Qua penetrat fossor terrae caeca antra, metallo
Foecunda informi, rudibusque nitentia venis;
Dum stupet occultas gazas, nummosque futuros,
Eruit argenti latices, nitidumque liquorem;
Qui nullo effusus prodit vestigia tractu,
Nec terram signo revolubilis imprimit udo,
Sed fractus sparsim in globulos formam usque rotundam
Servat, et in teretes lapsans se colligit orbes.
Incertum qua sit natura, an negiligat ultra
Perficier, jubar et maturus inutile temnat;
An potius solis vis imperfecta relinquat
Argentum male coctum, divitiasque fluentes:
Quisquid erit, magno se jactat nobilis usu;
Nec deus effulsit magis aspectabilis olim,
Dum Danaen flavo circum pretiosus amictu
Ambiit, et, gratam suadente libidine formam,
Depluit irriguo liquefactum numen in auro.
Quin age, sume tubum fragilem, cui densior aer
Exclusus; fundo vitri subsidat in imo
Argenti stagnum; ut pluvia impendente metallum
Mobile descendat, vel contra, ubi postulat aestus,
Prodeat hinc liquor emergens, et rursus inane
Occupet ascensu, tubulumque excurrat in omnem.
Jam coeli faciem tempestatesque futuras
Conscia lympha monet, brumamque et frigora narrat.
Nam quoties liquor insurgit, vitreoque canali
Sublatum nequeunt ripae cohibere priores;
Tum laetos sperare dies licet, arva fatentur
aestantem, et large diffuso lumine rident.
Sin sese immodicum attollens argenteus humor,
Et nimium oppressus, contendat ad ardua vitri,
Jam sitiunt herbae, jam succos flamma feraces
Excoquit, et languent consumto prata virore.
Cum vero tenues nebulas spiracula terrae
Fundunt, et madidi fluitant super aequora fumi,
Pabula venturae pluviae; tum fusile pondus
Inferiora petit; nec certior ardea caelos
Indicat humentes, medias quando aetheris oras
Tranando, crassa fruitur sublimius aura,
Discutit et madidis rorantia nubila pennis.
Nunc guttae agglomerant, dispersas frigora stipant
Particulas, rarusque in nimbum cogitur humor:
Prata virent, segetem foecundis imbribus aether
Irrigat, et bibulae radici alimenta ministrat.
Quin ubi plus aequo descendens uda metalli
Fundum amat, impatiens pluviae, metuensque procellam,
Agricolae caveant; non hoc impune colonus
Aspicit; ostendet mox foeta vaporibus aura
Collectas hyemes, tempestatemque sonoram.
At licet Argentum mole incumbente levatum
Subsidat, penitusque imo se condat in alveo,
Caetera quaeque tument; eversis flumina ripis
Expatiata ruunt, spumantibus aestuat undis
Diluvium, rapidique effusa licentia ponti.
Nulla tacet secreta poli mirabile vitrum
Quin varios coeli vultus et tempora prodit,
Ante refert, quando tenui velamine tutus
Incedes, quando sperabis frigidus ignem.
Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila coeli
Dirumpunt, obscura diem, pluviasque minantur;
Machina si neget, et sudum promittat apertum,
Audax carpat iter nimbo pendente viator;
Nec metuens imbrem, poscentes messor aristas
Prosternat: terrae jam bruma incumbit inermis,
Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque paratos.
