Migne Patrologia Latina Tomus 137
BenVii.EpEtPr13 137 Benedictus VII Parisiis J. P. Migne 1853 early modern edition, no apparatus this file was encoded in TEI xml for the University of Zurich's Corpus Corporum project (www.mlat.uzh.ch) by Ph. Roelli in 2013 Classical Latin orthography latin
I. BENEDICTI PAPAE VII EPISTOLA AD GALLOS ET GERMANOS. (Anno 974). Laureacensem, hoc est Pataviensem, ecclesiam metropolitanam esse decernit: hujus et Salisburgensis limites constituit: Pilgrimo Lauriacensi archiepiscopo vices apostolicas delegat. [Mansi Conc. tom. XIX, col. 52.]
Dilectissimis nobis in Christo filiis, HRODEBERTO, sanctae Moguntinae Ecclesiae, et DIOTRICO, sanctae Treverensis Ecclesiae; atque ADALBERTO sanctae Magdeburgensis Ecclesiae; parique modo GEREONI sanctae Coloniensis Ecclesiae; atque FRIDERICO sanctae Juvanensis Ecclesiae; sed et ADALDAGO sanctae Bremensis Ecclesiae, archiepiscopis. Pariterque domino OTTONI gloriosissimo imperatori Augusto, atque nepoti suo HENRICO praecellentissimo duci Bawariorum, caeterisque comitibus Galliae atque Germaniae, BENEDICTUS divina gratia praeditus (praedictus. Nempe in superiore epistola ) apostolicae sedis pontifex, servus autem servorum Dei, in Domino salutem.
Oportet justis supplicationum petitionibus nos semper faciles et humiles exhibere: et praecipue cum fraternis religiosorum consacerdotum precibus sollicitamur, qui passim ab omni mundi termino tenorem et regulam, atque proprii officii vigorem ab hac universali sancta Romana Ecclesia, ejusque sortiuntur ministro, vicario scilicet beati Petri principis apostolorum: cujus quamvis indigni, ejusdem tamen gratia et dono, potestati successimus et ordini, cui voce Dominica dicitur: Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam. Quapropter dignum aestimavimus assensum praebere congruis postulationibus reverendissimi archiepiscopi, quas per probabiles personas nobis intimavit, responsalium suorum duorum presbyterorum, quatenus sibi pallium et metropolitanum honorem cathedrae suae, sanctae Lauriacensi Ecclesiae restitueremus, confinio Ungrorum adjacenti: quod omnino nos eidem Ecclesiae debere testantur antiquissima secum apportata privilegiorum testimonia. In quibus enim continebatur quod aetate pontificatus beati Symmachi hujus almae sedis apostolici praesulis, praefata sancta Lauriacensis habetur Ecclesia metropolis: et in quantum tam exinde quam etiam de passionibus beatorum martyrum, qui illic plures in tempore persecutionis pro fide Christi variis sunt tormentis multati, colligere possumus, ex omnibus ecclesiarum dioecesibus Pannoniae, haec antiquitate, et archiepiscopii dignitate esse primitiva creditur: quae jam multis retroactis temporibus ex vicinorum frequenti populatione barbarorum deserta et in solitudinem redacta, nullum Christianae professionis habitatorem meminit, usquedum invictissimus Augustus, et pater gratiae, genitor quippe pii imperatoris nostri, quem adhuc superesse et diu dominari mundus exoptat, bellico tropaeo eorum vires retundit. Nunc autem, quamobrem votis exsultantibus in laudem omnipotentis Dei erumpimus, non solum saepe dicta sancta Lauriacensis Ecclesia, hostium cessante terrore, cum accolis suis pace et tranquillitate potitur; verum etiam ipsi dudum inimici, illum quem persecuti sunt more gentili, jamjam Christum baptizati profitentur, et sacerdotes modo habere desiderant, ac prout scire rudes poterunt, venerantur; et ecclesias quasdam in sua terra, quas patres incendio dederunt, posteri restaurare videntur. Hac ergo suadente ratione: quod praenominati sanctae Lauriacensis Ecclesiae archiepiscopi postulatio, antiqua apostolica auctoritate commendatur; et praeterea quod cum justum esset, pariter etiam utile visum est, ut ad fructificandas Deo gentes ex novitiis cultoribus fidei Ungrorum atque Maravorum, sive etiam aliis multis provinciis Sclavorum suae parochiae finitimis, illic ordinatis episcopis secundum quod antiquitus depositi [ forte, dispositi. HARD.] erant, eis hunc constitueremus archiepiscopum. Quoniam autem Salisburgensis Ecclesia metropolis abusa est subjectione sanctae Lauriacensis Ecclesiae, pontifici oblitterata et attenuata sua dignitate ex devastatione barbarorum, quam propterea perceptis apostolicis privilegiis nequaquam patimur privari: cum et priora sint Salzburgensibus, et ideo auctoritativa vel auctorabiliora. Quae conditio testimonii etiam apud saecularia viget et praevalet. Nos vero in hujusmodi constitutionibus omnem calumniam atque contentionis occasionem, Domino adjuvante, facile propulsamus, ambabus parochiis ab invicem certis limitibus sequestratis, et tamen apostolicis sanctionibus ubique stabilitis, quas nostrum est semper defendere et secundum evangelicam sententiam nihil ex eis solvere, sed adimplere. Unde ergo auctoritate et potestate B. Petri principis apostolorum, atque exemplo beatorum pontificum scilicet praedecessorum nostrorum, eamdem sanctam Laureacensem Ecclesiam, ejusque rectores jam archiepiscopos, amodo perpetim ab omni Salzburgensis Ecclesiae ejusque praesulum subjectione ac ditione absolvimus, et honore metropolitano sublimamus. Et sicut modernis temporibus sanctae memoriae Agapetus papa terminos eorumdem parochiarum ab invicem distinxit, sic et ipsi definimus: ita quoque ut sancta Salzburgensis Ecclesia superioris Pannoniae episcopos habeat suffraganeos, quibus usque huc sui pontifices praeesse videbantur, cum tanta talique dioecesi, quali hactenus in inferiori usi sunt Pannonia; sancta autem Laureacensis ecclesia in inferioris Pannoniae atque Moesiae regiones, quarum provinciae sunt Bawaria atque Maravia, in quibus septem episcoporum parochiae antiquis temporibus continebantur, suique antistites archiepiscopalem deinceps habeant potestatem, cum tanta talique dioecesi, quali hactenus in superiori usi sunt Pannonia. Quibus utique in superni [ f. insuper] praeceptis injungimus, ut juxta beati Gregorii decretum, Anglorum archiepiscopis directum, alter illorum qui prior sit in ordinatione tempore, et quoad vivat, prioratum teneat et in ordine. Penitus enim determinatis utriusque Ecclesiae dioecesibus, omnique exclusa altercandi occasione, canonica sub districtione interdicimus ut neuter earumdem Ecclesiarum archiepiscopus invadere alterius parochiam praesumat, vel quibuscunque jurgiis aut disceptationibus super definitis a nobis modo rebus alter alterum sollicitare audeat. His igitur sedatis, venerabilem confratrem nostrum Pilgrimum archiepiscopum, canonicis litteris munitum, sedi sanctae Laureacensis Ecclesiae inthronizavimus, palliumque ei secundum antiquum ejusdem Ecclesiae usum direximus: atque in provinciis Bawariae, regionum quoque inferioris Pannoniae sive Moesiae, et in contiguis sibi Sclavorum nationibus circumquaque manentium, nostram apostolicam auctoritatem et vicem exercere committimus atque delegamus: quatenus illic, more antecessorum suorum sanctae Laureacensi Ecclesiae archiepiscoporum, habeat potestatem presbyteros et episcopos ordinare atque constituere, et ex praedictis gentibus sua sancta praedicatione parare Domino plebem perfectam.
II. BENEDICTI PAPAE VII BULLA PRO TREVIRENSIS ARCHIEPISCOPATUS JURIBUS. (Anno 975.) Theodorico archiepiscopo Trevirensi ejusque successoribus cellam Quatuor Coronatorum condonat. [Mansi, ubi supra, col. 57.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, charissimis nobis in Christo fratribus universis episcopis, ac totius dignitatis et ordinis catholicis viris, praesentibus scilicet et futuris, perpetuam salutem.
Quia licet indigni, etc. Unde omnium tam praesentium quam futurorum sanctitatem et industriam nosse volumus de sancta fratris nostri Theodorici sanctae Treverensis Ecclesiae archiepiscopi primatisque, nostra praedecessorumque nostrorum ab exordio Christianitatis per beatum Petrum constitutione, totius Galliae et Germaniae in eumdem apostolorum principem devotione, qui in sua sede Ecclesiam Christi gloriosius gubernando multa monasteria, quae usque ad sua tempora manserunt deserta restaurando, beatorumque apostolorum limina caeteris saepius, nullo longioris vitae periculo seu labore territus, liberalissime visitando, nobis ad hoc usque complacuit, quod eidem suaeque Ecclesiae possidenda in perpetuum aliqua conferre justum duceremus. Quapropter notum sit omnibus nos cum auctoritate B. Petri apostolorum principis, gratuitoque sacerdotum clericorumque totiusque Romanae plebis assensu, eidem S. Treverensi Ecclesiae cellam Quatuor Coronatorum condonasse in perpetuum possidendam, cum omnibus appenditiis suis, aquis scilicet aquarumque decursibus, pratis, pascuis, vineis, silvis, cultis et incultis, curtibus et mansionibus. Quae omnia eidem fratri nostro Theoderico S. Treverensis Ecclesiae archiepiscopo vicarioque nostro charissimo in partibus totius Galliae et Germaniae, ac per eum cunctis successoribus, in perpetuum possidenda, tenenda ac ordinanda per hujus nostrae apostolicae praeceptionis seriem tribuimus, quaecunque eadem cella ex diversis donationibus fidelium authentice secundum legem Romanam possidet vel jure possidere debet, data videlicet et usque in finem saeculi quoquo pacto danda, seu per violentiam inimicorum eidem cellae ablata, seu per incuriam commanentium in eadem cella perdita ex integro et ad integrum eidem fratri nostro Theoderico S. Treverensis Ecclesiae archiepiscopo dignissimoque nostro vicario in partibus totius Galliae et Germaniae, universisque successoribus suis per eum a praesenti indictione III, beati Petri apostolorum principis nostraque permittimus auctoritate. Contra quam si quis agere praesumpserit, et quod juste et canonice a nobis decretum est, in aliquo infringere tentaverit, sciat se ex Omnipotentis et praedicti beatissimi apostolorum principis, omniumque sanctorum, ac deinde nostra auctoritate damnandum, etc.
Scriptum per manum Stephani notarii regionarii sanctae sedis apostolicae in mense Januario, indict. III. Bene valete.
Data XV Kal. Februarii per manum Widonis episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae, anno, Deo propitio, pontificatus domni Benedicti septimi papae primo, imperante domno piissimo principe augusto Ottone a Deo coronato magno imperatore, anno VIII, indict. III.
III. BENEDICTI PAPAE VII BULLA PRO MONASTERIO S. BENEDICTI TREVIRENSI. (Anno 975.) Monachi S. Benedicti reintroducuntur in monasterium S. Martini Treveris. [Hontheim, Hist. Trevir. I, 316.] In nomine sanctae et individuae Trinitatis, BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, charissimis nobis in Christo fratribus, universis episcopis ac totius dignitatis et ordinis catholicis viris, praesentibus scilicet et futuris, perpetuam salutem.
Quia licet indigni, divinae tamen dignationis gratia disponente, B. Petri apostolorum principis sacratissimam sedem pastoraleque in curam Dominici gregis ministerium suscepimus, necessarium nobis salubreque perspicimus omnium ecclesiarum diligentissimam sollicitudinem instanter habere, quatenus nostra procurante diligentia in sanctae religionis augmento pacem, quietem atque defensionem adversus omnium machinationes nostra auctoritate finetenus possideant. Unde omnium, tam praesentium quam futurorum, nosse volumus sanctitatem et industriam quod Theodorico dilectissimo fratre nostro sanctae Trevirensis Ecclesiae archiepiscopo veniente Romam causa orationis ad beatorum apostolorum limina, eodem narrante comperimus quoddam monasterium, ubi S. Magnerius corpore requiescit, suae sedis, sicut religione ita quibusdam possessionibus, usque in sua tempora ab inimicis Dei fuisse destitutum; quod possessionibus prioribus necessariisque omnibus renovans, ac renovatum suae suorumque conprovincialium episcoporum excommunicatione confirmans, quo sanctae religionis status major firmiorque fieret, in eodem monachos, ut prius Deo famulantes collocavit, praeficiens eidem loco abbatem Engelbertum, cujus diligentia non solum locus possit in melius reparari, verum religio in dies felicius perfectiusque augmentaretur. Unde quia in eodem loco laudabilis probatur monachica conversatio, ne id quod venerabilis frater noster coepiscopus Theodoricus causa sanctae religionis suaeque salutis restauravit, per aliquam sibi succedentium archiepiscoporum seu per ancujus terreni potestatem dominii possit destrui, per hujus apostolici nostri privilegii atque sanctae Romanae synodi validissimam constitutionem placuit statuere decretum, quatenus idem abbas cunctique ejus successores in monachica conversatione inibi Deo militaturi privilegium infularum ad vicem episcopi, quod ex traditione S. Magnerici, ut in ipsius Vita legitur, abbatibus constat institutum, perpetuo obtineant; et eumdem locum cum omnibus illic pertinentibus, videlicet ecclesiis, villis cunctisque appenditiis, absque ullius contradictione seu inquietudine cum omni pace possideant. Eo vero ex hac decedente vita, quatenus monasterio ex eadem congregatione abbas juxta regularia S. Benedicti monita constituatur, placuit nostrae apostolicae sanctionis ponere decretum. Quod si ex eadem congregatione, quod absit, persona conveniens monachicis institutis minime reperitur, cum consensu archiepiscopi ex eadem dioecesi abbas monasterio proficiatur. Contra hanc ergo apostolorum constitutionem, quam abbati monasterioque statuimus, si quis hominum quolibet modo agere praesumpserit, et quod juste et canonice a nobis in plena synodo decretum est, in aliquo modo infringere tentaverit, sciat se Dei omnipotentis et praedicti B. Petri apostolorum principis omniumque sanctorum, ac deinde nostra auctoritate damnatum et anathematizatum, atque divinae irae jaculo perpetualiter confossum, cum omnibus impiis aeterno supplicio deputatum. Qui vero hoc ipsum nostrum privilegium observare, custodire, adimplere fideliter studuerit, benedictionis gratiam et misericordiae plenitudinem in coelestibus castris inter electorum numerum efficaciter a Domino consequi mereatur. Scriptum per manus Stephani notarii et regionarii, et scriniarii sanctae sedis apostolicae in mense Januario, indict. III. Bene valete.
Data XV Kalend. Februarii per manum Widonis episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae. Anno, Deo propitio, pontificatus domini Benedicti sanctissimi papae, imperante domino piissimo semper Augusto Ottone a Deo coronato magno imperatore anno VII, indictione III.
