Migne Patrologia Latina Tomus 78
AugPic.Episto94 78 Augustinus Picolomineus Parisiis J. P. Migne 1849 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin Epistola Sanctissimo domino nostro Innocentio octavo, universalis Ecclesiae summo pontifici, Augustinus Patricius Picolomineus, indignus episcopus Pientinus, felicitatem. Absoluta nuper satis feliciter divino munere emendatione libri Pontificalis, explicationem ordinationemque sacrarum caeremoniarum quibus Romani pontifices uti consueverunt, tuo jussu, tuisque auspiciis, beatissime Pater, aggredior. Certamen profecto priori laboriosius, longeque difficilius, cum propter incertam ejus rei disciplinam, lateque per multa capita vagantem, tum etiam ob frequeniem caeremoniarum additionem, diminutionem, variationem, ac pro tempore multiplicem mutationem. Cogitavit sane circumspectissima beatitudo tua, et recte quidem, plurimum ad divinam clementiam nobis propitiandam pertinere, si puris, castis, congruisque caeremoniis illa colatur; nec minus spectare ad majestatem apostolicam, sacrique senatus auctoritatem venerationemque praeservandam atque augendam, si suo ordine, rituque decenti omnia peragantur; si rerum, temporum, personarum ratio habeatur; si cuique reddantur debitus honor, et propria reverentia, quae quidem omnia hac una disciplina continentur, suggeruntur, administranturque. Quanta fuerit apud omnes gentes, apud omnes populos, apud omnes nationes sacrorum cura, nimis longum esset enarrare. Praetermittam Eleusinae Cereris vana, atque abdita sacra, furiosa pudendaque Dionysii orgia; Aegyptiorum irridenda et portentuosa minima, et Romanorum superstitiosam religionem; apud quos nulli magistratus legitimi putabantur, nullae expeditiones sive mari, sive terra suscipiebantur, nihil a senatu, populove statuebant, nisi prius justis caeremoniis superum voluntas explorata esset. 585 Sacra certe Pentateuchi historia tota fere in tradendis divinis ritibus versatur; ita ut nihil magis Moysen, imo ipsum Deum curasse constet, quam ut statutis congruisque caeremoniis divina Majestas ab hominibus coleretur, ubi eodem tenore servari mandantur praecepta, caeremoniae atque judicia.
Majores vero nostri, duces et doctores christiani populi, ab initio nascentis Ecclesiae sacros ritus divino afflati numine nobis tradiderunt; quos deinde crescente fidelium multitudine illorum successores Romani pontifices, salva rerum substantia, auxerunt, ornaverunt, atque mirum in modum ampliaverunt, adduntque in dies: mutantur et variantur permulta, quae non tam priscis institutionibus adversa sunt quam tempori et rebus quae aguntur accommoda atque decora. Quo fit ut cum propter rei vetustatem pauca admodum ex priorum observantiis reperiantur, et quae deinde a posteris litteris mandata exstent, tum propter Romanae curiae crebras apud exteras gentes peregrinationes, tum etiam propter varias confusasque scribentium sententias, parum usui et utilitati nostris temporibus esse videantur, caeremoniis non tam scriptis quam jam pridem consuetis hactenus magna ex parte usi sumus. Hinc variae aliquando inter Patres de peragendis sacris opiniones, hinc contentiones indecentes interdum, inter ministros caeremoniarum, cum memoria hominum labilis sit et fluxa, saepeque aliae pro aliis succurrant, et quid certi tenendum sit fixa regula ostendi non possit. Haec igitur, ut reor, provide considerans sanctitas tua, beatissime Pater, cupiensque ut in rebus omnibus, tam divinis quam humanis decus et ordo debite servetur, utque sine tumultu, quiete, tranquille, cum gravitate et dignitate omnia peragantur, injunxit mihi ut tam ex libris majorum quos ex archiviis Romanae Ecclesiae complures deprompsi, quam ex quotidiano usu capellae apostolicae, in quo annis supra viginti non sine labore assiduo versatus sum, caeremonias omnes, quibus nostro tempore uti consueverunt Romani pontifices, praetermissis superfluis et antiquatis, in ordinem redigerem. Devitassem recusassemque hoc munus perlibenter, et sarcinam humeris meis omnino imparem excussissem, si licuisset pontifici maximo non obtemperare. Sed sciens obedientiam victimis praestantiorem esse, et reum esse mortis, qui summo pontifici non paret, malui rudis atque ignarus judicari quam protervus et inobediens. Erexit, et mirum in modum confirmavit mihi labentem animum, in primis summa tuae pietatis in omnes benignitas atque clementia, quae non tam ineptitudinem meam quam optimam mentem et parendi promptitudinem metietur, tum illorum reverendissimorum Patrum, quos hujus nostrae lucubrationis recognitores revisoresque constituisti, prudentia, diligentia, acerrimum, integrumque judicium, et omnium rerum divinarum, atque humanarum summa doctrina, qui profecto nihil admittent quod gravitati ac dignitati apostolicae sedis et tanti senatus non conveniat. Quorum exactissimae censurae hos libros per multos dies libentissime submisi, 586 ratus, ut si a tantis viris approbarentur, fore ut a nemine merito possent damnari.
Totum opus in tres libros divisimus. Primus et major ea continebit quae ad summum pontificem et sacrum senatum pertinent extra ordinem divini officii, ut puta electionem, et consecrationem Romani pontificis, Caesaris coronationem, canonizationes sanctorum, creationes cardinalium, et caetera hujusmodi. Secundus ordinem et ritum celebrandi sacras solemnitates per totum anni circulum complectetur, et quae ad divinum officium spectant tam in Vesperis quam in Missis et aliis horis. Et in hoc quidem libro secundo, quoniam minutiora multa insunt, quibus sine continua exercitatione nemo facile meminisse posset, adhibuimus nobis adjutorem Joannem Burcardum Argentinensem, praepositum Haselatensem, et sacrarum caeremoniarum ministrum, cujus solerti opera etiam usi sumus in emendatione libri pontificalis; qui omnia quam diligentissime collegit, et accuratissime annotavit, ut parvo labore in digerendo libro opus fuerit. Tertium librum addidimus generalia quaedam, normas atque cujusque officii summarias instructiones continentem, praeposuimusque cuique libro capita rerum quae in eo continentur, ut facilius quid quisque desiderat invenire queat. Admirabuntur fortasse complures diserti et Latinae linguae censores quod vim proprietatemque verborum Latinorum non usquequaque servaverimus, quodque plura admiscuerimus nova vocabuli quae latinius dici potuissent. Quibus ingenue fatebimur ignorantiam nostram. Et tamen multa ibi esse affirmabimus quae, si aliter dicerentur, non facile ab omnibus intelligerentur. Secuti sumus in his terminos a superioribus harum rerum scriptoribus usurpatos, et qui hodie etiam sunt in usu apud sacrorum ministros, arbitrati sanctitatem tuam, et sacrum senatum non tam verborum lenocinia quam rerum ordinem et explicationem a nobis exacturos. Quibus si satisfecerimus, Deo optimo maximo bonorum omnium largiteri, qui unde satisfacere possemus clementissime tribuit, gratias agimus immortales; sin minus, ut imbecillitati ruditatique nostrae ignoscas, et obtemperandi studium benigne suscipias, etiam atque etiam supplices exoramus. Vale. Romae Kal. Martiis, anno salutis 1488.