Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/346

316

de rebus gestis a. caraphæi

pacem intra mensem commutandas offerebat. Summus Pontifex per amplissimum Pium Cardinalem Caesari haec Galli Regis desideria significavit. Caesar Foederis Augustani jus per epistolam Summum Pontificem docet.Sed Caesar hos metus discutere; nam Austriae Domus id proprium, sancte foedera custodire: et nunc maxime a Turcis per vanas artes de praesentis belli societate tentatum abstrahi, in ea constanter perstare; et dispendiosissimo bello, quo Regna hereditaria aere virisque exhauserat, et quinque perpetuos annos per solitudines et vastitates gesto, non novum serere, sed longo ocio et pace refici necessarium sibi sit. Nihil novi, nec quidquam ulli metuendum eo foedere sancitum; sed innoxiam et ab omni jure permissam mutuam opem, ubi armis petantur ii qui sibi auxilia conferunt contra Turcas. Cautam defensionem, nisi ei qui nocere velit, praeterea gravem nemini. Ad haec auxiliorum tam parvum depactum numerum, ut vix suae ipsorum tutelae sufficiant, nedum ab iis Galliarum potentissimus florentissimusque Rex metuat. Antiquum Germanici Imperii, et legibus, quibus fundatum, consentientem morem, uti paries in summae salutem provideant. Id enim in minutos Principes Respublicasque divisum, et per Comitia regi, quorum satis cum damno saepe spectantur morae. At Galliae Regem suo unius arbitrio regere cuncta; extemplo exercitus maxime formidandos, ingentesque classes comparare et instruere. Ab iis autem, qui non alios opprimere, sed de sua salute cogitare conantur, quid vereatur Rex, qui Luxemburgo Hollandensibus, Rheni accolis Argentorato, arce Casali Pedemontanis ac Mediolanensibus imminet? Ei, si lubet, licere Imperii Principes in bellorum aliis inferendorum societatem vocare: queri quod Germania de suo corpore lectis ad externam arcendam vim foederatisque sociis sibi prospiciat. Induciarum finem, ut Gallia occupatis ociose inierim insisteret, ac Caesar de occidente securus ageret, dum ad orientem plagam gereret bellum, et per omne id tempus controversiae sedato jure componerentur. Ipsumque adeo Galliae Regem earum adsertorem fore pollicitum, aliosque Principes ad eas vindicandas adpellaturum. Cur Germania pacem a Gallia oblatam repudiat?Si igitur sincere ex Westphalicae et Neomagensis pacis mente, et more inter Reges summos Respublicasque usurpato, velit inducias in aeternam pacem transfundere, se nihil facilius lubentiusque facturum. Sedet in iis cautum ut in convento loco de finibus regundis aequo jure disceptaretur. Rectis jam finibus, quidni aeterna pax consequatur? Sed ad eam rem ipsum induciarum tempus praestitutum. Quare Galliarum Regem non aequum fa-