Descriptio Regni Iaponiae/4.

E Wikisource

CAP. IV.

De Supremo Iaponiae Imperatore, & de Dayris.

Qui summo cum Imperio praeest Iaponiae, eum iam communiter Europaei vocant Caesarem Iaponiae, propterea quod inter Regni proceres quidam Regis titulo gaudeant. Absolutam habet agendi potestatem, totius regni Dominus est, & magnos Reges vel Magnates ob parva delicta ditionibus, privare, in exilium mittere, in insulam deportare, morte punire, bona illorum & ditiones aliis, qui magis id ipsius arbitrio merentur, largiri potest, quemadmodum Caronio istie locorum agente aliquoties factum.

Ab initio regni, ut Iaponensium Chronica describunt, usque ad CIƆ IƆ Epoch. Chr. annum circiter, (in tempore hoc dissentiunt valde autores: ego Xaverium secutus sum. Vid. ep. p. 236) regnavit haereditarius continua stirpis serie Dominus, quem Dayro nominant Maffeus & epistolae Indicae. Hic ab incolis non tantum ut absolutus Imperator, sed etiam tanquam semideus colebatur, & ideo nunquam bello à subditis impetebatur nec rebellionem patiebatur: quandoquidem unusquisque ita persuasus erat, quod huic Dayro se opponere, propter sanctitatem eius quâ censebatur, grande esset in ipsos Deos peccatum.

Nunquam attingebant (quemadmodum & hodie id observat) pedes ipsius terram: radiis Solis caput nunquam illustrabatur: in apertum aërem non procedebat. Praeterea in illius corporis membris nihil resecatur tam à barba & capillis, quàm unguibus. Cibi omnes mensae illius apponendae in novis ollis praeparantur.

Supremus autem quidam militiae Praefectus quem Cubum appellabant, constituebatur ab illo, cuius officium erat, si quando Reges & Magnates propter certas controversias & lites vel ex libidine, unus alteri bellum inferret, sedare tales tumultus, & in autores eius pro ratione delicti animadvertere. Munus hoc supremi militiae Praefecti seu Cubi maximae tunc erat inter omnia officia autoritatis, & plerunque filio secundo Dayri concedebantur, cum primogenitus solus esset regni haeres. Quod si certius haberet filium, quem ad aliquem dignitatis gradum ex amore illius, vel matris commotus precibus evehere cuperet, huic quoque eundem Praefecturae honorem impertiebatur, hac conditione, ut alternatim fratres officio hoc fungerentur, idque per tres annos. Ex hac verò consuetudine, quandoquidem amor & regnum rivales non patiuntur) tandem evenit, ut fratrum unus in munere hoc constitutus, tempore administrationis suae quosdam regni Proceres sibi arctius devinciret, statumque suum ita stabiliret, ut nec fidelibus Parentis admonitionibus nec vi leviori ab illo munere depelli posset. Quoniam autem hic illius conatus multa mala secum trahebat, à quibus regnum perturbari posset, quod antea nunquam factum; Dayrus demum constituit, hunc inobedientem & pertinacem filium per alterum belli praefectum ope Regum & Principum maiori vi aggredi, captumque interficere. Consilio eventus respondit, & ut constitutum erat, ita peracta res est, fuitque hoc bellum quod primum contra Dayri Maiestatem gerebatur, cum filii morte finitum.

