Biblia Sacra interprete Sebastiano Castellione/Josua

Argumentum in Josuam

Ad Josuam Jova. Dux ad populum, is ad imperatorem: Rachaba in exploratores benignitas. Copiarum per Jordanem transitus. Lapides ad rei monimentum. Secunda circumcisio. Pascha, Mannae finis. Hierichuntis excidium, Sacrilegus Achan. Hais capta. Rex in crucem sublatus. Gabaonitarum fraus. Regulorum in Josuanos foedus. Solis & Luna quies. Hostium clades & Enaquinorum. Terrae divisio, fines, asyla. Levitarum oppida. Trans Jordanem ara, de hac legatio. Morituri Ducis verba.

Caput I

Ad Josuam praecepta. Promissae victoriae. Dux ad exercitum, id ad illum.

1. Postquam Jovae servus Moses mortuus est, Jova Mosis administrum Josuam Nunis filium allocutus est in hunc modum: 2. “Quandoquidem meus servus Moses mortuus est, age tu, trajice Jordanem istum, una cum omni isto populo Israelitico, in terram quam ego eis dono. 3. Quocunque vos in loco pedum vestigia urgebitis, eum vobis ego do, sicut Moses sum pollicitus. 4. A solitudine et Libano illo ad fluvium magnum Euphratem, quae omnis Hettaeorum terra est, et ad mare, qui solis est occasus, vestri fines patebunt. 5. Nemo ante te consistet, quamdiu vives. Ac quemadmodum Mosi adfui, ita tibi adero, nec unquam te destitutum relinquam. 6. Collige te et confirma, nam tu isti populo terrae quam ego me eis daturum esse majoribus eorum juravi, haereditatem hercisceris. 7. Tantum fortis infractusque esto, et da operam, ut omni legi quam tibi Moses meus tulit, ita obedias, ut neque ad dextram neque ad sinistram deflectas, quo prudenter, quocunque ibis, te geras. 8. Legis ejus librum nunquam non in ore habendo, deque eo dies noctesque cogitando, ut omnia in eo scripta cures exequenda. Nam ita tibi res et prospere cadent et prudenter gerentur. 9. Ego te jubeo firmo et constanti esse animo, ab omnique terrore et formidine vacuo, quoniam tibi Jova Deus tuus ubique est adfuturus.”

10. Tum Josua populi magistratibus mandavit, ut castra obirent, populoque praeciperent, ut sibi commeatum praepararent. 11. Nam post triduum trajectururos esse Jordanem illum et terrae possessionem invasuros; eis a Jova Deo suo datam. 12. Deinde cum Rubenitis et Gadinis et dimidia tribu Manassis ita locutus est. 13. "Recordamini quid vobis Jovae servus Moses praeceperit, scilicet, ut quoniam vobis Jova quietem et terram istam dedisset, 14. Ipsis (depositis in terra vobis ab ipso Mose eis Jordanem data, vestris mulieribus et parvulis) expediti ante vestros consanguineos trajiceretis, eisque auxilium ferretis, quicunque ad militiam essetis idonei. 15. Donec ipsi quoque, ut et vos, a Jova quietem essent adepti, et terrae sibi a Jova Deo vestro datae possessionem consecuti. Ut deinde in vestrae possessionis terram rediretis, eamque possederetis vobis a Jovae servo Mose tributam eis Jordanem ad orientem." 16. Tum illi Josuae respondent, quicquid ipse jussisset, esse facturos, et quocunque misisset, ituros. 17. Eique plane, ut Mosi obtemperassent, esse obtemperaturos, adesset modo ei Jova Deus ejus sicut adfuerat Mosi: 18. Quisquis ejus imperium detrectasset, et praecepta omnia non executus esset, moriturum tantum fortis esset atque strenuus.

Caput II

In Chananaeam exploratores. Rachabae in eos benignitas, ad hos petitio, illorum juramentum, ad copias reditus.

1. Deinde misit Josua Nunis filius ex Setimo homines duos, exploratores occultos, quibus mandavit, ut exploratum irent quum caeteram regionem, tum Hierichuntem. Qui quum eo venissent, diverterunt in domum meretricis cujusdam mulieris, Rachabae nomine, ut ibi cubarent. 2. Quum autem esset Hierichuntis regi nuntiatum, homines illo in eam noctem ex Israelitis venisse ad explorandum regionem, 3. Misit qui Rachabae juberent, ut homines, qui domum ad eam venissent, produceret, qui quidem ad explorationem totius regionis venissent. 4. Mulier, quum ambos occuluisset, respondet, ad se quidem venisse homines, qui cujates essent, nesciret: 5. Sed eos quum contenebraret, et esset claudenda porta, egressos esse. Quo iverint, se nescire; si celeriter persequantur, assequuturos esse. 6. Subduxerat autem eos in tectum, et lini fasciculis occultarat, quos in tecto repositos habebat. 7. Igitur illi eos versum vada Jordanis insequebantur, eisque ad persequendum egressis clausa porta erat.

8. At ipsa ad eos nondum cubantes in rectum ascendit, et cum eis loquitur in hunc modum: 9. "Scio ego Jovam hanc vobis dedisse terram, nosque tanto vestari terrore perculsus esse, ut omnes incolae animos abjecerint. 10. Audivimus enim, ut vobis ex Egypto migrantibus, Jova rubri maris aquas siccaverit, utque vos duos Amorraeorum reges trans Jordanem, Sehonem et Ogum, tractaveritis, quos quidem funditus delevistis. 11. Quae res audita tanto nostros animos terrore labefactavit, ut nemo jam contra vos animo consistat, quorum Deus Jova et supra in caelo et infra in terris Deus sit. 12. Quocirca jurate mihi per Jovam, si ego vos beneficio meo demerita fuero, vos quoque meae domui paternae parem esse gratiam relaturos: 13. Et mihi certum signum date, quo meos parentes, fratres, sorores, quaeque habent omnia, conservetis, animasque nostras a morte defendatis." 14. Cui illi sic respondent: "Vitam nostram pro vobis ad mortem offerimus (si modo vos hoc nostrum negotium non indicabitis), ni tibi istam gratiam, quum nobis terram Jova dederit, fideliter referemus."

15. Tum illa eos per funem demisit per fenestram (erat enim domus ejus conjuncta mœnibus, utpote quae esset summœnia). 16. Monuitque ut in montem contenderent, ne qui eos persequebantur, in eos incurrerent; ibique triduum laterent, donec reversis qui persequabantur, postea pergerent. 17. Illi autem cum ea ita loquuti sunt: "Nos istius, quo tu nos obstrinxisti, jurisjurandi religione liberabimur hac ratione. 18. Quum nos terram hanc invaserimus, tu laqueum istum coccineum fenestrae, per quam nos demisisti, alligabis, tuis parentibus fratribusque, et universa paterna familia domum ad te congregata. 19. Quisquis autem extra domus tuae fores exierit, suo periculo fecerit, et nos aberimus a culpa. Quicquid vero domi apud te erit, id si quis attigerit, nos luemus, 20. Quod si hanc rem palam feceris, nos erimus ab hoc, quo tu nos obstrinxisti, sacramento liberi." 21. Tum illa conditionem accepit, illosque dimisit: et eis digressism, laqueum coccineum fenestrae alligavit: 22. Illi in montem ire contenderunt, illicque triduum commorati. 23. Quum jam qui persequuti fuerant, tota via pervestigata, iisque non inventis, revertissent, ambo converso itinere de monte descendunt, et flumine trajecto, ad Josuam Nunis filium perveniunt. 24. Eique omnia quae sibi accidissent exponunt, et totam regionem ostendunt a Jova ipsorum subjici potestati, omnibus incolis eorum metu labefactatis.

Caput III

Copiae Jordanem trajecturae, lustrata, sicco pede transeuntes.

1. Igitur postridie Josua, ubi surrexit, a Setimo castra movit, et ad Jordanem cum omnibus Israelitis pervenit, ibique antequam trajicerent, pernoctarunt. 2. Praeteritis tribus diebus magistratus per castra eunt, 3. Populoque praecipiunt, ut quum arcam fœderis Jovae Dei sui a sacerdotibus Levitis portari viderint, loco se moveant, eamque sequantur. 4. Sed interposito inter ipsos et arcam tanto spatio, ut ad eam non accedant propius, quam ad circiter bis mille cubitos, quo viam, per quam sint ituri, videant. Neque enim ea via ingredi solitos esse antea. 5. Tum Josua populo ut lustraretur indixit, quoniam postridie apud eos mira facturus esset Jova. 6. Deinde sacerdotibus mandavit, ut fœderis arcam tollerent, populoque antirent. Itaque illi arcam portantes populum antecesserunt.

7. Josuae autem sic Jova dixerat: “Ego te hodierno die in oculis Israelitarum magnum facere incipiam, ut intelligant, me quemadmodum Moses adfui, sic tibi adfuturum esse. 8. Tu praecipe sacerdotibus fœderis arcam gestantibus, ut quum ad aquae Jordanis extremum venerint, in ipso Jordane consistant.”

9. Et Josua Israelitis ita loquutus est: “Adeste, et Dei vestri Jovae dicta audite. 10. Hinc scietis, Deum immortalem inter vos versari, et vobis Cananaeos, Hittaeos, Hevaeos, Pherezaeos, Gergesaeos, Amorraeos, et Jebusaeos exacturum esse. 11. Jam arca fœderis Domini totius orbis ante vos per Jordanem transitura est. 12. Quare adhibete viros duodecim ex tribubus Israelitarum, singulos ex singulis. 13. Nam simul atque sacerdotes arcam fœderis Jovae totius orbis Domini portantes pedum vestigia in Jordanis aqua posuerint: fiet, ut diviso Jordanis amne, aqua superne defluens restet in unum cumulum.”

14. Igitur populo de suis tabernaculis ad Jordanem trajiciendum proficiscente, sacerdotibus fœderis arcam populo praeferentibus, 15. Simul ac foederis arcam gestantes sacerdotes ad Jordanem pervenerunt, et eorum pedes extrema aqua tincti sunt (solet autem Jordanis toto messis tempore ad summas abundare ripas). 16. Restitit superne defluens aqua, et in cumulum assurrexit longissime, ab Adama oppido ad latus Sarthanis posito, et ab ea divulsa inferior in salsum planiciei lacum dilapsa exhaustaque est. 17. Populus autem contra Hierichuntem trajecit, sacerdotibus qui Jovae fœderis arcam portabant, in sicco, medio in Jordane fixis astantibus, omnibus Israelitis per siccum transeuntibus, donec gens tota Jordanem pertransiit.

Caput IV

Ex flumine lapides, Josuae gravitas a Deo.

1. Traductis omnibus, Jova Josuae mandavit, ut homines duodecim de singulis tribubus singulos deligerent, 2. Quibus praeciperent ut inde ex medio Jordanis, ex eo ipso vestigio in quo sacerdotum fixi pedes steterant, 3. Lapides duodecim caperent, quos secum ferrent, et in proximae noctis statione ponerent.

4. Et Josua convocatis illis duodecim viris, quos ex singulis Israelitarum tribubus destinarat, 5. Negotium dedit, ut ante Jovae Dei sui arcam in medium Jordanem procederent, et singulos lapides in humeros suos tollerent, pro numero tribuum Israelitarum: 6. “Ut hoc apud vos manente,” inquit, “indicio, si quando vestri nati ex suis patribus quaesiverint quorsum vobis pertineant isti lapides: 7. Respondeatis, arca Jovae fœderis Jordanem transeunte, dispertitas fuisse Jordanis aquas ejus adventu, cujus rei monumentum lapides istos Israelitis esse sempiternum.”

8. Igitur Israelitae Josuae mandato paruerunt, lapidesque duodecim ex medio Jordane sustulerunt, ut Jova Josuae mandaverat, ad Israeliticarum tribuum numerum, quos secum in stationem deportarunt, et illic posuerunt. 9. Josua quoque duodecim lapides erexit in medio Jordane, quo loco steterant pedes sacerdotum fœderis arcum portantium, qui lapides illic adhuc manent.

