Migne Patrologia Latina Tomus 80
HonI.Episto105 80 Honorius I Parisiis J. P. Migne 1850 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
EPISTOLA PRIMA. HONORII PAPAE I AD ISATIUM RAVENNATEM EXARCHUM.
Adalvaldum Longobardorum regem catholicum regno restitui, et subrogatum illi Ariovaldum hominem Arianum et perfidum inde ejici; Cisalpinos episcopos quorum opera scelus patrarat, ad poenam suscipiendam ad se mitti petit.
Honorius Isacio exarcho.
Delatum est ad nos, episcopos Transpadanos Petro Pauli filio suadere conatos esse, ut Adalvaldum regem desereret, Ariovaldoque tyranno se applicaret. Quam ob rem quia Petrus pravis eorum consiliis suis respuit obedire, et sacramenta regni Agoni (Agiulpho videlicet) Adalvaldi patri praestita sancte cupit servare; et quia hoc Deo et hominibus est ingratum, ut qui tale facinus vindicare deberent, eorum ipsi suasores existant, rogamus vos, ut postquam Adalvaldum divino in regnum (ut speramus) auxilio reduxeritis, praedictos episcopos Romam mittere velitis, ne scelus hujusmodi impunitum relinquamus.
EPISTOLA II. AD EPISCOPOS VENETIAE ET ISTRIAE.
De fortunato Gradensi patriarcha dejecto, et Primogenio in locum ejus subrogato.
Honorius episcopus, servus servorum Dei, dilectis imis fratribus universis episcopis per Venetiam et Istriam constitutis.
Suademus, et decretales apices fraternitati vestrae dirigimus, per quos expetimus ut loco Judae alius vitae probabilis ad regendum gregem dominicum promoveatur. Et non immerito is qui dejectus est, et Judae actibus comparatur et moribus. Nam quod ille in capite, hoc iste videtur exercuisse in corpore. Primogenium itaque subdiaconum et regionarium nostrae sedis Gradensi Ecclesiae episcopali ordine cum pallii benedictione direximus consecrandum. Oportebit ergo fraternitatem vestram juxta legem ecclesiasticam cuncta disponere, capitique vestro sinceram obedientiam exhibere. Nos enim dirigentes homines nostros ad excellentissimum Longobardorum regem, injunximus, ut eumdem Fortunatum, ut relicta ab eo republica, ad gentesque prolapsum, et abnegata concordiae unitate Deo rebellem et perfidum, nec non res quascunque secum aufugiens abstulisse monstratur, expetat, et repetere non moretur; ut et hi a quibus repetuntur, a patribus Christianissimae reipublicae, parem justitiam consequantur.
EPISTOLA III. SERGII, CONSTANTINOPOLITANI EPISCOPI, AD HONORIUM PAPAM.
Illi originem contentionis de una aut duabus voluntatibus aperit, veram fidem in natura Christi secundum epistolam Leonis et Chalcedonense concilium profitetur. Sophronium Hierosolymitanum episcopum, qui Cyro Alexandrino contradixerat, suo hortatu consensisse, ut de nova et periculosa contentione abstineatur, et silentium fiat.
Intantum vobis sanctissimis, etc. ( Exstat actione 12 sextae synodi. )
EPISTOLA IV. AD SERGIUM CONSTANTINOPOLITANUM EPISCOPUM. Post veram orthodoxae fidei doctrinam, de duabus voluntatibus Christi assertam, causam indicat quare Sergio de Novi vocabulis silentium indicenti consentiendum esse judicet.
Honorius Sergio episcopo Constantinopolitano.
Scripta fraternitatis vestrae suscepimus, per quae contentiones quasdam, et novas vocum quaestiones cognovimus introductas per Sophronium quemdam tunc monachum, nunc vero ex audito episcopum Hierosolymitanae urbis constitutum adversus fratrem nostrum Cyrum Alexandriae antistitem, unam operationem Domini nostri Jesu Christi conversis ex haeresi praedicantem. Qui denique ad vestram fraternitatem Sophronius veniens, querelamque hujusmodi deponens, multiformiter eruditus, petiit de his, quae a vobis fuerat instructus paginalibus sibi syllabis reserari: quarum litterarum ad eumdem Sophronium directarum suscipientes exemplar, et intuentes satis provide circumspecteque fraternitatem vestram scripsisse, laudamus novitatem vocabuli auferentem, quod posset scandalum simplicibus generare. Nos enim in quo percepimus oportet ambulare. Enimvero duce Deo perveniemus usque ad mensuram rectae fidei, quam apostoli veritatis, Scripturarum sanctarum funiculo extenderunt, confitentes Dominum Jesum Christum, mediatorem Dei et hominum, operatum divina, media humanitate Verbo Deo naturaliter unita, eumdemque operatum humana ineffabiliter, atque singulariter assumpta carne, discrete, inconfuse, atque inconvertibiliter plena divinitate, et qui coruscavit in carne plena divinis miraculis, ipse est, et carneus effectus plene Deus, et homo: passiones, et opprobria patitur unus mediator Dei et hominum in utrisque naturis, Verbum caro factum, et habitavit in nobis, ipse Filius hominis de coelo descendens, unus atque idem, sicut scriptum est, crucifixus Dominus majestatis, dum constet divinitatem nullas posse perpeti humanas passiones: et non de coelo, sed de sancta est assumpta caro Dei genitrice: nam per se Veritas in Evangelio ita inquit: Nullus ascendit in coelum, nisi qui de coelo descendit, Filius hominis, qui est in coelo (Joan. III), profecto nos instruens, quod divinitati unita est caro passibilis ineffabiliter, atque singulariter, ut discrete, atque inconfuse, sic indivise videretur conjungi.