IV. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO ECCLESIA TREVIRENSI. (Anno 975.) Confirmat archiepiscopo et ecclesiae Trevirensi jus legationis pontificiae, privilegia equitandi cum nacco et cruce, etc. [Hontheim ubi supra, pag. 312.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, charissimis nobis in Christo fratribus, universis episcopis ac totius dignitatis et ordinis catholicis viris, praesentibus scilicet et futuris, perpetuam salutem.
Quia licet indigni, divinae tamen dignationis gratia disponente, beati Petri apostolorum principis sacratissimam sedem, universaleque in toto orbe terrarum magisterium suscepimus, necesse est, omnium ecclesiarum ut diligentissimam sollicitudinem ita instanter habeamus, ne jura eorum auctoritate ejusdem apostolorum principis, caeterorumque sibi subsequentium venerabilium Patrum, inviolabiliter statuta et confirmata, nostro imminuantur et pereant tempore, sed potius recorroborata decenter augeantur atque proficiant. Ideoque omnium vestrum nosse volumus sanctitatem et industriam, quod Theodorico fratre nostro dilectissimo, S. Trevirensis Ecclesiae archiepiscopo, veniente Romam, oratum ad sanctorum apostolorum limina audivimus, sicut etiam pridem audiendo imo et legendo compertum habuimus, eamdem ipsam prae caeteris Galliarum Ecclesiis Christiane religionis exordium, catholiceque fidei prima rudimenta percepisse per sanctissimorum virorum Eucharii, Valerii, Materni et caeterorum, evangelicam doctrinam, quos tempore suo praedictus Petrus apostolus ordinavit et instruxit, nec non illuc ad praedicandum direxit. Unde totius ordinis nostrae sedis apostolicae consultu, gratuitoque assensu, jura privilegiorum, quae a sancta Romana matre Ecclesia praefatis sanctis eorumque reliquis successoribus, id est. Agritio, Maximino, Paulino, Severo, almificis et apostolicis viris a primordio, et usque nunc authentice concessa sunt, quaeque etiam ipsius civitatis excidio, incendio, quove casu consumpta approbantur, eidem sanctae Trevirensi Ecclesiae, praedictoque fratri nostro Theodorico, et per eum cunctis successoribus suis reconfirmare, recorroborare, et omni modo restituere dignum duximus; per hujus nostri apostolici privilegii validissimam constitutionem decernentes, ut quandocunque a nostra principali et apostolica sede episcopus, presbyter, diaconus, vel subdiaconus, sive quilibet ordinarius legatus, pro ecclesiasticae utilitatis causa, seu pro agenda synodo in Galliam, Germaniamve destinatus fuerit, Trevirensis praesul post eumdem apostolicum legatum, primum inter alios pontifices locum obtineat, et si missus Romanae Ecclesiae defuerit, similiter post imperatorem sive regem sedendi, sententiam edicendi, et synodale judicium canonice promulgandi primatum habeat, utpote in illis partibus vicarius nostrae sedis apostolicae merito constitutus. Neque etiam dignum est ut illius Ecclesiae praesul aliquo tempore caeteris non habeatur praelatus, cujus honor in illis partibus sub ipso apostolorum principe exstitit primitivus. Et quia ejusdem Ecclesiae archipraesulem, beatum Eucharium videlicet, a B. Petro apostolorum principe novimus ordinatum, sicut et beatum Apollinarem Ravennae civitatis, placuit nobis eidem fratri nostro Theodorico S. Trevirensis Ecclesiae archiepiscopo, cunctisque per eum successoribus suis permittere, quatenus, sicut in unius beati Petri scilicet apostoli ordinatione, benedictione, directione, gentibus ad praedicandum Christi Evangelium, ambarum civitatum praedicatores aequales exstiterant, ut missarum solemniis celebrandis, et equitando cum nacco per stationes, et in omni honore aequales existant; crux ante eumdem, sicut et ante Ravennatem archipraesulem, ubi ubi geratur. Cardinales quoque presbyteri, fratre nostro Theodorico archiepiscopo missam celebrante, dalmaticis, et diaconi una cum presbyteris schandaliis utantur; hebdomadariis quoque presbyteris ad sanctum Petrum missam celebrantibus suae dilectionis intuitu dalmaticis uti permittimus. Pari namque modo sancimus, omnes in parochiis ejus degentes, sive ordinationem et promotionem cujuslibet ecclesiastici gradus a pontifice ipsius percipientes, eidem ipsi matrici Ecclesiae episcopoque illius debere canonice placere, obsequi et jure obedire; siquidem decreto beati Clementis papae super hoc ita cautum videatur: « Si vobis episcopis non obedierint omnes presbyteri, diaconi, subdiaconi ac clerici cuncti, omnesque principes, tam majoris quam inferioris ordinis, atque reliqui populi, tribus et linguae non obtemperarint, a liminibus sanctae Dei Ecclesiae alieni erunt, dicente Domino: Qui vos audit, me audit; et qui vos spernit, me spernit. » Inter haec quoque omnia quae ad saepedictam Trevirensem Ecclesiam intra et extra civitatem pertinere videntur, id est ecclesias cum universis rebus sibi attinentibus, seu monasteria, tam monachorum quam virginum, quae ex praeceptis sive scriptis regum seu imperatorum, sive eorumdem fundatorum auctoritate ad se pertinent et pertinere debent, et quidquid omnino illa ipsa ecclesia ubi ubi et quoquo merito possidet et possidere debet, generaliter et specialiter concedimus et reconfirmamus praefato Theodorico fratri et coepiscopo nostro suisque successoribus, ad perpetuam sanctae Trevirensis Ecclesiae dominationem atque ditionem, per hujus nostrae apostolicae praeceptionis seriem, a praesenti tertia indictione et usque in finem saeculi valituram. Contra quam si quis hominum quolibet modo agere praesumpserit, et quod juste et canonice a nobis decretum est, in aliquo infringere tentaverit, sciat se ex omnipotentis Dei et praedicti beatissimi apostolorum principis, omniumque sanctorum, ac deinde nostra auctoritate damnandum et anathematizandum, et cum omnibus impiis aeterno supplicio deputandum. Qui vero hoc ipsum nostrum privilegium observare, custodire, adimplere fideliter studuerit, benedictionis gratiam et misericordiae plenitudinem in coelestibus castris inter electorum numerum efficaciter a Domino Deo consequi mereatur.
Scriptum per manum Stephani notarii et regionarii et scriniarii sanctae sedis apostolicae, in mense Januario, indict. suprascripta III. Bene valete.
Datum XV. Kal. Februarii per manum Widonis episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae. Anno, Deo propitio, pontificatus Domini nostri Benedicti sanctissimi VII papae primo, imperante domino piissimo patre patriae augusto Ottone a Deo coronato magno Imp. anno VII, indictione III.
V. BENEDICTI PAPAE VII EPISTOLA AD THEODORICUM ARCHIEPISCOPUM TREVIRENSEM. (Anno 975.) Monasterium S. Martini Trevirense, a Theodorico archiepiscopo refectum, « per hujus apostolici nostri privilegii atque sanctae Romanae synodi validissimam constitutionem » confirmat privilegiisque auget. [Gudeni, Cod. diplom. I, 9.] Si pastores ovium, etc. Reliqua vid. apud auctorem laudatum.
VI. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO VIZELIACENSI. Anno 975.)[Apud Acherium, Spicil. II. 504.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, ELDRADO religioso abbati S. Vizeliacensis coenobii, omnique congregationi ejusdem monasterii in perpetuum.
Quoties illa tribui a nobis optantur, quae rationi incunctanter conveniunt, animo nos debet libenti concedere, et petentium desideriis congruum impertiri suffragium. Atque ideo quia postulasti a nobis quatenus privilegium sedis apostolicae monasterio Vizeliaco, cui praeesse dignosceris, quod constat olim a Gerardo nobilissimo et Christianissimo viro, necnon et Berta uxore ejus, in honore Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi et veneratione beatissimae semper virginis Mariae genitricis ejusdem Domini nostri Jesu Christi constructum; in regno scilicet Burgundiae, in pago Avalensi, quodque a praefatis fundatoribus beato Petro apostolorum principi pia devotione et testamenti pagina collatum est, facere deberemus: inclinati precibus tuis libenter fieri decrevimus. Unde et constituimus et apostolica auctoritate censemus, atque per hoc nostrum apostolicum privilegium confirmamus, ut nullus rex aut pontifex, vel abbas aut comes, vel qualiscunque magna vel parva persona, avaritiae cupiditate correptus aut diabolica suggestione deceptus, audeat vel praesumat contra tuum honorem, o venerabilis Wido abba, qualicunque modo insurgere in tua vita aut de tuo honore tibi molestias inferre, vel de omnibus rebus monasterii quae tibi tuisque praedecessoribus a nobis nostrisque antecessoribus per paginam privilegii concessa atque firmata sunt, aliquas invasiones vel rapinas sive violentias inferre, si non vult, auctoritate Dei et sancti Petri et nostra apostolica excommunicatione, a corpore et sanguine Domini Jesu Christi et ab ingressu ecclesiae disjunctum esse. Hoc quoque capitulo praesenti subjungimus, ut locum avaritiae secludamus, nullum de regibus, nullum de episcopis vel sacerdotibus, vel de quibuscunque fidelibus, per se, suppositamve personam, de ordinatione ejusdem abbatis, vel clericorum, aut presbyterorum, vel de largitione chrismatis, aut consecratione basilicae, vel de quibuscunque causis ad idem monasterium pertinentibus, audere in qualibet specie exenii loco quidquam accipere, neque eumdem abbatem pro ordinatione sua aliquid, dare praesumere, ne hac occasione, ea quae a fidelibus pio loco offeruntur, consumantur. Neque episcopus civitatis ipsius parochiae nisi ab abbate ipsius monasterii invitatus, ibidem publicas missas agat, neque stationes in eodem coenobio indicat, ne servorum Dei quies quoquomodo populari conventu perturbari valeat, neque paratas, aut mansionaticos exinde praesumat exigere. Susceptionem autem fidelium et religiosorum virorum atque beneficentiam, quam jubet Apostolus cunctis exhibendam pro possibilitate loci et facultatum, non modo ibidem fieri [non] denegamus, verum etiam suademus: sed et modus in numero congregationis adeo conservetur, ut nec pluralitas penuriam, nec paucitas inhabitantium destitutionem loci inducere valeat. De caetero notum fieri volumus quia devenerunt ad nos deprecatoriae litterae Gerardi episcopi Augustodunensis Ecclesiae, pro decimis quatuor ecclesiarum, sancti videlicet ` Petri, et sancti Christophori, sanctique Germani, necnon sancti Leodegarii, quas ipse praedictus abbas ab eodem episcopo impetraverat, sicuti antecessores ejus ab episcopis ipsius sedis per succedentia tempora ordinatis fecisse noscuntur, ut sub confirmatione nostri privilegii corroboraremus, quod et fecimus, excommunicantes, ut nullus Augustodunensis Ecclesiae episcopus aliquam calumniam abbati ejusdem loci sive monachis de ipsis inferat ecclesiis, sive de decimis, tam ipse quam aliqua emissa persona valeat minuere aut in aliam transferre parochiam. Si quis vero regum, episcoporum, sacerdotum, abbatum, judicum, comitum, aut saecularium personarum, contra hanc nostrae institutionis paginam venire tentaverit, percussus apostolico anathemate, potestatis honorisve qui dignitate careat, reumque se coram divino judicio cognoscat, et nisi ea quae a se male acta sunt deleverit, a sacratissimo corpore Domini nostri Jesu Christi alienus fiat, atque aeterno examini districtae ultionis subjaceat. Cunctis autem eidem loco juxta servantibus sit pax Domini nostri Jesu Christi, quatenus et hic fructum bonae actionis recipiant, et apud districtum Judicem praemia aeternae pacis inveniant.
Scriptum per manum Bonifacii notarii regionarii atque scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae. Datum II Idus, mense Decembrio, per manum Joannis episcopi, Deo propitio, imperante domno piissimo Augusto Ottone a Deo coronato magno imperatore anno VIII, in mense Decembrio et indictione IV.
VII. BENEDICTI VII PAPAE BULLA PRO ECCLESIA SS. APOLLINII ET URSICINI CANOSSANA. (Anno 975.) Fundationem ecclesiae sancti Apollonii et institutionem duodecim canonicorum, ibi factam ab Adelberto comite in castello Canusino confirmat ad petitionem Teudaldi comitis, ejus filii. [Murator., Antiq. Ital. V, 207.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei.
Omnibus sanctae Dei Ecclesiae fidelibus pateat qualiter Teudaldus comes, filius Adelberti jam comitis, limina apostolorum digna devotione visitans, ex parte sui patris hujusmodi a nostra apostolica auctoritate petiit, ut ecclesiam in honorem sanctorum confessorum Dei, Apollonii videlicet, Ursicini, atque Rusticiani, martyrum quoque Mauricii, Alexandri et Victoris consecratam, quam ipso Adelbertus in suis propriis rebus, videlicet in rupe quae Canuxia vocatur, ab imis fundamentis construxerat, et ad divinum cultum varia specie dedicaverat, eidemque Deo et sanctis obtulit proprietario jure omnis territorii sive praedii sui decimam ad usum fruendi duodecim canonicorum, qui ibidem pro futuris temporibus ab ipso, seu a filiis suis, nepotibus ac pronepotibus suis ordinati fuerint, apostolica nostri privilegii auctoritate confirmare ac roborare dignaremur. Cujus igitur devotae petitioni annuentes, et bono voto et condigno sincerum assensum praebentes, apostolica hoc privilegium auctoritate fulcitum ei fieri decrevimus, et quatenus secundum petitionem ejusdem Teudaldi comitis suique patris institutionem et donationem jam dicta ecclesia a nobis corroborata modis omnibus persistat. . . . . . . . . . .
Reliqua desiderantur.
Scriptum per manum Stephani notarii sacri scrinei sanctae Romanae Ecclesiae. . . . . Indictione quarta.
Datum IV Kalendas Januarii per manus Guidonis episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae, anno pontificatus domni Benedicti sanctissimi VII papae secundo, imperii vero domni Ottonis Tertio.
VIII. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO S. PANTALEONIS. (Anno 976.) Monasterii S. Pantaleonis Coloniensis possessiones et privilegia confirmat: « Ob amorem imperatoris et petitionem imperatricis, nec non et propter jocunditatem Guarini archiepiscopi, » permittit ut Christianus abbas dalmatica et sandaliis utatur. [Wurtwein, Subsidia diplomatica, Heidelbergae 1781, 8o IV, 29] Convenit apostolico moderamini, etc. Reliqua vide apud laudatum auctorem.
IX. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO CASINENSI. (Anno 977.)[Gattula, Hist. Casin., p. 840.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, charissimo in Domino Jesu Christo filio ATIGERNO venerabili et religioso abbati sacratissimi monasterii beati Benedicti confessoris Christi, siti in Monte Casino, et per te in eodem venerabili monasterio, vel cunctae ejus congregationi in perpetuum.