Sed aliud mox insecutum est. Etenim alter Cubus seu supremus belli Praefectus, postquam necato fratre in munere hoc solus constitutus & confirmatus esset, ad suum tantùm commodum omnia dirigere coepit, & maiora ausus, quàm frater, cum gladium in manus traditum teneret, post mortem Dayri, patris sui, supremam regni potetatem & Maiestatem sibi vindicavit, seque ipsum absolutum totius Iaponiae Dominum, & Imperatorem declaravit, relinquens nihilominus aulam Dayri, (qui defuncti primogenitus & solus regni haeres erat) in priori & antiqua forma, statu, dignitate, cum necessariis ad illa reditibus. Quo tamen Dayrus haud contentus fuit, sed contra hunc iniustum regni raptorem, fratrem licet suum vindictam meditatus, alium creavit Cubum, qui priorem debellavit & necari curavit. Verumenimverò hunc quoque Praefectum insana regni cupiditas invasit, nec priorum exempla deterrere potuerunt, quo minus, ut illi fecerant, summum imperium obtinere niteretur, etsi Dayri aulam & personam non violaret. Hinc tertium excitatum est bellum, prioribus multò funestius & diuturnius, in quo cum singuli ferè Reges & Principes libertatem sibi arriperent, quidam verò in alios potestatem, intestino bello omnes regiones infectae sunt & miseris modis vastatae. Nullae civitates, nulli pagi, utut exigui, fuêre, qui non armis inter se decertarent, fortunâ modò uni modò alteri parti favente. In hac rerum omnium confusione, animosus quidam heros, qui antehac infimae sortis miles fuerat, prodiit, Taycko dictus & ingenti audacia magna ausus, cum quinquaginta tantùm milites initio haberet, summa expeditionum celeritate & impetu, fortunaeque adiutus benignitate, brevi effecit, ut multi ad ipsum confluerent. Horum deinde auxilio omnia regni castella urbesque occupavit & spatio trium annorum totum regnum sub imperium suum redegit, sinens Dayrum cum tota eius familia in consueta dignitate, excepto regimine & regni administratione, quam sibi servabat. Diuturni hi tumultus omnes Dayri vires fregerant, nec quisquam ex Dynastis eius partes amplius sequebatur. Videns itaque se impotentem omnino redditum ad arcendam Tayckonem à summo Imperio, solennibus cum caeremoniis & decenti magnificentia illum summum Imperatorem creavit & declaravit.

Hac ratione immutata est Imperii Iaponiae forma, & vera regni maiestas, quae in liberâ imperandi & administrandi potestate consistit, ad novos Caesares devoluta est, apud Dayros verò iustos regni haeredes mansit simulata sive ficta & inanis maiestas cum vano splendore & titulis. Sacrorum summi hodie sunt antistites & in tanta aestimatione, quanta Pontifex Romanus. Caesares quoque obligati sunt, singulis trienniis (quod tamen quinquennio vel sexennio tantùm fit) ad urbem Meaco, ubi Dayri aula & olim fuit & hodie adhuc est, proficisci, atque illi pretiosis donariis & caeremoniis reverentiam & observantiam suam testari.

Offertur tunt Caesari vinum in patera agentea, quam vino exhausto confringit, & fragmenta sibi retinet, qui ritus in Iaponia pro submissionis & servitutis signo habetur.

Etenim etsi administrationem Regni Dayrus concedat Caesari, omnia tamen illa, quae initio huius capitis de ipsius dignitate dicta sunt, adhuc observat, & de fastu nihil remittit, nec tantum ipse superiorem se Caesare aestimat, sed etiam ex cognatis eius, (quorum magnus est numerus & qui iuxta Dayri aulam habitant) non pauci Caesarem prae se contemnunt. In illis novem sunt, qui proximè attingunt Dayrum cognatione, & dignitates haeredes fiunt, si illum sine liberis contingat mori.

Motus hi bellici & cruentae seditiones, de quibus hactenus ex Caronio dictum, inter annum Epoch. Chr. CIƆ IƆ & CIƆ IƆ C, hoc est seculo decimo sexto contigerunt, & circa initium decimi septimi vel paulo postea, Taycko totius Iaponiae Caesar à Dayro declaratus est.