Ut nimirum stupenda mente mirabiliter manentibus utrarumque naturarum differentiis cognoscatur uniri. Cui Apostolus concinens, ad Corinthios ait: Sapientiam loquimur inter perfectos, sapientiam vero non hujus saeculi, neque principum hujus saeculi, qui destruuntur, sed loquimur Dei sapientiam in mysterio absconditam, quam praedestinavit Deus ante saecula in gloriam nostram, quam nemo principum hujus saeculi cognovit. Si enim cognovissent, nunquam Dominum majestatis crucifixissent (I Cor. II). Dum profecto divinitas nec crucifigi potuit, nec passiones humanas experiri vel perpeti; sed propter ineffabilem conjunctionem humanae divinaeque naturae, idcirco et ubique Deus dicitur pati, et humanitas ex coelo cum divinitate descendisse. Unde et unam voluntatem fatemur Domini nostri Jesu Christi, quia profecto a divinitate assumpta est nostra natura, non culpa, illa profecto quae ante peccatum creata est, non quae post praevaricationem vitiata. Christus enim Dominus, in similitudine carnis peccati veniens, peccatum mundi abstulit, et de plenitudine ejus omnes accepimus: et formam servi suscipiens, habitu inventus est ut homo (Philipp. II), quia sine peccato conceptus de Spiritu sancto, etiam absque peccato est partus de sancta et immaculata virgine Dei genitrice, nullum experiens contagium vitiatae naturae. Carnis enim vocabulum, duobus modis sacris Eloquiis boni malique cognovimus nominari, sicut scriptum est: Non permanebit Spiritus meus in hominibus istis, quia caro sunt (Genes. VI). Et Apostolus: Caro et sanguis regnum Dei non possidebunt (I Cor. V). Et rursum: Mente servio legi Dei, carne autem legi peccati. Et video aliam legem in membris meis, repugnantem legi mentis meae, et captivum me trahentem in legem peccati, quae est in membris meis (Rom. VII). Et alia multa hujusmodi in malo absolute solent intelligi, vel vocari. In bono autem ita, Isaia propheta dicente: Veniet omnis caro in Hierusalem, et adorabunt in conspectu meo (Isa. LXVI). Et Job: In carne mea videbo Deum (Job. XIX). Et alii: Videbit omnis caro salutare Dei (Luc. III). Et alia diversa. Non est itaque assumpta, sicut praefati sumus, a Salvatore vitiata natura, quae repugnaret legi mentis ejus; sed venit quaerere et salvare quod perierat (Luc. XVI), id est, vitiatam humani generis naturam. Nam lex alia in membris, aut voluntas diversa non fuit, vel contraria Salvatori, quia super legem natus est humanae conditionis. Et si quidem scriptum est: Non veni facere voluntatem meam, sed ejus qui misit me Patris (Joan. VII); et: Non quod ego volo, sed quod tu vis Pater (Marc. XXVI), et alia hujusmodi, non sunt haec diversae voluntatis, sed dispensationis humanitatis assumptae. Ista enim propter nos dicta sunt, quibus dedit exemplum, ut sequamur vestigia ejus, pius magister discipulos imbuens, ut non suam unusquisque nostrum, sed potius Domini in omnibus praeferat voluntatem. Via igitur regia incedentes, et dextrorsum vel sinistrorsum venatorum laqueos circumpositos evitantes, ne ad lapidem pedem nostrum offendamus, Idumaeis, id est, terrenis, atque haereticis propria relinquentes, nec vestigio quidem pedis sensus nostri terram, id est, pravam eorum doctrinam, omnimodo atterentes, ut ad id, quo tendimus, hoc est, ad fines patrios pervenire possimus, ducum nostrorum semita gradientes, et si forte quidam balbutientes, ut ita dicam, nisi sunt proferentes exponere, formantes se in specimen nutritorum, ut possent mentes imbuere auditorum, non oportet ad dogmata haec ecclesiastica retorquere, quae neque synodales apices super hoc examinantes, neque auctoritates canonicae visae sunt explanasse, ut unam vel duas energias aliquis praesumat Christi Dei praedicare, quas neque evangelicae vel apostolicae litterae, neque synodalis examinatio super his habita, visae sunt terminasse, nisi fortassis, sicut praefati sumus, quidam aliqua balbutiendo docuerunt, condescendentes ad informandas mentes, atque intelligentias parvulorum, quae ad ecclesiastica dogmata trahi non debent, quae unusquisque in sensu suo abundans, videtur secundum propriam sententiam explicare. Nam quia Dominus Jesus Christus, Filius ac Verbum Dei, per quem facta sunt omnia, ipse sit unus operator divinitatis atque humanitatis, plenae sunt sacrae Litterae luculentius demonstrantes. Utrum autem propter opera divinitatis et humanitatis, una, an geminae operationes debeant derivatae dici vel intelligi, ad nos ista pertinere non debent, relinquentes ea grammaticis, qui solent parvulis exquisita derivando nomina venditare. Nos enim non unam operationem vel duas Dominum Jesum Christum, ejusque sanctum Spiritum, sacris Litteris percepimus, sed multiformiter cognovimus operatum. Scriptum est enim: Si quis spiritum Christi non habet, hic ejus non est (Rom. VIII); et alibi: Nemo potest dicere: Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto. Divisiones vero gratiarum sunt, idem autem Spiritus: et divisiones ministrationum sunt, idem autem Dominus: et divisiones operationum sunt, idem vero Deus, qui operatur omnia in omnibus (I Cor. XII). Si enim divisiones operationum sunt multae, et has omnes