Quoniam semper sunt concedenda quae rationabilibus congruunt desideriis, oportet ut devotio in me petitoris humiliter acquisita in privilegiis concedendis minime denegetur a nostra clementia. Legitur quia petistis a nobis quatenus monasterium beati Benedicti confessoris Jesu Christi situm in jam dicto Monte Casino, atque monasterium beatae Scholasticae, seu et monasterium Domini Salvatoris sub praefato monte consecrati, necnon et quatuor monasteria puellarum, unum sanctae Mariae in loco qui Plumbariola vocatur, aliud ejusdem sanctae Mariae in loco qui Cingla dicitur, et monasterium sanctae Sophiae, constructum infra civitatem Beneventanam, item et monasterium sanctae Mariae in civitate Cosentia consecratum, et simul etiam monasterium sancti Benedicti infra civitatem Capuanam, praeterea et monasterium puellarum, quod vocatur sancti Joannis in civitate jam dicta Capuana consecratum, et simul etiam ecclesiae per singula loca constructae, praedictis monasteriis pertinentes, privilegiis apostolicae sedis infulis decorentur, ut sub jurisdictione sanctae, cui Deo auctore deservimus ecclesiae constitutae, nullius ecclesiae cujuslibet episcoporum ditionibus commoveatur, vel submittatur. Pro qua re piis desideriis faventes, ac nostra auctoritate, id quod exposcitur petitioni mancipamus; et ideo omnem cujuslibet ecclesiae episcopum in praefata venerabilia loca, quamcunque ditionem habere omnino prohibemus, praeter sedem nostram apostolicam habentes respectum, amodo et deinceps omissa videlicet omni novitate et violentia in eadem monasteria prohibemus, ita ut, nisi quis ab abbate monasterii fuerit invitatus, neque ad consecrandam ecclesiam, vel sacerdotem de praefatis monasteriis, sive in omnibus cellis ibidem pertinentibus praesumat ingredi, nec missarum ibidem solemnitatem quispiam episcopus praesumat omnimodo inibi celebrare.
Ad consecrandas autem ecclesias in suprascriptis monasteriis, vel cellis, quemcunque episcoporum invitare voluerit ipse abbas, sine cujuslibet impedimento concedimus potestatem, ut profecto juxta id, quod subjectis apostolicis privilegiis consistunt inconcussa donanda permaneant. Sed, et constituentes una dum sacerdotali nostro collegio per hoc nostrum apostolicum privilegium omnia loca, quae aliquando possidere ipsa venerabilia monasteria, vel quae nunc eis, aut postea a fidelibus hominibus fuerint concessa per diversa territoria, nulli castaldeo, aut episcopis, non magno vel parvo homini per quodlibet ingenium, aut argumentum liceat, quomodocunque, easdem invadere possessiones, vel censum tollere, aut affligere monachos, vel servos, sed magis ad laudem Christi, et aeternam memoriam largitorum perpetuo tempore maneant intacta ab omnibus, et deserviant solummodo sanctae matri Romanae Ecclesiae, et nullus praesul audeat amodo in ipsis monachis subjectis sanctae nostrae Ecclesiae quamcunque ingerere excommunicationem, sed liceat ita peragere deificos cursus sicuti a beato Benedicto per illius regulam habent in mandatis; atque constituimus ut quispiam praesul non praesumat segregare ab ecclesiis, et dictis monasteriis pertinentibus populum ibidem percurrentem ad audiendum verbum Dei, et confitentem delicta sua, tam in urbibus, quam extra urbes, sed canonice ingrediatur ibidem, et egrediatur devotus populus, et ecclesiae vestris ditionibus subditae omnibus pateant. Sed quoniam pastoralis propterea nobis a Deo cura commissa est, ut vigiles in omnibus existere mereamur, ne, quod absit, Dominicae oves luporum morsibus lanientur. Qua de re omnibus venerabilibus episcopis, presbyteris, abbatibus, diaconibus, ducibus, tribunis, castaldis, actoribus, vel cunctis Deum timentibus nostrae apostolicae auctoritatis sub obtestatione beati Petri principis apostolorum praecipimus, atque jubemus, qui ligandi solvendique peccata hominum in coelo, ac terra, et (a) Domino Deo nostro potestatem percepit, cujus nos gratia divina vices gerimus, statutum est, et per hujus decreti nostri paginam, interdicimus omnibus omnino cujuslibet ecclesiae praesulibus, vel cujuscunque dignitatis praeditis potestate, sub anathematis interdictione, et aeterni judicii obligatione, qui praesumpserit praesenti constitutioni a nobis praefato monasterio indultae, quolibet modo existere temerator . . . .
Scriptum per manum Stephani notarii regionarii, et scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae, in mense Maio, indictione v. Bene valete.
Datum III Kal. Junii per manum Stephani nomencratoris ( sic ) sanctae sedis apostolicae, anno pontificatus domni nostri Benedicti summi pontificis VII, papae III, imperante domno nostro Ottone a Deo coronato magno et pacifico imperatore, anno X, in mense et indictione v.
X. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO S. PETRI PERUSINO. (Anno 977.) Bona et jura monasterii sancti Petri de Perusia confirmat. Contra diripientes vel perturbantes eadem, aeternam maledictionem contestatur. [Margarini, Bullar. Casin. II, 52.] BENEDICTUS episcopus servus servorum Dei, PETRO venerabili abbati monasterii beati Petri apostolorum principis, qui ponitur in loco Quumplorano, successoribusque tuis in perpetuum.
Convenit apostolico moderamini pia religione pollentibus benevola compassione succurrere, et poscentium animis alacri devotione impertiri assensum. Ex hoc enim lucri potissimum praemium a conditore omnium Deo veniam promeremur, si venerabilia sanctorum loca ordinata, ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Et ideo quia tua religiositas, nostro apostolatui humiliter postulavit quatenus concederemus et confirmaremus tibi praedictum monasterium sancti Petri principis apostolorum, cum omnibus domibus, et cellis atque aedificiis, et ortuis, una cum fundo, et casalibus suis; vineis quoque, et terris, campis, pratis, pascuis, et silvis; necnon et ecclesiam sanctae Luciae, ecclesiam sanctae Marthae, cum omnibus earum pertinentiis, mobilibus vel immobilibus, omnibusque ad praedictum monasterium petinentibus, tam ea, quae nunc juste et rationabiliter sibi pertinere videntur, vel ea, quae ab hactenus erunt in perpetuum juris sanctae Romanae, cui Deo auctore deservimus Ecclesiae; inclinati precibus tuis, per hujus nostri apostolici privilegii, concedimus et confirmamus tibi, et successoribus tuis jam dictum monasterium, cum suis omnibus pertinentiis, sicut supra legitur. Statuentes apostolica censura, sub divini judicii obtestationibus, et anathematis interdictionibus, ut nulli unquam nostrorum successorum pontificum, vel aliae magnae, parvaeque personae cujuscunque sit dignitatis, vel ordinis, contra hoc nostrum apostolicum privilegium venire vel insurgere liceat. Si quis autem, quod minime optamus, inobediens et contemptor hujus nostri privilegii in toto vel in parte repertus fuerit, vel occasione cujuslibet personae temerare praesumpserit, nisi resipuerit, maledictionem a Patre, et Filio et Spiritu sancto consequatur, ct cum diabolo ejusque sociis, atrocissimis poenis et aeterno incendio deputetur, nec in resurrectione electorum futura dignus inveniatur, et a communione, et sanctae matris Ecclesiae sinu, et a consortio sanctorum sit alienus. Qui autem inventus fuerit saepe dicti monasterii adjutor atque defensor, justitiae tramitem sequens, a dexteris inveniatur particeps, atque cum sanctis omnibus sociatus permaneat.
Scriptum per manum Liutulphi notarii regionarii, et scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae in mense Decembrio, et indictione suprascripta sexta.
XI. BENEDICTI PAPAE VII BULLA PRO ECCLESIA AUSONENSI. (Anno 978.)[Apud Florez. España sagrada, tom. XXVIII, p. 254.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, FRUIAE viro venerabili, episcopo vero episcopii S. Petri apostoli, et per eum in eodem episcopo ejus successoribus in perpetuum.
Cum summae apostolicae dignitatis apex in hoc divini prospectus nitore dignoscitur praefulgere, cum in exercendis Dei laudibus sui impensius studebit laboris exhiberi certamen, ob hoc debita nos ejusdem apostolicae pastoralis compulit sollicitudinis cura, quaeque ad stabilitatem pertinere piorum dignoscitur locorum, ubertim promulgari et apostolicae institutionis censura confirmari. Igitur quia postulastis a nobis privilegium de supra dicto episcopio S. Petri apostoli sito in loco qui vicus territorio Ausonense et Menrasense nominatur, cum universis ecclesiis et cellis, sive castris, unum scilicet vocatur Monteboi, alium namque Tovos, cum omnibus finibus terminisque eorum, ex uno videlicet termino ducente per Aqualata, et exinde transeunte ad vadum de ipsa aedera, et per eumdem terminum remeante, et recte pergente in fines qui dicitur Jorba, et inde in fines qui Clariana, et ex alia parte transmeat a Aqualata pergente per fines Clarmonte, et per fines de Auri pino ducente per fines de Miralia ducente usque ad terminos de Rocheta sive Villis: et casalibus suis, vineis et terris, silvis domibusque, agrorum puteis, fontibus, rivis, agris aquimolis, montibus et planis, mercatis, teoloneis, raficas, monetas, pasquaria, herbaticum, praesertim ecclesia sanctae Mariae sita in civitate Manresa, cum omnibus sibi pertinentiis vel adjacentiis, seu ecclesias quae infra eas constructae sunt vel construendae esse possunt, simul cum monasterio S. Benedicti, quorum termini ab oriente incipiunt usque ab ipso ficturo qui concluditur terminibus Artes ejusdem ecclesiae. Deinde vadit per serram quae deducit per ipsas Alsinellias et attingit ad fines Solientis. Deinde super ipsum poium rubeum et pervenit super villam Scluvani et fratrum ejus. Deinde conscendit super ipsum alodetum de comite Suniario. Deinde recto tramite vadit per summitatatem de ipsa serra, et pervenit super ipsum Castrum auri, et exinde ad ipsum rivum de vinea mala, et pervenit ad ipsum vadum petrosum, transitoque rivo pervenit ad terras Endalesii, qui fuit quondam. Deinde revertitur ad ipsum moialem et conscendit a summitate de monte Castrilio, et pervenit super ipsum terminum de palatiolo, usque in serram ultra ipsam Wardiam, et sic vadit per summitatem ipsius serrae et pervenit super ipsum Monasteriolum, et conscendit ad Artiga de Levigildo: deinde descendit super ipsam villam de Valleformosa, quae erat de Alezino. Deinde vadato torrente conscendit per ipsam Articam quam Samuel ibidem de eremo traxit. Deinde ascendit ad ipsum collum in ipsa via, et descendit per Gallicanta, et pervenit ad viam de Corneto ad ipsam speluncam porcariam. Deinde ad ipsam Ubardiolam, super ipsam Chortem de Auriolo, deinde vadit per ipsam serram recto tramite, pervenit super Matam de Frederico, et descendit ad ipsum vadum de Corneto, et sic vadit ad ipsam vineam Waldemari. Deinde ad rivum Cordosdinarium, sicut et Comes Borrellus terminavit. Deinde conscendit per rivum Rubricatum, et pervenit ad ficturum pariter fiscum cum Artes, sicuti designatum et terminatum serie agnoscitur in regali privilegio, vel sicuti injudicatum definivit in publico Georgius praedecessor episcopus, et cum omnibus ad praenominatum episcopium S. Petri apostoli generaliter et in integrum pertinentibus, vel in aliis quacunque partibus ad ipsum episcopatum ubique pertinere dignoscitur. Fines autem totius ipsius episcopii hi sunt: De parte occidentis in fines de Quovecintenigio, vel de Cardona, et de Bergetano; de parte Circii in Eramala, et usque in montem Surocham pervenit ad ipsum pratum de Campo-Rotundo, et per ipsa serra sicut aquas vergunt usque ad Gurni, et deinde ad petram lavandi, deinde ad ipsam Rocham de latione et descendit in flumen Teceri, et pervenit ad ipsum plantadizium qui est inter Gerunden et terminos de Ausona, et conscendit per ipsam serram usque in Gerundiliam, et vadit per ipsam viam quae venit ad Bellampollam, et pervenit ad terminum qui est inter Joannetum et ipsa Elzeta, et pervenit in fines de Arbucias, et usque in cacumina inter duos signos, et usque ad ipsam Calmae quae dicitur ad Area-Mala, et pervenit ad ipsum collem de Montenigro, deinde in rivum Congustum, et venit ad castellum Bertini, et usque super Rocham S. Genesii, et venit ad montem S. Saturnini, et venit ad montem Calvum. Deinde ad montem Serratum, et pervenit ad montem qui est infra castrum Odulinum, et castrum Apiaria, et vadit per summitatem ipsius serrae usque ad flumen, quem dicunt Anoliam, et vadit ab ipso flumine usque in Hispaniam, et ex alia parte sicuti ejus fines sunt aut ab origine fuerunt, omnia juris S. Romanae, cui Deo auctore deservimus, Ecclesiae, vobis ad tenendum emissa praeceptione, inclinati precibus vestris per hujus privilegii seriem praedicti episcopii B. Petri apostoli concedimus, in suo permaneat statu, et vos sine dubio procurantes a praesenti sexta indictione atque in perpetuum a vobis vestrisque successoribus cum sibi omnibus integrum subjacentibus disponatur atque cum Dei timore regatur, ut vestro conjunctum subsistat episcopio. Vos autem in eodem venerabili episcopio Domino Deo nostro laudes exsolvere debeatis, nullam rationem exinde vel ei pertinentibus, nisi soli Deo ac nostra auctoritate solvendo statuimus; fabricam etiam seu luminariorum concinnationes indifferenter vos sine dubio procurantes afficiamini. Nulla proinde in exsolvendis Dei laudibus et in luminariis concinnandis mora proveniat, sed devota sinceritate peragere festinate, nec per incautae desidiae culpam judicii vos futuri metus concutiat, potius laborare studete, ut divina placita vestro conatu clementia possit permanere, hoc quod a nobis justa deliberatione decretum est, futuris inconvulse perpetuisque temporibus. Si quis autem, quod non optamus nefario ausu praesumpserit haec quae a nobis ad laudem Dei pro stabilitate jam dicti episcopii statuta sunt refragari, aut in quoque transgredi, sciat se anathematis vinculo innodatum, et a diabolo et ejus atrocissimis pompis atque Juda traditore Domini nostri Jesu Christi aeterni incendii supplicio concremandum deputamus. At vero qui pio instituto observator et omnibus exstiterit custodiens hujus nostri apostolici constituti ad cultum Dei respicientibus, benedictionis gratiam a misericordiosissimo Domino Deo nostro multipliciter consequatur, et vitae aeternae particeps effici mereatur.
Scriptum per manus Joannis notarii regionarii atque scriniarii S. Rom. Ecclesiae, in mense Martio indictione VI. Bene valete. Data V Kal. Martias per manus Gregorii episcopi et bibliothecarii sanctae apostolicae sedis, anno, Deo propitio, pontificatus domni Benedicti summi pontificis et universalis septimi papae in sacratissima sede B. Petri apostoli, quarto, in mense et indictione suprascripta VI.
