 Obeliscorum seu lignearum pyramidularum ludus |
Academia Mexicana  |
Personae:
Gaitanus, Biverus, Manrricus, Mendoza, Ludimagister, Vilicus.
Gaitanus
Agite sodales, quando quatuor convenimus et ad id obscenae dies hortatur animos relanxandi gratia corporum etiam valetudini consulturi dum e venatione Philippus Princeps revertitur, pila volatili, si placet ludamus.
Biverus
Paucioribus persuasisses nam non egredi Regia, nubilum plane tempus imperat, honestissimus est praeterea quod orationi tuae deerat pilae lusus et qui nobilitatem maxime deceat.
Mendoza
Ut quid actum agitis et fraeno indigentibus calcar additis? Quin potius quoto ludo constabit victoria quodque victoribus futurum sit praemium ac quod est primum quomodo comparabimur edicitis.
Manrricus
Secundo ludo, pars alterutra vincet, sponsio erit in singulos ludos nummus aureus et hanc licebit augere nosque duo vobis duobus Gaitano et Bivero coludemus.
Gaitanus
Anuimus etiam si vos peritiores sitis.
Biverus
Habetis ad manum pilam.
Mendoza
Quid ea nobis est opus? Conducemus ipsam in sphaeristerio a Ludimagistro vna cum chirothecis et calceis lusoriis.
Gaitanus
Dixisti prudenter.
Manrricus
Eodum Ludimagister quae sunt ludentibus necessaria nobis quam primum porrige.
Ludimagister
Pro foribus sunt omnia, chirothecas et calceos induite, pila dura est et quae non statim concidit, sed quo expeditius decertetis et minus gravemini manicatas vestes exuite.
Mendoza
Recte mones.
Ludimagister
Quanti tamen quod me scire oportet contenditis idque victor quot ludis feret?
Manrricus
Singulis ludis nummus aureus proponitur, tibique quod video jam scire aves ex victore argentei duo provenient.
Ludimagister
Sapienter conjectasti sed quoniam hoc in loco pro colludentium placitis, ludi leges variari solent quas servare est animus ut secundum ipsas pronuntiem exponite.
Biverus
Immo vero tu, qui hoc in sphaeristerio tamdiu versatus es, quae et loco et nobis convenientiores sint, tradito.
Ludimagister
Omnium ergo primum ludi hujus numeri sunt quaterni, quindecim, triginta, quadraginta quinque seu antegressio et aequalitas numerorum, victoria est duplex aut cum vicimus signum aut quum vicimus ludum, sub funem misisse pilam aut ea funem attigisse, neque utrumque parietem praeter lineam percussisse vitium erit, addenturque tunc adversario quindecim ex volatu remittitur et capi, compressaque manu pila retorqueri potest. Sed ex secundo resultu ictus est invalidus notam qui anteverterit quindecim habet ibique ea saliva fiet aut ubi sponte sua constitit aut ubi a collusore ne ultra decurrat, compressa fuerit extra aream, qui pilam retorserit, delinquit. Augere depositum licebit quibus visum fuerit et admittere non nisi alteri parti, tensus funis locum claudit quem occupabit exceptor idem ipsum relinquet quum a provocatore victus fuerit qui nihil praefactus pilam miserit perinde erit ac si non luserit, id genus sunt alia praecepta quorum vos admonebo quum res poposcerit, quae recensui plerique eorum qui se hoc in loco exercent inviolata servare solent.
Manrricus
Et nos sic eis astringimus ut si quod fregerimus violatae legis continuo rei judicemur.
Mendoza
Non est cur partes sortiamur, quod jam pridem in eo convenimus ut nos duo adversus vos duos contenderemus, superest victoriae praemium credamus Ludimagistro.
Biverus
Non habeo praesentem pecuniam.
Gaitanus
Ipse tuo nomine spondebo, modo hodie mihi reddas bona fide.
Biverus
Maxime faciam noli esse solicitus, sed utra pars prior excipiet pilam?
Mendoza
Vestra nempe, qui peritiores estis.
Biverus
Non sinam, at forte potius experiamur utrum optas nubilum an serenum.
Manrricus
Nubilum.
Biverus
En, serenum, vos estis priores excepturi. Transite illuc atque auspicamini excepturi, praestat enim vos priores lacessiri et incitari.
Mendoza
Age, commilito, certamus gnaviter.
Gaitanus
Nos quoque non segniter agamus, agedum auspicemur sed primum omnium animadvertite sphaeristerium columnis hisce claudi, ut qui extra ipsas pilam remiserit deliquisse se intelligat.
Manrricus
Age, bonis avibus incipiamus.
Biverus
Facio preludium.
Gaitanus
Excipe iactum preludii.
Mendoza
Non patiar lude sis serio.
Biverus
Age nunc pilam in tectum mitto, jam te vere lacesso.
Mendoza
Excipio, ecce remitto, tu Manrrique, in angulum illum secede, a latereque semper consiste, ut si me pila transvolaverit ex resultu retorquere possis.
Gaitanus
Euge, Bivere, nam quindecim habemus quod sub funem Mendoza pilam retorserit.
Manrricus
Emitte pilam.
Biverus
Vah! Utrunque parietem non contigi, quindecim quoque vos vicitis.
Gaitanus
Ludito posthac attentius, non enim de lana caprina aut asini umbra agitur sed de nummis et quod majus est de honore.
Manrricus
Eodum Mendoza ubi nota sit, observato, ne ipsam concertatores transgrediantur. Bene habet, vicimus ipsam. Nunc vos ad hunc locum transcurrite, nam nos complevimus triginta.