Deus in membris omnibus pleni corporis operatur, quanto magis capiti nostro Christo Domino haec possunt plenissime coaptari? ut caput, et corpus unum sit perfectum, ut profecto occurrat, sicut scriptum est, in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi (Ephes. IV). Si enim in aliis, id est, in membris suis, spiritus Christi multiformiter operatur, in quo vivunt, moventur, et sunt: quanto magis per semetipsum mediatorem Dei et hominum, plene ac perfecte, multisque modis, et ineffabilibus confiteri nos communione utriusque naturae condecet operatum? Et nos quidem secundum sanctiones divinorum Eloquiorum oportet sapere vel spirare, illa videlicet refutantes, quae quidem novae voces noscuntur sanctis Dei Ecclesiis scandala generare, ne parvuli aut duarum operationum vocabulo offensi, sectantes Nestorianos nos vesana sapere arbitrentur: aut certe, si rursus unam operationem Domini nostri Jesu Christi fatendam esse censuerimus, stultam Eutychianistarum attonitis auribus dementiam fateri putemur, praecaventes, ne quorum inania arma combusta sunt, eorum cineres redivivos ignes flammivomarum denuo renovent quaestionum, simpliciter, atque veraciter confitentes Dominum Jesum Christum unum operatorem divinae atque humanae naturae, electius arbitrantes, ut vani naturarum ponderatores, otiose negotiantes, et turgidi adversus nos insonent vocibus ranarum philosophi, quam ut simplices, et humiles spiritu populi Christiani possint remanere jejuni. Nullus enim decipiet per philosophiam et inanem fallaciam discipulos piscatorum, eorum doctrinam sequentes; omnia enim argumenta scopulosa disputationis callidae, atque fluctivaga in eorum retia sunt collisa. Haec nobiscum fraternitas vestra praedicet, sicut et nos ea vobiscum unanimiter praedicamus, hortantes vos ut unius vel geminae novae vocis inductum operationis vocabulum aufugientes, unum nobiscum Dominum Jesum Christum Filium Dei vivi, Deum verissimum, in duabus naturis operatum divinitus, atque humanitus, fide orthodoxa, et unitate catholica praedicetis. Subscriptio. Deus te incolumem custodiat dilectissime atque sanctissime frater.
EPISTOLA V. AD EUMDEM. Ejusdem argumenti. (Ex actione 13 sextae synodi.)
Et prolata est hujusmodi Honorii Latina epistola cum interpretatione sua, habens in superscriptione ita: Dilectissimo fratri Sergio Honorius, cujus initium fuit: Scripta dilectissimi filii nostri Syrici diaconi. Habet autem eadem epistola post pauca haec: Nec non et Cyro fratri nostro Alexandriae civitatis praesuli, quatenus novae adinventionis unius vel duarum operationum vocabulo refutato, claro Dei Ecclesiarum praeconio nebulosarum concertationum caligines offundi non debeant vel aspergi, ut profecto unius vel geminae operationis vocabulum noviter introductum ex praedicatione fidei eximatur. Nam qui haec dicunt, quid aliud nisi juxta unius vel geminae naturae Christi Dei vocabulum, ita et operationem unam vel geminam suspicantur? Super quod clara sunt divina testimonia. Unius autem operationis vel duarum esse vel fuisse mediatorem Dei et hominum Dominum Jesum Christum, sentire et promere, satis ineptum est. Habet autem et circa finem eadem epistola sic. Et quidem, quantum ad instruendam notitiam ambigentium, sanctissimae fraternitati vestrae per eam insinuandam praevidimus. Caeterum quantum ad dogma ecclesiasticum pertinet, quae tenere vel praedicare debemus propter simplicitatem hominum, et amputandas inextricabiles quaestionum ambages, sicut superius diximus, non unam vel duas operationes in mediatore Dei et hominum definire, sed utrasque naturas in uno Christo unitate naturali copulatas, cum alterius communione operantes, atque operatrices confiteri debemus: et divinam quidem, quae Dei sunt operantem: et humanam, quae carnis sunt exsequentem, non divise, neque confuse, aut convertibiliter, Dei naturam in hominem, et humanam in Deum conversam edocentes, sed naturarum differentias integras confitentes: unus enim atque idem est humilis et sublimis, aequalis Patri, et minor Patre, ipse ante tempora, natus in tempore est: per quem facta sunt saecula, factus in saeculo est: et qui legem dedit, factus sub lege est, ut eos qui sub lege erant redimeret, ipse crucifixus, ipse chirographum, quod erat contra nos, evacuans in cruce de potestatibus et principatibus triumphavit. Auferentes ergo, sicut diximus, scandalum novellae adinventionis, non nos oportet unam vel duas operationes definientes praedicare, sed pro una, quam quidam dicunt, operatione, oporiet nos unum operatorem Christum Dominum in utrisque naturis veridice confiteri: et pro duabus operationibus, ablato geminae operationis vocabulo, ipsas potius duas naturas, id est, divinitatis et carnis assumptae, in una persona unigeniti Dei Patris, inconfuse, indivise, atque inconvertibiliter nobiscum praedicare propria operantes. Et hoc quidem beatissimae fraternitati vestrae insinuandum praevidimus, quatenus unius confessionis propositum unanimitati vestrae sanctitatis monstremus, ut profecto in uno spiritu anhelantes, pari fidei documento conspiremus. Scribentes etiam communibus fratribus Cyro et