Migne Patrologia Latina Tomus 87
Epistola III (Ecclesia Africana), J. P. Migne
Epistola III
(0081D)Domino beatissimo apostolico culmine sublimato, sancto Patri Patrum, Theodoro papae, et summo (0084A)omnium praesulum pontifici, Columbus primae sedis episopus concilii Numidiae, et Stephanus primae sedis episcopus concilii Byzaceni, et Reparatus episcopus primae sedis concilii Mauritaniae, et universi episcopi de tribus conciliis antedictis Africanae provinciae.
Magnum et indeficientem omnibus Christianis fluenta redundantem, apud apostolicam sedem consistere fontem nullus ambigere possit, de quo rivuli prodeunt affluenter, universum largissime irrigantes orbem Christianorum, cui etiam in honore beatissimi Petri Patrum decreta peculiarem omnem decrevere reverentiam in requirendis Dei rebus, quae omnino et sollicite debent, maxime vero justeque ab ipso praesulum examinari vertice apostolico, cujus (0084B)vetusta sollicitudo est tam mala damnare quam probare laudanda. Antiquis enim regulis sancitum est ut quidquid quamvis in remotis vel in longinquo positis ageretur provinciis, non prius tractandum vel accipiendum sit, nisi ad notitiam almae sedis vestrae fuisset deductum, ut hujus auctoritate, juxta quae fuisset pronuntiatio firmaretur, indeque sumerent caeterae Ecclesiae velut de natali suo fonte praedicationis exordium, et per diversas totius mundi regiones puritatis incorruptae maneant fidei sacramenta salutis. Quocirca humillimum vestro apostolico culmini persolventes obsequium, cum lacrymis suggerimus, quod sine cordis gemitu reticere non valemus, ante hoc temporis spatium exosum apud (0084C)Constantinopolitanam civitatem novitatis commentum ad nos usque opinanter fuisse delatum. Et ut hactenus siluissemus, putavimus serenissimo examine vestrae apostolicae sedis fuisse desectum. Quod ubi pertinaciter cognovimus invalescere, relegentes, videlicet, libellum Pyrrhi nostri fratris et coepiscopi dudum ejusdem Constantinopolitanae civitatis, apud vestram venerabilem sedem prolati, relationem qualem necessitas exegit, fratri Paulo, nunc Constantinopolitanae civitatis ecclesiam occupanti, emisimus, exhortantes cum nimio fletu jam dictum novitatis commentum, non quidem suis temporibus adinventum, a suo videlicet auctore confutatum, a se quoque vel ab omni ecclesia, cui praesidet, repellere, et chartas omnes prae foribus ipsius sanctae (0084D)Ecclesiae ad scandalum populorum suspensas projicere, qualiter fides quae nunc usque permansit integra, et apostolica eruditio illibata servetur. Certum est enim, quod tales sermonum novitates de malo gloriae amore nascuntur: dum sibi nonnulli volunt acuti, perspicaces et sapientes videri, quaerunt quid novi proferant, nescientes quia Deus noster infirma mundi elegit, ut confundat fortia, et sapientes per mundi stulta confudit (I Cor. I, 27). Ad Timotheum quippe doctoris gentium sollicite legisset sermones, quibus ait, ut novitates vitet vocum profanas (I Tim. VI): ad impietatem nempe ista proficiunt, quae super spinas et tribulos contulerunt [ducunt et spinas tribulosque generant]; et Ephesi remanens denuntiet (0085A)quibusdam, ne quis aliter praedicaret (I Tim. I). Et ut aliqua de veteribus proferamus, Jeremiae prophetae verba sunt: Horribilia, inquit, facta sunt super terram, prophetae iniquitatem prophetant (Jerem. V). Multa sunt divinae legis documenta, quae de largo vestri culminis fonte nostris rivulis infundatur [ F. infunduntur]. Quia vero in quamdam suspectionem nostra Africana a malignis hominibus apud memoratam regiam civitatem recitata est provincia, ante dictam relationem memorato fratri Paulo Constantinopolitano antistiti transmissam, vestrae Deo amabili beatitudini direximus, quam rogamus humiliter per vestrae sacratissimae sedis responsales transmittere, qualiter prospere cognoscamus, si memoratus superius frater a nefanda se novitatis adinventione ad integram reformaverit (0085B)orthodoxae fidei praedicationem. Quod si dissimulaverit, auctoritas almae sedis vestrae juxta patrum sanctiones salubri consilio pertractabit a sano corpore separare vulnus insanum, remotoque morbi saevientis flatu cautius, quae sunt sincera perdurent, et grex purior ab hac mali contagione, spiritali vestri culminis ferramento purgetur. Novissime hoc, necessitatis eventu quod accidit, in veritate suggerimus, quia nobis specialiter per unamquamque provinciam synodos contrahentibus venerandas, dum ex nostro collegio fratribus electis plenam transmittere nitimur legationem cum nostris relationibus, quaedam oborta sunt, quae nostram intentionem rationabiliter prohiberent. Sed hujus rei quam memoravimus, urgente necessitate, generali Africanae provinciae (0085C)constituto per legatos diversorum conciliorum inito, generalem hanc prospere vestro culmini demandavimus relationem, postulantes non nobis, sed ipsi quae evenit, necessitati ascribere.