10. Sacerdotes autem arcam portantes in medio Jordane steterunt, donec omnia quae Jova Josuae populo dicenda, et eidem Josuae Moses praeceperat, ad illius praescriptum peracta sunt. 11. Deinde traducto celeriter omni populo, antecessit arca Jovae et sacerdotes populum. 12. Rubenitae quoque Gadinique, et dimidia tribus Manassis, expediti ante Israelitas, sicut eos Moses fuerat hortatus, in Hierichuntium campum transmiserunt coram Jova, 13. Hominum circiter quadraginta millia, ad bellum procincti.

14. Illo die Jova Josuam ita magnum apud omnes Israelitas reddidit, ut eum quamdiu vixit timuerint, sicut antea Mosem fecerant. 15. Igitur Josua ex Jovae mandato sacerdotibus oraculari arcum ferentibus jussit, ut ex Jordane exirent: 16. Qui simul ac Jovae fœderis arcam portantes egressi, pedum vestigia in sicco presserunt, rediit aqua Jordanis in suum statum, et omnibus ripis abundans, sicut antea solebat defluxit.

17. Discessit autem populus a Jordane decimo die mensis primi, et in Galgalis in extremo orientis Hierichuntis castra posuerunt. 18. Illos vero duodecim lapides, quos ex Jordane sustulerunt, erexit Josua in Galgalis, 19. Et Israelitas admonuit, ut si quando parentes a natis interrogarentur, quid sibi vellent illi lapides, 20. Demonstrarent eis, Israelitas Jordanem illum per siccum trajecisse, 21. Quum quidem Jova Deus ipsorum Jordanis aquas exsiccavisset, ad eorum trajectionem, 22. Quemadmodum idem mari rubro fecerat, quod ad eos traducendos siccaverat. 23. Ut et omnes terrarum nationes, quam esset Jovae manus potens, intelligerent, 24. et illi Jovam Deum suum semper metuerent.

Caput V

Altera circumcisio. Oberrationis. diuturnitas. Pascha. Mannae finis.

1. Et postquam intellexerunt reges omnes Amorraei cisjordanini occidentales, et omnes Chananaei reges maritimi, ut Jova Jordanis aquam ad Israelitarum transmissionem siccavisset, incredibili Israelitarum terrore exanimati sunt. 2. Eo tempore Josua, ex Jovae mandato, factis cultris lapideis, Israelitas iterato circumcidit in colle praeputiorum: 3. Cujus circumcisionis ratio fuit, 4. Quod omnibus maribus, qui ex Aegypto exierant, qui modo arma ferre possent (qui quidem fuerant omnes circumcisi) mortuis in itinere per deserta, quotquot in eo itinere per deserta post emigrationem ex Aegypto nati fuerant, non erant circumcisi. 5. Nam quadraginta annis iter fecerunt Israelitae per deserta, usque ad internecionem universi generis eorum, qui ad militiam idonei ex Aegypto migraverant. 6. Quos Jova, quoniam sibi dicto audientes non fuissent, juraverat, non esse terram potituros, quam lacte melleque scatentem majoribus nostris sibi nobis daturum esse juraverat, 7. Quorum in locum substitutos ab eo filios eorum Josua circumcidit. Erant enim praeputiati, utpote in itinere non circumcisi. 8. Igitur peracta totius gentis circumcisione, commorati sunt ibidem in castris, donec revalescerent. 9. Dixit autem Jova Josuae, se eos eo die exuisse probro Aegyptio: unde locus ille Galgala ad hunc diem vocatur. 10. Igitur in Galgalis castra habentes Israelitae Pascha egerunt decimo quarto die mensis, vespere, in campo Hierichuntio, 11. Deque illius terrae frugibus postridie Paschae: hoc, inquam, die comederunt sine fermento panes, et tostas fruges. 12. Ac postridie ejus diei, quo terrae fruges gustaverunt, desit Manna, neque eam deinceps haberunt Israelitae; eoque anno Chananaeae proventu usi sunt: 13. Interea quum esset apud Hierichuntem Josua, animadvertit hominem sibi ex adverso stantem, strictumque ensem manu tenentem, ad quem accessit, et ei ita dixit: "Nosterne es, an hostium?" Cui ille: 14. "Imo ego edux exercitus Jovae nunc venio," inquit. Tum Josua ad terram pronus accidere, honoremque ei praebere, et ita dicere: "Quid tu mecum Domine loqueris?" 15. Cui ille dux exercitus Jovae ita dicit: "Detrahe tibi calceos de pedibus," inquit, "nam locus iste sanctus est." Et Josua ita fecit.

Caput VI

Hierichuntis expugnatio promissa, ad hoc ratio, expugnatio. Scorti conservatio. Dirae in instauratorem oppidi excisi.

1. Erat autem Hiericho propter Israelitas ita clausa et praesidiis munita, ut nemo vel exiret vel intraret. 2. Ergo Jova cum Josua loquutus est ita: “Scito me Hierichuntem et ejus regem et milites in tuam manum tradere. 3. Caeterum vos omnes milites urbem semel in ambitum circuite, idemque sex diebus facite. 4. Septem sacerdotibus septem tubas buccinas arcae praeferentibus. At die septimo urbem septies circuite, sacerdotibus tubis sonantibus. 5 Quumque cornu buccino prolixe clangente, tubae sonitum audietis, universus populus ingenti clamore ovet, et concident urbis mœnia eodem vestigio: invadetque populus qua quisque erit.” 6. Tum Josua Nunis filius, evocatis sacerdotibus, mandat ut arcam tollant, et eorum septem totidem buccinas tubas Jove arca praeferant. 7. Deinde populo praecipit, ut ad circumeundam urbem procedant, armatis Jovae arcam praecedentibus. 8. Igitur Josua populum alloquuto, septem sacerdotes totidem tubas buccinas ferentes arcam Jovae fœderis antecedebant, tubisque clangebant, arca eos canentes subsequente: 9. Armatis autem praecedentibus, et promiscuo vulgo arcam sequente, quum inter eundem tubis sonaretur, 10. Praeceperat autem Josua populo ne ovarent, aut vocem emitterent, aut verbum ullum ore proferrent, usque ad diem quo ipse eis ovare imperaret: tunc enim ovarent. 11. Postquam Jovae arca urbem uno ambitu circuivit, in castra reditum est, et in eis pernoctatum. 12. Postridie quoque ubi Josua surrexit, sustulerunt sacerdotes arcam Jovae, 13. Et septem sacerdotes totidem tubas ante arcam ferentes arcam praecedebant, et clangendo tubis incidebant, armatis eos antecedentibus, vulgo autem arcam subsequente, clangentibus inter eundum tubis. 14. Ad hunc modum semel die secundo circuita urbe castra repetiverunt, idemque sex diebus fecerunt. 15. Septimo die ad ortum aurorae surrexerunt, urbemque eodem modo septies circuiverunt, id quod solo septimo die fecerunt. 16. Septimo autem circuitu sonuere tubis sacerdotes, et Josua populo dixit: “Ovate, nam urbem vobis addicit Jova, 17. Ita ut et ipsa, et quaecunque sunt in ea, Jovae devota sint, Rachaba duntaxat meretrice, et omnibus, quae domi apud eam sunt, conservatis, quoniam missos a nobis nuntios occultavit, 18. Vos vero a devotis abstinete, ne si quid inde ceperitis, magnas isto sacrilegio turbas et exitium castris Israelitarum confletis. 19. Omne argentum, aurum, aenea, ferreaque vasa Jova sacra sunt, in ejus fiscum referenda.” 20. Tum illi quum sacerdotes tubis clangerent, audito tubae sonitu, ingenti cum clamore ovare, collapsisque eodem vestigio mœnibus, in urbem, qua quisque in parte erat, ascendere, eamque capere, 21. Et omnia quae in urbe erant, viros, mulieres, juvenes, senes, boves, oves, asinos, ferro perimere. 22. Mandaverat autem Josua duobus illis, qui regionem exploraverant, ut meretricis illius demum adirent, eamque illinc cum suis omnibus educerent, sicut ei juraverant, 23. Itaque adiverunt illi juvenes exploratores Rachabam, eamque cum suis parentibus, fratribus, et omnibus suis, cumque omni sua propinquitate foras in castra Israelitarum eduxerunt et ibi reliquerunt. 24. Urbem autem, et quae in ea erant, omnia igni cremaverunt, duntaxat argento et auro aereisque et ferreis vasis in Jovanae aedis fiscum relatis. 25. Rachabam autem meretricem, ejusque paternam familiam, et facultates omnes Josua conservavit, eaque inter Israelitas ad hunc usque diem mansit, ob occultatos ab ea nuntios, quos Josua Hierichuntem exploratum miserat. 26. Eo tempore Josua diram deprecationem pronuntiavit his verbis: “Infelix sit apud Jovam homo, qui hanc urbem Hierichuntem instaurare aggressus fuerit: 27. Is ejus fundamenta in sui primogeniti interitum jaciat, et portas in suorum filiorum natu minimi perniciem collocet.” 28. Et Josuae quidem aderat Jova, ejusque fama toto orbe ferebatur.

Caput VII

Sacrilegus Achan. Israelitarum caedes. Questus Imperatoris ac senatus ad Jovam. Sacrilegus lapidatus.

1. Sed contraxerunt Israelitae culpam sacrilegio. Cepit enim Achan Charmis filius, Zabdis nepos, Zarae pronepos, ex tribu Judae, de rebus devotis: unde succensit Israelitis Jova, sicuti jam narrabo. 2. Misit Josua homines ab Hierichunte ad Haim, sitam apud Bethaven, ab oriente Bethelis: eisque mandavit, ut regionem illam irent exploratum. Illi profecti sunt, explorataque Hai, ad Josuam redeunt, ei referunt nihil opus esse, ut omnes illo proficiscantur: 3. Sed circiter tantum duo aut tria hominum milia, qui Haim expugnent, neve omnes eo ductos fatiget: esse enim paucos Haienses. 4. Ita eo profecti sunt ex populo circiter tria hominum milia, iique fusi sunt ab Haiensibus, 5. Caesis suorum ad triginta sex in descensu, Haiensibus eos a porta usque ad Sabarim persequutis. Haec res hominum animos non mediocri terrore labefactavit. 6. Tum Josua, scissis vestimentis, humi pronus jacuit ante arcam Jovae ad vesperum, una cum Israelitarum senatoribus, pulvere conspersis eorum capitibus, atque ita questus est: 7. “Eheu Domine Jova, cur hunc populum Jordanem traduxisti, ut nos Amorraeis perdendos addiceres? qui utinam potius trans Jordanem remansissemus. 8. O Domine quid dicam, postquam Israelitae terga verterunt hostibus? 9. Quod quum audiverint Chananaei et omnes incolae, circumsidebunt nos: nostrumque nomen de orbe terrarum auferent: ecquid tu isto magno nomine facies?” 10. Cui ita Jova respondit: “Surge, cur tu ita pronus jaces? 11. Peccaverunt Israelitae, contraque foedus eis a me praeceptum fecerunt, et ex devotis ceperunt: furati sunt, mentiti sunt, convasaverunt: 12. Ideo hostium suorum vim non sustinentes terga vertunt, utpote sacrati: neque ego deinceps vobis affuturus sum, nisi de medio vestri sacrilegum sustuleritis. 13. Surge lustra populum, et jube ut in crastinum lustrati sint. Sic enim Jova Israelitarum Deus dicere, sacrilegum esse inter Israelitas, ante quem de suorum numero sublatum non poterunt hostium impetum sustinere. 14. Quamobrem crastino mane sortimini in tribus: ac quam tribum a Jova designari contigerit, sortimini in ejus cognationes, et porro de cognatione in domum, indeque in viros: 15. Quicumque sacrilegii compertus fuerit, is cum suis omnibus igni cremetur, qui Jovanum fœdus violaverit, et in Israelitis scelus commiserit.” 16. Igitur mane Josua ubi surrexit, in Israelitarum tribus sortes jecit: 17. Captaque Judae tribu, sortitus est in ejus cognationes: et comperta Zarana cognatione, sortitus est in viros: 18. Designatoque Zabdi, sortitus est in ejus domum viritim: compertusque est Achan Charmis filius, Zabdi nepos, Zarae pronepos, tribus Judae. 19. Et Josua Achanem sic alloquitur: “Fili, tribue hanc Jovae Israelitarum Deo gloriam, ut apud eum confiteare verum: et mihi quid feceris sine ulla simulatione declares.” 20. Achan vero apud Josuam, sese in Israelitarum Deum Jova peccasse, confitetur, et quemadmodum fecerit, demonstrat. 21. Sese enim, cum in praeda animadvertisset egregiam chlamydem Babylonicam, et ducentos argenti siclos aureamque linguam quinquaginta siclos pendentem, 22. Inductum cupiditate, ea cepisse: et nunc obruta esse terra in medio suo tabernaculo, argentumque subter esse. 23. Tum missi a Josua nuntii in tabernaculum currunt, illisque inventis in tabernaculo abditis, argento subter posito, ea inde capiunt, et ad Josuam atque omnes Israelitas relata coram Jova effundunt. 24. Et Josua Achanem Zarae filium, argentumque et chlamydem, et auream linguam, et ejus filios, et filias, et boves, et asinos, et pecus, et tabernaculum, et quicquid habebat ille, comitantibus omnibus Israelitis, in vallem Achoris subducit. 25. Quumque haec verba pronuntiasset: “Quoniam tu nos perturbasti, Jova te hodierno die perturbabit.” Illum omnes Israelitae lapidarunt, eaque igni combusta lapidibus obruerunt, 26. Et super eum magnum tumulum lapidum aggesserunt, qui etiamnunc manet. Ita sedata Jovae ira est, indeque locus ille vallis Achoris ad hunc usque diem nominatur.