Sophronio antistitibus, ne novae vocis, id est, unius vel geminae operationis vocabulo insistere vel immorari videantur: sed abrasa hujusmodi novae vocis appellatione, unum Christum Dominum nobiscum in utrisque naturis divina vel humana praedicent operantem. Quanquam hos, quos ad nos praedictus frater et coepiscopus noster Sophronius misit, instruximus, ne duarum operationum vocabulum deinceps praedicare innitatur, quod instantissime promiserunt praedictum virum esse facturum, si etiam Cyrus frater, et coepiscopus noster ab unius operationis vocabulo discesserit. Similiter datus est etiam liber, in quo continebatur epistola Pyrrhi quondam praesulis hujus regiae urbis, ad Joannem sanctae memoriae, qui fuit papa Romanus, cujus initium est: Dominus et Deus noster Christus futurus in coelos ascendere. Habet autem eadem epistola post aliqua, haec: Nam quis illorum videns sic nos ex adverso positos; et quis sacerdotio fungimur, exprobrationibus submitti ab eis, qui constituti sunt regi, non derideat ac despiciat nostrum consilium: opportunitatem impietatis propriae instabilitatem nostram faciat? nondum de duabus naturis destructum est bellum, et alteram nobis ipsis turbulentiam introducimus.
EPISTOLA VI, AD EDWINUM REGEM ANGLIAE.
Hortatur ut in fide perseveret, ejusque precibus Paulino et Honorio metropolitanis duo cuique pallia mittit, ut, altero mortuo, superstes in locum defuncti alium possit ordinare.
Domino excellentissimo atque praecellentissimo filio Edwino regi Anglorum Honorius episcopus, servus servorum Dei, salutem.
Ita Christianitanis vestrae integritas circa conditoris sui cultum fidei est ardore succensa, ut longe lateque resplendeat, et in omni mundo annuntiata, vestri operis multipliciter referat fructum. Sic enim vos reges esse cognoscitis, dum regem et creatorem vestrum, orthodoxa praedicatione edocti, Deum venerando creditis, eique, quod humana valet conditio, mentis vestrae sinceram devotionem exsolvitis. Quid Duo nostro aliud offerre valebimus, nisi ut in bonis actibus persistentes, ipsumque auctorem humani generis confidentes, eum colere, eique vota nostra reddere festinemus. Et ideo, excellentissime fili, paterna vos charitate, qua convenit, exhortamur, ut hoc quod vos divina misericordia ad suam gratiam vocare dignata est, sollicita intentione, et assiduis orationibus servare omnimodo festinetis, ut qui vos in praesenti saeculo ex omni errore absolutos ad agnitionem sui nominis est dignatus perducere, coelestis patriae vobis praeparet mansionem. Praedicatoris igitur vestri domini mei apostolicae memoriae Gregorii lectione frequenter occupari, prae oculis affectum doctrinae ipsius, quem pro vestris animabus libenter exercuit, habetote, quatenus ejus oratio et regnum vestrum populumque augeat, et vos omnipotenti Deo irreprehensibiles repraesentet.
Ea vero quae a nobis pro vestris sacerdotibus ordinanda sperastis, haec pro fidei vestrae sinceritate, quae nobis multimoda relatione per praesentium portitores laudabiliter insinuata est, gratuito animo attribuere illis sine ulla dilatione praevidemus. Et duo pallia utrorumque metropolitanorum, id est, Honorio et Paulino direximus, ut dum quis eorum de hoc saeculo ad auctorem suum fuerit accersitus, in loco ipsius alterum episcopum ex hac nostra auctoritate debeat subrogare, quod quidem tam pro vestrae charitatis affectu, quam pro tantarum provinciarum spatio, quae inter nos et vos esse noscuntur, sumus invitati concedere, ut in omnibus devotioni vestrae nostrum concursum, et juxta vestra desideria praeberemus. Incolumem excellentiam vestram gratia superna custodiat.
EPISTOLA VII. AD HONORIUM DOROVERNENSEM EPISCOPUM.
Monet ut in Evangelii praedicatione persistat, et pallium, cujus fecit mentionem in superiori epistola, mittit.
Dilectissimo fratri Honorio Honorius.
Inter plurima quae Redemptoris nostri misericordia suis famulis dignatur bonorum munera praerogare, illud etiam clementer collata suae pietatis munificentia tribuit, quoties per fraternos affatus unanimem dilectionem quadam contemplatione alternis aspectibus repraesentat, pro quibus majestati ejus gratias indesinenter exsolvimus; eumque votis supplicibus exoramus, ut vestram dilectionem in praedicatione Evangelii elaborantem et fructificantem, sectantemque magistri vestri et capitis sui sancti Gregorii regulam perpeti stabilitate confirmet. Et ad augmentum Ecclesiae suae potiora per vos suscitet incrementa, ut fide et opere in timore Dei et charitate vestra acquisitio decessorumque vestrorum, quae per Domini Gregorii exordium pullulat, convalescendo amplius extendatur, ut ipsa vos dominici eloquii promissa in futuro respiciant, vosque vox ista ad aeternam festivitatem evocet: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos (Matth. XI); et iterum: Euge, bone serve et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam, intra in gaudium Domini tui (Matth. XXV). Et nos equidem, fratres charissimi, haec vobis pro aeterna charitate exhortationis verba praemittentes, quae rursus pro Ecclesiarum vestrarum privilegiis congruere posse conspicimus, non desistimus impertire.