(0086C)Columbus episcopus primae sedis concilii Numidiae. Ora pro nobis, domine sancte ac beatissime Patrum Pater.
Stephanus episcopus primae sedis concilii Byzaceni. (0086D)Ora.
Reparatus episcopus primae sedis concilii Mauritaniae. Ora.
(0082D)Τῷ μακαριωτάτῳ δεσπότῃ, καὶ τῇ ἀποστολικῇ κορυφῇ ὑπερέχοντι πατρὶ πατρῶν Θεοδώρῳ τῷ ἁγιωτάτῳ πάπᾳ (0083A)καὶ μεγάλῳ τῶν ἁπανταχῇ προέδρων ἀρχιποιμένι, Κολοῦμβος ἐπίσκοπος τοῦ πρώτου θρόνου, τῆς ἐν τῷ Βυζακίῳ συνόδου, καὶ Ῥεπαράτος ἐπίσκοπος τοῦ πρώτου θρόνου τῆς ἐν Μαυριτανίᾳ συνόδου, καὶ σὺν ἡμῖν οἱ ἐπίσκοποι πάντες τῶν εἰρημένων τριῶν συνόδων τῆς τῶν Ἄφρων χώρας.
Μεγάλην καὶ ἀνέκλειπτον θείας χάριτος πηγὴν, τοὺς χριστιανοὺς ἅπαντας καταπλουτίζουσαν, παρὰ τῷ καθ' ὑμᾶς ἀποστολικῷ θρόνῳ τυγχάνειν, οὐχ' οἷόν τέ τινα τῶν πάντων διαμφιβάλλειν, ἐξ ἧς ὀχετοὶ προϊᾶσιν ἀφθόνως, ἅπαντα τὸν Χριστιανὸν ἀρδεύοντες κόσμον· ὅθεν, εἰς τὴν τοῦ παναγίου Πέτρου τιμὴν, ὦ πάτερ πατρῶν, αὐτὸς ὁ ὑμετέρος ἀποστολικὸς θρόνος ἰδιοτρόπως ἤτοι μονογενῶς κατὰ θεῖον κεκλήρωται θέσπισμα, τὰ ἱερὰ τῆς Ἐκκλησίας δόγματα διερευνᾶσθαι καὶ ἀναψηλαφᾷν, ἅπερ τῷ ἀληθινῷ (0083B)παραλαβόντες κηρύγματι, διακριβωθῆναι τῶν ἀναγκαιοτάτων ἐστὶν, καὶ τῶν ἀρχιερέων τῆς κορυφαίας καὶ ἀποστολικῆς. Ἀρχῆθεν γὰρ αὕτη πέφῃνεν ἡ συνήθεια, ὥστε παρ' αὐτῶν τὰ φαῦλα μὲν κατακρίνεσθαι, βεβαιοῦσθαι δὲ τὰ προσήκοντα. Ἐπεὶ οὖν οἱ ἐξαρχῆς κανόνες θεσπίζουσιν, ὅπουπερ ἂν ἐκκλησιαστικὸν πρᾶγμα κινεῖται, μὴ πρότερον ψηλαφᾶσθαι καθάπαξ, ἢ προσδέχεσθαι, κἂν ὅτι μάλιστα τὰ κινούμενα τύχοιεν ὄντα ἐν ἀπῳκισμέναις τισὶ καὶ ποῤῥωτάταις ἐπαρχίαις, ἄχρις ἂν ἐπὶ τόν ἀποστολικὸν ἀνακομισθῇ θρόνον, ἵνα ἐκ τῆς κατ' αὐτὸν αὐθεντίας τοῦ ζητουμένου δοκιμασθέντος, οἷον καὶ τρανωθέντος, ἐξ αὐτοῦ καθάπερ ἔκ τινος πηγῆς ἱερᾶς ἡ τοῦ κηρύγματος ἔναρξις γένηται, καὶ οὕτω καθεξῆς αἱ πᾶσαι τοῦ Θεοῦ προσδεχόμεναι καθολικαὶ πρὸς τὰ τοῦ κόσμου πέρατα διανείμωσιν ἀμειώτως τὰ τῆς ἀκραιφνοῦς μυστήρια πίστεως. (0083C)Ἐπὶ ταύτην ὑμῶν τὴν τῆς προσρήσεως ἤχθημεν ἐλαχίστην προσκύνησιν, ἥν τινα τῇ ἀποστολικῇ ὑμῶν ἐκπέμποντς κορυφῇ μετὰ δακρύων ἀναφέρομεν. Παρασιωπῆσαι γὰρ οὐ δυνάμεθα διὰ τὴν συνοχὴν τῆς καρδίας