Migne Patrologia Latina Tomus 36
De opere Augustini in Psalmos (Franciscus Petrarcha), J. P. Migne
cc_id: cps_2.FraPet.DeOpAuI, cc_idno: 7332
c
De opere Augustini in Psalmos
Beasti me munere magnifico et insigni. Jam Davidicum pelagus securior navigabo: vitabo scopulos; neque verborum fluctibus, neque fractarum sententiarum collisione terrebor. Solebam ipsis meis viribus in altum niti, et nunc altius brachia jactando, nunc assere fortuito subnixus, per obstantes fluctus fesso ingenio laborare: ita quidem ut saepe cum Petro mergi incipiens exclamarem, Domine, salvum me fac (Matth. XIV, 30): et saepe cum Christo manum supplicibus porrigente consurgerem. Hos inter aestus, puppim tu mihi praevalidam et nauclerum industrium destinasti, divini ingenii Augustinum: cujus opus immensum, quod vulgo tres in partes, apud quosdam plurifariam divisum, multis et magnis voluminibus continetur, totum uno volumine comprehensum, et a te mihi transmissum laetus stupensque suscepi. Et dixi mecum, Non est inertiae locus: si quid otii supererit, iste discutiet. Magnus adest hospes et magno curandus impedio. Dormire totis noctibus non sinet. Frustra jacetis adhuc conjunctis oculis: vigilandum est, lucubrandum est. Frustra quietem meditamini: laborandum est. Verum dicam: Nemo ex amicis illum sine admiratione respexit, cunctis una voce testantibus, nunquam se librum tanti corporis vidisse. Quod de me ipse profiteor, rerum talium haud ultimus inquisitor: nec mole litterarum, quam sensuum ubertate, majus opus. Monstrum est cogitare, quantus ille Vir ingenio, quantus studio fuit; unde ille fervor impetusque scribendi sancto Viro, illa rerum divinarum notitia terrenis diu primum illecebris capto, illa demum laborum patientia seni, illud otium episcopo, illa Romani eloquii facultas Afro homini; de quo proprie dictum putes, quod ipse de Marco Varrone dixit, Terentianum secutus: Vir, inquit, doctissimus undecumque Varro, qui tam multa legit, 36.0060| ut aliquid ei scribere vacavisse miremur; et tam multa scripsit, quam multa vix quemquam legere posse credamus. Sed ut alia omittam ejusdem ingenii monumenta, seu quae multa sunt mihi, seu quibus adhuc careo; et rursum, seu quae Retractationum suarum libris ipse idem commemorat seu quae ibi vel oblita forte, vel neglecta, vel nondum scripta praeteriit, atque omnia relegendum vita humana vix sufficit: quis eum, si nihil aliud egisset, unum hoc scribere potuisse non stupeat? Nullum unum et unius opus hominis latinis editum litteris, huic magnitudini conferendum scio, nisi forte sit alter ejusdem liber in Epistolas Pauli, quod, nisi fallit existimatio, frustraturque memoria, prope ad eamdem litterarum congeriem videtur accedere: vel Titi Livii Romanarum rerum liber ingens, quem in partes, quas Decades vocant, non ipse qui scripsit, sed fastidiosa legentium scidit ignavia. Huic tali amicitiae tuae dono, praeter eam quam loquor magnitudinem, et libri decor, et vetustioris litterae majestas, et omnis sobrius accedit ornatus; ut cum oculos ibi figere coeperim, siticulosae hirudinis in morem nequeam nisi plenos avellere. Ita mihi saepe dies impransus praeterlabitur, nox insomnis: in quo quidem delectationi meae, quam jam fere unicam, nec nisi ex litterarum lectione percipio, quantum hac tua liberalitate sit additum, non facile vulgus existimet, cui extra corporeos sensus nulla voluptas est: tu vero perfacile; neque mirabere libri hujus adventum me sitienter atque anxie exspectasse. Scis ut cupiditati longa brevitas, festinatio tarda est. Quod si apud Nasonem amantis insani verbum est,
« Septima nox agitur, spatium mihi longius anno. » quod mihi visum putas, cui inter exspectandum, ut ex persona alterius ait idem,
« Luna quater latuit, toto quater orbe recrevit? » (Ovid. Heroid., epist. 2.) Solet honesta cupientium flamma serenior esse, non 36.0061| segnior. Consulto tamen actum rear, non quidem abs te, qui in mittendo multam sollicitudinem habuisti; sed ad formam potius, ut ipsa dilatio desiderio 36.0062| meo calcar, munerique tuo gratiam cumularet. Pro quo tibi grates meritas agendi ne forte putes quod hujus epistolae contextus, aut dies unus modum statuat; non alium scio quam legendi vivendique finem fore. Vale nostri memor.