Pagina:Patrologia Latina Vol. 54.pdf/19

E Wikisource
Haec pagina emendata est
33
34
P. QUESNELLI PRÆFATIO IN SUAM EDITIONEM.

33 Arum inspersæ fuerant, tam diligenti cura, tam felici successu laboratum est ab eruditis Ecclesiæ catholicæ alumnis, ut ab isto jam limpidissimo fonte scientiam salutis haurire cuique sine ulla erroris formidine liceat. At SS. Patrum scripta, per quæ velut per alterum alveum veritas a Christo capite ad nos usque volventibus sæculis traducitur, nondum ab erratorum et interpolationum fæce satis purgata sunt, nondum suæ puritati plene reddita : tametsi jam a centum quinquaginta et amplius annis hoc moliri cœperint haud mediocribus vigiliis viri impense docti, ut nobis sancti Patres toti quasi renascerentur. Ætati nostræ servata palma hæc videtur; in qua præcipuorum ex illis Opera accurata recensione, luculentisque eruditorum virorum Bcommentariis illustrata vel prodierunt non ita pridem, vel brevi sunt proditura. Mihi pro mearum tenuitate virium hæc tam multiplicis laboris particula contigit, ut S. Leonis papæ Opera expurganda pristinoque, si possent, nitori restituenda susciperem : Leonis, inquam, scriptorum mole minimi, cognomine Magni, vitæ sanctimonia, gestisque juxta et scriptis rebus maximi; cujus scripta tanto sunt majoris in sacra traditione momenti, quanto et majores apostoli quibus successit, et Romana quam rexit Ecclesia, cæteris Occidentalibus antiquior, omnibus eminentior propter potentiorem, ut loquitur Irenæus, principalitatem semper est habita.

In eo autem, quem nobis sumpsimus, labore tot antecessores habuimus, ut vix inter sanctos Patres Cunus sit cujus scriptis medicam manum plures adhibuerint, nec alius tamen qui ea cura magis indigeret. Antequam igitur nostri in hac editione instituti se laboris rationem reddamus, operæ pretium est brevi hic elencho repræsentare quid ab aliis præstitum in suis editionibus, tum ne sua cuiquam debita laus pereat, tam ut quid opella nostra huic accesserit, facilius quisque possit intelligere.

II. Johannes Andreas Aleriensis in Corsica insula episcopus primam Operum S. Leonis I editionem procuravit [1] Venetiis ann. 1485; typis Andreæ Parmensis socii artis impressoriæ. Hæc prima editio paucas admodum Epistolas continet Sermonibus adjectas.

Eadem editio ibidem repetita est an. 1505, in Dtypographeio Bartholomæi de Zanis de Portesio, librariæ artis peritissimo, expensis hæredum nobilis viri Q. Domini Octaviani Scoti.

Prodiit Parisiis anno 1511 alia editio, in qua insertus habetur tractatus de Conflictu virtutum et vitiorum.

Jacobus Merlinus, theologiæ doctor Parisiensis, 34 Aevulgavit Parisiis an. 1524 Isidorianam Conciliorum et Epistolarum pontificiarum Collectionem, in qua Epistolæ Leonis nonaginta quatuor habentur, multis quidem locis mendosæ, sed vicissim in aliquibus multo recentioribus emendatiores. Prelo hæc iterum subjecta Coloniæ an. 1530, et Parisiis 1535.

Petrus Crabbe, Minorita, Mechliniensis ampliorem Conciliorum editionem accuravit an. 1538, excuditque Coloniæ; In qua, ut monet ille, Epistolarum Leonis papæ I magis propria et apta ordinatio; quæ enim, addit idem, prius confuse conscriptæ sunt, nunc secundum consulum (modo sciri possint) ac mensium debitum ordinem sunt constitutæ; quibus deficientibus ordo reliquarum Epistolarum, qui aptior visus est, servatur. Prima igitur laus tentati Epistolarum Bistarum ordinis Crabbeo debetur, cujus editio denuo excusa est an. 1551.

Petrus Canisius Noviomagensis, clericus tunc Coloniensis diœcesis, qui postea societati Jesu nomen dedit, ac pietate doctrinaque insignis fuit, uberiorem Operum S. Leonis collectionem publicavit Coloniæ ann. 1546 et 1547 : Adminiculo, ut scribit, admodum vetustorum et emendatissimorum exemplariorum adjutus, quamquam haud sine gravi labore. Laudanda viri adhuc tum junioris diligentia; non laudandus ubique successus : dum enim auctiorem vult promere Leonem, ejusdem scriptis inseruit libellum illum De conflictu vitiorum et virtutum, quem vel sola mentio Regulæ S. Benedicti non esse Leonis nostri persuadere debuerat. Plura etiam menda magnificasque aliquot Cepistolarum inscriptiones continet, quæ nec in anterioribus Canisiana editionibus, nec in codicibus mss. leguntur, ut suis locis annotabimus.

Laurentius Surius Carthusianus tota Ecclesia celebris operam suam in Leonis editione navavit an. 1561, in qua multum se temporis ac operæ posuisse profitetur in corrigendis illius operibus, licet ante annos aliquot, inquit, ductorum virorum studio emendata prodiissent. Fatetur tamen non se totum Leonem suæ ubique integritati ita restituisse, ut nihil jam reliquum esset castigatione dignum: Nec mirum, inquit, cum ipse Leo fateatur etiam tum eum adhuc in humanis ageret, vitiatam fuisse epistolam illam suam, quæ est ad Flavianum.

Idem Leonis Epistolas inseruit suæ conciliorum D Collectioni, quæ anno 1567 Coloniæ prodiit et priorem editionem omnium illius Operum anno 1569 Coloniæ recudit.

Joannes Sichardus Clementis Romani Opera collegit, quibus et veterum pontificum pseudoepistolas adjecit. Hæc post plures editiones [2] in Germania emissas Parisiis etiam prodierunt anno 1568, cum plurium
  1. Dicendum est Romæ ante annum 1472, ut patebit ex dicendis in præfatione ad Sermones S. Leonis num. 22. Addenda est etiam altera ejusdem editionis repetitio Venetus an. 1482, quæ præcessit Venetam anni 1485. Hoc loco memoranda pariter est interpretatio Italica Sermonum S. Leonis ex eadem Aleriensis editione Latina; ita ut et quinque epistolæ ejusdem pontificis, et ipsa Aleriensis nuncupatoria epistola Italice redditæ fuerint. Hujus autem rarissimæ editionis in-folio, quam apud cl. virum apostolum Zenum inspicere licuit, hic titulus est: Corsini di Bartolomeo Fiorentino. Sermoni del Beato Leone papa di lingua Latina in lingua Toscana da lui tradotti adi 21 di Maggio 1485.
  2. De Sincera Sichardi editione Basileensi an. 1536, vide præfationem ad Epistolas S. Leonis num. 28.