De viris illustribus (Pius II)/37

E Wikisource
DE IACOBA DUCE OLANDIE
saeculo XV

 XXXVI XXXVIII 

37. DE IACOBA DUCE OLANDIE IACOBA, DUX Olandie, fuit quatuor matrimoniis infelix. De qua si loqui volumus, altius exordiendum est. Albertus ex domo Bavarie ducatum Olandie obtinuit. Cui tres filie fuerunt: unam habuere Borgundi, alteram Australes, tertiam - - - -; hinc ius se in Olandia Philippus habere pretendit. Fuerunt et filii duo eidem Alberto, Wilhelmus et Iohannes. Wilhelmo patrimonium cessit, Iohannes in episcopum leodiensem assumptus est. Sed hic, dum temporalia magis quam spiritualia curaret nec ad sacerdotium animum intenderet, sacros abhorrebat ordines ac sub dispensatione quadam laicus tenebat ecclesiam. Res erat enormis exempli: nec clero nec populo placebat. Ea de re pulsus civitate est aliusque sibi per clerum et populum surrogatus episcopus. Ipse invocato fratris auxilio et Iohannis, sororii sui ducis Borgundie, bellum indixit ac non longe a Leodio prelium atrox et miserabile commissum est, in quo novus electus occisus est et circiter triginta milia Leodiensium cecidere; in qua re plus multitudo valuit Borgundorum et Olandinorum quam iusta Leodiensium causa. Ac sic Iohannes episcopatum recuperavit, cui aliquamdiu presedit indigne. Wilhelmus vero in Olandiam rediit, cui filia fuit Iacoba, de qua sermo est. Hec dalphinum Francie in virum recepit parumque cum eo fuit, quem mors immatura abstulit. Sed ipsa mortuo patre ducatum[que] regens, ex dispensatione apostolica cum duce Barbantie, qui tertio sibi gradu attinebat, matrimonium contraxit. Neque hic felix fuit, siquidem romanus pontifex aliter informatus dispensationem revocavit quasi subreptitiam matrimoniumque separari mandavit. Rursusque illa ducis Clocestrie matrimonium suscepit. Qui penitentia ductus, cum ex militaribus mulierem quandam forma prestantem diligeret, repudiata Iacoba illam duxit uxorem. Que non contenta ex militari gradu ducalem dignitatem recepisse, dum regi Anglie veneficia parat, ut eo sublato vir suus regnum adipiscatur ipsaque diadema recipiat, comprehensa est ac summo supplicio affecta. Interea Iohannes leodiensis episcopus, qui numquam sacerdotio inclinatus fuerat, matrimonium cum ********** duce Olandie ac lucemburgensi comite contraxit et, quod in animo dudum habuerat, patefecit veniensque in Olandiam Iacobam neptem expulit regimenque accepit. Sed eo mortuo, cum illa reges ac duces experta nihil bone fortune reperit, ad viliora declinavit: Franconem de Borsel militem in virum recepit; quod egre ferens dux Borgundie Philippus Olandiam ingressus Franconem ipsum captivavit, eratque animi neci hominem dare, qui tantum matrimonium invitis consanguineis femine contraxisset. Sed miserta viri mulier, ut cum hoc saltem ultimo marito tranquillam ageret vitam, universa eius dominia duci Borgundie pro viri redentione assignavit retenta sibi parva terra circa mare, ex qua viveret. Ac sic demum cum viro infortunata finivit diem. Franco etiam hodie terram illam possidet.