Caput VIII

Hais arte capta. Captivus rex ad Imperatorem. Dirutum oppidum. In crucem sublatus rex. Legis per Josuam expositio.

1. Deinde Jova Josuae mandat, ut omisso timore atque formidine, Haim omnibus copiis adoriatur: se enim ei in manum traditurum esse. Hais regem, ejusque homines et oppidum atque terram, 2. Ita ut Hai ejusque rege utatur, quomodo Hierichunte et ejus rege usus esset, sic tamen ut ejus praedam et pecudes ipsi sibi diriperent: jubetque ut adversus Haim insidias post eam collocet. 3. Igitur Josua cum omnibus militibus Haim parat aggredi: delectisque triginta hominum fortissimorum millibus, eos noctu dimittit, eisque ita imperat: 4. “Attendite, vos post oppidum in insidiis eritis omnes parati, neque ab oppido longius discedetis. 5. Ego cum omnibus copiis ad oppidum accedam, illisque in nos, ut ante fecerunt, erumpentibus, fugiemus. 6. Tum illis in nos egressis, et extra oppidum pellectis (nobis enim fugam simulantibus, arbitrabuntur nos fugere sicut ante), 7. Vos ex insidiis insurgetis, et oppidum occupabitis, Jova id vobis in potestatem tradente, 8. Eo autem potiti, id incendite, Jovaeque mandato obtemperate. Hoc ego vobis mando.” 9. Illi a Josua dimissi, ad insidias pergunt, et inter Bethel et Haim ab occidente Hais sese collocant. 10. Josua autem, illa nocte traducta in exercitu, mane surgit, recensitisque militibus, sub oppidum una cum senatoribus Israelitis accedit ante exercitum: 11. Qui universus eum subsequutus, processit in oppidi conspectum, et a septentrione castra fecit, valle inter eum et Haim sita. 12. Igitur Josua, cum circiter quinque milia hominum inter Bethel et Haim ab occidente oppidi in insidiis disposuisset, 13. Et milites ita universum agmen posuissent, ut a septentrionibus essent, insidiis ad occasum oppidi collocatis, ea nocte in mediam vallem processit: 14. Quod cum esset ab Hais rege animadversum, continuo in Israelitas uno tempore cum omnibus oppidanis mane excitatis eruptionem facit in apertum campum, nescius insidias contra se post urbem esse positas. 15. Ita quum Josua et omnes Israelitae ab eis fusi in silvam fugerent, evocati sunt omnes oppidani, 16. Et ex oppido ad eos persequendos pellecti, ita ut nemine Hai aut Bethel relicto, 17. Omnes ad Israelitas persequendos egrederentur, oppidumque apertum relinquerent. 18. Et Josua, mandante Jova, et oppidum ei in potestatem tradente, hastam, quam manu gerebat, extulit versus Haim, 19. Et insidiae eo manum extendente, relicta protinus statione, in oppidum cursu contendunt, captumque confestim incendunt. 20. At Haienses quum respexissent, animadverso oppido fumo in altum evecto, omnem huc aut illuc fugiendi potestatem amiserunt. 21. Tum qui in silvam refugerant, conversi sunt in persequentes: et Josua omnesque Israelitae ex sumo excitato intelligentes captum esse ab insidiis oppidum, conversi in Haienses impetum faciunt, quibus illi rursum ex oppido egressi occurrerunt. 22. Ita deprehensos hinc inde Israelitae sic concidunt, ut illorum nullus superfuerit aut evaserit: 23. Regem autem Hais vivum captum ad Josuam adducunt. 24. Postquam Israelitae Haienses omnes in agris et silvis, quo illi eos persequuti fuerant, funditus interemerunt, omnibus ad internecionem ferro trucidatis, universi in Haim conversi, eam ferro excidunt. 25. Fuit autem omnium Haiensium numerus, qui eo die ceciderunt, duodecim millia, tum virorum tum feminarum: 26. Nec ante Josua de manu hastam deposuit, quam omnes Haiensis funditus evertit. 27. Ceterum pecudes et illius oppidi praedam sibi diripuerunt Israelitae quemadmodum Josuae in mandatis dederat Jova. 28. Ita Josua Haim cremavit, et in rudus sempiternae solitudinis redegit, quod ad hunc diem manet: 29. Regem autem Haiensum in crucem egit, usque ad tempus vespertinum: deinde sub occasum solis, ejus corpus de cruce dimitti jussit, eoque ad oppidi portam abjecto, ingentem lapidum cumulum super id excitari, qui etiamnum extat. 30. Deinde Jovae Israelitarum Deo aram construxit in Ebale monte, quemadmodum Jovae servus Moyses Israelitis praeceperat, 31. Ut scriptum est in libro legis Mosaicae, aram ex rudibus saxis, nullo adhibito ferramento, in qua Jovae solida sacrificia et pro salute fecerunt. 32. Illic in his saxis inscripsit exemplar legis a Mose conscriptae, praesentibus Israelitis. 33. Deinde universis Israelitis, et senatoribus, et magistratibus, et judicibus arcam hinc atque hinc circumstantibus apud sacerdotes Jovae fœderis arcam gestantes, tum peregrinis, tum indigenis, ita ut eorum dimidia pars esset obversa monti Garizimo, altera autem monti Ebali: 34. Sicut Jovae servus Moses antea praeceperat ad bene precandum Israelitico populo, omnia legis verba, faustuam precationem dirasque perlegit, prorsus ut erat in libro legis descriptum: 35. Nec omissum est ullum verbum ex omnibus a Mose praeceptis, quod non Josua apud universam Israelitarum civitatem perlegerit, praesentibus feminis, parvulis et qui inter eos versabantur peregrinis.

Caput IX

Gabaonitarum fraus, digna calamitas.

1. His auditis, omnes cis Jordanem reges montani et campestres, et qui totam maris oram Libano objacentem tenebant, Hettaei, Amorraei, Chananaei, Pherezai, Hevaei, et Jebusaei, 2. Societatem coiverunt, et conspirarunt ad bellum gerendum cum Josua et Israelitis. 3. At Gabaonitae, postquam audiverunt quid Josua Hierichunti fecisset et Hai, fecerunt callide sane: 4. Simulata enim legatione, exoletos saccos asinis imponent. utresque vinarios obsoletos, laceros et resartos: 5. Tum calciamenta vetera et maculata pedibus induunt, penulis vetuistis se tegunt, omnique in commeatum pane sicco et mucido sumpto, 6. Ita ad Josuam in castra Galgelensia se conferunt: eique et Israelitis nuntiant, sese ex longinqua terra profectos, velle cum eis fœdus percutere. 7. Quumque Israelitae Hevaeis illis dicerent, eos fortassis in suis finibus habitare: quod si ita sit, sese cum eis non posse fœdus percutere: 8. Dixerunt Josuae, sese in ejus fore potestate: ab eoque interrogati cujates et unde adessent, responderunt in hunc modum: 9. “Nos ex finibus hinc remotissimis ad Jovae Dei tui nomen venimus: nam ejus famam audivimus, et quanta in Aegypto fecerit, 10. Utque duos Amorraeorum reges transjordaninos tractaverit, Sehonem Hesebonis et Ogum Basanae regem apud Astarotha. 11. Hanc ob rem mandavere nobis senatores nostri et omnes nostrates, et sumpto viatico vobis procederemus, nostrumque servitium vobis offerentes, rogaremus, ut nobiscum fœdus iniretis. 12. Hunc panem domi adhuc calentem sumpsimus in commeatum, quo die ad vos profecti sumus, quem nunc aruisse videtis, atque mucuisse. 13. Hi quoque vini utres, quos novos implevimus, jam laceri sunt: et hae nostrae penulae calceique obsoluerunt, tanta est itineris longitudo. 14. Tum homines de eorum commeatu accipiunt, Jova non consulto, 15. Eisque Josua, pace cum eis facta et icto fœdere, vitam concedit, iisdemque reipublicae principes jurant: 16. Deinde triduo post initum cum illis fœdus, intellectum est vicinos esse, et easdem sedes incolere. 17. Quumque profecti Israelitae ad eorum oppida tertio die pervenissent (erant autem haec: Gabaon, Caphira, Berotha, et Cariathjarimum), 18. Illos non occiderunt, quod eis civitatis primores per Jovam Deum Israelitarum jurassent. 19. Qua ex re quum universa multitudo contra primores murmuraret, responderunt omnes primores, sese, quum Jovam Deum Israelitarum illis juravissent, non posse eos violare. 20. Sed ita cum eis agemus, inquiunt, ut eis quemadmodum promissimus, conservatis, in nos non saeviatur propter datum eis a nobis jusjurandum. 21. Vivant, sed sint lignatores et lixae publici. Igitur hoc civitas primoribus concessit. 22. Et Josua vocatis illis ita locutus est: “Cur nos decepistis, dicendo vos a nobis abesse longissime, quum apud nos habitetis? 23. Itaque infelices eritis, nec unquam deerunt ex vobis qui serviant, et lignatores ac lixas agant fani.” 24. Illi vero Josuae in hunc modum respondent: “Quum relatum nobis esset, quid Jova Deus tuus Mosi suo in praeceptis tradidisset, sese vobis hanc esse terram daturum, et incolas omnes adventu vestro perditurum, nos vitae nostrae a vobis praemetuentes, hanc rem fecimus. 25. Et nunc ecce nos in tua potestate: utere nobis tuo arbitratu.” 26. Tum Josua ita eis fecit, eosque ab Israelitarum injuria et nece defensos, 27. Eo die lignatores et lixas publicos et altaris Jovae destinavit in locum quem ille delegisset: quae res manet ad hunc diem.

Caput X

Hierosolymorum Regis cum Regulis conspiratio. Solis ac lunae quies. Regulorum cruces. Oppidorum excidia.

