et Lippensi expeditione nuper edoctus, belli per ejus anni aestatem gerendi duplicem omnino rationem videt: alteram Essecho Bellogradum; alteram cis Tibiscum, aut Varadinum, aut Themiswar oppugnare.
Bellogradensis expeditionis difficultates.Si Bellogradensis expeditio decernatur, inter eam urbem quidem et Essechum nullum obstare mumimentum, quod eam valde diuque remoretur. Sed has aliunde rei gerendae prospectat difficultates. Savum eam urbem adluere, et Tibiscum Theminque non procul inde in Danubium immergi, qui saepe tam longe lateque agrum inundant, ut pontem Essechiensi nihilo breviorem producere necesse sit. Omnino igitur providendum ne Christiani milites, inter aquarum incerta trepidantes, aut alveorum haerentes coeno, Turcis de superiori riparum loco commode deturbantibus, ad certissimum exitium objiciantur. Quare pontem faciendum ut Savus ipse trajiciatur: si prope Bellogradum, facile hostes opus prohibituros; sin superius paullo, qua copiae ad eam urbem porro circumducantur, Turcas ibi armamentarium, et penus condidisse, unde in omnes Hungariae urbes belli et vitae utilia depromunt: belli rationem suadere hostibus, ut ibi castris praesideant; quod si mature effecerint, tota ibi belli mole Christianis pugnandum, et tamen incerto eventu. Et ut inde Turcae exturbentur, ac feliciter Bellogradum perveniatur, aestiva in agro habenda ab hostibus radicitus devastato; commeatus per unum et alterum pontem trajiciendos, qui, inundante flumine, facile abrumpi possint: et ancipitem belli administrationem duobus pontibus receptui providere; atque extenuato agmine commeare impedimenta, quae per terrestre longumque iter essent cum ingenti et difficultate et sumptu convehenda.
Varadiniensis provinciae molimina.Si Varadinum oppugnatum eant, quanquam in finibus ad manus prompta omnia belli instrumenta; tamen id esse munimentum omnium Hungariae praestantissimum, et post quam Transylvania in Caesaris ditionem redacta est, numeroso ac praeferoci praesidio firmatum, et omnibus ad acrem longamque obsidionem sustentandam instructum: quare