Pagina:Malleus maleficarum (ed. II) - Facsimile 00055.svg

  

omnino pꝛouidentiam ei e reb mundi ne​gabat aerens mūdum caſu ee factum cut fuerunt Democritus ⁊ epicuri. tamē etiā nō caret magna faltate eo  necee ē icere oīa iuine pꝛouidentie ſubiacere. nō in vniuerſa​li tantū ſed etiam in particulari. vt non ſolū maleficia hominū ſed ⁊ iumentoꝝ ⁊ terre fru​gum ex iuina ⁊ pꝛouida ꝑmione eueniūt quod c patet. Ad tantum ſe extendit pꝛoui​dentia ⁊ oꝛdinantia rerum in finem quantū ia cauſalitas ſe extendit. cut a mili in re­bus alicuius ominio ſubiectis que intātuʒ ſubiacent eius pꝛouidentie inquantum bi exiſtunt ſubiecte. Cum autem cauſalitas ei que eſt pꝛimū agens extendit ſe ad omnia en​tia non ſolum quantum ad pꝛincipia ſpeciei ſed etiam quātum ad pꝛincipia indiuidualia ⁊ non ſolum incoꝛruptibiliū ſed etiam coꝛ­ruptibilium. Jdeo cut omnia habent ee a eo ita omnia ſunt pꝛouiſa ab eo id eſt ad ali­quem finem oꝛdinata. Et hoc tangit apoſto­lus ad Roma. xiij. Que a eo ſunt oꝛdinata ſunt. qua icat. Sicut oia a eo ſunt. ita etiam omnia ab io oꝛdinata ſunt. ⁊ ꝑ conſe​quens pꝛouidentie eius ſubiecte. quia ꝓui­dentia ei nihil aliud ee noſcitur ᷓ ratio. id eſt cauſa oꝛdinis rerū in finem. Omnia ergo inquantū participant e ee intantū etiā ſub​duntur iuine pꝛouidētie. Jtem eus oia cognoſcit non ſolum in vniuerſali ſeu vniuer​ſalia īmo ⁊ in particulari ſeu particularia. Et cum ei cognitio cōparatur ad res creatas ​cut cognitio artis ad artificiata. Jdeo cut omnia artificiata ſubdūtur oꝛdini ⁊ pꝛouidē​tie artis ita oia ſubdūtur oꝛdini ⁊ pꝛouidē­tie ei. Sed qꝛ per hec non ſatis fit vt intelli​gatur  eus iuſte permittat mala fieri. ⁊ ma​leficia in mūdo licet intelligamus hoc  ie t ꝓuiſoꝛ omnia gubernans q quia conce­ditur ideo etiam eberet oe malum ab his quoꝝ curam gerit excludere. Jnter homīes e videmus ita fieri  ſapiens ꝓuiſoꝛ exclu​dit efectum ⁊ malū quantū poteſt ab his q̊­rum curam gerit. ideo ad intelligenduʒ iſta. cur non omnia mala eus excludit. Notan­dum  aliud eſt loqui e ꝓuiſoꝛe particula­ri ⁊ aliud e pꝛouiſoꝛe vniuerſali. Pꝛouiſoꝛ e particularis necee habet malum exclu­dere quātum poteſt quia non poteſt ex malo elicere bonū. Deus aūt cum t vniuerſalis ꝓ​uiſoꝛ totius mūdi ⁊ poteſt ex particularibus malis plurima bona elicere cut ex ꝑſecutio​ne tyrannoꝝ patientia martyrum. ⁊ ex operi​bus maleficoꝝ purgationem ſeu ꝓbationeʒ fidei ⁊ iuſtoꝝ vt patebit. Jdeo non habet eꝰ oia mala impedire ne multa bona eee cō​tingat vniuerſo. U Auguſtinus in encher̄. Adeo miſericoꝛs eſt omnipotens eus  nō neret aliquod malum ee in operibus ſuis ni adeo eet omnipotens ⁊ bonus vt bene­faceret etiam e malo. Et huius exemplū eti­am habemus in actionib rerum naturaliuʒ. Nam coꝛruptiones ⁊ efectus qui accidunt in reb naturalib. licet nt contra intentōnē nature particularis illius videlicet cui talis coꝛruptio contingit vt  fur ſuſpendatur vel  animalia in cibū hominis occidātur. ſunt tamē e intentione nature vniuerſalis. vt vi​delicet conſeruantur homines in vita ⁊ ī bo­nis vt ⁊ c bonū vniuer conſeruetur. vt e ſpecies rerum conſeruantur opoꝛtet vt coꝛru​ptio vnius t conſeruatio alterius. Occio​nes enim animaliū conſeruat vitaʒ leonum.

¶ Declaratur ſuper permionem iuinam  eus non potuit cōferre creature vt ex na­tura eet impeccabilis.
QUo ad ſecundum  vniuertatem maloꝝ ue in culpis ue in penis iuſte eus permittat ⁊ pꝛeſertim iā refrigeſcente ⁊ mundo ad occaſum eclinante eclaratur ex uabus otioni​bus neceario pꝛeſuonēdum quarum pꝛi­ma  eus nō poteſt facere ue melius vt cū timoꝛe ei loquamur. non eſt pobile vt na­tura creata vt eſt homo vel angelus haberet hoc  ex conditione ſue nature peccare non poet. Secūda  eus iuſte permit homi​nem peccare vel temptari. quibus ſtantibus cum ad iuinā pꝛouidentiam pertinet vt vna​que creatura in ſua natura relinquatur i­cere opoꝛtet.  ex pꝛemis impobile eſt  eus non permittat maleficia fieri virtute e​monū. Et pꝛimū quidem  non fuit pobi­le creature cōmunicare  peccare non poet ex conditione nature. oſtēditur a octoꝛe ſan​cto in. ij. i. xxiij. ar. i. quia  hoc fuiet ↄmu­nicabile alicui creature eus vti communi​caet eo  omnes alie cōmunicabiles bonita​tes ⁊ ꝑfectōnes creaturaꝝ ſunt communicate ſaltim in genere vt vnio ꝑſonalis uaꝝ na­turaꝝ in xo. maternitatis ⁊ virginitatis in maria. vnio gratuita in viatoꝛibus. vnio be­atifica in electis ⁊ c e alijs. Cū ergo nō le­gimus hoc alicui creature cōicatuʒ quia nec homini nec āgelo. iuxta illud. Et in angelis ſuis reerit pꝛauitatē. certuʒ ē  homī a eo nō pōt cōicari hoc  ex natura t impeccabi​lis licet hoc ꝑ gr̄am inueniāt. Secundo

ad

e f ij