Migne Patrologia Latina Tomus 138
Edictum Carisiacense (Carolus II Calvus), J. P. Migne
cc_id: cps_2.CaIiCa.EdiCar, cc_idno: 9699
Hoc edictum constituit domnus Karolus in Carisiaco, anno incarnationis Dominicae 861. 138.0681B| ¶
In nomine sanctae et individuae trinitatis. Karolus, gratia Dei rex, omnibus regni nostri fidelibus. Pervenit ad nos, quia quod ad timorem incutiendum, ne aliquis bonum denarium, id est merum et bene pensantem, reicere audeat, more praedecessorum nostrorum pro generali utilitate regni nostri commendavimus, aliqui missi ad hoc constitutum exequendum, minus intelligentes devotionem voluntatis nostrae, et obsequentes intentioni suae voluntatis, quasdam adinventiones, quod multum Dominus detestatur, et in mallatione et in exactione intromittunt; cum in eo quod ad regni utilitatem jubetur et agitur, non privata contra generalem utilitatem commoditas, 138.0681C| neque aliquod turpe lucrum, quod in christiana religione et in regia dignitate aut in missorum fidelium sinceritate non condecet, se debet ullo modo miscere. Propterea necessarium duximus ut commendationem nostram ex hoc scribere rogaremus, quae ex more in nostro palatio apud cancellarium retineatur, et inde per missos nostros dirigatur; ut nemo per ignorantiam, nemo per industriam ab ea valeat deviare. Unde volumus quia et timor utilis et consideratio misericors et discretio moderata in hac commendatione nostra est necessaria propter paupertatem hominum, quia necesse fuit in istis temporibus conjectum de illis accipere et ad navium compositionem, et in Nortmannorum causa, pro regni, sicut res conjacet, salvamento, ut omnes 138.0681D| cognoscant, qui non quaestum inhonestum, sed publicam regni utilitatem quaerimus. (ANSEG. IV, 30.) Salva constitutione et inpostmodum jure firmissimo permanente, quae in capitulari avi et patris nostri ex hoc scripta habetur, quilibet Francus homo convictus quia bonum denarium, id est, merum et bene pensantem, post hunc bannum nostrum ejecerit, medietatem Francilis banni componat. De colonis autem et servis cujuslibet potestatis, si in civitatibus vel mercatis aliis deprehensus aliquis fuerit denarium reicere, missus rei publicae provideat, ut si non invenerit 138.0682B| illum denarium merum et bene pensantem, ut cambiare illum mercanti jubeat. Si autem illum denarium bonum invenerit, consideret aetatem et infirmitatem et sexum hominis, quia et feminae barcaniare solent, et aut ictibus, prout viderit competere, aut minutis virgis cum ratione et discretione illum qui denarium bonum rejecit, castiget; quatenus et ceteri timorem habeant, et homo crudeliter non damnetur. Et qui post hunc praesentem bannum inventus fuerit pro tali correptione non castigatus, habeat missus rei publicae in civitatibus et in mercatis denarium sic affectatum, ut deprehensum in fronte denario calefacto salvis venis taliter coquat, ut ipse homo et ceteri castigentur, et homo non pereat, et videntibus signum castigationis 138.0682C| ostendat. Missi autem nostri colonos et servos pauperes cujuslibet potestatis non mallent nec bannum Francilem solvere cogant; sed advocatus eorum, non cum aliqua nova adinventione, sed quia de sua advocatione coloni vel servi contra bannum nostrum bonum denarium, id est, merum et bene pensantem, rejecerint, sicut lex est malletur. Et unusquisque advocatus pro omnibus de sua advocatione, si suo sacramento eos inculpabiles de hoc banno nostro reddere non potuerit, unum tantum integrum bannum componat, in convenientia, ut cum ministerialibus de sua advocatione, quos invenerit contra hunc bannum nostrum fecisse, sicut supra diximus, cum necessaria et moderata discretione castiget. Et si causa exegerit, ut advocatus de uno solo colono 138.0682D| vel servo malletur quia contra bannum nostrum fecerit, nolumus, quia nec lex est, ut, sicut audivimus aliquos interprendere, advocatus Francus suam legem, sed coloni vel servi de sua advocatione legem componat; nisi forte ipse eum in hoc induxerit qui contra nostrum fecerit bannum. Hanc autem nostram de praesenti tempore constitutionem, salva inpostmodum, ut diximus, ex hoc praedecessorum nostrorum constitutione, et in palatio nostro et in civitatitibus, et in mallis atque in placitis seu in mercatis, relegi, adcognitari et observari mandamus.