ἡμῶν· περιῆλθεν ἐξ ἀκοῆς εἰς ἡμᾶς, ἁγιώτατοι, ὡς πρὸ χρόνων τινῶν τέχνασμά τι μεμιασμένον καὶ βέβηλον ἐν Κωνσταντινουπόλει γεγένηται, καὶ νομίσαντες ὅτι τῇ τοῦ καθ' ὑμᾶς θρόνου αὐστηρίᾳ δικαίως κατακρίνεται καὶ ἐκκόπτεται, μέχρι τοῦ παρόντος ἐσιωπήσαμεν. Ὁπηνίκα δὲ τοὐναντίον προπετῶς θρασυνόμενον μεμαθήκαμεν, ἀνέγνωμεν δἐ καὶ τὸν λίβελλον Πύῤῥου τοῦ ἀδελφοῦ ἡμῶν τοῦ ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, ὃν τῷ ὑμετέρῳ τιμίῳ θρόνῳ μετανοήσας ἔναγχος ἐπιδέδωκεν, εἰκότως, οἵαν ἡ ἀνάγκη λοιπὸν ἡμᾶς ἀπῄτει, πεποιήκαμεν ἀναφορὰν πρὸς Παῦλον τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν τὸν νυνὶ τὴν αὐτὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει (0083D)διακατέχοντα Ἐκκλησίαν, αἰτήσαντες αὐτὸν ἀγαπητικῶς μετὰ πλείστων δακρύων ὡς τε τὸ εἰρημένον τῆς καινοτομίας σόφισμα, τὸ μὴ ἐξ αὐτοῦ μὲν, ἐκ δὲ τοῦ προηγησαμένου αὐτὸν ἐφευρεθὲν, τοῦτο διακρούσασθαι καὶ πάσης ἐξωθῆσαι δικαίως, ἧς προκαθέζεται Ἐκκλησίας, ἀποβαλλόμενον τοὺς πρὸ τῶν τῶν θυρῶν τῆς αὐτοῦ Ἐκκλησίας ἀνακειμένους χάρτας, οὓς ἐπὶ σκανδάλῳ τοῦ λαοῦ προτεθείκασιν, ἵνα, τούτων ἀποβαλλομένων, ἀταράχως ἡ πίστις ἡμῶν τηρηθείν, καὶ ὥσπερ ἐξ ἀρχῆς μέχρι τοῦ παρόντος ἀκεραία διέμεινε, τῇ ἀποστολικῇ παραδόσει κρατυνομένη, οὕτω καὶ ἀπὸ τοῦ νῦν ἄθικτος διαμείνῃ. Ταυτὶ γὰρ δῆλον καθέστηκεν, ὡς αἱ τοιαῦται καινοφωνίαι ἐκ τοῦ κακοῦ τῆς κενοδοξίας ἀποτίκτονται πάθους. Θέλοντες γὰρ ἱκανοὺς ἑαυτοὺς ἀποφῆναι καὶ περιφανεῖς καὶ τῶν (0086A)ἄλλων ἁπάντων φρονιμωτέρους, καινά τινα παρ' ἑαυτῶν ἀνευρίσκουσι καὶ προφέρουσιν, ἀγνοοῦντες ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν καὶ Θεὸς, τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο, ἵνα καταργήσῃ, τὰ ἰσχυρὰ, καὶ διὰ τῶν μωρῶν καταισχύνῃ τοὺς οἰομένους εἶναι σοφούς. Ὅθεν Τιμοθέῳ γράφων ὁ τῶν ἐθνῶν ἀπόστολος παρεγγυᾶται τὰς βεβήλους ἡμᾶς ἐκτρέπεσθαι καινοφωνίας εἰς ἀσέβειαν ἀπαγούσας, καὶ ἀκάνθας καὶ τριβόλους ἐπικομιζομένας. Ἀλλὰ καὶ Ἐφεσίοις προστάσσει μηδαμῶς ἑτεροδιδασκαλεῖν. Συμφώνως δὲ καὶ οἱ τῶν παλαιῶν ἡμᾶς ἐκπαιδεύουσι λόγοι· διακηρύττει γὰρ ὁ προφήτης Ἱερεμίας οὕτως· Φρικτὰ ἐγένετο ἐπὶ τὴν γῆν. Οἱ προφῆται αὐτῆς