XII. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO ECCLESIA AUSONENSI. (Anno 978.)[Florez. ubi supra, p. 102.] Notum esse volumus omnibus majoribus et minoribus totius provinciae Ausoniae et Barkinoniae, atque Gerundense, sive Urgelitense, vel quicunque huic provinciae constituti esse cernuntur de hunc episcopum Froya nomine, quia venit ad limina apostolorum et sedis nostrae accessit ante nostram praesentiam, ostendit nobis omnibus suis scripturis, quas seriem acquisivit sui episcopatui, et omnibus qui sibi subjecti esse noscuntur. Ita privilegium nobis postulavit, quod et nos libenti animo ei confirmavimus, sicut in ipso privilegio reperitur. Quapropter rogamus, et nostra apostolica auctoritate praecipimus, ut nullus homo, excepto Borrelli comite suo solo corpore, et uxori suae Ledgardis, et legitimo filio ejus Raimundo, si praesumpserit aliquam invasionem, vel contra praedictum episcopum calcaneum erexerit, cujuscunque ordinis vel sexus, sive clericus sive laicus, sit excommunicatus.
XIII. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO CLUNIACENSI. (Anno 978.) Maiolo Cluniacensi abbati donat insulam Lerinensem cum monasterio Arluco. [D. Bouquet, Recueil IX, 245.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, dilectissimo in Christo filio MAIOLO charissimo abbati Cluniacensis monasterii, ejusque successoribus in perpetuum.
Quia monasterium Cluniacense, quod tu Deo propitio regulariter regis, sanctae Romanae Ecclesiae novimus esse commissum ad defendendum et dilatandum, idcirco benevoli et benefici erga eumdem locum debemus existere. Quapropter notum sit omnibus quia petisti a nobis ut jam dicto tuo monasterio insulam Lerinensem cum Arluco monasterio, et omnibus pertinentibus ad eadem loca, nostrae auctoritatis privilegio concederemus; siquidem, ut ex decretis beati Gregorii papae didicimus, eadem insula in jure ac subjectione sanctae sedis apostolicae consistit. Petitionibus tuis igitur faventes et assensum praebentes, sub omni integritate donamus tibi atque successoribus tuis eamdem insulam et idem monasterium Arlucum cum omnibus sibi pertinentibus. De quibus si quis te vel successores tuos injuste pulsaverit, gladio excommunicationis noverit se feriendum. Volumus autem ut annuatim ad sepulcrum beati Petri quinque solidos argenteos exinde persolvas. Ut haec nostra auctoritas vigorem et soliditatem in perpetuum obtineat, sigillo nostro signavimus, et manu nostra firmavimus.
Scriptum per manum Stephani notarii regionarii atque scriniarii S. Romanae Ecclesiae in mense Maio, indict. VI. Bene valete.
Datum X Kal. Junii per manum Joannis episcopi Salernitanae Ecclesiae, anno IV pontificatus domni nostri Benedicti papae VII, imperante domno nostro Ottone a Deo coronato magno et pacifico imperatore anno XI, in mense Maio, indict. VI.
XIV. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO SANCTI PETRI RODENSI. (Anno 979.)[D. Bouquet, ibid., p. 246.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, HILDESINDO episcopo et omnibus monachis in monasterio sancti Petri Rodensis degentibus, salutem et pacem et apostolicam benedictionem.
Quoniam gratissimum satisque condignum judicamus famulantibus famulitium impendere, atque donantibus praemia largiri, idcirco quia monasterium sancti Petri Rodensis, quod jure haereditario possidendum accepistis, nunc autem sub jure et dominatione almi principis apostolorum Petri et nostrae venerabilis Romanae sedis perpetuo habiturum, et vobis conspicimus esse traditum, quocirca versa vice auctoritate apostolica concedimus et confirmamus tibi tuisque successoribus in perpetuum coenobium sancti Petri apostoli Rodensis, cum omnibus suis adjacentiis et pertinentiis et terminis suis, in tali ratione, ut sub tuitione beati Petri apostoli et nostra consistat in perpetuum. Concedimus insuper et absque ulla reservatione donamus eidem monasterio omnia praedia vel alodia quae danda sunt vel data ab hodierno die et deinceps a fidelibus viris vestrae regionis beato Petro apostolo nostrae urbis Romanae sedis, ut in jure et dominatione persistant coenobii Rodensis in perpetuum habenda, ab urbe Narbona usque in finibus Hispaniae. Notum ergo nunc sit omnibus hominibus regionis vestrae, quod sub tuitione et regimine beati Petri apostoli et nostra gubernatione vel defensione ille locus consistat. Idcirco omnes fideles vestrae regionis sub testimonio Christi admonemus ut omnia, quae ad praefatum locum pertinent, ad utilitatem monasterii et habitantium in eo restituant, et in vice beati Petri apostoli Romae summa cum diligentia illum locum venerentur et diligant. Et si quis causa orationis ad nostram sedem apostolicam pervenire non poterit, summo studio illum locum venerari concedimus ei. Si quis autem vel ex praediis vel alodis loci illius, vel omnia quae ad jam dictum locum pertinent occultaverit vel tenuerit sine consensu fratrum, aut scierit quod aliquis absconse teneat, sub testimonio Christi ex apostolica auctoritate commonemus ut ab hodierno die non teneant injuste, nec abscondant, sed reddere et manifestare praescripto monasterio festinent. Et reddita vel manifestata jure perpetuo una cum illis quae per hanc nostram apostolicam sanctionem et per alia divalia (sic ) decreta statuimus atque decrevimus, usque in finem mundi illibata et inconcussa permanenda decernimus.
Si quis autem, quod non credimus, hujus concessionis vel donationis temerator aut contemptor exstiterit, aeternis condemnationibus subjaceat innodatus, et sanctos Dei Petrum et Paulum principes apostolorum sibi in praesenti et futura vita sentiat contrarios; atque in inferno inferiori concrematus cum diabolo et omnibus deficiat impiis. Hujus vero apostolicalis decreti nostri paginam propriis manibus roborantes, in manus Hildesindi episcopi atque abbatis ipsius loci et fratrum cum illo comitantium tradimus, annuente Christo Jesu Domino nostro, perenniter atque fideliter possidendam. Qui ergo nostrae concessionis vel donationis adjutor atque defensor exstiterit, apostolicam benedictionem et peccatorum absolutionem ab ipso clavigero summo se obtinere sciat.
Scriptum per manus Stephani notarii atque scriniarii in sede beati Petri apostoli Romae, anno Incarnationis Domini 979, indictione VII, in mense Aprili.
XV. PRIVILEGIUM BENEDICTI PAPAE VII PRO MONASTERIO BISULDUNENSI. (Anno 979.) Monasterium sub sua protectione suscipit, ejus possessiones confirmat, aliaque ei concedit privilegia. [Mansi, Conc. XIX, 71.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis GAUSBERTO abbati monasterii Bisulduno, quod est situm infra castrum Bisulduni, ad flumen Fluviani, ejusque fratribus tam praesentibus quam futuris regularem vitam professis, salus, pax et benedictio, quod ad mundum permaneat. Amen.
Cum constet Dominum Deum nostrum honorem sanctae universalis Ecclesiae incessanter a propagantibus beatae fidei augmentare, necesse est accipientibus ab illo totius curae regiminis: et idcirco ego Benedictus papa cum coetu episcoporum presbyterorumque, cum omni caterva clericorum in Romana sede degentium, sub norma beatissimi Petri Deo militantium, in nostra protectione suscipimus ( deest aliquid ), et praesentis scripti privilegio roboramus illud donum, quod dilectus filius noster Miro episcopus Gerundensis per paginam donationis Romanae Ecclesiae tradidit pro remedio animae suae, suorumque parentum, videlicet ecclesiam S. Petri Bisulduno cum omnibus ecclesiis, et praediis, et villis, et dominicaturis ab eo datis, seu ab aliquibus fidelibus in futurum concessis, adipisci potuerit, nostro in hoc praesenti privilegio in perpetuum confirmamus et in omni libertate disponimus: statuentes etiam ut ordo monasterii, qui secundum Deum et regulam B. Benedicti ab eodem episcopo institutus esse dignoscitur, semper inviolabiliter sub regimine proprio abbatis observetur. Praeterea quaecunque bona idem monasterium in futurum donatione et pontificum concessione, regum vel principum oblatione multorumque fidelium, dante Deo, poterit adipisci, a modo firma nobis sub tutela beati Petri et nostra illibata in sempiternum permaneant. Concedimus si quis de illis regionibus alodia vel aliqua oblatio mercedis sanctae Romanae Ecclesiae relinquitur, praefatum monasterium per nostrum beneficium possideat in sempiternum, et abbas qui praeest vel qui praefuerit in eodem monasterio, per singulos annos quinque solidos S. Petro Romae persolvat in censum; et si minime annuatim venire non possunt, ad quartum annum viginti solidos persolvant. Statuimus etiam ut quando abbas ipsius monasterii obierit, neque a regibus, neque a comitibus, neque a quacunque persona ibidem abbas constituatur, sed a cunctis ibidem degentibus servis Dei juxta Patris Benedicti regulam eligantur abbates, qui a Romano pontifice vel a suo mandatore benedictionem suscipiant. Confirmamus igitur et stabilimus ut nullus archiepiscopus, nullus episcopus in ipsum monasterium sive suas ecclesias a praedicto episcopo datas, neque clericos in eis stantes, in eodem monasterio, neque abbatem, monachos et conversos suos audeat et praesumat sententiam excommunicationis inferre, vel a nullo possint interdici vel excommunicari, nisi a Romano pontifice.
Item etiam concedimus ut si quis causa orationis ad praedictum monasterium venerit, habeat licentiam introducendi et omne officium audiendi, nisi forte quis reatu suo proprio fuerit excommunicatus. Concedimus quoque ipsius loci abbati correctionem cunctorum suorum clericorum, ut nullus episcopus, nulla ecclesiastica vel laica persona dominationem ibi habeat; sed quidquid ecclesiasticum est per manum ipsius abbatis et sub regimine ipsius cuncto subsistant tempore. Oleum vero seu sanctum chrisma baptizantium, consecrationes altarium, a quocunque voluerit catholico episcopo suscipiat. Coemeterium de omni villa Bisuldini et de omnibus circumstantibus villis, sicut a supradicto episcopo constitutum est, confirmamus et roboramus, etc.
Datum VIII Idus Maias, imperante domno nostro Ottone, a Deo coronato, magno et pacifico, anno XII, et indictione VII, anno Dominicae incarnationis nongentesimo septuagesimo nono, aera MVII.
XVI. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO ABBATIA S. RUFILLII FOROPOPULENSI. (Anno 980.)[Apud Ughelli, Italia Sacra, II, 599.] In nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti.
Anno, Deo propitio, pontificatus divi Benedicti summi pontificis, et universalis PP. in apostolica beati Petri apostoli Domini sede anno 5. Regnante sicque imperante divo Othone a Deo coronato pacifico magno imperatore, in Italia vero anno 13, die 22 Augusti indict. VIII, civitate Ravennae:
Casum generis humani considerantes, aeternarum supplicia flammarum metuentes, decrevimus aeternas Domino deferre oblationes, et perpetualiter metuimus multari suppliciis. Ideo ego Benedictus catholicae Ecclesiae episcopus, imo cum consensu, et auctoritate cardinalium S. R E. concedo, suppliciter offero sanctae et intemeratae Ecclesiae beati Ruphilli pontificis et confessoris Christi, sita extra murum Popilien., do, et concedo, et transfero, et perpetualiter transacto personaliter alienationis jura, et dominium divo Leoni humili abbati, et per eum monasterio S. Ruphilli in perpetuum, et quod habetur, et possidetur, et a meis majoribus detineri videtur . . . Capellam S. Athanasii, sex integros fundos, fundum Monendomum, fundum S. Athanasii, Lamam, Monsignanum, Laniagnam, Bratulam, et fundum circumdatum a quatuor viis, id est Spinariae, et Pizacitae, et Casalbronorum casanistae, et petrae Fictae Gibanelli, cum campis, vineis, et terris, arbustis, arboribus, et constituo, etc. . . . repono in territorio Corniolen. et plebem S. Apollinaris, et S. Prosperi, ita ut in praedictis monasterio, et omnibus rebus a me traditis sub defensione, et regimine S. Romanae Ecclesiae constituo. Deprecor, et hunc psalmum, Deus in adjutorium meum intende, et Kyrie eleison ter repetis pro me de caetero canatis. Pontifices autem ipsi aliud super te, tuosque successores, donationis, sive tributi aliquo modo indicere debeant, nisi hoc quod a nobis in ista chartula fuerunt designata, si quis autem contra, etc. Quam vero chartulam juvante Dei nutu ex genere consulis Taber. hujus civitatis Ravennae subscribendam rogavimus, subscriptam manibus meis propriis . . . Ut qui a nobis obtulit roborandam nostrorumque praesentia, etiam tibi quoque supra contradidi sub die, mense, et indictione VIII, civitatis Ravennae.Ego Julianus subdiac. et cancell. paginam donationis Ego Benedictus catholicae Ecclesiae episc. ss. Ego Marcus presb. et card. S. Stephani ss. Ego Joannes presb. et card. S. Crucis in Hierus. ss. Ego Leo presb. et card. SS. Joannis, et Pauli ss. et transactionis subscr.
XVII. CONCILIUM ROMANUM A BENEDICTO PP. VII CONTRA SIMONIACOS HABITUM ANNO CHRISTI 981.[Apud Mansi, Conc. XIX, col. 77.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei.
Notum esse volumus omnibus catholicis et orthodoxis archiepiscopis, episcopis, abbatibus, regibus et principibus, ducibusque et comitibus, vel universis in toto orbe terrarum Christo famulantibus, qualiter synodum aggregatum est in ecclesia beati Petri apostolorum principis, ante sacratissimum ejus corpus, una cum domno Ottone serenissimo imperatore augusto, spirituali filio nostro, cum nostris suffraganeis, archiepiscopis, et episcopis, presbyteris, et diaconibus, vel cuncto clero sanctae catholicae et apostolicae Romanae Ecclesiae. Et ibidem perlecta sunt capitula de sacris canonibus, qualiter liceret episcopo de sacris id est [ ecclesiasticis ] ordinibus aliquod praemium accipere. Et auxiliante Deo, et annuente ipso apostolorum principe beatissimo Petro, in eodem loco interdictum est primitus a nostro proprio ore, et postea a cunctis venerabilibus archiepiscopis et episcopis in eodem sacratissimo loco residentibus, quod ab ista hora in antea, ab ostiario usque ad sacerdotium, nullum pretium exinde accepturos esse, sicuti in decretis sanctorum Patrum continetur. (Chalcedon. can. 2.) « Si quis (episcopus per pecuniam fecerit ordinationem, et sub pretio redegerit gratiam, quae non potest vendi, ordinaveritque) per pecunias episcopum aut presbyterum, aut diaconum, vel quemlibet ex his qui connumerantur in clero, aut promoverit per pecunias dispensatorem, aut defensorem, vel quemquam qui subjectus est regulae, pro suo turpissimi lucri commodo: is cui hoc attentanti probatum fuerit, proprii gradus periculo subjacebit. Et qui ordinatus est, nihil ex hac ordinatione vel promotione, quae est per negotiationem facta, proficiat; sed sit alienus a dignitate, vel sollicitudine, quam pecuniis quaesivit. Si quis vero mediator tam turpibus et nefandis datis vel acceptis exstiterit; si quidem clericus fuerit, deponatur; si vero laicus, aut monachus, anathematizetur. »
Item in eisdem decretis (can. apost. 30): « Si per pecuniam hanc obtineat dignitatem, dejiciatur et ipse, et ordinator ejus, et a communione modis omnibus abscindatur, sicut Simon Magus a Petro. »
Verum etiam propter illam pessimam emptionem Hierosolyma capta est; quia ipsi sacerdotes iniqui, qui debuerant esse observatores legis et praedicatores, ipsi primi facti fuerant praevaricatores. Denique invenerant sibi quoddam ingeniolum, ut persuaderent filiis Israel de longinquo venientibus, ut victimas secum non deferrent, sed munera, offerentibusque sibi, non sicut praeceptum erat a Domino, immolabant; sed ad hoc sibi reservabant, ut aliis atque aliis venderent, et ad hoc sibi pretium muneris multiplicarent.
