Pagina:Patrologia Latina 139.djvu/103

E Wikisource
Haec pagina nondum emendata est

unum Christum, unum Dominum, creaturarum omnium quae sunt et auctorem et dominum et rectorem cum Patre et Spiritu sancto confiteor; passum esse vera carnis passione, mortuum vera corporis sui morte, resurrexisse vera carnis suae resurrectione, et vera animae . . . . . in qua veniet judicare vivos et mortuos assero. Novi et Veteris Testamenti unum eumdemque credo auctorem, et Dominum, et Deum. Diabolum non per conditionem, sed per arbitrium factum esse malum. Credo hujus quam gestamus, et non alterius, carnis resurrectionem

Credo judicium futurum, et recepturos singulos pro his quae gesserunt, vel poenas, vel praemia: nuptias non prohibeo, secunda matrimonia non damno, carnium praeceptionem non culpo, poenitentibus reconciliatis communicare debere confiteor. In baptismo omnia peccata, id est tam illud originale contractum, quam ea quae voluntate admissa sunt, dimitti credo; et extra Ecclesiam catholicam nullum salvari confiteor. Sanctas synodos quatuor quas universalis mater Ecclesia confirmat, confirmo .



SELECTA E CONCILIO REMENSI.
(Actes de la province ecclésiastique de Reims, tom. I, pag. 641.)

[NOTA.]

En 993, Gerbert réunit les évêques de la province en concile, pour condamner Herbert III, comte de Vermandois, et d'autres seigneurs qui pillaient les biens de l'Eglise. Le concile adressa aux coupables la remontrance suivante:

MONITOIRE. Gerbertus et omnes episcopi dioeceseos Remensium pervasoribus ejusdem.


Gerbertus gratia Dei Remorum episcopus, Guido Suessionicus, Adalbero Laudunensis, Ratbodus Noviomensis, Rotardus Cameracensis, Odo Sylvanectensis, Fulco Ambianensis, Framericus Morinensis, Heriveus Belvacensis, per gratiam sancti Spiritus episcopi. Vobis, Gerberto , et his qui subscripti sunt pervasoribus, carnificibus atque tyrannis, diu modestia sacerdotum furoris vestri rabiem sustinuit; et adhuc patienter exspectat. Quousque ergo

insania vestra sanis intellectibus nostris obsistet? Clades clero infertis, a cleri, monachorum et pauperum rapinis non cessatis. Convenimus ergo conscientiam vestram omnes episcopi Remorum dioeceseos, et ad satisfactionem invitamus, spatiumque poenitentiae usque in proximis Kalendis attribuimus, tunc vos aut fertiles Ecclesiae palmites recognituri, aut tanquam inutile lignum ab agro Dei gladio sancti Spiritus excisuri .



EXCERPTA E CONCILO MOSOMENSI.

[NOTA.]

Léon, abbé de Saint-Boniface de Rome, fut envoyé en France par le pape, en qualité de légat, pour terminer l'affaire d'Arnoul. Un concile fut indiqué à Nouzon, pour le mois de juin 993; il ne s'y trouva que quatre évêques, encore n'étaient-ils pas de France. C'étaient Liudulfe, archevêque de Trèves, Aimon de Verdun, Notger de Liége, et Sigefroi de Munster. Gerbert, cité au concile, s'assit en face des évêques, pour rendre compte de son ordination. L'évêque de Verdun exposa les faits dans un discours qu'il prononça en langue vulgaire, pour être compris des laïques. Ensuite il donna lecture d'une lettre du pape adressée aux metropolitains des Gaules sur cette affaire. Gerbert prononça lui-même son apologie, et la remit par écrit au légat. Après la délibération du concile, il fut ordonné à Gerbert de s'abstenir de toute fonction, et de garder la suspense jusqu'au prochain concile, indiqué à Reims pour le mois de juillet suivant. Gerbert voulut protester; mais sur les représentations de l'archevêque de Trèves, il consentit à s'abstenir de célébrer la messe.

DISCOURS DE GERBERT.


Semper quidem, reverendissimi patres, hunc diem prae oculis habui, spe ac voto ad eum intendi, ex quo, a fratribus meis admonitus, onus hoc sacerdotii non sine periculo capitis mei subii. Tanti erat apud me pereuntis populi salus, tanti vestra auctoritas,

qua me fore tutum existimabam. Recordabar praeteritorum beneficiorum, dulcis atque affabilis benevolentiae vestrae, qua praestantium saepenumero cum multa laude usus fueram: cum ecce subito contrarius rumor vos offensos insinuat, vitioque