1. Postquam intellexit Hierosolymae rex Adonisedecus, Josuam cepisse Haim, et funditus evertisse, eaque et ejus rege usum esse, quomodo Hierichunte et ejus rege fuerat usus: tum autem Gabaonitas cum Israelitis pace facta, inter eos agere, magno metu perculsus est. 2. Erat enim Gabaon oppidum magnitudine regalibus par, Hai majus, hominum omnium bellicosorum. 3. Ergo ad Hoamum Hebronis, Pharamum Jerimuthi, Japhiam Lachis, et Dabirem Eglonis reges mittit. 4. Qui petant, ut sibi auxilium veniant, ut Gabaonem excidant, quae cum Josua et Israelitis pacem fecerit. 5. Igitur hi quinque Amorraei reges, videlicet Hierosolymae, Hebronis, Jerimothi, Lachis et Eglonis, collatis copiis omnibus, expeditionem faciunt: et Gabaonem, positis apud eam castris, oppugnant. 6. Tum Gabaonitae ad Josuam in castra ad Galgala mittunt, oratum, ne in suorum Gabaonitarum causa manum remissam habeat: quin celeriter accedat, seque auxilio suo defendat, adversum quos omnes Amorraei reges montani convenerint. 7. Ita Josua a Galgalis cum omnibus militum copiis proficiscitur, et a Jova admonitus ne illos metueret (neminem enim eorum ante eum staturum esse, ipso Jova illos ei in potestatem tradente), 8. Illos de improviso adoritur, et a Galgalis tota nocte itinere continuato, illis a Jova in adventum Israelitarum conturbatis, magnam eis cladem apud Gabaonem infert. 9. Eosque versus clivum Bethoronis persecutus, usque ad Azecam et Macedam concidit. 10. Quumque illi Israelitas fugiendo, in descensu Bethoronis essent: Jova in eos infgendes de caelo lapides de Azecam dejecit, 11. Quibus grandinis lapidibus plures perierunt, quam ab Israelitis ferro interfecti sunt. 12. Et Josua Jovam allocutus, quo die Jova Amorraeos Israelitis subdidit, praesentibus Israelitis ita pronuntiavit: sol apud Gabaonem resta, et luna ad vallem Aialonem. 13. Tum sol restitit, lunaque stetit, dum illi suos hostes ulciscuntur. Atque ita scriptum extat in libro recti: stetitque sol in medio caelo, nec maturavit occumbere, spatio circiter unius integrae diei, 14. Qualis sane dies, neque ante, neque postea fuit, ut ita hominis vocem exaudiret Jova: nimirum Jova pro Israelitis pugnabat. 15. Ceterum Josuae cum omnibus Israelitis in castra ad Galgala reverso, 16. Quum quinque reges illi fuga dilapsi, in speluncam apud Macedam sese abdidissent, 17. nuntiatur inventos esse quinque reges in spelunca apud Macedam. 18. Et Josua iubet ingentia saxa ad speluncae os advolvi, hominesque ad eam statui, qui eos custodiant. 19. Ipsius autem imperat, ut hostes persequi, et extremos carpere non desinant, neque eis receptum in oppida permittant, Jova ipsorum Deo illos eorum potestati subiciente. 20. Deinde post hostes a Josua et Israelitis tanta strage ad internecionem concisos, eis, qui evaserant, in oppida munita dilapsis: 21. Omnes ad Josuam in castra ad Macedam incolumes revertuntur, nemine prorsus contra Israelitas vel mutiente. 22. Tum Josua jubet patefacto speluncae ostio, quinque reges illos ad se ex spelunca extrahi. 23. Quod quum factum esset, protractis ad eum quinque regibus illis, scilicet Hierosolymae, Hebronis, Jerimothi, Lachis et Eglonis regibus, convocat omnes Israelitas: 24. Et belli proceribus, qui se fuerant comitati, jubet, ut accedant, et pedes suos regum illorum cervicibus imponant. 25. Quod quum illi fecissent: “nolite,” inquit Josua, “metu perterrefieri: este fortes et infracti: nam sic faciet Jova omnibus hostibus vestris, cum quibus vos bellum geritis.” 26. Deinde illos neci dedit Josua, et in cruces quinque sustulit. 27. Quumque suspensi ad vesperum fuissent: occidente sole jussit eos de patibulis demissos, in speluncam, in qua latuerant, abjici, et speluncae fauces ingentibus saxis oppilari, quae etiamnum manent. 28. Macedam quoque cepit eo die Josua, eamque et ejus regem et omnes in ea homines ferro corrupit, et stirpitus evertit, ne uno quidem relicto: regi quoque fecit, quemadmodum Hierichuntio regi fecerat. 29. A Maceda comitantibus omnibus Israelitis digressus Lebnae bellum intulit: 30. Eaque a Jova quoque Israelitis cum suo rege tradita, omnes in ea mortales ferro trucidavit, ne uno quidem relicto: ejusque regem eodem, quo Hierichuntium, modo tractavit. 31. A Lebna cum omnibus Israelitis ad Lachim progressus eam positis castris oppugnavit: 32. Et Jova eam Israelitis tradente, altero die captam, una cum omnibus oppidanis ferro concidit, quomodo Lebnae fecerat. 33. Tum Horamum Gazeris regem (qui Lachi suppetias venerat) ejusque copias occidione occidit. 34. Deinde a Lachim ad Eglonem profecti, eam castris positis oppugnant: eodemque die expugnata, omnes oppidanos ferro a stirpe delent, ut Lachim fecerant. 35. Ab Eglone ad Hebronem profecti, eam oppugnant, captamque ferro pervertunt: 36. ejusque regem, et municipia omnia, et omnes oppidanos, nullo omisso, quemadmodum Egloni fecerant, 37. Eamque et omnes, qui in ea erant, funditus evertunt. 38. Inde ad Dabir reversi, eam ex oppugnatione captam, ejusque regem, et omnia municipia ferro delent, 39. et omnes oppidanos prorsus interimunt ad internecionem: 40. Idemque Dabiri et eius regi faciunt, quod Hebroni et Lebnae, earumque regibus fecerant. 41. Ita depopulatus est Josua omnem montanum et meridianum tractum, planaque et clivosa: eorumque reges omnes ad internecionem, omnesque mortales ibi delevit, sicut Israelitarum Deus imperaverat. 42. Superatisque, qui erant a Cadesbarnea ad Gazam, omnique terra Gosene, et usque ad Gabaonem, captis eodem impetu omnibus illis regibus, eorumque terris; 43. quippe Jova Israelitarum Deo pro Israelitis propugnante: comitantibus omnibus Israelitis ad castra in Galgala reversus est.

Caput XI

Regulorum in Josuanos fœdus, eorum clades. Hasoris incendium . Enaquinorum a Iosuanis calamitas.

1. His auditis, Jabin Hasoris rex arcessit Jobabum Madonis regem, et regem Someronis, 2. et regem Axaphi, regesque septentrionales, tum montanos, tum, qui erant in planis ab austro Cenerethi, et qui in depressioribus locis, inque Dorio tractu ab occidente. 3. Chananaeos ab oriente et occidente, et Amorraeos, et Hettaeos, et Pherezaeos, et Jebusaeos montanos, et Hevaeos sub Hermone in regione Masphae. 4. Hi, cum omnibus suis copiis arena littorea numerosioribus, cumque equorum curruumque multitudine non mediocri, domo egressi sunt: 5. Collatisque viribus omnes illi reges, castra simul fecerunt apud aquas Meromias, ut cum Israelitis praelio decertarent. 6. Tum Josuam Jova monuit, ne illos formidaret: se enim postridie ea hora effecturum esse, ut omnes ab Israelitis interficerentur, utque Josua confossis equis illorum, currus igni cremaret. 7. Itaque Josua illos cum omnibus copiis ad aquas Meromias imparatos adgreditur, et Jova eos Israelitis vincendos tradente fundit: 8. et ad Sidonem majorem, et ad aquarum incendia, et ad convallem Masphae ad orientem persecutus, ad internecionem concidit, eisque fecit sicut ei Jova praedixerat: 9. nam eorum et equos confodit, et currus igni cremavit. 10. Eodemque tempore reversus, Hasor cepit, ejusque regem ferro interemit quod quidem Hasor fuerat antea omnium regnorum illorum caput. 11. Hoc, omnibus incolis ferro trucidatis, et ad internecionem perversis, igni cremavit: 12. omniaque regum illorum oppida, ipsosque reges omnes cepit et ferro a stirpe delevit, sicuti Jovae servus Moyses praeceperat. 13. Ceterum oppidorum, quae in integro manserunt, nullum combusserunt Israelitae, praeter unum Hasor a Josua combustum. 14. Omnem autem oppidorum illorum praedam et pecudes diripuerunt, omnibus tamen hominibus ferro stirpitus et ad internecionem peremptis. 15. Atque ita quae et Jova Mosi suo, et porro Moses Josuae praeceperat, ea omnia Josua, nulla omnino re omissa, exsecutus est: 16. Cepitque totam illam regionem montanam, et meridianam, et Gosenem, et campestria, et plana, Israelisque montem, et ejus campestria, 17. A monte glabro, qua in Seir ascenditur, ad Baalgadum in Libani valle sub Hermone monte positum: et eorum reges omnes captos, bello cum eis diu gesto necavit. 18. Neque fuit ulla civitas, quae pacem cum Israelitis faceret, praeter Hevaeos Gabaonitas. 19. Itaque omnia armis expugnarunt: ita nimirum volente Jova, ut obstinatis animis bello Israelitis occurrerent, 20. Quo everterentur, et citra ullam misericordiam perderentur, quemadmodum Mosi Jova praeceperat.

21. Per ea tempora aggressus Josua Enaquinos, eos ex montanis, ex Hebrone, ex Dabire, ex Anabo, et ex omnibus Judaeorum et Israelitarum montanis excidit, 22. Et cum suis oppidis ita evertit, ut in Israelitarum terra nulli superessent Enaquini, praeterquam Gaze, Gethae et Azoti. 23. Captamque omnem terram (quemadmodum Mosi Jova praeceperat) Israelitis in classes tribuum divisis, distribuit terra a bello quieta, possidendam.

Caput XII

A Josua superati reguli triginta unus.

1. Reges autem, quorum fines Israelitae, eis superatis, trans Jordanem occuparunt ad ortum solis, ab Arnonae fluvio, ad montem Hermonem, omnemque orientalem planiciem, fuerunt hi: 2. Seon Amorraeorum rex, Hesebonis incola, qui imperio tenebat ab Aroere ad ripam Arnonis fluvii posito, ea quae medio fluvio continebantur, dimidiamque Galaaditidem, usque ad Jabbocum fluvium, Ammonitarum terminum: 3. Tum planiciem ad lacum Cenerethum ad orientem, et ad planum lacum, hoc est, lacum salsum, ad orientem versus Bethiesimotha, et a meridie qua se Phasga protendit. 4. Tum fines Ogi Basanae regis de gigantum reliquiis, qui Astaroth et Edreim incolebat, 5. Imperium habens in montem Hermonem in Salecham, in totam Basanam, ad fines Gessuraeos et Maachathaeos, inque dimidiam Galaaditidem, qua terminus erat Sehonis Hesebonii regis. 6. Illos Dei servus Moses et Israelitae debellarant: eamque terram Rubenitis, Gadinis et dimidiae tribui Manassis possidendam Moses tribuerat. 7. Sequuntur reges, quorum terram Josua cum Israelitis debellavit, cis Jordanem ad occidentem, a Baalgado per Libani vallem ad montem glabrum, qua Seir ascenditur, ejusque possessionem Israelitarum tribubus in classes divisis dedit, 8. Quae terra est partim montana, partim demissa, partim plana, partim clivosa, partim sylvestris, partim meridiana, Hettaeorum, Amorraeorum, Chananaeorum, Pherezaeorum, Hevaeorum et Jebusaeorum. 9. Sunt igitur hi reges: rex Hierichuntis, rex Hais, quae est ad latus Bethelis, 10. Rex Hierosolymae, rex Hebronis, 11. Rex Jerimothius, rex Lachis, 12. Rex Eglonis, rex Gazeris, 13. Rex Dabiris, rex Gaderis, 14. Rex Horma, rex Aradi, 15. Rex Lebnae, rex Adullami, 16. Rex Macedae, rex Bethelis, 17. Rex Taphuae, rex Hephris, 18. Rex Apheci, rex Lasaronis, 19. Rex Madonis, rex Hasoris, 20. Rex Semeromeronis, rex Axaphi, 21. Rex Thenaci, rex Mageddonis, 22. Rex Cadis, rex Jachanama in Carmelo, 23. Rex Doris in tractu Dorio, rex Gojorum in Galgalis, 24. Et rex Thersae, quorum regum summa est unus et triginta.

Caput XIII

Agrorum inter victores divisio, Rubenitarum, Gaditanorum, Manassensium fines.