Nam idem Dominus et Salvator noster Jesus Christus, non per prophetas, neque per apostolos, aut per doctores aliquos, sed per se ipsum, flagellum de funiculis fecit; et ejecit omnes de templo, boves quoque et oves, et nummulariorum effudit aes, et mensas subvertit. Et his qui columbas vendebant, dixit: Auferte ista hinc, et nolite facere domum Patris mei domum negotiationis (Joan. II, 15, 16). Domus autem a Salomone ita condita fuerat, ut domus Dei vocaretur, essetque, sicut ipse sapientissimus rex. Sed domus negotiationis facta est, quando in ea boves, et oves, et columbae vendebantur.
Unde nos, charissimi fratres, et dilectissimi filii, sollicite vigilare oportet, qui pastoralem curam in nostris ovibus exercendam suscepimus, ne eas lupinis dentibus lacerandas tradamus; et ad ultimum nosmetipsi, qui pastores vocamur, in die tremendi examinis apud pium et benignum judicem lupi rapaces inveniamur. Pro quibus vestram sanctam fraternitatem rogando, obsecrando, monendo, et arguendo mandamus, ut omni occasione postposita, diligenti studio, et sollicitudine maxima, ea quae vobis agenda transmisimus, implere studeatis. Nam si quislibet presbyterorum, aut diaconorum, gratis donum Spiritus sancti ab archiepiscopo, sive a metropolitano suo accipere non potuerit, studeat venire ad sanctam matrem Romanam Ecclesiam catholicam, atque apostolicam, et in eadem episcopalem benedictionem accipiat sine omni simoniaca haeresi.
(S. GREGORIUS, lib. IV, ep. 44.) « Is autem qui ordinatus fuerit, si non ex placito, neque exactus, aut petitus, post acceptas chartas et pallium, offerre aliquid cuilibet ex clero gratiae tantummodo causa voluerit, hoc accipi nullo modo prohibemus; quia ejus oblatio nullam culpae maculam ingerit, quae ex accipientis ambitu non processit. »
Quicunque de sanctis ordinibus hanc nostram viderit epistolam, et verba vel exempla sanctorum Patrum non observaverit, sciat se non esse connumeratum inter discipulos Domini et Salvatoris nostri Jesu Christi; sed damnatum inter impios et inter eos qui dixerunt Domino Deo: Recede a nobis, scientiam viarum tuarum nolumus (Job XXI, 14).
Hic vero qui legitime illam custodierint, et pio intuitu observaverint, recipiant partem cum Abram, Isaac et Jacob, in regno coelorum, una cum eodem Domino et Salvatore nostro Jesu Christo, qui nunc et semper vivit et regnat Deus in cuncta saecula saeculorum.
Hanc itaque nostram epistolam jubemus atque praecipimus, ut per manum charissimi confratris nostri Mironis episcopi, cunctis aliis archiepiscopis et episcopis deportetur, ut idem ipse per suum laborem et certamen, dignam exinde mercedem recipiat, et fructum afferat in poenitentia [ Forte in patientia, HARD.].
XVIII. BULLA BENEDICTI PAPAE VII PRO MONASTERIO S. WALARICI. (Anno 981.)[Apud Mabill. Annal. ord. Bened. IV, 685.] BENEDICTUS servus servorum Dei, dilectissimo nostro filio RESTOLDO religioso abbati, vel omni congregationi in monasterio sancti Walarici, quam Hugo gloriosissimus comes, nosterque spiritualis filius, in regula beati Benedicti noviter congregavit, vestrisque successoribus in perpetuum.
Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro universis Dei Ecclesiis ac piis locis, vigilandum ne aliquam necessitatis jacturam sustineant, sed magis propriae utilitatis stipendia consequantur. Igitur quia per interventum Hugonis gloriosi comitis rationabiliter postulastis a nobis, quatenus pro suo magno amore atque dilectione confirmaremus vobis praedictum monasterium sancti Walarici cum omnibus rebus mobilibus, cumque et immobilibus, quibus a praefato Hugone gloriosissimo comite concessa esse noscuntur, vel a caeteris Christianis in perpetuum concessa atque largita esse videntur, vel cum omnibus ad ipsum monasterium generaliter et nunc pertinentibus sicuti est. Igitur privilegiis sedis apostolicae infulis decoretur, ut sub jurisdictione sanctae nostrae Ecclesiae matris permanendum, nullius alterius Ecclesiae jurisdictionibus submittendum. Pro qua re piis desideriis faventes, nostra auctoritate id quod exposcitur effectui mancipamus. Et ideo omnem cujuslibet Ecclesiae sacerdotum in praefato monasterio ditionem, quamlibet habere auctoritatem praeter sedem apostolicam prohibemus, ita ut nisi ab abbate ipsius monasterii fuerit invitatus, nec missarum solemnia ibidem quispiam praesumat celebrare omni modo, nec licentia sit, ut dictum est, ex ejus vel omnibus eidem monasterio sancti Walarici pertinentibus, situm in comitatu Witmau cuiquam magnae personae, parvaeque auferre. Ut profecto juxta id quod subjectos idem ut in monasterio apostolici constituti atque privilegii consistit, inconcusse dotandum permaneat. Si quis autem, quod non optamus, nefario ausu praesumpserit haec, quae a nobis ad laudem Dei pro stabilitate jam dicti monasterii, statuta sunt, refragare, aut in quoquam transgredi tentaverit, reum se, et atri anathematis vinculo innodatum esse, et diabolo et ejus atrocissimis pompis, atque cum Juda traditore Domini nostri Jesu Christi aeterni incendii supplicio concremandum deputamus a Domino. Qui vero pio intuitu custos et observator exstiterit, benedictionis gratiam a misericordissimo Deo nostro consequi mereatur, et vitae aeternae particeps effici mereatur. Scriptum per manus Bonizzonis notarii regionarii et scriptoris sanctae Romanae Ecclesiae in mense Aprili, indictione IX. Bene valete.
Datum I Kalend. Aprilis per manum Stephani episcopi et bibliothecarii S. R. E. anno pontificatus domini Benedicti sanctissimi VII, papae in sede beati Petri apostoli VII, imperante domno Ottone a Deo coronato magno imperatore, anno XIII, in mense et indictione nona feliciter. Amen.
XIX. BENEDICTI PAPAE VII EPISTOLA AD LIUDOLPHUM ABBATEM CORBEIENSEM. (Anno 981). Corbeiensis monasterii jura confirmat et pontificalia ornamenta abbati concedit. [Apud Mansi, Conc. tom. XIX, col. 55.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, LIUDOLPHO, religioso abbati sanctae Corbeiensis ecclesiae, nostroque dilectissimo filio suisque successoribus in perpetuum.
Cum summae apostolicae dignitatis apex in hoc divini profectus nitore dignoscitur praefulgere, cum in exercendis Dei laudibus sui impensius studuit laboris exhibere certamen; ob hoc debita nos ejusdem apostolicae pastoralis compulit sollicitudinis cura, quidquid ad stabilitatem piorum pertinere dignoscitur locorum ubertim promulgari, et apostolicae institutionis censura confirmari. Igitur quia postulasti a nobis quatenus monasterium SS. martyrum, protomartyris Stephani atque Viti martyris in loco qui dicitur Corbeia, privilegiis sedis apostolicae et infulis decoretur, ut sub jurisdictione sanctae nostrae sedis, cui Deo auctore deservimus, Ecclesiae jurisdictionibus submittatur: pro qua re piis desideriis faventes hac nostra auctoritate, id quod postulas effectui mancipamus, et omnem cujuslibet ecclesiae sacerdotem, in praefato monasterio ditionem quamlibet habere et auctoritatem, praeter sedem apostolicam prohibemus: ita ut, nisi ab abbate monasterii fuerit invitatus, nec missarum ibidem solemnia quisquam praesumat celebrare, omnimodo statuentes, apostolica censura sub divini judicii obtestatione, et validis atque atrocioribus anathematis interdictionibus, ut nullus unquam praesumat, quacunque dignitate sit praeditus vel potestate, vel etiam quaecunque magna parvaque persona in eodem monasterio vel ejus causis incumbere, aut de rebus et possessionibus, vel quiquid ad illud monasterium pertinere videtur, quoquo modo auferre vel alienare; promulgantes nempe, et hoc auctoritate beati Petri apostolorum principis, coram Deo et terribili ejus futuro examine per hoc nostrum apostolicum privilegium atque constitutum sancimus atque decernimus, ut loca quae ab abbate quolibet in eodem monasterio commutata vel etiam concessa sunt, nec non et aliae laicorum possessiones, quae a regibus, vel ducibus, et a caeteris Christianis ad eumdem sanctum locum largitae atque oblatae sunt, aut in posterum illi concessae fuerint firma stabilitate praedicti monasterii existenda, atque in perpetuum statuimus permanenda. Concedimus etiam et confirmamus apostolica auctoritate ut de alio monasterio abbas ibi non constituatur, sed ipsi servi Dei secundum regulam beati Benedicti viventes, etiam ex sua propria congregatione potestatem eligendi abbatem habeant. Insuper etiam concedimus ut in praecipuis festivitatibus, id est in Natali Domini, atque in Epiphania, et purificatione sanctae Mariae, die Resurrectionis, et Ascensionis, Pentecoste, et festivitate S. Joannis Baptistae, in natalitiis apostolorum, in festivitatibus S. Mariae et sanctorum, quorum meritis jam dictum monasterium dedicatum est, abbas ipsius loci intra missarum solemnia dalmatica et sandaliis utatur. Si quis autem, quod non optamus, nefario ausu praesumpserit his quae a nobis ad laudem Dei pro stabilitate jam dicti monasterii statuta sunt, refragari aut in quoquam transgredi, sciat se anathematis vinculo innodatum; et diabolo et ejus atrocissimis poenis, atque cum Juda traditore Domini nostri Jesu Christi aeternis incendiis et supplicio concremandum deputamus a Domino. Qui vero pio intuitu et in omnibus exstiterit custoditor hujus nostri apostolici constituti, ad cultum Dei respicientis, benedictionis gratiam a misericordissimo Domino Deo multipliciter consequatur, et vitae aeternae particeps effici mereatur.
Scriptum per manum Joannis notarii nostri et sacrosanctae Romanae Ecclesiae, nonis Aprilis, indictione IX. Datum per manum Stephani episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae, anno, Domino propitio, pontificatus domini nostri Benedicti summi pontificis et universalis Ecclesiae papae in sacratissima sede beati Petri apostoli septimo, imperante domino nostro Ottone coronato, anno imperii ejus XII, quarto nonas Aprilis.
XX. BENEDICTI PAPAE VII EPISTOLA AD EPISCOPOS GALLIAE ET GERMANIAE. (Anno 981.) Omnibus episcopis Galliae Germaniaeque in synodis quid actum sit significat. Privilegia Ecclesiae Magdeburgensis confirmat et auget. Addit haec: « Hoc autem praesens privilegium per nostri secretarii legatos episcopis Galliae et Germaniae dirigimus confirmandum. » [Boysen, Allg. hist. Mag., I, 194.] Concessae nobis, etc. Reliqua vide apud laudatum collectorem.
XXI. BENEDICTI VII PAPAE PRIVILEGIUM PRO ECCLESIA PARISIENSI. (Anno 980-982.)[ Gall. Christ. tom. VII, instrum. p. 20.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, sanctae Romanae sedis apostolicus, omnibus coepiscopis et omnibus principibus in parte Galliarum residentibus, perpetuam in Domino salutem.
