Pagina:Johannes Kepler - Harmonices Mundi Libri V.pdf/26

E Wikisource
Haec pagina emendata et bis lecta est
8
De Figurarum Harmon.
VI. Definitio.

INscribere Figuram circulo, est proportionem lateris figuræ ad diametrum circuli, cui est inscribenda, Geometrico actu determinare, quâ constitutâ proportione; facilè in circulo figura proposita delineatur.

Vt sidetur LD semidiameter, vel ejus dupla diameter, si sciamus, quid faciendo cum eâ, justam longitudinem lateri DE indulgeamus; facilè posteà repetitione ipsius DE, per circumferentiam, consummamus figuram.

VII. Definitio.

SCire in geometricis, est mensurare per notam mensuram; quæ mensura nota in hoc negocio inscriptionis Figurarum in circulum, est diameter circuli.

VIII. Definitio.

SCibile dicitur, quod vel ipsum per se immediate est mensurabile per diametrum, si linea; vel per ejus quadratum, si superficies: vel quod formatur ad minimum ex talibus quantitatibus, certâ & geometricâ ratione, quæ quantumcunque longâ serie, tandem tamen à Diametro, ejusve quadrato dependeant. Græcè dicitur γνώριμον.

IX. Definitio.

DEmonstratio est quantitatis vel describendæ uel sciendæ, ex Diametro deductio, per intermedia possibilia, Græcè Πόριμα.

Ita demonstratio communiter vel descriptionem parit vel scientiam. Et Descriptio quidem quantitatem nudam, scientia verò insuper & qualitatem, quantitatemvè certam profitetur. Potest autem aliqua linea esse geometricè determinata, Græcè τακτή, quæ tamen actu mentis, qualis sit, nondum sciatur. Potest vicissim alicujus vel aliquarum linearum qualitas aliqua sciri, quæ tamen ipsas nondum determinet, vel necessitet: si nimirum qualitas illa multis alijs rebus, quantitate differentibus sit communis. Est etiam quarundam linearum descriptio facilis, scientia difficilima. Deinque multa describi possunt actu Geometrica qualicunque; sciri tamen non possunt naturâ suâ: vt quidem scibile suprà descripsimus.