Gaitanus
Non satis scio, nam paria sunt signa, volo disquiratur, ad te refero Ludimagister, penes quem judicium est.
Ludimagister
Antegressionem fecere contrarii, jam vices commutate.
Manrricus
Excipe, Gaitane, ne non praefatum cavillere.
Gaitanus
Accurre, accurre, Bivere, pilam comprime ne decurrat, signum sputo facito.
Biverus
Bene habet, longinquum emisi terminum.
Ludimagister
Difficulter hanc antevertetis metam.
Gaitanus
Vicimus signum, utrique parti jam est aequalitas numerorum.
Manrricus
En, te provoco, Gaitane.
Gaitanus
Emitte posthac melius, ni vis pejus remittam, age, age. Bivere, locum signa quo pila decidit, ne excidat.
Biverus
Posui notam, jam rursus incita.
Ludimagister
Vah, quam dextere pilam agitatis ut vix conciderit magno temporis spatio, jam duas habetis metas et satis longinquas etiam si procul magis positas, nonnumquam praetercurrunt adversarii.
Gaitanus
Has non facile superabunt.
Mendoza
Falsus es, transiluimus, numerum complevimus quadragesimum nostraeque sunt iam excipiendi partes, quare tu, Manrrique, in medio consiste quoniam in angulum secessit Gaitanus.
Manrricus
Semper illuc , quum potest concedit, sed suum quisque locum strenue defendat.
Biverus
Te irrito, Mendoza, qui in statione es.
Gaitanus
Vix ex angulo pilam remisi, siste eam sedulo, nam ego hic diligenter observabo. Factum bene, feliciter cecidit, sejunctissima facta nota est: sors est nobis aeque bona vobiscum.
Biverus
Excipe, Manrrique.
Mendoza
Non erit jam vobis nobiscum eadem condicio qui victi estis, quod pilam sub funem remiseris.
Biverus
In dubio res est.
Ludimagister
Nulla est controversia, peccasitis, non licet jactum repetere.
Manrricus
Vicimus ergo ludum.
Ludimagister
Ita est, jam secundum auspicamini.
Biverus
Nos amplius contendere nolumus, nisi de numero cedant adversarii qui nobis longe peritiores sunt.
Manrricus
Agite, quindecimo numero nos praecedite, certamen ut rursus instauretur.
Ludimagister
Placet condicio, neque est cur repetere ludum recusetis.
Biverus
Nisi nostrae fuerint etiam excipiendi partes, non faciemus lusus repetendi copiam.
Manrricus
Et hoc per nos non stabit quominus concedatur.
Ludimagister
Jam res ante inchoatum ludum in partem vestram inclinat, Bivere.
Biverus
Transeo ad stationem, emitte, Manrrique.
Manrricus
En tibi.
Biverus
Vix primoribus digitis percussi, quoniam minime resiliuit.
Manrricus
Volantem saltu >attigi retorqueri enim aliter non potuit.
Gaitanus
Excepi volatu, euge, Bivere, nam, quod oblique resilivit, reflecti a Mendoza non potuit: habemus quindecim.
Ludimagister
Fallacem resultum fecit neque pila quae resultu fallit nisi ab exercitatissimo remitti potest.
Mendoza
Eja! Bivere, ne sine praefatione unquam me provocasse causere, pilam retorque.
Biverus
A latere me praeteriit, verum scite satis aversa manu retorsi.
Manrricus
Ego tamen revolantem strenue sic reppuli ut vel ipsam petere tibi non licuerit. Vicimus et nos jam quindecim, verum quindecim aliis ante ludum vobis ultro concessis superiores estis.
Manrricus
Dura teque virum praesta, brevi enim aequabimus numeros.
Ludimagister
Optime vaticinatus es, jam parti utrique aequa condicio est quod exceptor neque ex primo neque ex secundo resultu repercutere potuerit.
Gaitanus
Haud legitime quidem.
Manrricus
Commodius mittam posthac, sed tu vide, Mendoza, ne pilae obstes qui ut commodes potius quam incommodes huc venistis. Vicimus tamen, quia scopum transiit; jam ede, magister, numeros nostros.
Ludimagister
Quadraginta complevistis penesque vos est, ut video, certaminis hujus victoria, quoniam unicus vobis restat jactus.
Gaitanus
Animum recipe, Bivere, una enim salus victis, nullam sperare salutem: sed mirum est notam nullam hactenus unquam factam.
Manrricus
Referias. Nam mitto.
Gaitanus
Bene habet, in angulum remisi ut peti non potuerit, jam rursus numero convenimus et pari vobiscum condicione sumus. Ut video, unus jactus ludum finiet. Quare, Bivere, persiste. Nam, si me deseris, perimus.
Manrricus
Nos victores sumus, vos autem debitores. Nam, cum Gaitanus pilam remitteret, ea funem percussit quod, quam magnum sit vitium, omnes abunde nostis.
Ludimagister
Non id satis animadverti, repetatur jactus, si placet neque id vos iniquo animo tuleritis quibus ipsa obsecundat fortuna.
Manrricus
Quin potius superiori condicione tertium ludum inchoemus ut, aut adversarii soluti sint, aut duplum debeant.
Gaitanus
Novi ego fortunam meam quae, si semel furiat, numquam mitescit, quo circa non est consilium mortuis, quod aiunt, canibus venari. Quid autem in crastinum sit futurum res ipsa docebit, ego autem quoniam tempus est, cum taeda principi obviam prodeo.