ἄνομα προφητεύουσιν. Ἀλλὰ καὶ ὁ θεῖος νόμος πλείοσιν ἡμᾶς ἐξασφαλίζεται παραγγέλμασιν, ἅπερ ἡμῖν ἡ ὑμετέρα πηγάζουσα κορυφὴ, τοὺς ἡμετέρους ὀχετοὺς ἀνερεύγει, καὶ δαψιλεῖς ἀπεργάζεται πρὸς εὐσέβειαν. (0086B)Ἀλλ' ἐπειδὴ παρά τινων κακοθελῶν ἀνθρώπων ἐν ὑπονοίᾳ τῇ βασιλευούσῃ πόλει γεγένηταί πως ἡ καθ' ἡμᾶς χώρα τῶν Ἄφρων, τὴν εἰρημένην γεγράφθαι παρ' ἡμῶν ἀναφορὰν πρὸς τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν Παῦλον τὸν ἐπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως τῇ ὑμετέρᾳ θεοφιλεῖ μακαριότητι κατεπέμψαμεν, σὺν εὐλαβείᾳ παρακαλοῦντες, ἵνα διὰ τῶν ἀποκρισιαρίων τοῦ καθ' ὑμᾶς ἀποστολικοῦ θρόνου ταύτην πρὸς αὐτὸν ἀποστέλλῃ, καὶ μάθωμεν αἰσίως εἴγε ὁ προλεχθεὶς ἡμῶν ἀδελφὸς τῆς ἐφευρεθείσης ἀθεμίτου διϊστάμενος καινοτομίας πρὸς τὸ ἀκραιφνὲς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἐπανέρχεται κήρυγμα. Εἰ δὲ τοῦτο παραποιεῖται μὴ μεταβαλλόμενος, δέον ἐστὶ τὴν τοῦ καθ' ἡμᾶς ἀποστολικοῦ θρόνου αὐθεντίαν βουλῇ σωτηρίῳ σκέψασθαι τοῦ ὑγιεινοῦ σώματος τὸ ἀθεράπευτον νόσημα διαχωρίσαι κατὰ τὴν τῶν ἁγίων πατρῶν διάταξιν. Ἵνα, τοῦ χαλεποῦ (0086C)διαῤῥυέντος τῆς αἱρέσεως τραύματος, τὰ τῆς εὐρωστίας ἀσφαλέστερον ἡμῖν διαμείνωσιν, οἶα τῷ πνευματικῷ σιδήρῳ τῆς ὑμετέρας ὑπεροχῆς τοῦ τοιούτου πονηροῦ μιάσματος τὴν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ποίμνην ἐλευθερούσῃς. Τὸ δὲ συμβάν ἐν τέλει χρεὼν ἡμᾶς ἀναγαγεῖν. Ἀφ' ὅλης γὰρ τῆς χώρας προελθούσης ἡμῖν τῆς συνόδου, ἐπελεξάμεθά τινας ἀδελφοὺς ἐκ τοῦ καθ' ἡμῶν συλλόγου μετὰ τῶν οἰκείων ἀναφορῶν ἐκπέμψαι πρὸς ἐντελεστέραν πρεσβείαν· τοῦτο δὲ βουλομένων ἡμῶν, κοινή τις συμφορὰ τῇ καθ' ἡμᾶς ἐπελθοῦσα χώρᾳ τὸν ἡμέτερον περὶ τοῦτο σκοπὸν διεκώλυσεν, ὅθενταύταις, ὡς εἴρηται, πρὸς τὴν ὑμετέραν ὑπεροχὴν ἀνεπέμψαμεν, παρακαλοῦντες μὴ μᾶλλον ἠμῖν ἢ τοῖς ἐξ ἀνάγκης συμβᾶσι καταλογίσαθαι τὴν παραίτησιν.
(0085C)Κολοῦμβος ἐπίσκοπος τοῦ πρώτου θρόνου τῆς ἐν Νουμηδίᾳ συνόδου. Εὔχου ὑπὲρ ἡμῶν, δέσποτα ἁγιώτατε καὶ μακαριώτατε Πάτερ πατρῶν.
Στέφανος ἐπίσκοπος τοῦ πρώτου θρόνου τῆς ἐν τῷ Βυζακίῳ (0085D)συνόδου. Ὁμοίως.
Ῥεπαράτος ἐπίσκοπος τοῦ πρώτου θρόνου τῆς ἐν Μαυριτανίᾳ συνόδου. Ὁμοίως.