Convenit apostolico moderamini pia religione pollentibus benivola compassione succurrere, et poscentium animis alacri devotione impertiri assensum; siquidem etenim potissimum lucri praemium apud conditorem omnium Deum, quando venerabilia loca opportune ordinata, ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Noscat igitur vestrae excellentiae laudabilis mansuetudo, quod Elysiardus Parisiensis sedis episcopus adiens limina beatorum apostolorum Petri et Pauli Romae, instantia, ostendens regalia praecepta, quae pro remedio animarum suarum, necnon et antecessorum nostrorum privilegia ecclesiae beatae Dei genitricis et virginis Mariae, et sancti protomartyris Stephani praefati loci, firma conscriptione tradiderunt. Hac autem ratione commotus supplici devotione deprecatus est nobis, quatenus apostolica auctoritate ei reconfirmaremus praedictas conscriptiones et episcopatum praefatae sedis, cum omnibus pertinentiis vel adjacentiis suis, videlicet abbatiam sancti Eligii, abbat. sancti Germani Rotundi, abbat. sancti Marcelli, abbat. sancti Clodoaldi atque sancti Martini, abbat. sancti Petri quae dicitur Respacis, abbat. sancti Saturnini de Canrosa, abbat. sancti Petri quae dicitur Nigella, abbat. sancti Martini quae est in Campellis, abbat. sancti Petri quae dicitur Caziacus super Matrona, cum omnibus adjacentiis earum, et quidquid tam in praesens quam in futurum praefata ecclesia possidenda est. Simili modo de stipendiis fratrum ipsius loci, scilicet Spedonam potestatem cum ecclesia, ac villulam nomine Macerias, cum omnibus inibi juste legaliterque aspicientibus, quam idem praelibatus praesul Elysiardus, amore Dei ductus, tam a suo, quam a successorum suorum dominio auferens, in fratrum sanctae Mariae praefatae sedis delegavit usus. Undresiacum cum ecclesia et altare omnique integritate et suis adjacentiis. Aureliacum cum ecclesia et altare suisque appenditiis; Civiliacum, Lajacum cum ecclesia et altare omnibusque inibi adjacentibus; Castenedum cum ecclesia et altare suisque appenditiis; Baniolum cum ecclesia et altare et suis adjacentiis; Sulciacum cum ecclesia et altare cum omnibus ad usus fratrum pertinentibus, Christoilum cum ecclesia et altare vel quidquid inibi ad praedictorum pertinet stipendia. Haec enim septem altaria praefatae sedi attinentia memoratus praesul, ex proprio dominio sine sua suorumque successorum venditione, nullo contradicente, stipendiis perpetualiter ipsorum attribuit fratrum; Eleriacum, Steovillam, Rozetum, Cellas et Vernon, Machelum et Samesium, Mintriacum, Mauriacum cum ecclesiis et universis ad se pertinentibus; Viriacum cum omnibus quae videntur ad praedictorum usus fratrum aspicere, sed et medietatem nonae ac decimae, quae de rebus ipsius ecclesiae abstractae fuerant, ab iis qui eis utuntur, accipi solent. Fontenetum cum ecclesia, Vilcenam cum omnibus inibi adjacentiis, ob firmitatem tamen religionis petiit supra taxatus Elysiardus episcopus, ut et claustrum ipsius congregationis jure perpetuo confirmaremus, quo absque ullius inquietudine tam ipsius loci episcopi, quam aliarum personarum securi viverent, et unusquisque canonicus suam propriam domum, cum omni substantia dare vel vendere valeat cuicunque canonico voluerit ex ipsa congregatione, nullique alio, velut constitutum est a priscis temporibus. Nos vero inspectis piissimorum Augustorum, et paternis praeceptionibus, libuit nobis petitionibus ejusdem episcopi assensum praebere, ut sub jure et patrocinio sanctae Romanae et apostolicae sanctae matris Ecclesiae omnia firma atque inviolata jugiter maneant, praecipientes apostolica auctoritate jam dictis canonicis, eligentes ex semetipsis per communem omnium assensum praepositos et decanos, qui et eorum praevideant villas, et debita stipendia eis administrent fideliter. Eo namque ordine praecipimus, ut nullus episcoporum per successiones subtrahere, minuere, aut ad usus suos retorquere, vel alicui in beneficium tribuere, neque ullum impedimentum ex praedictis rebus fratrum inferre, sed nec servitia ex eadem terra exactare, neque ullas in aliqua re exactiones inde exigere praesumant, si augere eis placuerit, licitum habeant; distrahendi autem vel minuendi, ea quae pro Dei amore statuta sunt, nec quidquam valeant; statuimus namque sub divini judicii intuitu, obtestatione et beatorum apostolorum Petri et Pauli, nostraeque humilitatis jussione, ut nullus unquam ex imperantibus, regibus, marchionibus, ducibus, comitibus, principibus, vel ex omni judiciaria potestate accinctus, seu in quolibet ordine et ministerio constitutus, in supradictis episcopi vel canonicorum rebus, nec in ipsa insula ubi civitas Parisius videtur esse posita, et de regali via ex parte sancti Germani rotundi a sancto Mederico usque ad locum qui vulgo vocatur Tudella in ruga ejusdem sancti Germani, nec in aliis minoribus viis quae tendunt ad eumdem monasterium, aliquam judicandi potestatem inibi exerceat, nec aliquem censum, neque teloneum, neque ripaticum, neque rotaticum, neque portaticum, neque bannum, freda nec ullas districtiones faciendas, nec ullas reparatas, nec foraticum, nec pulveraticum, nec ullas leges faciendas, nec de liberis hominibus albanisque ac colonibus in supradicta terra commanentibus, aliquem censum, vel aliquas reddibitiones accipere praesumat, nec quamlibet malitiam, nec jacturae molestiam, ibidem sive pacis, sive belli tempore inferre conetur, dum profecto amodo usque in finem saeculi, ut praedictum est, summa stabilitate sub patrocinio et jurisdictione sanctae Romanae matris Ecclesiae permanendum cuncta decernimus. Si quis autem, quod non optamus, haec quae a nobis ad honorificentiam sanctae Dei genitricis Mariae, et beati protomartyris Stephani, caeterorumque sanctorum qui ibi venerantur, pro ipsius stabilitate episcopatus statuta sunt, transgredi ausu nefario praesumpserit, sciat se anathematis vinculo innodatum, et cum diabolo et omnibus impiis, aeterni incendii atrocissimo supplicio deputatum. At vero qui pio intuitu custos et observator horum praeceptorum exstiterit, omnimodae benedictionis gratiam, omniumque peccatorum suorum absolutionem et indulgentiam, et coelestis vitae beatitudinem cum sanctis et electis a misericordissimo Domino Deo nostro consequi mereatur in saecula saeculorum.
Bene Valete. Amen.
Data III Kal. Januarii per manum domini Stephani episcopi et bibliothecarii sanctae Romanae Ecclesiae.
XXII. BENEDICTI VII PAPAE BULLA PRO MONASTERIO S. VINCENTII AD VULTURNUM. (Anno 982.)[Muratori Rer. Ital. Script. I, II, 464.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, JOANNI venerabili abbati ex monasterio Christi martyris Vincentii, et per se in eodem venerabili monasterio tuisque successoribus in perpetuum.
Cum magna nobis sollicitudine cura insistit pro universis Dei ecclesiis ac piis locis vigilandum, ne aliquam necessitatis jacturam sustineant, sed magis propria utilitate stipendia consequantur, ideo convenit nos pastoralis tota mentis integritate eorumdem venerabilium locorum maxime stabilitatis utilitatem procurare, etc. Igitur quia petistis a nobis quatenus monasterium beati Vincentii martyris situm supra fluvium Vulturnum territorio Beneventano, partibus Samniae, una cum suis pertinentiis et monasteriis, videlicet monasterium beati Petri apostoli positum juxta fluvium Sabbati, etc. Et ideo concedimus vobis vestrisque successoribus licentiam apostolicae sedis nostrae ut quamlibet Christianitatem indigentibus in praedicto venerabili monasterio qualis episcopus vobis ad invitandum ire volueritis, habendi potestatem, etc. qualiter legitur in caeteris bullis.
Scriptum per manus Joannis scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae in mense Octobrio, die 9, indictione XI. Bene valete.
Datum VI Nonas Octobris per manus Stephani episcopi et bibliothecarii sanctae sedis apostolicae, anno, Deo propitio, pontificatus domni nostri Benedicti summi pontificis et universalis septimi papae, in sacratissima sede beati Petri apostoli, octavo, per indictione praefata XI.
XXIII. BENEDICTI PAPAE VII BULLA PRO MONASTERIO S. HILARII CARCASSONENSI. (Anno 982.)[Mabill. Annal. ord. Ben. IV, 687.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei.
Notum sit omnibus Christianis, quia venerunt Rodgarius comes cum conjuge sua, nomine Adhalaice, simulque cum eis venit Benedictus abbas ad limina apostolorum beati Petri et Pauli ante nostram praesentiam, petieruntque ut confirmaremus eis per nostram apostolicam auctoritatem monasterium, quod est consecratum in honore sancti Saturnini, ubi beatus Hilarius humatus quiescit; ut non sit licitum ab hac hora inantea, neque comiti, neque vicecomiti, neque episcopis, neque ullae magnae parvaeque personae, homini neque feminae, supradictum monasterium aliquid de suis rebus auferre vel alienare praesumat, quidquid modo habet, et inantea acquisiturum erit in perpetuum, sed semper sint in stipendia monachorum, et in eleemosynis pauperum ea, quae concessa sunt vel donata in praefato monasterio a praefato Rodgario et sua conjuge, id est villa, quae dicitur Corneliana, cum ecclesia sancti Petri, et ecclesias, quae in vico Limoso et Gardia cum ecclesia sancti Petri, et Malchindus et Salsingus, et caetera loca, quae a praefato monasterio pertinent, vel pertinere debent. Post vero obitum Benedicti abbatis, nemo ibidem abbatem constituat, nisi quem consensu et communiori voluntate fratrum, qui ibidem Deo serviunt, vel inantea sunt servituri, elegerint. Haec omnia, quae suprascripta sunt, concedimus tibi Benedicto abbati. tuisque successoribus in perpetuum pro omnipotentis Dei amore et sancti Petri, nostraeque animae redemptione, item et pro amore Rodgarii comitis Carcassonae et conjugis ipsius, necnon Raymundi dilecti filii mei, ut illorum sit merces in perpetuum. At vero qui custos et observator fuerit hujus nostri apostolici praecepti, et confirmatione Christiana benedictionem a Patre, et Filio, et Spiritu sancto, in omnibus consequatur, et vitae aeternae particeps effici mereatur in saecula saeculorum; et qui observare noluerit, anathematis vinculo sit innodatus, et a regno Dei alienus permaneat.
Scriptum per manum Stephani, notarii et scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae. Bene valete.
XXIV. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO S. SALVATORIS ET S. PETRI GEMBLACENSI. (Anno 983.)[Apud Mabill. Acta SS. Saec. V, p. 300.] BENEDICTUS episcopus, servus servorum Dei, religioso abbati venerabilis monasterii sancti Salvatoris Domini nostri Jesu Christi ac sancti Petri noviter ibi constituti, suisque successoribus in perpetuum.
Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro universis Dei ecclesiis ac piis locis invigilandi, ne aliqua necessitate jacturam sustineant, sed magis propriae utilitatis stipendia consequantur. Ideo convenit nos tota pastoralis mentis integritate eorumdem venerabilium locorum maxime integritatem et stabilitatem procurare, et sedulo eorum utilitatibus subsidia illic conferre, ut Deo nostro omnipotenti id, quod pro ejus sancti nominis honore, etiam ad laudem atque gloriam ejus divinae majestatis, venerabilibus nos certum est contulisse locis, sit acceptabile, nobisque ab ejus locupletissima misericordia digna hujusmodi pii operis in sidereis conferatur arcibus remuneratio. Igitur quia postulastis a nobis, quatenus pro Dei omnipotentis amore ac domini Ottonis praecellentissimi imperatoris, nostrique dilecti filii, concederemus atque confirmaremus vobis praedictum monasterium in honore sancti Salvatoris ac sancti Petri constructum, cum omnibus rebus mobilibus atque immobilibus, quae sub eodem monasterio adjacere ac pertinere videntur, tam mansis quam etiam castris, villis atque casalibus, tam quae praesentes sunt, quam quae etiam usque in finem esse debebunt, positae in loco, qui vocatur Gimblaus, concedimus atque confirmamus apostolica auctoritate, ut de alio monasterio abbas ibi non constituatur, sed ipsi servi Dei secundum regulam sancti Benedicti viventes, ex sua propria congregatione potestatem eligendi abbatis habeant, abbasque privilegiis sedis apostolicae infulis decoretur, ut sub jurisdictione sanctae nostrae, cui Deo auctore deservimus, Ecclesiae constitutus, nullius alterius Ecclesiae jurisdictionibus submittatur. Et ideo cujuslibet ecclesiae episcopum in praefato monasterio ditionis quamlibet habere auctoritatem prohibemus, nisi tamen benedicendi habeat licentiam: statuentes apostolica censura atque auctoritate beati Petri apostolorum principis sub divini judicii obtestatione ac validis atque atrocibus anathematis interdictionibus, ut nullus unquam nostrorum successorum pontificum vel alia parva magnaque persona, aliquid de rebus vel possessionibus ad idem pertinentibus monasterium, auferre vel alienare praesumat. Si quis autem, quod non credimus, nefario ausu parva magnaque persona, contra hoc nostrum apostolicum privilegium agere tentaverit, sciat se anathematis vinculo esse innodatum, ac a regno Dei alienum, ac cum omnibus impiis aeterno incendii supplicio condemnatum: at vero qui observator exstiterit praecepti, gratiam ac misericordiam vitamque aeternam a misericordissimo Deo multipliciter consequatur.
Scriptum per manum Bonifacii notarii regionarii ac scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae in mense Martio, indictione XI. Bene valete.
Datum VIII Kal. Aprilis per manus Stephani episcopi ac bibliothecarii sanctae sedis apostolicae, anno pontificatus domini nostri Benedicti sanctissimi septimi papae IX, imperante domino nostro Ottone a Deo coronato, magno ac pacifico imperatore, anno XVI, in mense ac indictione quibus supra.
XXV. PLACITUM ROMANUM A BENEDICTO VII PAPA HABITUM. (Anno 983.) Leo abbas sanctorum Cosmae et Damiani multa restituere cogitur monasterio Sublacensi. [Apud Muratorium, Ant. Ital. tom. I, pag. 379.] Charta refutationis de Arsule, de Rubiano, de Anticulo, et de aliis fundis, quae refutavit Leo abbas sanctorum Cosmae et Damiani ad monasterium sancti Benedicti.