1. Quum autem Josua jam aetate provecta consenuisset, Jova cum eo ita locutus est: “tu quidem jam aetate progressa et senex es, et tamen permulta terra superest adhuc occupanda, 2. Nempe omnes Palaestinorum provinciae, omnisque Gessuraea a Sihore contra Aegyptum posito, 3. Usque ad fines Acharonis in septemtriones, quae in Chananaea habentur, quinque Palaestinorum praefecturae, Gazea, Azotensis, Ascalonensis, Gethensis, Accaronensis et Hevaeenis: 4. a meridie omnis terra Chananaea, et Sidonius recessus ab Aphece ad fines Amorraeorum: 5. Tum terra Giblaea, totusque Libanus ad orientem, a Baalgado, sub monte Hermone, ad usque Hematham, 6. Omnes montani a Libano ad aquarum incendia, omnes Sidonii, quos ego Israelitis exterminabo. 7. Tu modo ejus terrae hereditatem sortire Israelitis, ut ego tibi praecepi, eamque divide novem tribubus, et dimidiae tribui Manassis, 8. cum cujus altera dimidia Rubenitae et Gaditae hereditatem creverunt, ut est eis a Jovae servo Mose tributa, trans Jordanem ad orientem, 9. Videlicet ab Aroere ad Arnonis fluvii ripam posito, oppidum ipsum in medio fluvio situm, totumque campum Medabae ad Dibonem, 10. Et omnia oppida Sehonis Amorraeorum regis, qui Hesebone regnaverat, ad confinia Ammonitarum. 11. Tum Galaaditidem et Gessuraeos Maachathaeosque fines, totumque montem Hermonem, et universam Basanam, usque ad Salecham, 12. Universum regnum Ogi in Basana, qui Astarothis et Edrei regnaverat, ex gigantum reliquiis superstes. 13. Has nationes devictas Moses exterminavit, Gessuraeis Maachathaeisque ab Israelitis non exterminatis: quippe quos inter adhuc incolunt. 14. Ceterum Leviticae tribui hereditatem non dedit; quod ei Jovae Dei Israelitarum res divina hereditas est, quemadmodum ei promisit. 15. At Rubenitarum tribui dedit pro sua cuique gentilitate, 16. quorum fines sunt ab Aroere ad ripam Arnonis fluvii posito, oppidum ipsum in medio situm fluvio, totusque campus Medabanus, 17. Hesebon, ejusque municipia omnia in campo sita, Dibon et Bamothbaal, Bethbaal, Meon, 18. Iassa, Cedemothia, Mephaatha, 19. Cariathaim, Sabama, Sarathasar in monte vallis, 20. Bethphogor, Phasgae clivus, et Bethiesimotha, 21. Omniaque oppida campestria, et totum regnum Sehonis Amorraei regis, qui Hesebone regnavit, quem Moses occidit: principesque Madianitarum Evim, Recemum, Surem, Hurem et Rebam, Sehonis satrapas incolas. 22. Balaamum quoque, Beoris filium, divinum, Israelitae in ceterorum strage ferro trucidarunt. 23. Igitur Rubenitarum terminus fuit Jordanis. Atque hi quidem fines sunt Rubenitarum hereditas, pro ratione gentilitatum divisis oppidis eorumque pagis. 24. Gadinorum quoque tribui distribuit Moses hereditatem in gentilitates, 25. Eorumque fines sunt Jazer omniaque oppida Galaaditica, et dimidia terra Ammonitarum, ad Aroër positum contra Rabbam: 26. Tum ab Hesebone ad Ramotha, Maspham et Betonim, tum a Mahanaimo ad fines Dabiris, 27. Tum in valle Betharama, et Bethnemra, Sochoth, et Saphon, reliquum regni Sehonis regis Hesebonii, et Jordanis, finitima ad extremum Cenerethi lacus trans Jordanem ad orientem. 28. Haec est Gadinorum hereditas, pro ratione gentilitatum oppidis, eorumque municipiis distributis. 29. Dimidiae autem tribui Manassae hereditatem ita dedit Moses, ut eorum fines sint in gentilitates distributi, 30. A Mahanaimo quidquid regi Ogi Basanae regis est, Basana, omnesque vici Jairis in Basana siti, oppida sexaginta. 31. Dimidium autem Galaaditidis et Astarotha, et Edreim, oppida regni Ogi in Basana, tribuit dimidiae parti posterorum Machiris Manassis filii, pro ratione cognationum eorum. 32. Haec sunt quae Moses in hereditatem divisit in campo Moabitico, trans Jordanem Hierichuntium ad orientem. 33. Nam Leviticae quidem tribui non dedit hereditatem; quum sit eis Israelitarum Deus hereditas, sicut eis promisit.

Caput XIV

Agri Chananaei diviso. Calebi petitio, exoratio.

1. Sequitur de eis, quae Israelitae hereditate sorte tenuerunt in Chananaea divisoribus Eleazaro pontifice, et Josua, Nunis filio, et principibus familiarum Israeliticarum tribuum, 2. Quemadmodum Jova per Mosen dari praeceperat, novem tribubus et dimidiae tribui. 3. Reliquis enim duabus tribubus et dimidiae hereditatem dederat Moses trans Jordanem, Levitis nulla inter illos hereditate data. 4. Nam Josephei, quae duae tribus erant, Manassensis et Ephraimina, nullam partem Levitis in sua regione dederunt, praeterquam oppida ad habitandum cum suis pomeriis, ad eorum pecora atque facultates. 5. Igitur quemadmodum Mosi Jova praeceperat: ita Israelitae fecerunt in dividenda terra. 6. Et Juda quidem prognati Josuam in Galgalis convenerunt, cumque eo Calebus Jephonis filius Cenezaeus ita locutus est: "Tu scis, quid Jova Mosi divino de me et de te mandaverit in Cadesbarnea. 7. Ego natus annos quadraginta, a Jovae servo Mose missus sum a Cadesbarnea exploratum regionem, eique negotium retuli, ut sentiebam, 8. Meisque agnatis, qui mecum profecti fuerant, populi animos mollientibus, meum tamen officium Jovae Deo meo praestiti. 9. Eamque ob rem Moses eo die juravit, eam terram, per quam ego meis pedibus ingressus fueram, meam fore hereditatem, meorumque natorum in perpetuum, quod officio meo erga Jovam Deum suum functus essem. 10. Itaque Jova me, sicut promiserat, conservavit, ut vides, per hosce quadraginta quinque annos, ex quo Jova Mosi hanc rem demonstravit, quibus annis in desertis versati sunt Israelitae. 11. Et nunc scito me hodie annos natum octoginta quinque, tam fortem esse tamen, quam tum eram, quum me misit Moses: nec alias tum fuisse meas vires, quam nunc sunt, seu pugnandum, seu quo eundum sit. 12. Quamobrem da mihi montem illum, de quo tum Jova locutus est, in quo tu ipse tum Enaquinos esse audivisti, magnaque et munita oppida, si forte eos secundo Jova possum exterminare, ut ipse Jova pollicitus est." 13. Tum Josua Calebum Jephonis filium faustis ominibus prosecutus Hebronem ei dedit in hereditatem. 14. Ita cessit Hebron Calebum Jephonis filio Cenezaeo in hereditatem, ad hunc usque diem: quoniam suum Jovae Israelitarum Deo praestiterat officium. 15. Fuerat autem antea nomen Hebronis Cariatharba, ab Arba homine Enaquinorum maximo sic dicta. Ita a bello requievit ea regio.

Caput XV

Judaeorum fines. Jebusaei cum Judaeis Hierosolymae.

Tribus autem Judaicae sors, ducta per gentilitates, pertinet ad confinia Idumaeorum in sinem solitudinem, in meridiem, ab extremo australi, 2. Patetque terminus ejus meridianus ab extremo salsi lacus, a sinu in meridiem verso, porrigiturque in meridiem ad clivum scorpionum, et pertingit ad Sinem. 3. A meridie autem ascendit ad Cadesbarneam: hinc ad Hesronem progressus, et evectus in Adar, Carcaam circuit: 4. et ad Asemonem perductus, exit in flumen Aegyptium, atque ita in mare desinit. Et hic quidem est eorum terminus meridianus. 5. Orientalis autem terminus est, salsus lacus ad extremum Jordanem. 6. Septemtrionalis vero a sinu, ab extremo Jordane evenitur in Bethaglam: de septemtrione productus ad Betharabam, ascendit ad saxum Bohenis, Rubenis filii. 7. Inde in Dabir elatus a valle Achoris, in septemtriones spectat ad Galgala, posita contra clivum Adummim a meridie fluvii: inde ad aquam Ensemis protentus, desinit in Enrogel. 8. Deinde per vallem filii Hennomi evectus a meridie ad latus Jebusis (quae eadem Hierosolyma est) effertur in jugum montis positi e regione vallis Hennomi, ad occidentem, qui est ad extremum vallis gigantum ad septemtriones. 9. Ab illius montis vertice circumflectitur ad fontem aquae Nephthoae, exitque in oppida montis Ephronis: inde flectitur ad Baalam, quae eadem est Cariathiarimum. 10. A Baala curvatur in occidentem ad montem Seir, porrectusque ad latus montis Jarimi a septemtrione, qui idem Cesalon, et inde delatus in Bethsemem, protenditur ad Thamnam. 11. Inde progressus ad latus Accaronis in septemtriones, flectitur ad Sechronem: productusque ad montem Baalae, exit in Jabneel, atque ita desinit in mare. 12. Ab occidente terminatur ipso mari. Atque his undique finibus continentur Judae posteri, in gentilitates divisi. 13. Calebo autem Jephonis filio pars adsignata est inter Judaeos ex Jovae ad Josuam mandato, scilicet Cariatharba, quae ab Arba, Enaqui patre, sic est appellata: eademque est Hebron. 14. Inde expulit Calebus tres Enaqui filios, Sesaim, Achimanem et Tholmaim, Enaquo prognatos. 15. Hinc adortus incolas Dabiris, cujus antea nomen fuerat Cariathsepher, 16. Axam, filiam suam, promisit in matrimonium ei, qui Cariathsepher superasset ceptissetque. 17. Id cepit Othoniel, Cenezi fratris, Calebi filius, atque ita illius filiam Axam in matrimonium duxit. 18. Haec inter eundum (quum a marito impetrasset, ut a patre suo agrum peteret) gemebat ex asino, et a Calebo interrogata quid haberet? 19. Ita respondit: “hoc mihi concede beneficium, ut qui mihi aestuosam terram dedisti, etiam aquationem des.” Itaque ille ei et superiorem et inferiorem aquationem dedit. 20. Et haec quidem est hereditas tribus Judaeorum in gentilitates distributa, quorum extrema oppida sunt meridiana, Idumaeis finitima, Cabseel, Eder, Jagur, 21. Cina, Dimona, Adada, 22. Cedes, Hasor, Iethnan, 24. Ziph, Telem, Baloth, 25. Hasorhadata, Cariothesron, quae alias Hasor, 26. Aman, Sama, Molada, 27. Hasergadda, Hassemon, Bethphelet, 28. Hazerual, Bersaba, Baziothia, 29. Baala, Jim, Ezem, 30. Eltolad, Chesil, Harma, 31. Siceleg, Medemena, Sesenna, 32. Lebaoth, Selin, Aen et Remmon: quorum omnium oppidorum summa est undetriginta, cum eorum pagis. 33. In depressis autem locis Estaol, Sarea, Asena, 34. Zanoa, Engannin, Taphna, Ename, 35. Jerimoth, Adullam, Socho, Aseca, 36. Saraim, Adithaim, Gedera et Gederothaim, oppida quatuordecim cum suis pagis. 37. Sanam, Hadassa, Magdalgad, 38. Delean, Maspha, Lecthel, 39. Lachis, Baschat, Eglon, 40. Chabbon, Leheman, Cethlis, 41. Gederoth, Bethdagon, Naama et Macceda, oppida sedecim cum suis pagis. 42. Lebna, Ether, Assan, 43. Jephta, Esna, Nezib, 44. Ceila, Axib et Maresa, quae sunt oppida novem cum suis pagis. 45. Accaron cum suis municipiis et pagis. 46. Ab Accarone in mare omnia: quae vergunt ad Azotum, et eorum pagi. 47. Azotus cum suis municipiis atque pagis, Gaza cum suis vicis atque pagis, ad fluvium Aegypti et mare, qua patent fines. 48. In montanis autem Samir, Iatthir, Socho, 49. Danna, Cariathsenna, sive Dabir, 50. Anab, Estemo, Anim, 51. Gosen, Holon et Gilo, quae sunt oppida undecim, praeter eorum pagos. 52. Arab, Duma, Esaan, 53. Janum, Bethtaphua, Apheca, 54. Humta, Cariatharba, quae est Hebron et Sihor, oppida novem cum suis pagis. 55. Maon, Carmel, Ziph, Jotha, 56. Jezrael, Jucadam, Zanoa, 57. Cain, Gaba et Thamna, oppida decem et eorum pagi. 58. Halhul, Bethsur, Gedor, 59. Mareth, Bethanol et Eltecon, oppida sex cum suis pagis. 60. Cariathbaal, quae eadem est Cariathiarim, et Rabba, oppida duo cum suis pagis. 61. In silvis Betharaba, Meddin, Sachacha, 62. Nebsan, oppidum salis, et Engaddi, oppida sex cum suis pagis. 63. Sed Iebusaeos, Hierosolymae incolas non potuerunt Iudaei expellere, itaque habitant Iebusaei Hierosolymis inter Iudaeos ad hunc usque diem.