Et jam juxta vestram petitionem, quam filiorum nostrorum regum vobis praesenti nostra praeceptione, vice beati Petri apostolorum principis, auctoritatem tribuimus, ut quando unum ex vobis divina ad se jusserit gratia vocari, is qui superstes fuerit alterum in loco defuncti debeat episcopum ordinare. Pro qua etiam re singula vestrae dilectioni pallia pro eadem ordinatione celebranda direximus, ut per nostrae praeceptionis auctoritatem possitis Deo placitam ordinationem efficere, quia ut haec vobis concederemus, longa terrarum marisque intervalla, quae inter nos ac vos obsistunt, ad haec nos condescendere coegerunt, ut nulla possit Ecclesiarum vestrarum jactura per cujuslibet occasionis obtentum quoquo modo pervenire, sed potius commissi vobis populi devotionem plenius propagare. Deus te incolumem custodiat, dilectissime frater.
Data die tertia Idus Junias, imperantibus dominis nostris piissimis Augustis Heraclio, anno vicesimo quarto, proconsulatus ejusdem anno vicesimo tertio, et consulatus ejus anno tertio; sed et Heraclio felicissimo Caesare, id est, filio ejus, anno tertio, indictione septima, id est, anno Dominicae incarnationis sexcentesimo tricesimo tertio.
EPISTOLA VIII. HONORII PAPAE I AD JOANNEM ET ALIOS EPISCOPOS PER EPIRUM CONSTITUTOS. (Ex collectione canonum cardinalis Deusdedit.)
Honorius Joanni, Andreae, Stephano et Donato episcopis per Epirum constitutis.
Praesentium latores (L. 2, c. 188), juxta ecclesiasticam disciplinam, pallium nos Hypatio Nicopolitanae Ecclesiae diacono, quem in sacris ordinibus episcopum ordinastis, petierunt votis supplicibus dirigendum. Et quia ejus persona pendula nos dubietate sollicitat, ne fortassis, in nece Soterici praefatae civitatis antistitis videatur esse commista, praesentium portitoribus, quantum opinamur, visi sumus reddidisse responsum; ut, assumpto fastigio, cum praesertim tempora pacis patiantur, in has Romanas partes venire deproperet, ut jusjurandum in confessione beati Petri apostoli praebeat, quod nullo dolo vel machinatione a se constructa, aut aliis haec machinantibus praebuit in his quoquo modo consensum, ut, ab omni vitio dubietatis exempto, possimus secundum ecclesiasticum ordinem tribuere quod rogamur. Nam dum praedictus Sotericus de quibusdam capitulis fuisset suspectus, in hanc urbem deveniens ad beatum Petrum apostolorum principem de conscientiae suae puritate praebuit nihilominus jusjurandum. Data Idus Decembres, indictione 14.
EPISTOLA IX. HONORII PAPAE I AD SERGIUM SUBDIACONUM. (Fragmentum, ex eadem collectione.)
Honorius Sergio subdiacono.
Post parvi temporis spatium quaedam nobis sunt capita adversus Caralitanae civitatis archiepiscopum vel ejus clericos nuntiata pro quibus exsequendis, atque canonica discretione in hac Romana civitate ventilandis, non solum praefatae civitatis episcopum, emissa praeceptione, sed etiam ejus clericos, de quibus referebatur aliqua commisisse, praecepimus evocare. Et quia antefatus quidem episcopus, secundum quod ei jussum fuerat, in hanc civitatem venire curavit; ejus vero clerici, proprio reatu convicti, venire timentes, visi sunt a sacra communione privari, et anathematis vinculo innodari. Et post haec misso barbaro defensore regionario sanctae nostrae Ecclesiae ad eamdem civitatem Caralitanam, ut praedictos clericos debuisset deducere, actum est ut Theodorus quidam perversus praeses ejusdem Sardiniae diabolica intentione abreptus, venire eos jam navi impositos prohibuit, et violenter ablatos in Africanam provinciam destinavit. Scripsimus itaque filio nostro Gregorio praefecto tale tantumque facinus Theodoro ejusdem insulae praesidi jubere corrigere, et ipsas personas nostrae jurisdictionis suppositas nobis in hanc civitatem Romanam dirigere. Propterea experientia tua eidem eminentissimo praefecto imminendum deproperet, ut tanti viri facinus ulciscendum studeat, et eas nobis personas dirigere non omittat, sciens quia non solum hi qui crimine tenentur obnoxii a sacra sunt communione privati, anathematis poena multati, sed etiam hi qui cum eis videntur conjuncti. Exemplar vero sacrae Theodosii et Valentiniani tuae experientiae curavimus destinandum, et eidem eminentissimo praefecto per tuam experientiam dirigendum; cujus series non solum ejus eminentiam, verum etiam omnes omnino qui a sedis apostolicae ditione exorbitare contendunt, nihilominus informare possit. Quemadmodum serenissimi principes hactenus omnes innovaverunt cuncta privilegia sedis apostolicae, et quae olim eidem sunt concessa ipsa lectione poterunt approbari. Nam de Domini Dei nostri misericordia confidimus, quod jura vel privilegia beati Petri curabimus expetere, atque immutilata intentione quaesita atque impertita defendere. Tua ergo experientia ejusdem sacrae tenore attentius relegendo suffulta, non solum eminentissimo praefecto, sed etiam aliis haec eadem insinuare non differat. Nobis autem de his omnibus, sicut divinus favor impunxerit, cura erit ac sollicitudo juxta tramitem aequitatis sine dubio deliberare, atque utilius fine canonico terminare. Data IV Idus Junias, indictione XV.