Anno pontificatus domni Benedicti summi pontificis, et universalis VII papae in sacratissima sede beati Petri apostoli, anno IX, sive domno Ottone II, magno imperatore, suae coronationis quintodecimo anno, sed et hujus Aprilis mensis, indictione XI. Ut ea, quae legaliter diffinita sunt ante praesentia dativorum judicum, iterum non . . . . . Et quia humana mens semper in cogitatione praesentem nullo modo perfectam valeat ubique habere memoriam, ideo eruditissimi sanxere, ut per scripturarum seriem texantur ea quae ab ipsis fuerint diffinita, et omnem totius litis amoveant quaestionem. Hanc judicati paginam esse ascriptam juvantibus asserentibusque judicibus sacratissimae urbis Romae, qualiter in praesentia sanctissimi papae et venerabilium episcoporum et diversi gradus clericorum apostolicae sedis, necnon et multorum illustrium virorum, quorum nomina inferius propriis manibus subnotantur, et hic praesentia incipiunt nomina: videlicet jam dicto praesul una cum Giribertus sanctae Tortonensis Ecclesiae episcopus; Petrus episcopus Papiensis Ecclesiae (is enim ambobus per consensu pontifici, ac jussione imperatoria, cura audiendi veritatem eo missi sunt), Gregorius sanctae Albanensis Ecclesiae episcopus; Leo sanctae Ecclesiae Ostiensis episcopus; Joannes virum venerabilem abbas monasterii Sanctae Mariae, quod situm est ad Farfa; Roizi prudentissimus abbas beati Pauli apostoli; Petrus presbyter et abbas monasterii sancti confessoris atque pontificis Basilii; Joannes venerabilis diaconus sanctae Romanae Ecclesiae; Stephanus Dei providentia sanctae sedis apostolicae primicerius; Leo Dei pietate Archario sanctae summae apostolicae sedis; Aczoni Dei gratia protoscriniarius et apocrisiarius sanctae sedis apostolicae; Rigizo et Benedictus dativorum judicibus; Joannes consul, qui vocatur primicerius; Sergius comes palatii; Aczo qui et Abbo nominatur; Joannes primicerius; Berardus comes civitatis Tiburtinae; Agino. His omnibus et plures astantibus in basilica beati Petri apostolorum principis intro Ospitale, in cousualis est nominati papae dormiendum; in eorum praesentia evenit Benedictus humilis presbyter, hac praepositum venerabilis monasterii beati Patris Benedicti et sanctae Scholasticae, quod ponitur in Sublaco, una cum Joannes presbyter et monacho, atque Petrus item monacho: omnes hi pro ex persona illorum abbati, qui ibi minime aderat propter gravem infirmitatem, quam sui corporis districtum habebat. Sed praedictis his tribus nominatis monachi, qui majori et perscrutatori suprascripti monasterii sunt, proclamaverunt in conventu jam dicti praesuli, dicentes:
Domine, sanctissime papa, et vos omnes deprecamus vestrae clementiae, ut audiatis atque intendatis nostrae postulationi, quam nunc modo per triennium annum in vestro sacro Lateranensis palatio egimus, et modo vestri auris pateant audiendi. Dicimus de isto Leoni abbati monasterii sanctorum Cosmae et Damiani, quod ponitur in Cave, quia contra nostri monasterii insidiatus est, et etiam res quas sanctorum tuorum antecessorum hujus cathedra apostolorum Petri pro privilegiis ac praeceptis ex vestri scrinii nostro monasterio concessere, hic distrahere ac dissumpere cupit. Quia omnem possibilitatem sui monasterii alienavit, et nostrum, quod caput est, monasterium in eadem dissipatione cupit videre. Tunc nominatus praesul dum judicibus adversum Leone abbate dixerunt: Cur tu tanta superstitione contra monasterium sancti Benedicti egisti, qui ex ejus doctrina coelestia debes consequi? Et beatus Gregorius loquitur, dicens: Si tua dimittere non vis, aliena vide nequaquam appetere. Ad haec Leoni abbas dicens: Nolit dominus ut ego illorum locis vel aliquam possibilitatem monasterii sancti Benedicti abstulissem. Sed ea, quae ipsi postulant, sicut in nostro continetur privilegio, ita detineo. Judices dixerunt: Coram nobis proferant scriptiones, et ea, quae anteriores apparent, in ipsis constet. Tunc Leoni abbati proferens suam scriptionem in manu judici, dixit: Videte, si nobis justum est; non litis amplius faciam. Tunc Stephanus primicerius legere coepit. Joannes diaconus audito, quod tempore Alberici olim Romanorum patricii fuisset id scriptum, ait: Sufficit nobis. Iterum modo videamus monasterii sancti Benedicti scriptiones. Eadem hora Benedictus presbyter ac praepositus suis privilegiis haec praecepta ostendit. Tunc supradictis Joanne diacono et judicibus pariter apprehenderunt ipsa, et incipiebant legere. Primum inventum est, ut in suprascripto monasterio sancti Benedicti confirmatum fuisset locis, quae subter nominandi sunt, Zacheriae sanctae memoriae. Secundum sanctissimi papae Gregorii. Tertium piae memoriae Nicolai Romae praesul. Quartum confirmationis papae Benedicti. Et caeteri Lodoyci et Caroli sanctissimorum imperatorum constitutum est. Audito suprascriptorum praesulum nomina et eorum sanctae operationis, et summi imperatoris virtutem, quod ei non aliud, nisi pro illorum sanctitatis, et remunerationis animae concessisse dicuntur, et qui haec frangere cupit, aut aliquid minuare sine consensu fratrum voluerint, dubium non sit, ut ad regnum Dei possit accedere. Tunc praesul Benedictus una cum episcopi et judicibus dixit: Locis omnibus nominandi sunt. Et invenerunt massa Juventiana, seu Seminario. Item locum, qui vocatur sancti Paulini cum ecclesia sancti Petri, incipiente ab aqua et arco, qui vocatur Ferrata. Seu monte, qui vocatur Ruviano, in quo ecclesia fuit sanctae Mariae. Atque monte, qui vocatur Arsule. Necnon Pantana, quae dicitur Rudimundi. Et locus, in quo est aqua quae dicitur Bullica. Simulque Serra, quae dicitur sancti Joanni, pari modo et alium, qui et Anticolo vocatur; et Monte, qui vocatur Crufo: omnia sibi invicem cohaerentes.
Cum autem has locis nominatis omnes cum illorum terminibus in jam fatis privilegiorum, omnes dicunt a jam nominato Leoni abbati, et a sua congregatione, qui ibi aderant: Te audiente atque vidente in istis locis vestri monasterii nihil pertinet, si non est consensu hoc fratrum. Tantum enim, sicuti legere audictis, nominatis locis in monasterio sancti Benedicti, cujus res est, praesens refutent. Jam suprascriptus Leo abbas cum cognovisset veritatem, per baculum cunctis locis, quae supra legitur, cum sua simul congregatione, monasterio sancti Benedicti in omnibus refutavit. Tunc praesul similiter ex una parte investivit dicens: Omnem rem sanctae ecclesiae, de qua ablata fuerant, ut praedictum est penitus revertatur; et in ipsius dominio sub vestrorum successorumque vestrorum potestatem sine omnem ambiguitatem permaneat cum omnibus, quae a suprascriptis locis pertinent. Taliter ab omnibus judicibus dativis sancitum et inviolabiliter est diffinitum. Hoc siquidem judicatum praecipiente domno Benedicto summo pontifici et universali papae, mihi Benedictus scriniario sanctae Romanae Ecclesiae, praedictis judicibus dativis consentiendo et promulgando scribere dicta verba. In quos jam nominati propriis manibus pro ampliore et firmiore stabilitate subscripserunt sub die, anno, mense, et indictione supradicta XI.
Ego Benedictus sanctae catholicae et apostolicae Ecclesiae VII praesul subscripsi.
Ego Geribertus sanctae Turtunensis Ecclesiae episcopus huic judicati perpetualiter chartae interfui.
Petrus Papiensis Ecclesiae episcopus huic judicati paginam perpetualiter, sicuti supra legitur, interfui.
Ego Joannes indignus diaconus sanctae Romanae Ecclesiae huic refutationis chartae interfui et subscripsi.
Gregorius episcopus sanctae Albanensis Ecclesiae huic refutationis chartae interfui et subscripsi.
Leo Ostiensis episcopus huic refutationis chartae, sicut supra memoratus est, interfui et subscripsi.
Stephanus nutu Dei Narniensis Ecclesiae episcopus huic refutationis chartae interfui.
Stephanus Dei providentia primicerius huic refutationis chartae interfui.
Leo Domini gratia vocatus arcario sanctae apostolicae sedis huic refutationis chartae interfui.
Azo Dei pietate protoscriniarius et apocrisiarius Romanae Ecclesiae interfui et subscripsi.
Rigizo nutu Dei datibus judex huic refutationis chartae interfui.
Benedictus datibus judex in hac brevi memoratoria manus subscripsi.
Sergius comes palatii huic refutationi interfui.
Berardus inclytus comes Tiburtinae interfui et subscripsi.
Joannes in Dei nomine consul et dux huic refutationis chartae interfui.
Ego Benedictus Dei gratia scriniarius sanctae Romanae Ecclesiae, et scriptor hujus, post omnium testium subscriptionem et traditionem complevi et absolvi.
XXVI. BENEDICTI PAPAE VII PRIVILEGIUM PRO MONASTERIO S. MARIAE NIENBURGENSI. (Anno 983.) Monasterio S. Mariae Nienburgensi, rogatu « dilecti ac spiritualis filii sui, sanctae sedis apostolicae dignissimi advocati, Ottonis imperatoris semper Augusti, limina apostolorumdigna de votione visitantis ac secum plurima de statu sanctae religionis tractantis » concedit « ut idem locus tali justitia ac libertate perfruatur qualem alia monasteria habent, quae sub tutela suoque privilegio roborata illis partibus sunt ac mundiburdio domini sui imperatoris videntur esse subjecta. » Privilegia quaedam addit. [Knaut Grundliche Furstellung, 13.] Creditae speculationis, etc. Reliqua vide apud laudatum collectorem.
XXVII. BENEDICTI PAPAE VII BULLA AD PETRUM MILITEM. (Anno 974-983.) Nobili Petro, Bonicollo dicto, militi, terraeque Mudanae in suburbio Gandavensi comarcho, per Balduinum « abbatiae S. Bavonis in pago prope Gandam, Boerheim dicto, monachum » mittit « cum praesenti bulla tria ossicula SS. Marcellini, Maximini et Quirini, de quibus disponere liceat pro ecclesiis, nempe S. Bavonis, S. Joannis, nec non aulae S. Pharahildis in ipsa civitate Gandensi. » [ Messager des Sciences de la Belgique, Gand, 1837, p. 491.] Nos insigne nec non, etc. Adisis, si placet, opus laudatum.
XXVIII. PRIVILEGIUM BENEDICTI PAPAE VII PRO ECCLESIA TIBURTINA. (Anno 974-983.)[Marini, Papiri diplomatichi, I, p. 229.] BENEDICTUS episcopus servus servorum Dei dilectissimo atque reverentissimo et excellentissimo fratri nostro JOANNI, Domini gratia sanctae Tiburtinae Ecclesiae episcopo et per te in eodem venerabili episcopio, tuisque successoribus in perpetuum.
Cum magna nobis sollicitudine insistit cura pro universis Dei Ecclesiis ac piis locis vigilandum, ne aliquam necessitatis jacturam sustineant, sed magis propriae utilitatis stipendia consequantur. Ideo convenit nos pastorali tota mentis integritate eamdem venerabilium locorum maxime stabilitatis integritatem procurare et sedulo eorum utilitati subsidia illic conferre, ut Deo nostro omnipotenti id quod pro ejus sancti nominis honore, et laude, atque gloria ejus venerabilibus nos certum est contulisse locis. Sitque acceptabile nobisque ad ejus locupletissima misericordiam hujusmodi pii operis conferantur, arcibus remunerationem ( sic ). Igitur quia petita nobis tua dilectio, quatenus concedimus tibi, tuisque successoribus per hoc nostrum apostolicum privilegium omnes res praedicti episcopii tui, quia (quam) Tiburtinae Ecclesiae sancti Christi martyris levitae Laurentii, eo quod per negligentiam tuorum antecessorum episcoporum munimina multa perdita fuerunt. Inclinati precibus tuis pro omnipotentis Dei amore, suumque honorem, restaurationem praedictae Ecclesiae confirmamus tibi tuisque successoribus omnes episcopii et cunctas plebes seu ecclesias atque monasteria, et diversis vocabulis cum omnibus eorum pertinentiis vel adjacentiis sitas in toto territorio Tyburtino, nominatim videlicet infra civitate Tyburtina ( sic ).
Id est regionem totum in integrum quae appellatur Foro, et Vicu patricii, et Oripo cum ecclesia sancti Alexandri et aquimolis cum forma antiqua juxta episcopio. Item ecclesia sancti Pauli, et regione quae vocatur Formello cum grad a s su a s et cum omnibus ad eas pertinentibus sibi invicem cohaerentem, et inter affines ab uno latere silice publica qui descendit ad porta majore et usque in porta scura, a secundo latere muro civitatis Tyburtinae usque in putrerula cum ecclesia sancti Pantaleonis cum turre et scala marmorea, et deinde ascendentem per vi a public a usque ad murum antiquum sancti Pauli, ex utraque vero parte m ipsum murum, et pervenit usque in muro civitatis. Similiter et regione quae appellatur Plazzula infra ipsa civitate. Ab uno latere muro ipsius civitatis et a secundo latere silice qui pergit ad posterula de Vesta, et a tertio sive a quarto latere monasterio sancti Benedicti, necnon et ali um regionem totum in integrum qu i vocatur Castro vetere, cum ecclesia sanctae Mariae et sancti Georgii quae sunt diaconiae ab uno latere fossatum unde pergit aqua in Vesta, ex utraque vero parte murus civitatis circumdatur. Imo fundos duos in integris sibi invicem cohaerentes qui appellatur Sipiano (ubi modo dicitur episcopium cum ecclesia sanctae Mariae portas scurae) [ sic ad oram sed eadem manu ] et Lambrione, in quibus sunt vineis cum trullo infra se, et arbores olivarum, et cum omnibus ad eosdem fundos in integros pertinentibus, constitutos Tyburtino territorio, ab uno latere silice publica quae ascendit ad porta secura, et a secundo latere vinea qui appellatur Votano, et a tertio latere via publica quae descendit a suprascripta civitas, et pervenit usque in silice, a (quarto) primo latere juri vestri episcopii, sicuti per alia praecepta tenetis. Item fundum in integrum qui appellatur Pozzalia, qui et Alefanto vocatur, cum vineis et terris, et cum omnibus ad eum pertinentibus, sito suprascripto territorio, ab uno latere fluvius, et a secundo latere Pentonia majore, et a tertio latere fundum Quintiliolum et a quarto latere Camarti. Simulque et fundum qui appellatur Pluzano in integrum, ab uno latere fluvio; et a secundo latere Camarti; et a tertio latere Cervinariola; et a quarto latere fundum Purpuranum juris ejusdem episcopii, atque ipso supra scripto fundum Purpuranum in integrum cum omnibus ad te pertinentibus; ab uno latere Africanum et a secundo latere flumen, et a tertio latere Pluzano, et a quarto latere Lauretum; pariter et fundos pertusulo Rosario cum ecclesia sancti Valentini. Fundum Julianum, fundum Orianum, omnes in integris sibi invicem cohaerentes. Constituto territorio Tyburtino miliario a supra scripta civitate plus minus quinto in campo majore; ab uno latere Staphiliano, et a secundo latere silice in qua est Ponticello, et a tertio latere crepidinis, et a quarto latere Pirantis (Piranis); et a quinto latere colummella, similiter fundum Suberetula, fundum Aramagna, fundum Bissianum cum ecclesia sancti Angeli. Fundum Trulias, fundum Castamiola, fundum Computum, fundum Turinianum, fundum Jamule, fundum Gimelle, fundum Septem viis, fundum matre Saccula, fundum Pracli ( Precli ), fundum Planule, omnes in integris sibi invicem cohaerentibus cum terris, et silvis, et cum omnibus a supra scriptos fundos in integros pertinentibus, positis in eodem territorio Tiburtino. Praeterea, et fundum qui vocatur Barela in integrum, fundum Casapetra in integrum, fundum Tufolo, fundum Tortilianum, et fundum Oriali et vinea posita juxta sanctum Pastorem. Itemque terra et vinea ubi est ecclesia sanctae Agnes. Verum etiam et clusura vineata cum griptis et aquimolis antiquis, et terra rationales posita in Griptule, seu et fundum in integrum qui vocatur Cornu; fundum Vineole; fundum Caput Leonis (Capito), fundum Antonianum cum ecclesia sanctae Mariae in Pesile, fundum Carinianum, fundum Lame cum ecclesia sancti Januarii; fundum Rubeto cum ecclesia sanctae Mariae, fundum Balle petrosa, omnes sibi invicem cohaerentibus, cum terris, campis, pratis pascuis, silvis, et cum omnibus eorum pertinentiis, constituti in suprascripto territorio Tyburtino; fundum Rosarum; fundum Rejanum cum plebe sancti Petri, et ecclesiae sancti Thomae apostoli, atque case et plebem sancti Stephani qui appellatur Severini, et plebe qui appellatur sancti Vincentii cum griptis et parietinis suis, et silvis, et cum omnibus eorum pertinentiis. Necnon et casale in integrum qui appellatur Guaddo ex fundo Ceserano. Pari modo et fundum qui vocatur Paterno; fundum qui vocatur Gripta tabulicia, et Cameto cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno latere, via publica; a secundo latere Paternum; a tertio latere flumen, et a quarto latere carrarca. Praesertim et fundum Silicata in integrum; fundum Panicianum; fundum Caccabelli cum vineis et terris, et cum omnibus eorum pertinentiis, ab uno latere silice qui descendit a ponte Lucano (ad ponte Lucanum); a secundo latere alia silice quae pergit ad palatium antiquum, a tertio latere via publica; et a quarto latere fundum Gostanti. Enimvero clusura de vinea super se in integrum cum omnibus ad eam pertinentibus, sita in fundum qui vocatur Zetula sicuti per donationis chartula evenit in suprascripto episcopio. Fundum Paconi in integrum, fundum Piranello; fundum Turriele, fundum Cecili, fundum Serianum cum arboribus olivarum; fundum Balbinianu, in quo est ecclesia sancti Victorini; fundum Mollica sibi invicem cohaerentes cum omnibus eorum pertinentiis. Ubi inter affines ab uno latere ponitur lucus; a secundo latere rivo qui pergit ad pontem Marini; a tertio latere Lumbricata; a quarto latere rivo Puzzulo.
