Catō. Quid? Mulierēs etiam in pūblicō convenīre, et magistrātūs adīre et appellāre audent? Prō pudor! Statim discēdant, domum redeant! Dīc mē cum eīs loquī omnīnō nōlle. (Dāvus exit.) Minus cum fēminīs negōtiī habērēmus, sī iūs suum et māiestātem retinērent virī. Nunc autem—(Dāvus redit.)
Dāvus. Sī tēcum loquī nōn liceat, ōrant ut hoc volūmen ēvolvās, perlegās. Inde intellegēs quid petant. In līmine tuō manēre cōnstituērunt, dōnec respōnsum ā tē accēperint.
Catō. Dī tantam impudentiam pūniant! Dā mihi volūmen. Quid in eō scrīptum est? (Recitat.)
“Consulī Mārcō Porciō Catōnī mātrōnae cēterae-que mulierēs Rōmānae salūtem dīcunt. Vīgintī iam annōs mulierēs Rōmānae iniūriās lēgis Oppiae tulimus. Nec plūs sēmūnciam aurī habēre, nec vestīmentō versicolōrī ūtī, nec iūnctō vehiculō in urbe oppidō-ve, nisi sacrōrum pūblicōrum causā, vehī licet. Cūr sit lāta lēx, bene scīmus: Hannibal in Ītaliā erat, victor ad Cannās; Tarentum, Arpōs, Capuam iam habēbat; ad urbem ipsam admōtūrus exercitum vidēbātur; Rōmānī omnibus subsidiīs egēbant. Nōn ad coercendam lūxuriam mulierum lēx lāta est, sed quia omnium prīvātōrum pecūniae in ūsum pūblicum vertendae erant. Nunc autem cum flōret rēs pūblica, crēscit in diēs prīvāta omnium fortūna,
