sancti Maximiliani.
TUsco & Anulino Consulibus, iv Id. Martii, Teveste in foro induto Fabio Victore una cum Maximiliano; & admisso Pompeiano Advocato, idem dixit: Fabius Victor Temonarius est constitutus cum Valeriano Quintiano præposito Cæsariensi; cum bono timone Maximiliano filio Victoris. Quoniam probabilis est, rogo ut intumetur. Dion Proconsul dixit: Quis vocaris? Maximilianus respondit: Quid autem vis scire nomen meum? mihi non licet militare, quia Christianus sum. Dion Proconsul dixit: Intumetur. Cumque intumatus fuisset, ex Officio recitatum est: Habet pedes quinque, unicas decem. Dion dixit: Ad officium signetur. Cumque resisteret Maximilianus, respondit: Non possum militare. Dion dixit: Milita ne pereas. Maximilianus respondit: Non milito; caput mihi præcide; non milito sæculo, fed milito Deo meo. Dion Proconsul dixit: Quis tibi persuasit? Maximilianus respondit: Animus meus, & is qui me vocavit. Dion ad Victorem patrem ejus dixit: Consiliare filium tuum. Victor respondit: Ipse scit consilium suum, quid illi expediat. Dion ad Maximilianum dixit: Milita, & accipe signaculum. Respondit: Non accipio signaculum: jam habeo signum Chrifti mei. Dion Proconsul dixit: Statim te ad Christum tuum mitto. Respondit: Vellem modò facias, hoc & mea laus est, Dion ad Officium dixit: Signetur. Cumque reluctaret, respondit: Non accipio signaculum fæculi; & si signaveris, rumpo illud, quia nihil valeo. Ego Christianus sum, non licet mihi plumbum collo portare, post signum salutare Domini mei Jesu-Christi filii Dei vivi, quem tu ignoras, qui passus est pro salure nostra, quem Deus tradidit pro peccatis nostris. Huic omnes Christiani servimus; hunc sequimur vitæ principem, salutis auctorem. Dion dixit: Milita & accipe signaculum, ne miser malè pereas. Maximilianus respondit: Non pereo, nomen meum jam ad Dominum meum est, nun possum militare. Dion dixit: Attende in juventutem tuam, & milita, hoc enum decet juveni. Maximilianus respondit; Militia mea ad Dominum meum est; nun possum saeculo militare, jam Christianus sum. Dixit Dion Proconsul: In sacro comitato dominorum nostrorum Diocletiani & Maximiani, Constantii & Maximi, milites Christiani sunt & militant. Maximilianus respondit: Ipsi sciunt quod ipsis expediat. ego tamen Christianus sum, & non possum mala facere. Dion dixit: Milita, ne contemptâ militiâ, incipias malè interire. Maximilianus respondit: Egon non pereo; & si de sæculo exiero, vivit anima mea cum Christo Domino meo. Dion dixit: Sterne nomen ejus: Cumque stratum fuisset, Dion dixit: Quia indevoto animo militiam recusasti, congruentem accipies sententiam, certerorum exemplum. Et decretum ex tabella recitavit: Maximilianum eo quod indevoto animo sacramentum militiæ recusaverit, gladio animadverti placuit. Maximilianus respondit: Deo gratias. Annorum fuit in sæculo xxi, & mensium trium, dierum & xxii. Et cùm duceretur ad locum, sic ait: Da huic spiculatori vestem meam novam, quam mihi ad militiam præparaveras. Sic cum centenarius numero te suscipiam, ut simul cum Domino gloriemur. Et ita mox passus est: & Pompeiana matrona corpus ejus de judice meruit, & imposito in dormitorio suo produxit ad Carthaginem, & sub monticulo juxta Cyprianum martyrem secus platum condidit: & ita post tertium-decimum diem eadem matrona discessit, & illic posita est. Pater autem ejus Victor egressus est domui suæ cum gaudio magno, gratias agens Deo, quòd tale munus Domino præmisit, ipse modum securus.