EPISTOLA X. HONORII PAPAE I AD HONORIUM CANTUARIENSEM ARCHIEPISCOPUM. Concedit primatum in universas Britannicas Ecclesias. Dilectissimo fratri Honorio, Honorius episcopus, servus servorum Dei.
Susceptis vestrae dilectionis litteris, in eis reperimus vestri laboris sollicitudinem circa nobis commissum gregem multa fatigatione occupatam, multo labore et angustia crebrescentibus malis et mundanis usibus mentis vestrae difficultatis saepius sustinere gravitatem. Nos vero hortamur vestram dilectionem ut opus Evangelii, quod coepistis, teneatis, quia in eo tibi laborandum atque perseverandum magis quam omittendum necesse est. Memento Evangelici praecepti quomodo dicitur: Ego pro te rogavi, Petre, ut non deficiat fides tua, et tu aliquando conversus confirma fratres tuos; et iterum in Apostolo: Fratres, stabiles estote et immobiles, abundantes in opere Domini semper, scientes quod labor vester non est inanis in Domino. Ideo suppliciter vestram dilectionem admonemus, ut fide et opere in timore Dei et charitate, vestra acquisitio decessorumque vestrorum, quae per domini Gregorii exordia pullutat, convalescendo amplius extendatur, ut ipsa promissa dominici eloquii vos ad aeternam festivitatem evocet, quae dicit: Venite ad me, omnes qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam vos; et iterum: Euge, serve bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, supra multa te constituam, intra in gaudium Domini tui. Interea tuae sedis auctoritatem nostrae auctoritatis privilegio firmari postulasti. Nos vero absque ulla dilatione gratuito animo annuentes, quia rectum est, ut quae semel statuta atque disposita a praedecessoribus nostris cognovimus, hoc ipsum et nos confirmemus. Eorum itaque vestigia assequentes, juxta ritum priscae consuetudinis, quae a temporibus sanctae recordationis Augustini praedecessoris vestri nunc usque tua Ecclesia detinuit, ex auctoritate beati Petri apostolorum principis primatum omnium Ecclesiarum Britanniae tibi, Honori, tuisque successoribus, in perpetuum obtinere concedimus. Tuae, ergo jurisdictioni subjici praecipimus omnes Ecclesias Angliae et regiones, et in civitate Dorovernia metropolitanus locus et honor archiepiscopatus, et caput omnium Ecclesiarum Anglorum populorum semper in posterum servetur, et a nulla persona per aliquam malam suasionem in alium locum mutetur. Aliter autem si quis fecerit, typho superbiae instinctus, et nostrae praeceptioni inobediens, et praenominatae Ecclesiae concessis suae dignitatis rationibus contenderit reniti, sciat separatum a participatione corporis et sanguinis Domini et Redemptoris nostri Jesu Christi. Deus te incolumem custodiat, dilectissime frater.
EPISTOLA XI. HONORII PAPAE I AD GRATIOSUM SUBDIACONUM. (Fragmentum ex ejus regesto descriptum, ex collectione Deusdedit.)
Ne cuiquam labor et diligentia, quam in rebus Ecclesiae adhibet, possit esse damnosa, ita disponendum est, ut illi suus labor sit utilis, et detrimentum ecclesiasticae res non agnoscant. Proinde domum cum horto suo positam in hac urbe Roma juxta thermas Diocletianas regione et cum omnibus ad ea pertinentibus tibi in XXIX annorum spatia ad unum auri solidum persolvendum singulis quibusque annis rationibus ecclesiasticis, pensionis nomine, possidendum concedimus; nec te exinde ejici, vel augmentum pensionis illic constituimus imponendum; ita sane, ut reparatio ejusdem domus in cunctis utilitatibus studere, sicut diligens pater familias, debeas. Post viginti vero novem annorum curricula eadem domus cum horto suo ad jus sanctae Romanae Ecclesiae, cujus est proprietas, sine dubio revertatur; nec aliquid ex his quae in ejus meliorationem expensa fuerint, vel a te, vel tuis haeredibus, sit repetendi licentia, quia rationis ordo non sinit ut in rei meliorationem expensas repetat, qui in eadem pensione augmentum non recepit. Dat. id. Decemb, indict. 14.
EPISTOLA XII. HONORII PAPAE I AD SERVUMDEI NOTARIUM. (Fragmentum ex eadem collectione.)
