Pagina:Ioannes Baptista a Vico - Opera latina tomus I - Mediolani, 1835.djvu/350

E Wikisource
Haec pagina emendata est
320
de rebus gestis a. caraphæi

dovicus XIV postquam Bonna a Caesareis recepta est pacem petiissetSub gravi et recenti exemplo., et Hispani multa et magna atque adeo absurda postularent; Gallus belli fortunam porro experiri maluit, quae serie rerum mutata est. Digna belli Turcici praemia Bellogradum et Transylvania.Jam Summi Numinis ope (quam implorare hominibus datur, de ea sibi spondere non datur) praeter ceteras Hungaricas victorias, hinc Transylvaniam, hinc Bellogradum ejus imperio adjecta, intertrimentosi ejus belli nedum praecipuos, sed unicos omnino fructus. Atque heic, Hungariae ordinatae utilitatibus perstrictis, adsumit: Pace opus, ut ex Turcicis victoriis digni fructus capiantur.
Victoriarum progressus contra Turcas Christianorum discordiis praepediti.
Ingens bello Gallus.
Discriminosa Arausicani in Brittanniam expeditio.
Jam ipsum tanquam in semine uberrimos gesti belli fructus habere: id aerumnis et sumptibus juxta ingentibus satum, non nisi longo ocio et tranquillitate excoli, et ad mesem perduci posse. Constantinopolim in ejus ditione videre, quae piorum omnium certae spes erant, nunc jam inrita vota factas esse. Galliae enim Regem jam maximo infestissimoque exercitu Rheni ripam tanquam calamitatem percurrere. Arausicanum hybernis fluctibus Hollandiae commisisse fortunas, quas si ad saevos Brittanniae scopulos fregerit, jam funditus ejus Reipublicae obruerit libertatem. Ab armis Gallicis majores metus.Occupandam igitur pacem, antequam Gallica arma in penitiorem Germaniam pervadant; quibus Imperii impromptae vires obstare vix possunt; quin, si pergant, Sveviam inrumpant, omnemque occupent; unde Turcis caussa existeret, ut a pace ad bellum converterentur. Galliae impetus non nisi pace cum Turcis facta hebetandi.At pace cum Turcis facta, cum potentissimus exercitus veteranorum militum, et tot tantisque vitoriis ferox ei floreat ociosus, Gallum Regem ad incoepta prosequenda attentiorem futurum.

Caesar ad pacem adplicat.Per haec et talia Caesar felicitatis cursum, qua per omne id bellum contra Turcas usus est, abrumpere decrevit, ac sedulo de pace agitare: et in Consilio, cui Kinskius, Strattmannius et Caraphaeus ipse adfuereCaraphaeus Lotharingio, qui cum Turcis de pace agere instituat, suffectus, ex Veneti et Pontificii Legati consensum., eum ad agendum cum Turcis Legatis Lotharingio aegrotanti suffecit. Qua re Veneto et Pontificis Romani Legato significari jussâ, censuerunt ut Caraphaeus, quid Turcae Legati adferrent, exploraret.

Is igitur ubi Pottendorfium eos convenit, ita sermonem exorsus est, se pro benevolentia erga eos, quantum in hostes liceat, salis spectatâ, hanc iis in omnem ipsorum gentem pervagati meriti famam optare, ut per ipsos Turcico Imperio pax tranquillitasque restituatur: sed profiteri eos oportere, quas adferant pacis conditiones. Legati, ut admittantur, profiteri debent, quid adportent.Musulmanos ipsos exemplum dedisse recens, qui anno lxxxiii Capraram Caesaris Legatum admittere recusarunt, hactenus Magnum Vezirium de suis mandatis edoceret; et nuper Caesarem Gal-