Caput XVI

Josephidarum fines, ac Ephraimitarum.

1. Josephidis autem sors obtigit a Jordane Hierichuntio, apud aquas Hierichuntias, ab oriente solitudo, quae ab Hierichunte per montem effertur ad Bethel: 2. Inde ad Luzam evadit sors, progressaque ad confinia Arciatarothorum, 3. Devergit in occidentem ad confinia Jephleti, usque ad confinia Bethoronis inferioris et ad Gazer, atque ita mari terminatur. 4. Creverunt autem hereditatem Josepho prognati Manassenses et Ephraimitae. 5. Ac Ephraimitarum quidem hereditatis per gentilitates ductae fines sunt ab oriente, Atarothaddar, ad Bethoronem superiorem, 6. Patentque in occidentem ad Machmetam a septemtrione: circumductique orientem versus ad Tanathsiluntem: inde ab oriente, protenduntur ad Janoam. 7. A Janoa ad Atharotha et Naaratham devexi, pertinent ad Hierichuntem, et in Jordanem desinunt. 8. A Taphua in occidentem perveniunt ad flumen Canam, desinunt in mare. Atque haec quidem est hereditas tribus Ephraimitarum, ducta per gentilitates. 9. Habent praeterea Ephraimitas oppida separatim inter Manassensium patrimonium, eaque omnia cum suis pagis. 10. Quamquam Gazarenes Chananaeos non ejecerunt, habitantque adhuc Chananaei inter Ephraimitas, sed tributarii.

Caput XVII

Manassensium fines. Saphadi filiae.

1. Porro ex sorte tribus Manassis, qui primogenitus fuit Josephi, Machiris posteri Manassis primogeniti, Galaadi patris, qui Machir vir fuit bellicosus, Galaaditidem Basanamque tenuerunt. 2. Ceteri Manasse prognati generatim tenuerunt, Abiezere, Heleco, Esriele, Sichemo, Hephre, Semida nati, qui fuerunt filii Manassis Josephi filii, mares, totidem gentilitatum conditores. 3. Nam Salphadus quidem Hephris filius, Galaadi nepos, Machiris pronepos, Manessis trinepos, filios non habuit, sed filias, quarum nomina sunt: Maala, Noa, Hegla, Melcha, et Thersa. 4. Hae Eleazarum pontificem Josuamque Nunis filium, et magistratus convenerunt, eisque demonstrarunt, Jovam Mosi mandasse, ut sibi haereditas inter suos agnatos daretur. Itaque eis haereditas inter agnatos paternos ex Jovae mandato data est. 5. Acciditque Manassenium partes esse decem praeter Galaaditidem et Basanam, trans Jordanem sitas. 6. Nam Manasse natae haereditatem inter ejus natos creverunt, reliquis Manasse prognatis Galaaditidem sortitis. 7. Igitur Manassenium fines ab Asere ad Machmatham positam ante Sichemam, patent ad dextram ad Entaphuae incolas, 8. Cujus Taphuae terra est Manassenis, Ephraimitis finitima. 9. Hinc ad Canam fluvium declives in austrum patent ad fluvium illorum oppidorum Ephraimitarum, Manassensibus oppidis interjectorum: patentque Manassenium fines a septentrionibus ad fluvium, et desinunt in mare, 10. Suntque Ephraimitae meridiani, Manassenes autem septentrionales, et mari finiuntur, Aserianis a septentrione, Issacharianis ab oriente conjuncti: 11. Et habent Manassenses in Issacharianis et Aserianis Bethsanem et Jeblaamam cum earum municipiis, necnon Dorios, Endorios, Tanacenses, et Magedonenses: tres tactus cum suis quemque municipiis. 12. Quamquam haec oppida depopulari non potuere Manassenses, ausique sunt Chananaei eam terram incolere, 13. Tametsi victores Israelitae Chananaeos tributarios redegerunt, sed eos non exterminanarunt.

14. Josephidae autem cum Josua expostularunt, quod eis unius fortis hereditatem et partem dedisset, quum tam multi essent, et a Jova tantopere fecundati. 15. Quibus Josua respondit, ut si tam multi erant, ascenderent in silvam, et illic sedem sibi quaererent in terra Therezaeorum et Gigantum, siquidem angustior eis esset mons Ephraimiticus. 16. Tum illi: “Non satis erit nobis mons,” inquiunt, “et omnes Chananaei, qui vallem incolunt, quique sunt Bethsane et in ejus municipiis, inque valle Jezraelis currus habent ferreos.” 17. Et Josua: “Si tot tantaque potentia estis (inquit Josephi posteros, id est Ephraimitas et Manassenes alloquens) non unam sortem habebitis: 18. Quin montem adepti, succisaque silva, quae in eo est, fines vestros propagabitis eo acquisito, si modo Chananaeos istos exterminaveritis, qui et currus ferreos et tantum robur habent.”

Caput XVIII

Terrae occupandae descriptio. Coram Jova sortes.

1. Quum autem universa Israelitarum multitudo Siluntem convenisset, et ibi subacta ab eis terra, oraculi tabernaculum constituisset, 2. Quum superessent Israelitarum tribus septem, quae hereditatem sortitae non erant, Josua cum Israelitis ita locutus est: 3. “Quousque negligetis invadere in possessionem terrae, vobis a Jova majorum vestrorum Deo datae? 4. Deligite tres homines ex singulis tribubus, quos ego mittam ad obeundam terram: qui, quum eam ad rationem hereditatem descripserint, ad me redeant, 5. Ea in septem partes divisa, Judaeis interea suos ad meridiem fines tenentibus, itemque Josephi posteris ad septentriones. 6. Vos igitur describite terram in septem partes, et mihi huc referte, ego vobis hic coram Jova Deo nostro sortes ducam. 7. Nam Levitae quidem inter vos partem non habent: quoniam Jovae sacerdotium, eorum est patrimonium. Gadini autem et Rubenenes, dimidiaque tribus Manassis, hereditatem creverunt trans Jordanem ad orientem, eis a Jovae servo Mose datam.” 8. Tum homines profecti sunt, quum quidem Josua eis in mandatis dedisset, ut perlustrata terra, descriptaque, ad se reverterentur: sese eis ibi sortes coram Jova apud Siluntem jacturum. 9. Igitur profeci homines terram peragraverunt: eaque oppidatim in scheda in septem partes descripta, ad Josuam in castra ad Siluntem reversi sunt. 10. Ibi Josua jactis apud Jova sortibus, terram Israelitis pro sua cuique classe divisit. 11. Et Benjamitarum quidem tribui, ducta per gentilitates sorte, fines obtigerunt inter Judaeos et Josepheos, 12. Qui fines a latere septentrionali a Jordane evehuntur ad Hierichuntis latus septentrionale, et inde in montem ad occidentem evecti, in deserta Bethavenis desinunt. 13. Illine profecti ad Lusae sive Bethelis latus meridianum, deferuntur in Atarothadar, ad montem qui inferiori Bethoroni est meridie. 14. Hinc curvati et circumflexi ad maris latus meridianum, a monte qui Bethoroni a meridie objacet, desinunt in Cariathbaal, id est Cariachjarimum, quod oppidum est Judaicum: atque hoc est latus occidentale. 15. Meridianum autem ab extremo Cariathjarimi, patet ad mare, et ad fontem aquarum, Nephtoae pertinet. 16. Illinc delatum ad montis extremum qui objacet valli fili Hennomi, in valle gigantum positus ad septentriones, devergit in vallem Hennomi ad meridianum latus Jebusis, declinatque ad Enrogel. 17. A septentrione porrigitur ad Ensemen, exitque ad Gelilotha secundum clivum Adommim posita, et ad saxum Bohenis Rubenis filii defertur: 18. Hinc progressum ad latus positum in fronte septentrionalis campi, devehitur in campum: progressumque ad septentrionale Bethaglae latus, 19. Terminatur sinu lacus salsi ad septentriones, ad meridianum Jordanis caput. Atque hic est terminus meridianus. 20. Ab oriente autem Jordane continentur. Haec est Benjamitarum ducta per gentilitates hereditas, suis undique terminis circumscripta. 21. Sunt autem Benjamiticae tribus in gentilitates distributae oppida, Hiericho, Bethagla, vallis Calis, 22. Betharaba, Samaraim, Bethel, 23. Avim, Para, Ophra, Cepharammonai, Ophni et Gada, quae sunt oppida duodecim, praeter eorum pagos. 25. Gabaon, Rama, Beerota, 26. Maspha, Caphara, Mosa, 27. Recem, Jarephel, Tharela, 28. Sela, Eleph, Jebusi, alias Hierosolyma, Gabaatha et Cariathaim, quae sunt quatuordecim cum suis pagis. Haec est Benjamitarum data per gentilitates hereditas.

Caput XIX

Simeoniorum sors. Zabuloniorum, Issacharianorum, Aserianorum, Nephthalensium, et Daniorum fines.