Quoties a nobis illud petitur quod rationi noscitur convenire, animo nos decet libenti concedere. Ideoque quia petisti a nobis ut casale, quod appellatur Aurelianum, in integro una cum vineis suis positum via Portuensi, juxta sanctos Abdon et Sennen, praestatem auri solidos duos et semis, juris sanctae Romanae, cui Deo auctore deservimus, Ecclesiae, tibi ad certum tempus debeamus concedere; eapropter, hujus praecepti series emissa, superscriptum casale cum omnibus ad se pertinentibus tibi a praesenti hac 14 indictione diebus vitae tuae concedimus; ita sane, ut a te annis singulis pensionis nomine rationibus ecclesiasticis duo auri solidi, et tremissis un. V, sine mora aliqua persolvantur; quatenus et tu aliquod exinde possis habere remedium, et Ecclesiae nostrae utilitas non decrescat. Post tuum vero obitum praedictum casale ad jus sanctae Ecclesiae nostrae, cujus est proprietas, revertatur sine dubio. Dat. IV id Mai. indict. 14.
EPISTOLA XIII. (Fragmentum ex Ivone, part. VII, cap. 132.)
Praesentium lator, interclusa voce et suspiriis, atque gemitibus, lacrymisque indesinentibus, supplicatione sua nobis exorsus est, eo quod quidam illic alumnus filiam supplicantis in sacris vestibus constitutam assiduitate sua decepit, quoadusque in stuprum corporis, adulterio perpetrato, deciderit; ita ut post compertum flagitium in opprobrio totius generalitatis illic commorantis, ipse perditissimus conversetur, atque omissa insecutione hucusque, quorumdam forsitan patrocinio, eumdem ipsum impunitum servari. Unde dilectio tua, divino zelo succensa, jurisdictioni competenti imminere non desines, quousque perpetrator sceleris quaestioni communis, et severissimo praesentatus examini, ultimi supplicii poenam suscipiat, ne, retardata in eum animadversione, divini judicii in plurimas propagetur sententia.
EPISTOLA XIV. HONORII PAPAE I AD PETRUM EPISCOPUM SYRACUSANUM. (Fragmentum ex Ivone, part. VIII, c. 309.)
Quorumdam relatione didicimus quod in causis criminalibus tua fraternitas miscetur, et quod sacris canonibus interdictum, non tantum lectionibus, quantum etiam ipsis quotidianis usibus scire procul dubio coarctatur. Nam et hoc pari modo ab ea incautius gestum fuisse audivimus, quia cum CCC et amplius prostitutis, hora jam pene prandii elapsa, ad eminentissimum filium nostrum praefectum, in balneo constitutum, sit profecta, et caterva pestiferis praefatarum male viventium vocibus imminebat, ut is qui super eos curator pridem fuerat constitutus ab eis modis omnibus tolleretur, et alter in ejus loco nihilominus subrogaretur. Et si ita est, deflere potius libuit quam ista corrigere. Sed ne tale tantumque flagitium diu videretur permanere inultum, quia et actum est, sacerdotali contrarium, simul et vitae habitui inimicum, quid de hoc fieri debeat, veritate patefacta, filio nostro Cyriaco diacono injunximus, quatenus ea quae illicita et contra pudoris reverentiam perpetrantur, esse [F. ense] canonico juxta ecclesiastcam disciplinam radicitus amputentur.
EPISTOLA XV. HONORII PAPAE I AD ANATHOLIUM MILITIAE MAGISTRUM. (Fragmentum ex Ivone, part. X, c. 187.)
Lator praesentium prece nobis flebili supplicavit, asserens a quodam milite castri Salernitani germanum suum fuisse peremptum, insuper et rebus propriis post ejus interitum spoliatum, propterea quam impium quamque contra legum statuta sit noxium ipsis rerum documentis in propatulo omnibus tenetur expertum, ut sanguis innocenter effusus a committente nullatenus ulciscatur. Qui haec vindicare possunt, et pro conniventia ulcisci negligunt, sint profecto scituri quia si defensare insontem sanguinem neglexerint, in futuro tremendoque examine de eis, uti hujus facinoris participibus, tale commissum scelus exigetur. Propterea gloria vestra, ad vindicandum, ulciscendumque funesto homicidii crimine irretitum, ab agmine militari disjungat, et judici provinciae tradendum ac puniendum justitiae impulsu festinet. Res vero ab eo vi latrocinali ablatas supradicto precatori, si germanus ejus exstiterit, indubitanter restituat, quatenus, nobis imminente disciplina, is qui scelus commisit semper exspectet, et incunctanter excipiat, et militaris integritas unius ob noxam homicidali contagio nequaquam subjaceat.
EPISTOLA XVI. HONORII PAPAE I AD ISAACIUM PATRICIUM ET EXARCHUM ITALIAE. (Fragmentum ex Iv., p. XII, c. 25.)
Quorumdam scriptis didicimus quosdam episcopos in transpadanis partibus quaedam verba episcopali actui inimica Petro Pauli filio edixisse, atque monito impiae suasionis innuere; asserentes in se perjurii reatum suscipere, ut non Adulubaldo regi, sed potius Ariopalto tyranno consentiret, et quoniam praefatus gloriosus Petrus pravis eorum (si fas est dicere) sacerdotum respuit suasionibus inclinari, sed magis sacramenta, quae Cono regi patri praedicti Adulubaldi praestiterat firmiter custodire. Et quia tantum facinus Deo et piis mentibus est inimicum, ut hi qui hoc ab aliis prohibere debuerant, ne fuisset commissum, ipsi potius ut fieret hortati sunt, cum nutu supernae virtutis vobis laborantibus praefatus Adulubaldus in suum regnum fuerit restitutus, praefatos episcopos in has Romanas partes, adjuvante vos Deo, destinare dignemini, quia hujusmodi scelus nulla patiemur ratione inultum.
