nocte in agro non remaneant si ita locatori videbitur.
Teneatur etiam quilibet laborator, et colonus cum ad aream covos exportare voluerit, vel eos triturare, vel blada ex area extrahere , ipsas metas , seu covos ex metis non amovere, vel exportare , nec eos triturare , vel blada ex area extraere , vel amovere , nec etiam dicta frumenta , et blada cuiuscunque generis secare , nisi locator , vel dominus possessionis praedictae, vel possessionum praedictarum , vel eius nuncius praesens fuerit , illudve ipsius locatoris sive domini , vel eius heredum voluntate, et ordinatione fuerit.
Si vero aliquis laborator, vel colonus, in praedictorum aliquo contrafecerit , ac frumenti, seu segetum aliquam portionem sine licentia, ac consensu domini trituraverit , et in suos usus converterit, Communi Sancti Marini pro quolibet, et qualibet vice in solidos centum condemnetur, et nihilominus locatori, vel suis heredibus ad damnorum , et interesse emendationem teneatur arbitrio Dominorum Capitaneorum declarandam , etc.
De laboratoribus vinearum.
Rubrica XLIX.
Quilibet etiam, qui aliquam vineam, vel cannetum ad Iaborandum ab aliquo conduxerit ipsam teneatur bene , et congruis temporibus , laborare , scilicet potare , levare , palmare , propaginare , affossatare, et ipsam vineam , et cannetum bene, et diligenter fodere, et ligonizare, et clausam tenere.
Et praedicta omnia facere teneatur antequam in suis vineis, et cannetis laboreria faciat.
Teneatur etiam laborator praedictus ipsam vineam , et cannetum ad voluntatem ipsius locatoris, et ipsius heredis vindemiare , laborare , et uvas colligere , et medietatem vini puri, et medietatem vinaciae locatori dare.
Quod si laborator praedicta facere cessaverit, vel recusaverit, condemnari debeat in tribus libris denariorum pro qualibet tornatura vineae , et canneti Camerae Communis pro dimidia applicandis, et pro alia dimidia domino rei pro suis damnis, et interesse.
Et praeter praedicta , si conductor ipse non laboraverit, ut supra , potaverit , vel palmaverit , nihil ipse laborator de fructibus inde perceptis habere debeat.
Si vero predicta omnia fecerit, sed non ligonizaverit, quartam
