Carmen de Pascha (Venantius)

E Wikisource
 EPUB   MOBI   PDF   RTF   TXT
Carmen de Pascha
saeculo VI

editio: Migne
fons: Corpus Corporum

Carmen de Pascha

(PL 7 0285D)

Tempora florigero rutilant distincta sereno;
 Et maiore poli lumine porta patet.
Altius ignivomum solem coeli orbita ducit,
 Qui vagus Oceanas exit, et intrat aquas.
Armatus radiis elementa liquentia lustrans, 5
 Hac in nocte brevi tendit in orbe diem.
Splendida sincero producunt aethera vultu,
 Laetitiamque suam sidera clara probant.
Terra ferax vario fundit munuscula cultu,
Cum bene vernarit; reddit et annus opes. (0286D) 10
Mollia purpureum pingunt violaria campum:
 Prata virent herbis, et micat herba comis.
Paulatim subeunt stellantia lumina florum:
 Floribus arrident gramina cuncta suis.
Semine deposito, late seges exilit arvis, 15
 Spondens agricolae vincere posse famem.
Caudice deserto, lacrymat sua gaudia palmes:
 Unde merum tribuat, dat modo vitis aquam. (0287A)
Cortice de matris tenera lanugine surgens
Praeparat ad partum turgida gemma sinum; 20
  Subque hyemis tempus foliorum crine refuso, Iam reparat viridans frondea tecta nemus.
 Mixta salix, abies, corylus, siler, ulmus, acer, nux, Plaudit quaeque suis arbor amoena comis.
 Constructura favos apis hinc alvearia linquens, 25Floribus instrepitans poplite mella rapit.
 Ad cantus revocatur avis, quae, carmine clauso, Pigrior hyberno frigore muta fuit.
 Hinc Philomela suis attemperat organa cannis;
  Fitque repercusso dulcior aura melo. 30
 Ecce renascentis testatur gratia mundi, Omnia cum domino dona redisse suo.
 Namque triumphanti post tristia tartara Christo Undique fronde nemus, gramina flore favent. (0287B)
  Legibus inferni oppressis, super astra meantem 35Laudant rite Deum lux, polus, arva, fretum.
 Qui crucifixus erat, Deus ecce per omnia regnat; Dantque creatori cuncta creata precem.
 Salve, festa dies, toto venerabilis aevo,
Qua Deus infernum vicit et astra tenet. 40
Mobilitas anni, mensum, lux alma dierum,
 Horarum splendor, stridula cuncta favent.
Hinc tibi sylva comis, hinc plaudit campus aristis;
 Hinc grates tacito palmite vitis agit.
Hinc tibi nunc avium resonant virgulta susurro; 45
 Has inter nimio passer amore canit. (0287C)
Christe salus rerum, bone conditor atque redemptor,
 Unica progenies ex deitate patris,
Irrecitabiliter manans de corde parentis,
Verbum subsistens, et patris ore potens, 50
Aequalis, concors, socius, cum patre coaevus,
 Quo sumpsit mundus principe principium;
Aethera suspendis, sola congeris, aequora fundis;
 Quaeque locis habitant, quae moderata vigent.
Qui genus humanum cernens mersum esse profundo, 55
 Ut hominem eriperes, es quoque factus homo.
Nec nostro tantum voluisti e corpore nasci,
 Sed caro, quae nasci pertulit, atque mori.
Funeris exequias patris novus auctor, et orbis,
Intra mortis iter dando salutis opem. (0288A) 60
Tristia cessarunt infernae vincula legis;
 Expavitque chaos luminis ore premi.
Depereunt tenebrae Christi fulgore fugatae:
 Aeternae noctis pallia crassa cadunt.
Sollicitam sed redde fidem, precor, alma potestas. 65
 Tertia lux rediit: surge, sepulte meus.
Non decet ut vili tumulo tua membra tegantur;
 Non pretium mundi vilia saxa premant.
Indignum est, cuius clauduntur cuncta pugillo,
Ut tegat inclusum rupe vetante lapis. 70
Lintea tolle, precor; sudaria linque sepulcro:
 Tu satis es nobis; et sine te nihil est.
Solve catenatas inferni carceris umbras,
 Et revoca sursum quicquid ad ima ruit. (0288B)
Redde tuam faciem, videant ut saecula lumen; 75
  Redde diem, qui nos, te moriente, fugit.
Sed plane implesti remeans, pie victor, olympum:
 Tartara pressa iacent, nec sua iura tenent.
Inferus insaturabiliter cava guttura pandens,
Qui raperet semper, sit tua praeda, Deus. 80
Eripis innumerum populum de carcere mortis;
 Et sequitur liber, quo suus auctor abis.
Evomit absorptam pavide fera bellua plebem;
 Et de fauce lupi subtrahit agnus oves.
Hinc tumulum repetens post tartara, carne resumpta, 85
 Belliger ad coelos ampla trophaea refers.
Quos habuit poenale chaos, iam reddidit iste;
 Et quos mors peteret, hos nova vita tenet. (0288C)
Rex sacer, ecce tui radiat pars magna trophaei,
Cum puras animas sacra lavacra beant. 90
Candidus egreditur nitidis exercitus undis;
 Atque vetus vitium purgat in amne novo.
Fulgentes animas vestis quoque candida signat;
 Et grege de niveo gaudia pastor habet.
Additur hac Felix concors mercede sacerdos, 95
 Qui dare vult Domino dupla talenta suo.
Ad meliora trahens gentili errore vagantes,
 Bestia ne raperet, munit ovile Dei.
Quos prius Eva nocens infecerat, hos modo reddit
Ecclesiae pastor ubere lacte sinu. (0289A) 100
Mitibus alloquiis agrestia corda colendo,
 Munere Felicis de vepre nata seges.
Aspera gens Saxo, vivens quasi more ferino,
 Te medicante sacer, bellua reddit ovem. (0290A)
Centeno reditu tecum mansura per aevum, 105
  Messis abundantis horrea fruge reples.
Immaculata tuis plebs haec agitetur in ulnis,
 Atque Deo purum pignus ad astra feras.
Una corona tibi detur et tribuatur ab alto,
Altera de populo vernet adepta tuo. 110