FRAGMENTA DUO. EX DECRETIS. (Burchard., l. XI, c. 40; Grat., XI, q. 3.)
Curae sit omnibus episcopis excommunicatorum omnino nomina tam vicinis episcopis quam suis parochianis pariter indicare, eaque in celebri loco posita prae foribus ecclesiae cunctis convenientibus inculcare, quatenus in utraque diligentia excommunicatis ubique ecclesiasticus aditus excludatur, excommunicationis causa omnibus auferatur.
(Ivo, p. V, c. 325.)
Quicunque metropolitanorum per plateas vel in litaniis uti pallio praesumpserit, et non tantum in praecipuis festivitatibus et ab apostolica sede indictis temporibus ad missarum solummodo solemnia, careat illo honore, et, ut beatus papa Gregorius ad Joannem Panormi episcopum ait, quia grave jugum, atque vinculum cervicis, non pro ecclesiastica, sed pro quadam saeculari dignitate defendat, permissa qua abutitur careat dignitate, quia jure privilegium meretur amittere qui audacter usurpat illicita.
EPIGRAMMA. De Apostolis in Christi ad coelos Ascensione obtupescentibus. (Bibl. Patr., Lugd., tom. XII.) Luce videt Christum Petrus quem nocte negavit; Et cecinit Dominum pergere ad astra suum. Territus Andreas orat: Miserere, Magister; In regnum Patris collige discipulum. Jacobus expavit hominem per nubila ferri; Supponit scapulas, dat pia vota Deo. Haeret ab aspectu tremulus per membra Joannes, Et turbatus, adhuc sic stetit ut placeat. Quin sequimur te, Christe! vocat sine voce Philippus: Num projectus ego, liber et implicitus? Bartholomaee, pedes Christi pendere tremiscis, Et vis (si capias) tendere pace manus. Thomas, ex toto nondum satiatus amore, Se palpare putat vulnera, membra, latus. Matthaeus, muto similis, per scripta locutus: Nam timor invasit nota silere senem. Jacobus Alphaei pallet, sine morte sepultus: Dans comites oculos, reddere quod potuit. Hic stupet attonitus Simon migrasse Tonantem, Et fugit affectans fulgura velle pati. Matthias portae coeli defixus inhaeret, Omnia, cum Christo teste, abiisse putans. Judas e cunctis corpus sine fronte levatus, Conspicit occisum vivere in orbe Deum.
PRIVILEGIUM BOBIENSI COENOBIO DATUM. (Ughelli, Ital. Sac., t. IV.)
Honorius episcopus, servus servorum Dei, fratri Bertulfo abbati presbytero.
Si semper sunt concedenda quae piis desideriis congruunt, quanto potissimum ea quae per cultus praerogativam noscuntur non sunt omnia abneganda, quae sunt in largitoribus non solum postulanda, sed vi charitatis procul dubio exigenda. Petis nos igitur ut monasterio sanctorum Petri et Pauli in Ecclesia Bobio constituto, quo praeesse dignosceris, privilegia sedis apostolicae largiremur, quatenus sibi jurisdictione sanctae nostrae Ecclesiae, cui Deo auctore praesedimus, Ecclesiae constitutum nullius Ecclesiae jurisdictionibus submittaris, pro qua re piis votis facilites, ac nostra auctoritate id quod a tua dilectione exposuimus, affectui mancipari, et ideo omnem cujuslibet Ecclesiae sacerdotem in praedicto monasterio ditionem qualibet auctoritate ne extendere, atque sua auctoritate nisi a praeposito monasterii fuerit invitatus, missarum solemnitate celebrare omnino prohibemus. Curae ergo tuae sit monasterii fratres quo poteris egregiis moribus ac vita irreprehensibili exornare, ut profecto juxta id quod . . . apostolicis privilegiis maluit inconcusse dotandos, desideret potius et anhelet inviolabili coelestis affluentiae munere, diurnis sanctae disciplinae precibus decorandos; sit profecto communis et sincera vita, sit sobria, communis sinceritas, ut quibus est mortuus mundus ac sepultus pro incentiva contentionis vitia minime sunites? qua incassum quis et frustra laborare cognoscitur, si superbiae vitiorum auctrici colla submittere sentiat; sit excelsa inde humilitas, quia per hanc coelesti artem coelestium munerum possidere. Sit igitur ante oculos mentis et corporis traditionum regula paternarum, et unusquisque praelatus noverit qualiter debeat imperare subditis, ne dum aspera et nec unicuique fratri aptissima ratione impleri usque ad complementum . . . Dei imperantes in discretione subjecti sit, itaque moderata vivacitas, sit sollicitudinis supereminens in fratribus strenuitas, ut dum regulariter omnes qui Deo integerrime conferuntur per obedientiae lineam bene servientes exhibeant temporalia, ad gaudia coelestis patriae proveniant sempiterna. Et haec quidem quae ad sollicitudinem pertinent dixisse sufficiant; ante omnia cum Redemptoris nostri misericordiam, cui ingemiscere redemptionem nostram exspectantem, enixius cum singultis et gemitibus exspectamus, ut ea quae pietas flagitat, fragilitas humanae conditionis sufficienter atque confidenter de sui auctoris suffragatione adimpleat. Bene valete.
Datum III Id. Januarii, imperii dominis piissimi Aug. Eraclio anno 8, P. C. ejusdem anni 18, atque Eraclio Constantino novo filio ipsius an. 16, ind. I.