Pagina:Patrologia Latina 139.djvu/179

habentem: Johannes episcopus servus servorum Dei, omnibus archiepiscopis Galliarum salutem et apostolicam benedictionem, et reliqua. Hac epistola recitata, surrexit Gerbertus Remorum archiepiscopus, et hanc orationem subintulit.

Exordium: Semper quidem (vide Patrologiae tom. CXXXVIII, col. 166), usque in commune oramus.

Hanc orationem Gerbertus finiens, Leoni abbati scriptam protulit , et epistolam papae recepit, atque ita resedit. Tum episcopi a concilio secedunt, et comitem Godefridum consultationibus suis adhibent. Post haec Gerbertum ad se vocant, et Leonis abbatis monacum Johannem ad reges Francorum cum omni honore deduci faciat, orant et obtinent. Deinde Kalendis Julii Remis habendam synodum

denuntiant. Jam synodus soluta esse videbatur, cum ecce Gerbertus episcopus legatos episcopos accipit tanquam a parte Leonis, ut a divino officio usque ad denuntiatam synodum abstineat. Qui cum

renueret, in praesentia ipsius Leonis perventum est. Ibique breviter commemorat, non esse in potestate cujusquam episcopi vel patriarchae vel apostolici, quemquam fidelium a communione removere, nisi sponte confessum vel convictum, vel ad concilium venire nolentem. Sibi autem nichil horum obstare, quippe qui nec confessus nec convictus sit, et qui solus de Gallia ad concilium venerit. Non ergo se suo juditio dampnaturum, qui in nullo genere oppositorum sibi male conscius sit. Sed modestia et probitate domni Liodulfi Treverensis archiepiscopi conventus et fraterne commonitus, ne occasionem scandali suis emulis daret, quasi jussionibus domni apostolici resultare vellet, sub nomine obedientiae, ut a missarum tantummodo celebritate

abstineret, adquievit, usque ad proximas Kalendas Julias, quo tempore altera synodus indicta erat, Et sic discessum est.

ORATIO EPISCOPORUM HABITA IN CONCILIO CAUSEIO IN
PRAESENTIA LEONIS ABBATIS LEGATI PAPAE JOHANNIS.

Exordium.---Impleta sunt vota nostra, reverentissimi Patres, quia tocius Galliae episcopis in caritate conjunctis, apostolica sedes coetui nostro praesidet per venerabilem abbatem et monachum Leo. In quo simul et in nobis eam prudentiam morumque probitatem esse confidimus, ut quae probabiliter et necessario demonstravimus, non in statera dolosa et iniqua, sed in equa et rationabili lance appensa fuisse gaudeamus, juxta illud beati Augustini in secundo libro de baptismo: Non offeramus, inquit, stateras dolosas, ubi appendamus quod volumus, et quomodo volumus tota die dimittamus pro arbitrio nostro, dicentes: Hoc grave, hoc leve est! Sed afferamus divinam stateram de Scripturis sanctis tamquam de thesauris Dominicis, et in illa quid sit gravius appendamus, immo non appendamus, sed appensa a Domino recognoscamus. Nimirum hic vir sanctus et sapiens hoc intelligere videtur, non ex hominum voluntario sed potius ex divino juditio majora vel minora habenda esse peccata. Neque enim dissimulando quodlibet illud peccatum tacuerimus, ideo illud peccatum non est? Nec si dijudicare noluerimus, ideo ante oculos divinae majestatis minus est? Non. Proinde pensate venerandi patres et fratres, quid nobis in causa Arnulfi judicandum fuerit, quem ante Dei et hominum oculos in immanum barathrum cecidisse constabat qui se ipsum proprio ore dampnabat, cujus pro rebellione et contumacia Africana concilia omne jus ademerant. Pensate, inquam, quid pro pereuntis populi salute, qui in tocius regni discrimine melius et utilius fieri potuerit, quam ut, tiranno excluso utilis populo et regno constitueretur pastor. Quod et populi quies et regni soliditas consecuta est. Sed ecce ex adverso hostis humani generis per organa sua proloquitur: Non hoc fieri licuit sine sedis apostolicae auctoritate, non sine praesente legato nonnisi ab Arnulfo recepta ecclesia.

Reprehensio et confirmatio alternatim digestae.---Haeccine est auctoritas, ut innumerabilis multitudo hominum assidue pereat? Nullus Romanus, etiam invitatus multumque rogatus, subveniat? Et qui potest, nisi praesente Romano nec audeat nec praesumat? Omittimus itinerum difficultates; sumptuum indigentiam, prudentis legati inopiam; et jam cum Romam ventum fuerit, non apostolicae sedi liberum licebit proferre juditium, sed quod auri talentum obtinere poterit apud Crescentium, diaboli