Pagina:Recueil des Historiens des Gaules et de la France, tome1.djvu/588

E Wikisource
Haec pagina nondum emendata est

404 EX PLUTARCHO IN C. CÆSARE nec numero cedere videbantur : nam A erant in summa trecenta millia ca¬ pitum , ex quibus arma ferebant cen¬ tum (a) nonaginta millia. Horum Ti¬ gurinos (b) non ipse , sed Labienus ab eo missus ad Ararim amnem oppressit. Verum cùm Helvetii ipsum ad (c) oppidum quoddam socium exercitum admoventem repentè ex itinere adorti fuissent, occupavit ad locum muni¬ tum se recipere; quo loco contractis instructisque copiis, ubi fuit ei equus | adductus : Hoc post obtentam victoriam, inquit, ad consectandos hostes utar ; nunc in illos pergamus : et pedibus profectus incurrit in eos. Postquam pepulit longinqua et acri pugna armatos, plurimùm laboris habuit ad plaustra et vallum , ubi non viri modo substi¬ tere præliatique sunt, sed et pueri fe- minæque usque ad mortem defen¬ dentes se concisi sunt, adeo ut protrac¬ ta fuerit in mediam usque noctem pugna. Insigni hujus victoriæ operi ad- jecit insignius, quod horum barbaro¬ rum , qui ex prælio supererant, plus centum millia in unum contraxerit, coëgeritque repetere agrum, quem re¬ liquerant, et quæ incendio absumserant, oppida reficere. Fecit id metuens , ne agrum vacuum Germani transmisso Rheno invaderent. Hinc cum Germa¬ nis pro Gallis bellavit , quamvis re¬ gem illorum Ariovistum antè Romæ appellaverat socium. Cæterùm intole¬ rabiles erant iis quos subegerat vicini , ] apparebatque data occasione præsenti- bus fortunis non acquieturos, verum incursaturos occupaturosque reliquam Galliam. Quoniam vero duces vidit trepidantes , præcipuè autem quotquot ex nobilitate et juventute eum fuerant secuti quasi ad delicias et quæstum hac cum Cæsare expeditione usuri ; con- Pag. 717. cione advocata facessere eos jussit, ne¬ que contra animi sententiam adeo effe¬ minatos ac molles subire periculum ; sola decima legione dixit se barbaros adoriturum , neque cum fortioribus , quàm Cimbri fuissent, dimicaturum hos¬ tibus , neque Mario se imperatorem esse deteriorem. Decumani per lega¬ tos ei gratias egere : cæteræ legiones improbarunt duces suos, animorumque δοκούντες είναι καί πλήΘος ομαλώς, τριάκοντα μέν αί πάσαι μυριάδες όντες , είκοσι δέ αι μα- χόμεναι, μιας δέουσαι. Τούτων Τιγυρίνους μέν ούκ αυτός , άλλα Ααβιηνός πεμφΘείς ύπ’ αυτού, περί τόν Άραρα ποταμόν συνέτριψεν. 'Ελβηττίων δέ αύτώ πρός τινα πόλιν φίλην άγοντι τήν στρα¬ τιάν καΘ’ οδόν άπροσδοκήτως έπ ιδεμένων, φ5ά- σας έπί χωρίον καρτεράν κατέφυγεν* κακεί συν- αγαγών καί παρατάξας τήν δύναμιν , ώς ίππος • αύτώ προσήχΘη , Τούτω μέν, εφη , νικήσας χρή- σομαι πρός τήν δίωξιν, νυν δέ ίωμεν έπί τούς πο¬ λεμίους* και πεζός έρμήσας ένέβαλεν. Χρόνω δέ και χαλεπώς ώσάμενος τό μάχιμον , περί ταίς άμάξαις καί τώ χάρακι τόν πλειστον εσχεν πόνον, ούκ αύτών μόνον ύφισταμένων έκεί καί μαχομένων, άλλα καί ,παϊδες αύτών καί γυναίκες άμυνό- μεναι μέχρι Θανάτου , συγκατεκόπησαν , ώστε τήν μάχην μόλις εις μέσας νύκτας τελευτήσαι. Κα¬ λώ δέ τώ τής νίκης εργω κρείττον έπέΘηκεν , τά , * > * » · » - ^συνοικισαι τους οιαφυγοντας εκ της μάχης των παρόντων βαρβάρων, καί καταναγκάσαι τήν χώραν άναλαβείν ήν άπέλιπον, καί τάς πόλεις ά; διέφδειραν , όντας υπέρ δέκα μυριάδας. ’Επρα- ξεν δέ τούτο, δεδιώς μή τήν χώραν έρημον γενο- μένην οί Γερμανοί διαβάντες κατάσχωσιν. Δεύ¬ τερον δέ πρός Γερμανούς άντικρυς ύπέρ Κελτών έπολέμησεν, καίτοι τόν βασιλέα πρότερον αύτών Άριόβυστον έν Ρώμη σύμμαχον πεποιημένος. ^λλλ’ήσαν αφόρητοι τοίς ύπηκόοις αυτού γείτο¬ νες, καί καιρού παραδόντος, ούκ αν έδόκουν έπί τοίς παρούσιν άτρεμήσειν , άλλ’ έπινομήσεσύαι καί καύέξειν τήν Γαλατίαν. Όρών δέ τούς ηγεμόνας άποδειλιώντας, καί μάλιστα όσοι τών επιφανών καί νέων αύτώ συνεξήλΘον , ώς δή τρυφή χρησό- μενοι καί χρηματισμώ τή μετά Καίσαοος στρατεία* συναγαγών εις έκκλησέαν έκέλευσεν άπιέναι, καί μή κινδυνεύειν παρά γνώμην , ούτως άνάν- δρως καί μαλακώς έχοντας* αυτός δέ εφη τό δέ- κατον τάγμα μόνου παραλαβών , έπί τούς βαρ¬ βάρους πορεύεσύαι , μήτε κρείττοσι μέλλων Κίμ- βρωυ μάχεσύαι πολέμιοις , μήτε αυτός ών Μά¬ ριου χείρων στρατηγός. ’Εκ τούτου τό μέν δέκατον τάγμα πρεσβευτάς επεμψε πρός αυτόν , χάριν εχειν όμολογούντες* τά δέ άλλά τούς εαυτών (a) Alium numerum ponit Cæsar l. 1. de bello Gal¬ lico. Ex /us qui arma ferre possent, ad millia nonaginta duo : summa omnium fuerant ad millia trecenta sexa- ginta octo. (b) Ibid, ait ipse Cæsar, Labienum à se praefectum fuisse munitioni quam fecerat à Lacu Lemanno ad montem Juram, severo ad flumen Ararim Tigurinos inopinantes aggressum , magnam partem eorum con¬ cidisse. (c) Bibracte videlicet, Æduorum oppidum.