1. Secunda fors obtigit Simeoniorum tribui, ducta per cognationes, quibus hereditas accidit inter Judaeorum hereditatem, in qua haec insunt: 2. Bersaba, Saba, Molada, 3. Hasersual, Bala, Asem, 4. Eltolad, Bethul, Horma, 5. Siceleg, Bethmarcaboth, Hasersusa, 6. Bethlebaoth et Sarohen, oppida tredecim cum suis pagis. 7. Ain, Remmon, Athar et Asan, oppida quatuor cum suis pagis: 8. Omnesque pagi his oppidis undique finitimi, usque ad Baalath Beerramath in meridiem. 9. Atque haec est tribus Simeoniorum ductae per gentilitates hereditas, eaque in finibus Judaeorum comprehensa. 10. Nam Simeonii inter Judaeorum possessionem (quam illi ampliorem quam pro suo captu sortiti erant) possessionem tenuerunt. 11. Tertia sors obtigit Zabuloniis in cognationes, quorum possessionis fines patent ad Sarid. Inde ad mare et ad Marealam evecti, pertinent ad Debaseth, et ad fluvium qui Jeconam praeterfluit. 12. A Saride in ortum solis reflexi, in confinia Cheselethaboris, exeunt ad Dabereth, et in Japhiam elati: 13. Indeque orientem versus ad Gethepher, Ittam et Casin producti, pertingunt ad Remmonem, Methoar et Neam: 14. Atque a septentrionibus ad Nathonem circumducti, Jephthaehelis valle finiuntur, 15. In quibus sunt et Cateth, Nahalol, Semeron, Idala et Bethlehema, oppida duodecim cum suis pagis. 16. Haec est Zabuloniorum generatim distributa possessio: haec oppida eorumque pagi. 17. Issacharianis quarta sors accidit, ducta per cognationes, 18. Quorum fines sunt Jezrael, Casaloth, Sunem, 19. Hapharaim, Seon, Anaharath, 20. Rabbith, Cesion, Abes, 21. Rameth, Engannim, Enbadda et Bethpheses. 22. Pertingunt autem ad Tabor, Sehesimam et Bethsemen, et in Jordanem desinunt, oppida sexdecim cum suis pagis. 23. Haec est tribus Issacharianorum per cognationes distributa hereditas, oppida eorumque pagi. 24. Quinta sors obvenit tribui Aserianorum in cognationes divisae. 25. Quorum fines sunt Halcath, Chali, Beten, Axaph, 26. Elmelech, Amaad, Messal: pertingunt ad Carmelum in occidentem, et ad Sihor Labanath. 27. Inde versus ortum solis ad Bethdagonem reversi, pertinent ad Zabulonios et ad vallem Jephthaehelis septentriones, in Bethemec, et Nehiel, et in Cabul exeunt ad sinistram, 28. Et Ebron, Rohob, Hammon et Cana, ad Sidonem majorem: 29. Reductique in Ramam usque ad Tyrum munitam urbem, reflectuntur in Hosam, desinuntque fines in mare a sorte Axibae. 30. Ammam, Aphec et Rohob complexi: oppida sunt viginti duo, praeter eorum pagos. 31. Haec est Aserianorum tribus generatim ducta hereditas, oppida cum suis pagis. 32. Nepthalensibus sexta sors evenit, ducta per cognationes, 33. Quorum fines patent ab Heleph, ab Allone per Saanannim, Adami, Neceb et Jabnel ad Lecum: desinuntque in Jordanem. 34. Tum in occidentem reversi ad Azanothabor, et inde perducti ad Hucuca, conjunguntur cum Zabuloniis a meridie, et Aserianis ab occidente, et Judaeis Jordane orientali. 35. Oppida sunt munita Sedim, Ser, Hemath, Reccath, Cenereth, 36. Adama, Harama, Hasor, 37. Cedes, Hedrei, Enhasor, 38. Jereon, Magdael, Horem, Bethanath et Bethlemes, oppida undeviginti cum suis pagis. 39. Haec est tribus Nepthalenfium generatim, ducta possessio, oppida eorumque pagi. 40. Daniae tribui septima sors contigit per cognationes, 41. Quorum possessionis fines sunt Saraa, Estaol, Irsemes, 42. Selebim, Ajalon, Jethalo, 43. Elon, Thamnata, Accaron, 44. Eltece, Gebbethon, Balaath, 45. Jehud, Banebarac, Gethremmon, 46. Mejercon, Raccon cum tractu in Joppae fronte posito, 47. Egressi autem suis finibus Danii, Lesemam; bello adorti sunt captamque et ferro vastatam occupaverunt, atque incoluerunt, et Lesemam, Danem, a Danis sui conditoris nomine vocarunt. 48. Haec est tribus Daniorum in cognationes distributa hereditas, oppida illa eorumque pagi. 49. Quum autem jam terram in suos fines partiti essent Israelitae, Josuae Nunis filio possessionem in medio suarum ex Jovae praecepto dederunt, 50. Scilicet Thamnathsarum, quod oppidum in monte Ephraimitico positum poposcit, idque aedificavit ac incoluit.

51. Hae sunt possessiones, quas Eleazarus pontifex et Josua Nunis filius et familiarum principes Israelitarum tribubus sorte diviserunt apud Siluntem, coram Jova, pro oraculi tabernaculo.

Caput XX

Refugii oppida. Fugiens percussor. Mortis vindex.

1. Post divisam terram Jova cum Josua ita locutus est: 2. “Admone Israelitas, ut deligant oppida perfugii, de quibus vobiscum per Mosem locutus sum, 3. Ut eo perfugiant percussores, si quis hominem errore et imprudenter occiderit, quibus oppidis ad sanguinis vindices effugiendos utamini. 4. Fugiet percussor in aliquod istorum oppidorum, et ad oppidi portam stans, apud ejus oppidi senatores causam suam dicet, et illi eum ad se in oppidum recepto locum dabunt, ubi apud ipsos habitet. 5. Quod sanguinis vindex eum persequetur, ne dedant ei, quoniam inscienter alterum occiderit, quem nullo antea prosequebatur odio. 6. Maneat autem in eo oppido, donec causam in concilio dixerit, usque ad mortem pontificis, qui erit temporibus illis. Tunc reveniat domum in oppidum suum, ex quo aufugerat. 7. Igitur ad eam rem consecrarunt Cedesam in Galilaea, in monte Nephthalensi, et Sichemam in monte Ephraimitico, et Cariatharbam, id est Hebronem in monte Judaeae: 8. Trans Jordanem autem Hierichuntium ad orientem assignarunt Bosor in solitudine in plano ex tribu Rubenensi, et Ramotha in Galaaditide ex tribu Gadina, et Gaulonem in Basana ex tribu Manassensi. 9. Haec sunt oppida omnibus et Israelitis et apud eos peregrinantibus destinata ad perfugium, si quis hominem per errorem occiderit, ne a vindice sanguinis indicta causa perimatur.

Caput XXI

Levitarum oppida. Hebraeorum imperium, et requies.

1. Principes autem Leviticarum familiarum Eleazarum sacerdotem et Josuam Nunis filium et principes familiarum Israeliticarum tribuum, convenerunt, 2. Eisque apud Siluntem in Chananaea demonstrarunt, Jovam per Mosem praecepisse, ut sibi darentur oppida ad habitandum cum suis pomeriis, propter pecudes. 3. Itaque Levitis dederunt Israelitae de suo patrimonio, ex Jovae mandato oppida quæ jam dicentur, cum suis pomeriis. 4. Quumque sors Cahathinorum cognationibus contigisset, sortiti sunt Aharonis pontificis filii Levitae ex Judae, Simeonis et Benjaminis tribubus oppida tredecim. 5. Reliqui Cahathini ex cognationibus tribuum Ephraimi, Danis et dimidiae Manassis oppida, decem. 6. Gersonii ex cognationibus tribuum Issacharis, Aseris, Nephthalis et dimidiae Manasse in Basan tredecim. 7. Merarensium cognationes ex Rubenis, Gadi et Zabulonis tribubus duodecim. 8. Haec igitur oppida cum suis pomeriis sorte dederunt Israelitae Levitis, sicuti Jova per Mosem praeceperat. 9. Et ex Judae quidem et Simeonis tribubus dederunt haec oppida, quae jam suis nominibus appellabuntur: 10. Aharonis filiis, Cahathinorum gentilibus Levitis (his enim primo sors accidit) 11. Dederunt Cariatharbam, ab Arba Enaque patre denominatam, id est Hebronem, in monte Judaeae, et ejus circumquaque pomeria. 12. Agrum autem oppidanum et pagos, Caleb Jephonnis filio dederunt in possessionem. 13. Igitur Aharonis sacerdotis filiis oppidum dederunt ad percussorum perfugium, Hebronem cum suis pomeriis, 14. Lebnan, Jattir, Estemoan, 15. Holonem, Dabir, 16. Ain, Jutam et Bethsemen, cum suis quodque pomeriis, oppida novem, ex his duabus tribubus. 17. Ex Benjaminis autem tribu Gabaonem, Gabam, 18. Anathotha et Almonem, oppida quatuor, cum suis quodque pomeriis. 19. Summa oppidorum Aharonis filiorum sacerdotum efficitur tredecim una cum eorum pomeriis. 20. Reliquis Cahathinorum Levitarum cognationibus, qui ex Ephraimi tribu sunt oppida sortiti, 21. Dederunt oppidum percussorum asylum, Sichemam in monte Ephraimitico, 22. Gazer, Cibsaim et Bethoronem, oppida quatuor cum suis quodque pomeriis. 23. Ex Danis autem tribu Eltece, Gabathonem, Ajalonem et Gethremmonem, oppida quatuor cum suis quodque pomeriis. 24. Ex dimidia tribu Manasse, duo: 25 Thanach et Gethremmonem cum suis pomeriis, 26. Summa oppidorum, quae reliquorum Cahathinorum cognationibus data sunt, est decem. 27. Gersoniis autem Levitarum gentilibus ex dimidia tribu Manassis datum est oppidum perfugii Gaulon in Basana et Beestera, oppida duo cum suis pomeriis. 28. Ex Issachariana tribu Cesion, Dabereth, Jerimoth et Engannim, oppida quatuor cum suis quodque pomeriis. 29. Ex tribu Aseris, Messal, Abdon, Helcath et Rohob, oppida quatuor cum suis pomeriis. 30. Ex tribu Nephthalis oppidum perfugii Cedes in Galilaea, 31. Hammothor et Carthan, oppida tria cum suis pomeriis. 32. Oppidorum Gersoniis cognationibus datorum summa est tredecim cum eorum pomeriis. 33. Reliquorum Levitarum, scilicet Merarensium cognationibus ex tribu Zabulonis, 34. Jecanam, Cartha, Damna et Nahalol, oppida quatuor cum suis pomeriis. 35. Ex tribu Rubenis Bosor, Jasa, Cedemotha et Mephaath, oppida quatuor cum suis pomeriis. 36. Ex tribu Gadi oppidum perfugii Ramotha in Galaaditide, Mahanaim, Hesebon et Jaset, oppida omnino quatuor cum suis pomeriis. 37. Oppidorum quae Merarensium cognationibus (quae reliquae erant ex Levitarum familiis) sorte obtigerunt, 38. Summa est duodecim. Levitarum oppida inter Israelitarum possessiones sita, 39. Sunt omnino quinquaginta, eaque omnia suis undique circumdata pomeriis. 40 Atque ita Jova Israelitis omnem terram, quam se daturum esse majoribus eorum juraverat, occupandam dedit, atque incolendam, 41. Eosque ita quietos undique reddidit; sicut eorum majoribus juraverat, 42. Ut hostium nemo eos sustinuerit, quin omnes eis dederet, nulla prorsus omissa re eorum bonorum, quae Israelis domui promiserat, quin evenirent omnia.

Caput XXII

Transjordaniorum dimissio. Id Jordanem ara. De hac legatio, responsio. Expeditionis consilium in Rubenitas et Gadinos.