Insuper concedo et confirmo Marsicanam viam in integrum, et fundum campo rotundo in integrum; fundum Pensionis et case in integrum, cum ecclesia sanctae Mariae, et sancti Severini juris suprascripti episcopii. Quippi ni, (sic ) et fundum qui appellatur Cornuti cum plebe sancti Stephani; fundum Parianu cum ecclesia sanctae Mariae; fundum Circulo cum ecclesia sancti Benedicti et sancti Anastasii, fundum Aqua ferrata; fundum Paternum, fundum Maranum et mons Paterni; fundum casa Martis, fundum Vegete quod est casa Projectici, fundum Batilianum cum terris et silvis sibi invicem cohaerentibus, posita territorio Tyburtino, ab uno latere Fossato majore; a secundo latere via antiqua quae pergit ad pontem Marini; et a tertio latere fundum Calicianum juris sanctae Romanae Ecclesiae; a quarto latere fundum . . . et a quinto latere fundum Paulini juris monasterii Cella Nova. Porro ( necnon ) et fundum qui vocatur Prata majore cum vineis, terris atque pratis; fundum Baronianum in integrum inter affines incipiente per rivo usque in forma antiqua; a secundo latere Monetula; a tertio latere fundum Romani; et a quarto latere fluvium Tyberis, et pervenientes usque in aliis arci ubi in Poticella. Verum etiam et clusura vineata super se in integra posita ad porta Adriana; fundum Ciceiani, fundum Aflorum, fundum Ciculanum, fundum Paccionis, omnes invicem cohaerentibus in integris; fundum Zizimi [ id vallis Cotta] (sic ad oram litteris rubricatis) cum plebe sanctae Mariae et sancti Joannis; fundum Marcianellum, et casale sancti Cirici; fundum Columnella, sive quibus aliis vocabulis nuncupantur: ab uno latere via publica; a secundo latere fundum Apolloni; a tertio latere Romani; a quarto latere Balle longa, et a quinto latere forma unde aqua decurrit recte in via publica. Similiter et fundum Carpinianum et vinea inter duos Ludes, cum ecclesia beati Petri apostoli [vid. foras muros ] (in rubrica ad oram) et vinea in trivio cum ecclesia sancti Laurentii.
Immo et fundum Castro in integrum cum ecclesia sancti Angeli; fundum Balarcese sibi invicem cohaerentibus. Pariter et fundum cum casale suo et Balle longa atque plebe sancti [hic dimisimus] ( ad oram alia manu ) cum vineis et terris et cum omnibus suis pertinentiis Fundum [Fullonis] Fullonius in integrum, et quatuor unciae fundi qui appellatur Apollonii. Necnon et fundum Claudianus, fundum Juliani, fundum Tripentis, fundum Cisternulae, fundum Pontecclo, fundum Silveri, fundum casa Marciana, fundum Parsi cum sylvis et olivetis, et terris cum ecclesia sancti Cecili, et cum omnibus eorum pertinentiis; simul etiam et fundum Paternum cum ecclesia sanctae Columbae; fundum olivarum; fundum Janule cum ecclesia sancti Pauli; fundum Anterranum in integrum sibi invicem cohaerentibus ( sic ), milliario ab urbe Romae plus minus vicesimo sexto. Porro et fundum Balneolum, fundum Facundii, fundum Licini, fundum Bassanum, fundum Barbatianum, fundum Corsanum, fundum Bico longum; fundum Antoni, fundum Clippi, fundum Nigilionis, Resiariu; fundum Buccunianum quod est territorio Savinense; fundum Gelli, fundum Cartellorum qui est posita ante ponte Lucanum, fundum Corconi in integrum, fundum Maiani in integrum positum juxta silicem, fundum Jemilianum; fundum Aquilonem; fundum Mutilianum juxta sancti Stephani in Cornuti, fundum in Balle positum, qui appellatur Capra molente, et Castanneola in integris: ab uno latere colonia quae vocatur Minianu; a secundo latere fundum Veranum; a tertio latere fundum Ilianum; et a quarto latere monte qui vocatur Vulturella juris sanctae Romanae Ecclesiae. Simul etiam fundum Ilice et civitas quae vocatur Noe; fundum Petroniliolum et Turricle; fundum Turritula; fundum Vicum et Arcum, et Cicilianum, et Vigilianum, et Aspreta cum ecclesia sancti Petri, et in vicu ecclesiam sancti Valerii; fundum Graecorum, fundum Virdilianum ubi est ecclesia sancti Magni. Omnes sibi invicem in integris cohaerentibus cum casis et vineis, terris et silvis, pratis, pascuis, cultum vel incultum; fundum Melizanum; fundum Paternum, fundum Sambuculo posito territorio Tyburtino a civitate ejusdem milliario octavo; ab uno latere fundum Minianu, et a secundo latere Bulturella; a tertio latere fundum Maternum; et a quarto latere fluvius qui vocatur Jubenzanu, et monte qui vocatur Crufo juris superascripti episcopii. Pari modo ex alia parte montis fundi Caparacie; sive massa vocatur, cum mons ubi est in cacumine ecclesia sancti Angeli qui dicitur Faianu, nec non et locum qui appellatur Trellanus [ id. Giranus] (in rubrica) cum fundis suis: videlicet fundum Carpi, fundum Marre, fundum Plazze, fundum Rosarium, fundum Corianum, fundum Julianum, fundum casa Martelli, fundum sanctae Anatoliae et valle Fortiniane, et usque in fine stellae, fundum [Crapola] mons aquae vivae. Omnes sibi invicem cohaerentes in integris, cum casis et vineis, terris et silvis, campis, pratis, pascuis, aquis, aquarumque decursibus, vel cum omnibus eorum pertinentiis; constituto jam nominato territorio Tyburtino, milliario ab ipsa civit as plus minus decem. Ab uno latere fundum Graecorum; a secundo latere fundum Sassa, et a tertio latere fundum Grunzanu, et a quarto latere fundum Longiaenum. Similiter et fundum casa Herculi cum casis et vineis, et cum omnibus ad eum pertinentibus; ab uno latere fundum Licilianum, a secundo latere fundum Foranu; a tertio latere fundum qui appellatur Pasinianu, et a quarto latere fundum Barbaranu juris Ecclesiae Tyburtinae. Praeterea et quatuor fundis in integris, videlicet capud [capito] leonis, et Priscianus, Caesarianus, Magianum. Omnes sibi invicem cohaerentes. Immo et fundum villa Pertusa, fundum Saturanum, fundum Valneolum et casale cum ecclesia sanctae Secundinae usque in rivo qui dicitur de Trabicella; et ecclesia sancti Stephani cum casale suo, et fundum Marcianum omnes in integris positi juxta fundum Giranum, et Finestelle, territorio Trellanense. Itemque fundum Cantoranum cum ecclesia sua, fundum Bulziniano, fundum Marano in integrum; et ecclesia sanctae Felicitatis cum casale suo usque ad flumen; omnes sibi invicem cohaerentes in integris.
Porro et plebe sancti Laurentii qui appellatur in Sublaco, cum forma et ecclesia sanctae Mariae quae est supra castellum; fundum Paternellum, fundum Bullica cum vineis et terris, et cum omnibus eorum pertinentiis, constitutis territorio Sublaciano usque in fluvio medio Ecclesiae Tyburtinae. Fundum Ponza, fundum qui appellatur Casa; fundum Casalupuli; fundum Canistra; fundum Scapiono; fundum Caesarea, fundum Cisinianum sibi invicem cohaerentes, positi territorio Afile; ab uno latere Afile, a secundo latere Turrita, a tertio latere Gaianello, et a quarto latere Paterclanum. Similiter fundum Orarius et Gratinianus; fundum Puzzorosano, fundum Ponzano, fundum Cetreiano; fundum Toriniano in integris, siti territorio Sublaciano; ab uno latere Cisiano, ab alio latere Balneolum, a tertio latere Glasterano, et a quarto latere fundum Nuscanum, et a quinto latere fundum Caprola; a supra scripto latere fundum Calcuano. Pariter et fundoras quinque in integris qui vocantur Moreni: Oreta, Plumbariola, Aqua Combula, Pagatianum cum laco suo et introitu suo, posita territorio Tyburtino, ab ipsa civitate miliario plus minus quatuor; in campo majore, nec non et Monticellis et casalis cum ecclesia.
Haec supra scriptis omnibus fundis et casalibus, et plebes, et monasteria et ecclesias quae superius adscriptis esse ( sic ) videntur. Imo etiam ecclesias, quas Bosone episcopo tuus antecessor isto praesente anno consecravit, videlicet sancti Joannis et beati Juvenalis. (Haec in bulla Joan. XIX, a. 1029.)
Confirmamus etiam ut per affines et terminos eos deliberatis. Inter affines incipiente a sanctis septem fratribus, et usque in confinibus sancti Joannis qui appellatur in argentella, et exinde in campo sacri, ubi sunt Staphili ficti, et recte in silice magna de Penestrina, descendente vero per ipsa silice omnia parte dextra territorio Tyburtino juris eidem Ecclesiae Tyburtinae. Parte vero leba (sic ) omnia juris sanctae Penestrinensis Ecclesiae. Sicuti antecessores nostri per praecepta definierunt. Praeterea concedimus [ atque confirmamus tibi tuoque venerabili episcopio] tibi tuoque episcopio, ut omni tempore licentiam et potestatem habeatis cum vestris omnibus hominibus ingrediendi et egrediendi cum omni vestra utilitate per pontem qui vocatur Lucanum absque omni redditu, vel qualibet datione, exinde persolvendum pro qualicumque causa. Insuper concedimus vobis omnem districtum, et placita de omnibus monasteriis, sive ecclesiis tui episcopii tam infra ipsa civitate, quamque etiam et de foris, sive monachos et ancillas Dei atque presbyteros et diaconos, vel omnem clerum, qui sub tua protectione sunt, vel in tua dioecesi permanebunt, ut in tuam tuisque successoribus sit potestatem distringendi et judicandi. Denique confirmamus tibi per hoc nostrum apostolicum privilegium omnem consuetudinem quos tuis successoribus soliti erant habere ( sic ), ut et tu tuisque successor ibus absque ulla contradictione perenn is temporibus retineas; et nulli unquam comiti, aut castaldio, vel alicui homini, qui ibidem publicas functiones fecerint liceat tuae ecclesiae servos, aut ancillas, sive liberos homines, qui in supradicti tui episcopii casalibus resident ad placitum vel guadiam (sic ), sive aliqua districtione provocare aut perducere, sine tuo, tuorumque successorum consensu. Haec vero praenominatis seu locis quae superius continentur, videlicet Lipianum et Lambrionem cum vineis et cripta tabulicia, et cannoto, et pensionis, in quo est ecclesia sanctae Mariae et sancti Severini, et Trellano, et vicu cum ecclesia sancti Valerii, et Zizinni in quo est plebe sanctae Mariae, et sancti Joannis, cum aliis casalibus, scilicet et in herbaticis, et glandaticis, nulla molestia habeatis. Caetera vero omnia immobilia loca, cultis et incultis, cum omnibus eorum pertinentiis, vel adjacentiis, sicut superius legitur.
A praesenti secunda indictione vobis et per vos concedimus et perpetualiter stabilimus suprascripta loca, cum plebibus, ecclesiis, casis, villis et castellis, terris cultis et incultis, urbanis et rusticis, necnon et omnia jura, et juxta consuetudines quae in eadem ecclesia per praeterita tempora hactenus permanserunt, amodo illibata semper consistere jubemus. Simulque omnia munimina, seu cuncta instrumenta chartarum de tuo episcopio quae a paganis, sive per hominum negligentiam subtractae vel imminutae, seu ab igne crematae fuerunt, per hoc nostrum apostolicum privilegium omnes res illorum stabiles semper consistant in omnibus pleniter, legaliterque continentes vigorem. Res vero omnes quae ab orthodoxis Christianis et piissimis pro illorum animabus, seu salute tuae ecclesiae sive per chartula, sive spontanea voluntate offerre atque concessae fuisse videntur, vel fuerint, absque ulla molestia et absque omni querela aliquorum hominum perpetuam stabilitatem et perpetuo jure in tua ecclesia tibi, tuisque successoribus sancimus. Quapropter statuentes, atque promulgantes coram Deo et terribili ejus futuro examine, per hujus nostri apostolici privilegii auctoritatem sancimus, et beati Petri apostolorum principis auctoritatem decernimus, tam apostolicae sedis futuros pontifices, quam qui ecclesiasticas administraverint actiones, vel etiam magna parvaque persona, aut quispiam cujuscunque sit dignitatis praeditus potestate. Ideo quae a nobis pie disposita sunt, atque a nobis concessa quoquo modo nunquam licentiam habeat de praenominatis omnibus immobilibus locis in uno adunatis, atque spiritaliter apostolica exaratione conjunctis disjungere, vel uno ab uno altero alienare. Si quis interea, quod non credimus, de temerario ausu contra ea quae ab hac nostra auctoritate, et Domini nostri Jesu Christi apostolorum principis Petri cujuslibet immeritis vice agimus, anathematis vinculo innodatum, et cum diabolo et ejus atrocissimis pompis, atque cum Juda traditore Domini nostri Jesu Christi, aeterni incendii supplicio concremandum sit deputatum, ne unquam a praefatis anathematis nexibus sit absolutus. At vero qui pio intuitu observator omnibus exstiterit, custodiens hujus nostri apostolici constitutionis ad cultum Dei respicientibus, benedictionis gratiam a misericordissimo Domino Deo nostro consequi mereatur, atque meritis beati martyris levitae Laurentii, aeternae vitae particeps effici mereatur.
Scriptum per manum Joannis scriniarii sanctae Romanae Ecclesiae, in mense Decembrio et indict. secunda.
+ Bene valete +
Datum duodecimo Kal. Jan. per manus Joannis episcopi sanctae Laviranensis Ecclesiae, et bibliothecarii sanctae apostolicae sedis. Anno Deo propitio pontificatus domni Benedicti summi pontificis et universalis quarto papae, in sacratissima sede beati Petri apostoli septimo, imperante domno piissimo perpetuo Augusto Ottone a Deo coronato magno et pacifico, imp. anno quinto, in mense Decembrio et indic. suprascripta secunda.