Crebra est horum tumultuum mentio in epistulis Iesuitarum, qui in medio turbulenti illius seculi tempore illuc venerunt, nempe anno CIƆ IƆ XLIX. Unde Maffeus quaedam in suas Historias retulit, quae etsi in quibusdam à Caronio aliena sint, hîc tamen apponere operae pretium putavi. Sanè inquit, Iaponium omne nomen uni quondam parebat Imperatori, cui titulus Vo, seu Dayri: quoad is diuturna pace in delicias atque socordiam resolutus, praefectis & satrapis, ac praecipuè Cubis (sic enim duo primarii vocabantur, quorum alter deinde extinxit alterum) contemptui coepit esse. Viri ergo militares, talem aliquandiu perpessi, mox indignati dominum, tandem abrup*** *****os, & suam invasêre quisque provinciam: ita, momentò, unitas illa & maximi contextus imperii, multas in partes ac veluti fragmenta dissiliit: ius tantum Dayri mansit in hunc usque diem, honorum vocabula proceribus dividendi, quae pro graduum varietate mutantur identidem, certisque characteribus designantur. Inde haud spernendas cogit pecunias: alioque poenè precariam obtinet dignitatem. Summus verò & potentissimus Iaponiorum omnium habetur ille quisquis Meacum & Meaco finitima nobilissima regna (quem tractum communi nomine Tensam appellant) armis atque arcibus occuparit. (qui ideo dicebatur Dominus in Coquynay & Princeps Tensae. Coquinay enim dicitur regnum, in quo sita est Meacum hodie enim illa longe aliter se habent) Ea loca nuper obtinebat Nubunanga tyrannus. Huius in solium à coniuratis ante hoc biennium interempti, liberis eiusdem aut pulsis aut occisis, per factionem ac vim praecipuus è ducum numero Faxiba successit.

Quodnam sit illud biennium non licet ex his Maffei verbis vel consequentibus colligere: rectius fecisset, si annum ipsum notasset.

Respectu Religionis homines sunt duplici in differentia. Quidam profectam à Deo S. Scripturam observant, hi sunt Iudaei
Christiani Graeci, seu Orientales 1. Propriè ita dicti, sub quatuor Patriarchis. Constantinopolitano
Alexandr.
Antiochen.
Hierosolymitano
2. Albassini.
3. Moscovitae.
4. Armenii.
Occidentales Pontificii
Lutherani
Reformati.
Anabaptistae
Sociniani, & aliii haeretici minus noti.
Mahometani Turcae
Persae
Tartari
Africani
Arabes.
Reliqui sunt Ethnici 1. Athei & feri homines.
2. qui Solem, lunam atq; stellas venerãtur.
3. qui multos Deos colunt. 1. Chinensium religio.
2. Indorum.
3. Iaponiorum.
4. Guinensium in Africa & vicinarum gentium.
5. Monomotapaeorum.
6. Americanorum quorundam.
7. Samoiadae incolarum.
8. Persarum in India.
4. qui unum quidem supremum Deum agnoscunt, sed non iuxta revelationem.

Circa tamen octogesimum prioris seculi annum nempe CIƆ, D, LXXX, aliquot annis prius vel serius id factum existimo. Namque in epistola ultima Indicarum, Nubunangam legimus adhuc potentia floruisse: scripta autem est illa epistola, anno CIƆ IƆ LXXIII. quanquam in hac Nubunangae non adscribitur summum imperium, sed potius Cubo, qui tunc Caesaris erat Ioco. Verùm de his iudicare non possumus, quandoquidem illae literae quas post annum LXXIII ex Iaponia Maffeus accepit, & se editurum promisit in Praefatione Epistolarum, ex quibus haec de Nubunanga desumsit, hactenus lucem, quod sciam, non adspexerunt. Faxibam autem proximè ante Tayckonem rerum potitum fuisse in Belgarum annotationibus legi, & quinquaginta saltem regna in suam potestatem redegisse. Eundem quoque Faxibam devicta Iaponiâ constituisse firmo exercitu in Chinam traiicere eamque sibi subiicere, iamque in hunc usum curâsse arbores caedi ad fabricandam classem bis mille navium. Etenim manipulus Iaponensium fugat legionem Chinensium.