1. Tum Josua vocatis Rubenitis, Gaditis et dimidia tribu Manasse, cum eis ita locutus est: 2. “Vos quidem omnia vobis a Jovae servo Mose praecepta executi, mihi per omnia dicto audientes fuistis, 3. Neque ad hunc diem fratres vestros hoc tanto tempore deseruistis, Jovaeque Dei vestri mandatum curastis exequendum. 4. Nunc postquam Jova Deus vester fratres vestros, quemadmodum eis promiserat, in requietem vindicavit, redite jam domum in terram vestræ possessionis, vobis a Jova servo Mose trans Jordanem tributam. 5. Ceterum etiam atque etiam curate, ut disciplinae legique vobis a Mose Jovae servo traditae pareatis, ut Jovam Deum vestrum amantes, hujus viis omnibus gradiamini, hujus praecepta conservetis, huic haereatis, hunc toto corde totoque animo colatis.” 6. Tum eos faustis ominibus prosecutus dimisit. Illi domum discesserunt. 7. Dimidiam quoque tribum Manassis, cui Moses possessionem in Basana dederat (nam alteri dimidiae Josua cis Jordanem ad occidentem cum eorum fratribus dedit) domum dimisit Josua, 8. Eisque bene precatus monuit, ut domum cum multis opibus, cum maximo pecorum argenti, auri, aeris, ferri, vestis numero reversi, hostium spolia cum suis fratribus partirentur. 9. Igitur Rubenitae, Gadini, et dimidia tribus Manassis ab Israelitis Silunte, quae in Chananæa sita est, digressi, in Galaaditidem suae possessionis terram, quam a Mose possidendam ex Jovae mandato acceperant, reverti contenderunt. 10. Atque ubi ad ripam Jordanis, quae est in Chananaea, pervenerunt, illic ingenti mole aram ad Jordanem construxerunt. 11. Quod ut intellexerunt Israelitae, Rubenitas, Gadinos et Manassis tribum dimidiam construxisse aram in fronte Chananaeae, in ripa Jordanis ex adversum Israelitis, 12. Omni multitudine ad Siluntem convenerunt, ut adversus illos expeditionem facerent, 13.Et ad eos in Galaaditidem Phineem Eleazari filium sacerdotem miserunt, 14. Et cum eo decem principes suae quemque familiae, ex singulis Israeliticarum copiarum tribubus primarios: 15. Qui ad eos in Galaaditidem profecti, cum eis locuti sunt in hunc modum: 16. “Haec vobis dicit universa Jovana respublica. Quid tantum scelus contra Israelitarum Deum Jovam suscepistis, ut hodie ab eo deficientes, aram ad rebellionem contra eum excitaveritis? 17. Parumne nobis erat Phegorium illud crimen, a quo nondum purificati sumus (tantum Jovana respublica vulnus accepit) 18. Nisi vos hodie a Jova deficientes, eum vestra rebellione irritaretis ad saeviendum paulo post in universam Israelitarum rempublicam? 19. Quod si vestrae possessionis immunda terra est, migrate in terram possessionis Jovae, in qua Jovae tabernaculum habetur, eamque inter nos possidete: neve Jovam neve nos irritate, dum vobis aram praeter aram Jovae Dei nostri extruitis. 20. An non, quum Zarae filius Achan sacrilegio deliquisset, saevium est in universum Israelitarum, civitatem neque solus ille sua culpa periit.” 21. At Rubenitæ et Gaditis et Manassitis tribus dimidia copiarum Israeliticarum principibus responderunt in hæc verba: 22. “Deum deorum Jovam, Deum deorum Jovam contestamur (et hoc sciant Israelitae) ut si per rebellionem et per scelus contra Jovam fecimus, ut aram nobis extrueremus ad deficiendum a Jova, et ad solida sacrificia, aut ad fertum, aut ad rem divinam in ea pro salute faciendam: 23. Tum Jova ipse nobis non modo non subveniat, verum etiam poenas irroget, 24. Quin hoc eo consilio atque ratione fecimus, ne quando posteri vestri negent posteris nostris quicquam esse rei cum Jova Israelitarum Deo, 25. Qui quidem Rubenitas et Gadinos ab Israelitis interposito Jordane disterminaverit: itaque nihil eos habere juris cum Jova: atque ita eos a Jova metu abstrahant. 26. Hanc ob rem statuimus, aram nobis aedificandam esse, non ad solidum sacrificium, non ad sacrificium, 27. Sed ut testis sit inter nos et vos, interque posteros nostros, ad Jovae cultum coram ipso procurandum, sive solida sacrificia, sive sacrificia, sive pro salute faciemus, ne quando nati vestri nostris objiciant, nihil eos habere commercii cum Jova. 28. Id si nobis, aut aliquando posteris nostris objecerint, ut opponamus eis exemplar altaris Jovae a majoribus nostris non ad solidum sacrificium facti, non ad sacrificium, sed quo inter nos et vos testis esset. 29. Absit a nobis ut hodie rebelles, a Jova deficientes, aram construamus ad solidum sacrificium, aut ad fertum, aut ad sacrificium, praeter aram Jovae Dei nostri, quae ante ejus tabernaculum sita est.” 30. His Rubenitarum, Gaditis et Manassitis verbis auditis, delectati sunt Phinees sacerdos, et reipublicæ primores, copiarumque Israeliticarum principes, qui una erant: 31. Eisque Phinees ita respondit: “Hodie videmus Jovam inter nos versari: postquam vos istud scelus in eum non commisistis, in quo Israelitas ab ejus manu liberastis.” 32. Tum redierunt Phinees Eleazari filius sacerdos et primates illi a Rubenitis et Gadinis, ex Galaaditide in Chananaeam ad Israelitas, eisque negotium renuntiarunt. 33. Quare delectati Israelitae, Deo gratias egerunt, neque statuerant expeditionem in illos facere ad vastandam terram, quam Rubenitae et Gadini incolebant. 34. Vocarunt autem Rubenitae et Gadini aram Ed, quod ea testis esset inter eos, Jovam esse Deum.

Caput XXIII

Ad populum Josuae contio de Jova munificentia cultuque, deque pervicacium periculis.

1. Longo tempore postquam Jova Israelitas ab omnibus undique hostibus quietos reddidit, Josua jam aetate ad senectutem provecta, 2. Omnes Israelitas senatores, et principes, et judices, et magistratus convocavit, et apud eos ita verba fecit: “Ego quidem consenui et aetate processi, 3. Et vos videtis quae facinora Jova Deus vester adversus has nationes vestra causa fecerit. Nam Jova Deus vester is est, qui pro vobis pugnavit. 4. Attendite: Ego vobis per tribus sortitus sum hereditatem tam reliquarum adhuc harum nationum, quam omnium a me eversarum, a Jordane ad mare occiduum. 5. Caeterum ipse Jova Deus vester eas vobis fugavit: exterminavitque, et vos earum terram occupastis, sicut ipse vobis promiserat. 6. Igitur pro viribus etiam atque etiam curate, ut omnia in legis Mosaicae libro descripta sic exequamini, ut ab eis nec ad dextram nec ad sinistram deflectatis: 7. Nec cum istis reliquis apud vos nationibus versantes, deorum earum nomen usurpetis, eosve juretis, colatis, adoretis, 8. Sed Jovae Deo vestro adhaereatis: 9.Quod quum hactenus feceritis, ipse vobis magnas potentesque nationes sic expulit, ut hactenus nemo contra vos stare potuerit: 10. Singulis vestrum millenos persequentibus: utpote Jova Deo vestro pro vobis, ut promiserat, pugnante, 11. Quamobrem curate diligenter, si salvi esse vultis, ut Jovam Deum vestrum ametis. 12. Nam si mutati cum reliquis his nationibus apud vos relictis cohaeseritis, cumque eis connubia miscueritis, et mutuam necessitatem habueritis, 13. Scitote Jovam Deum vestrum non jam vobis istas omnes nationes expulsurum esse, sed eas vobis fore tanquam decipulam quandam, et obicem, et laterum stimulum, et ad oculos spinas, eousque, ut auferamini ex hac tam bona terra, vobis a Jova Deo vestro dato. 14. Equidem jamjam eo discedo, quo solet omne genus humanum: vos haec toto animo attendite, et memoriar penitus infigite. 15. Videlicet quemadmodum omnia bona, quae Jova Deus vester sese in vos collaturum esse promiserat, ita vobis evenerunt, ut nullum prorsus omissum sit: sic futurum esse ut idem vobis tot res adversas importet, ut vos ex hac tam bona terra, vobis a se data, perditos auferat, 16. Si violato Jovae Dei vestri vobis mandato fœdere, deos alienos secuti adoraveritis: utque vobis irascente Jova, celeriter ex tam bona terra, vobis ab eo data, pereatis.”

Caput XXIV

Ad populum rursus Josua. De Jovae meritis in populum. Hujus ad Josuam pia promissio. Autore Josua foedus. Hujus mors. Josephi ossa sepulta. Eleaxari finis.

1. Igitur omnibus Israelitarum tribubus Sichemam congregatis, evocavit Josue Israelitas senatores, et principes, et judices, et magistratus, iisque coram Deo astantibus, ad universum populum hanc orationem habuit: 2. “Sic dicit Jova Deus Israelitarum: Trans flumen olim incoluerunt majores vestri, Thara, Abrahami Nachorisque pater, colueruntque deos alienos. 3. Sed ego illinc patrem vestrum Abrahamum flumen traduxi, et per omnem Chananæorum terram duxi, eumque numerosa progenie donavi, et ei Isaacum dedi. 4. Isaac autem Jacobo et Esau. Esau Seir montem occupandum assignavi. Jacobus ejusque filii descenderunt in Aegyptum. 5. Inde ego vos postea, misso Mose et Aharone, quum insignes illas Aegyptiis clades intulissem, eduxi. 6. Quumque a me educti ex Aegypto, ad mare venissent majores, et Aegyptiorum quadrigariis equitibusque eos ad mare rubrum persequentibus, Jovam invocarent: 7. Ego inter vos et Aegyptios interjecta caligine, illos immisso mari obrui, spectantibus oculis vestris mea in Aegyptios facinora. 8. Deinde, quum diu in solitudine fuissetis, adduxi vos in terram Amorraeorum transjordaninorum, eosque vobiscum armis dimicantes, vobis dedidi: eisque vestra causa deletis, eorum terram vobis tenendam dedi. 9. Exstitit etiam Balacus, Sephoris filius, Moabitarum rex, qui Israelitas bello lacesseret: qui, quum Balaamum, Beoris filium, ad vos devovendos arcessivisset: 10. Ego non solum Balaamum audire nolui, sed vos ab eo ita liberavi, ut etiam vos faustis ominibus prosequeretur. 11. Deinde, quum trajecto Jordane pervenissetis ad Hierichunthem: ego vobis bello repugnantes Hierichuntios, Amorraeos, Pherezaeos, Chananaeos, Hethaeos, Gergeaeos et Jebusaeos dedidi, 12. Praemissisque crabronibus, duos Amorraeos reges vobis, nullo vestro nec ense nec arcu fugavi: 13. Vobisque et terram non vestro labore cultam, et oppida non a vobis exstructa, habitanda dedi, effecique ut vineis et olivetis, quae non consevistis, vescamini. 14. Quamobrem Jovam metuite, eique sincere et vere servientes, cultos a majoribus vestris trans flumen et in Aegypto deos tollite, Jovamque colite. 15. Quod si vobis Jovam colere non placet, deligite vobis hodie, quos sitis culturi deos: eosne quos majores vestri trans flumen coluerunt, an deos Amorraeorum, quorum vos terram incolitis. Nam ego quidem domusque mea Jovae serviemus.”

16. Tum populus in hanc sententiam respondit: “Absit, ut nos Jovam relicto diis serviamus alienis. Nam Jova Deus noster is est, qui nos majoresque nostros ex domicilio servitutis Aegyptiae eripuit: idem fecit in oculis nostris ingentia illa miracula, nosque in omni nostro itinere, et inter omnes, per quas iter fecimus, nationes conservavit. 18. Jova nobis omnes populos, Amorraeosque montanos exterminavit: et nos Jovam, quippe Deum nostrum, colemus."

19. At Josua: “Non poteritis servire Jovae. Etenim est Deus sanctus, Deus obtrectator: non feret vestra peccata et delicta. 20. Quod si Jova relicto deos peregrinos coletis alienabitur a vobis: et quibus benefecit, eosdem vos malis conficiet.” 21. At populus: “Immo, Jovae serviemus,” inquiunt. 22. Et Josua: “Ergo hodie testamini, vos Jovam vobis deligere ad colendum?” Et illi: “Testamur.” 23. “Ergo sublatis istis, qui sunt apud vos, diis externis, animos vestros ad Israelitarum Deum Jovam appellite.” 24. Atque illi: “Jovae Deo nostro serviemus, et dicto audientes erimus.” 25. Igitur Josua fœdus eo die cum populo feriit, eisque instituta atque jura Sichemae imposuit: 26. Quumque ea verba libro divinae legis inscripsisset: saxum ingens ibidem sub quercu, apud Jovae sacrarium sita erexit: 27. “Et ecce saxum hoc (inquit ad universum populum) nobis testis erit (etenim audiit omnia quae Jova nobis locutus est) testis erit, inquam, adversum vos, ne datam Deo vestro fidem fallatis.” Deinde eos ad suum quemque patrimonium dimisit.

29. His ita gestis mortuus est Josua, Nunis filius, Jovae servus, annos natus decem supra centum, 30. Et sepultus in finibus sui patrimonii, Thamnathserae, in monte Ephraimitico sitae ad septentrionem Gaassi montis. 31. Coluerunt autem Jovam Israelitae toto tempore Josuae, et senum qui post Josuam produxere vitam, quique tot illa Jovae erga Israelitas facinora viderant. 32. Josephi autem ossa ab Israelitis ex Aegypto deportata sepelierunt Sichemae, in agri fundo, quem Jacobus a filiis Hemoris patris Sichemi centum quaesitis emerat, quique Josephaeis hereditate cesserat. 33. Eleazarus quoque Aharonis filius mortuus est, et sepultus in colle Phineis filii sui, qui fuerat ei datus in monte Ephraimitico.