MONITUM EDITORIS HISPANI.
(0811)Piget multa, lector, in haec duo subjecta carmina adnotare. Juliano nostro ab eodem Pseudo-Juliano attributa: neque id solum, sed et ab ipso conficta; cum ms. liber in bibliotheca sanctae Justae Toleti asservatus, ut ipse asserit, haec et alia multa sancti Juliani carmina continens, sicut et ipsa bibliotheca, merum commentum sit, ad confingendas, faciliusque obtrudendas fabulas excogitatum ab homine mortalium omnium mendacissimo. Verum ut fateamur quod res est, prioris carminis ad imperatorem directi (cujus exemplar ante Pseudo-Julianum nemo viderat) ansam confingendi praebuit Isidorus Pacensis in suis Chronicis ita scribens: « Romam (Julianus) per suos legatos . . . . . iterum cum versibus acclamatoriis, secundum quod et olim transmiserat, de laude imperatoris, misit » (Apologeticum), etc. Quem locum totidem fere verbis exscripsit Rodericus in sua Hispaniae historia. Unde illud Pacensis hauserit, ignoramus: certe Felix in elogio cum de Apologetico bis Romam misso loqueretur, versus nullos commemorat. Et en tibi Pseudo-Julianus carmen ipsum, a se solo feliciter repertum, statim obtrudit, quod nos nec dubitantes rejicimus propter levissimam proferentis auctoritatem. Alterum vero ad Sergium papam scriptum, atque ex eodem commentitio ms. erutum, multo magis supposititium est. Nullus enim historicus hujusmodi carmen ad sanctum pontificem missum ne innuit quidem, multo minus ad Sergium: quem Sergium de Apologetico loquentes, nec Pacensis, nec Rodericus commemorat; et ut commemorarent, a nobis ut assentiremus impetrari unquam poterit, repugnante historiae veritate. Constat enim ex Felice, quin et Julianus ipse testatur in concilio XV Toletano, anno 688 celebrato, Apologeticum se librum ante duos annos Romam misisse, scilicet anno 686 cum mortuo Benedicto II, in Petri cathedra sedebat Joannes V, cui successit Conon vita functus anno 687, sub finem Septembris. Quomodo ergo ad Sergium Cononis successorem carmen cum Apologetico misisset Julianus? Spurium ergo et commentitium habendum est.
MONITUM PSEUDO-JULIANI.
(0811B) Papa Benedictus (II) offensus . . . . . novitate vocum, scilicet, quod voluntas genuit voluntatem, et quod Christus constaret ex tribus naturis, vel essentiis, scripsit ad illum (S. Julianum) comiter, et verbotenus jussit latori, ut illum admoneret de propositionibus. Videns sanctus doctor aliquos scandalizatos esse novitate harum vocum, ad ipsum papam misit (0812B)libellum responsorium cum Petro regionario notario, et simul quaedam carmina de imperii laude; quae ego excerpsi ex operibus sancti Juliani, quae sunt hujusmodi.
Latius imperii majestas praeterit orbem,
Si pietas adsit, pervolat astra super.
Caesaris ensis enim debet defendere sedem
Immotam Petri, cui Deus ipse praeest.
(0813A)A quo suscepit vires titulique cacumen,
Nonne illi, o Caesar, ferre decebit opem?
Romani decus imperii juga regibus infert:
Illud agit populos, gentibus illud adest.
Justiniane, tuae frangatur robore dextrae
Barbarus omnis iners, perfidus omnis homo.
Caesare te celebres portet nova Roma triumphos,
Nomen ei invideat nobile Roma vetus.
Caesare te referat virides Ecclesia lauros,
Portet ab haeretica conditione decus.
Et Monothelitae subdant colla impia, papa
Pastor sancte, tibi, clavigeroque Petro.
Vincat, et aeterna sedes sacra pace fruatur,
Caesare te teneat, Justiniane, solum.
Vive diu, Caesar: quae dat Benedictus, adora
Jussa libens, felix sic quoque Caesar eris.
Rescripsit Juliano, et adhuc mordet; et jussit Julianum, communicato consilio suo cum rege Egicane, cogi Toleti concilium episcoporum gentis Gotthicae (0813B)et suae nationale et universale, primo anno regis Egicanis: et illic lectis epistolis explicuit se, et fecit alium Apologeticum cum carmine in laudem sancti papae Sergii, qui successerat post alios Benedicto, anno 687 missis etiam tribus viris sapientissimis sanctissimisque ex clericis sanctae ecclesiae Toletanae, ut res tanta postulabat, scilicet Felice archipresbytero, Ulisando archidiacono, Musairo primiclerio vel subdiacono, cum litteris, et libro Apologetico, ac carmine. Lectis litteris ac libro, approbavit eum sanctus papa Sergius, et legendum omnibus dedit; et actis gratiis de labore et pietate, remisit cum reliquiis, et sua benedictione nuntios cum litteris responsalibus. Carmina haec sunt deprompta ex ejusdem sancti Juliani epigrammatis, quae sunt in libro ms. sanctae Justae.
(0814A)Ad te mitto libens codicem, sanctissime Sergi,
Qui regis innumeras et moderaris oves.
Inclyta pervasit nos laudum fama tuarum,
Quod bonus et clemens sis, pietatis amans.
Pectore, voce refers vivendique ordine Christum,
Cujus et in terris fungeris officio.
Vive diu nobis et mundo, candide Sergi;
Cui Julianus ovans oscula dat pedibus.
Accipe clementi, Sergi sanctissime, vultu
Scripta mea; excubias corrige, papa, meas.
Perlege quodcunque est, quod epistola nostra docebit,
Atque animo exiles curre labente notas.
Est censura Dei tua, quidquid dixeris ipse,
Hoc Deus in coelo duxerit esse ratum.
A Domino Christo summa est concessa potestas,
Claudere qui coelos, et reserare vales.
Ergo, pater Sergi, parvo benedicito fratri,
Ut fluat in nostrum gratia larga caput.
Regis Egicani, populi memorare fidelis,
(0814B)Pontificum benedic plebibus inde tuis.
Rore tuo vernabit ager Hispanus abunde,
Catholicamque colet tempus in omne fidem.
Quam fera tempestas Phlegethontis turbine nulla
Auferet ex linguis pectoribusque piis.
Hei mihi! quam timeo ne nos malus implicet error,
Demur et infandis gentibus opprobrio.
Africa plena viris bellacibus arma minatur,
Inque dies victrix gens Agarena furit.
Ne meus iste metus sit verus, vindice Christo,
Ora pro populis, optime papa, tuis.
Ut Deus avertat nostra a cervice securim,
Detque pius veniam, te lacrymante, reis.