Gallia Christiana 1715 01/Arausicana
ECCLESIA ARAUSICANA. ARaUs 10-C a vARUm a populis qui hanc regionem tenuerunt dicitur Ptolemæo lib. 1. cap. 1 o. Straboni lib. a., cap. 4. & Plinio lib. 3. cap. 4. Mela lib. 2. cap. 5. Araustonem Secundanorum appellat, a militibus veteraniS secundæ legionis, & opulentiffimis Galliæ Narbonensis urbibus accenlet. Plinius eam numerat inter colonias Romanas hoc ordine.In mediterraneo, coloniæ Arelate Sexta-
! norum, Blitterræ*Septimanorum, Arausio Secundanorum in agro Cavarum, Valentia, Vienna Allobrogum.legitur in condlhs.Arausienensis urbs Sidonio Apollinari lib. 6.ep. 12. quæ corrupte Auraica nuncupatur.OIim erat in provincia Viennensi prima, nunc sub Arelat.archiepilcopatu, non procul Avenione. Ejus originem aliqui ducunt a Phocæorum Græcorum colonia, qui Massilia condita postmodum Arausionem construxere ; sed ex meris conjecturis.Civitatem hanc floruisse stante imperio Romano, probant tum laudati si : riptores, tum maxime vetera monumenta, quorum adhuc rudera visuntunamphiteatrum nempe, cujus sedilia ex gradibus lapideis adhuc siipenunt i aquædu- ctus, templum Dianæ, ut volunt antiquitatis prophanæ studiosi ; arcus seu fornix m signum victoriæ Suam Caius Marius & Luctatius Catulus de CimbriS & Teutonibus reportaverant ; arena ovaliS guræ, in qua gladiatores exercebantur. Porro civitas opportuno loco sita, una duntaxat leuca a 1 Rhodano distat, & duobus fluviolis Bicaro*& Medena alluitur, atque inter munitistimas Europæ urbes olim censebatur, præcipue ob arcem, quæ in colle posita urbi dominabatur, quam MauriciuS Nas- savius famosisiimus princeps undecim propugnaculis cinxerat an.I622.Ager quo circumvallatur, vini, Frumenti & croci fcraciffimus est. Caput eit Arausicani principatus, qui inter comitatum Vinda- scinum includitur, extensiis in longum & latum per quatuor leucas. PrimuS princeps fuit Guil- . lelmus cognomento Buccina*, cujus posteri in Raimbaldo IV. defecerunt, qui videlicet fine liberis obiit. Sic principatus transiit ad Bertrandum de Baucio, qui uxorem duxerat Tiburgim, Arausionis principem feminam. Ab hac illustrisiima Bauciorum gente pervenit ad Cabilonensem ex comitum Burgundiæ stirpe propagatam, Maria silia & sola herede Raimundi V. de Baucio principis Arausicani, in matrimonium collocata Johanni Cabilonenli, anno circiter 1386. Post quartam generationem Philibertus ultimus princeps Arausicanus e genere Cabilonensi, moriens ante ductam uxorem, reliquit heredem Renatum Nassavium suæ sororis siliumanno 1530. qui nullis fus- ceptis liberis ante obitum, principatum & hereditatem transcripsit Guillelmo Nassavioreipublicæ £ C C L E S I A A R A U S I C A N A. 766 Batavorum præcipuo architecto, jure.an injuria jam alii disquisiere. Arausio gaudet academia a Raimundo V.principe instituta anno 1365. Ibidem Guillelmus a Ca- biione instituit suprcmum juris tribunal anno 1470. quod parlamentum appellare non dubitant. Quod spcctat ad episcopatum, suberat olim Viennensi, nunc Arelatensi metropoli. Ecclesia propter celeberrima quæ in ea habita sunt concilia, in primis illustris, sub titulo beatisiimæ VirginiS Mariæ & omnium Sanctorum consecrata est, sanctus vero Florentius episcopus patronus quoque est, sod inferioris ordinis. Capituli primaria dignitas est prapositura ; in ipso quoque est præcentor, qui capischelus quasi caput lcholæ cantorum nuncupatur.De abbatiis seorsim ex more agemus infra. In diœcesi sunt undeviginti tantum ecclesiæ parochiales, quarum aliæ sunt intra sines principatus, aliæ in comitatu Vindascino ; unica, scilicet Montis-draconis est in Provincia. In urbe praeter ecclesiam cathedralem olim erat insigne hospitium sancti Johannis Jerosolymitani, ad quod etiam dimidia pars dominii urbis olim pertinebat. Fuerunt & ecclesiæ sancti Eutropii, sancti Florendi, sancti Martini, sancti Petri, & basilica elegans Francsscanorum, in qua multorum e principibus olim visebantur sepulcra ; denique templa Dominicanorum, Carmelitarum & quarumdam monialium. Sed hæresi Calviniana in urbe grassante & in tota ditione (princeps enim illam amplexus fuerat & quam maxime protegebat) ecclesiæ, oratoria, &c. spoliantur, ac destruuntur, vel in heterodoxorum synagogas mutantur ; sacræ franguntur imagines ; pelluntur canonici, & Catholica religio exsulare cogitur. Sed his ultimis temporibus vice versa, jussu Christianisseni regis, hæreticiurbe & diœcesiejecti sunt. In texenda episcoporum Arausicanorum historia, præter libros editos, præ oculis habuimus observationes manu exaratas doctiffimi viri Johannis-Ludovici Prevost præcentoris & vicarii generalis, qui eas ultro nobis & multa alia liberaliter suppeditavit. Accesserunt multa alia variis ex tabulariis & virorum eruditorum musæis collecta. EPISCOPI ARAUSICANI. I. S. L U c 1 U S. QUi historiam ecclesiæ Arausicanæ nuper adornavit vir clariss. Johannes — Ludovi- cus le Prevost ejustlem ecclesiæ præcentor, & illustriffimi episcopi vicarius generalis, sed nondum publici juris fecit ; docet ex antiqua ecclesiæ hujus traditione sanctum Eutropium primum fuisse Arausicanum episcopum, quem tertio saltem seculo vixisse vult, cum secundum ejusidem sedis episcopum admittat ad annum Ccc. simctum Florentium. Iis sitne minus certis debemus præponere quæ ecclesiasticis melioris notæ monumentis innituntur. Primus itaque locus in nostrorum episcoporum nomenclatura dandus est sancto Lucio, qui cum hanc obtineret cathedram anno circiter 3 n*.in irruptione Alamannorum duce Croco, cujus meminit Gregorius Turon. lib. 1. hist. c. 30. & seq. pro Christo martyr occubuit, uti legimus in oratione sancti Amatii Avenion. episcopi & martyris, quam dabimus in Avenionensibus episcopis. An. 314. Faustinus presoyter de civitate Arau- sicorum e provincia Viennensi ad synodum I. Arelatensem convenit, quia, ut conjicimus, sublato per martyrium siincto Lucio, & post cædem pastoris aisperso grege, nondum potuerat fieri successoris sancti Lucii electio. Sic interfuere huic synodo Romanus presoyter & Victor exorcista, de civitate Aptensium, quæ tunc orbata quoque erat patre & pastore, scilicet sancto Leonio, quem eadem Croci persecutio abstulerat. II. E R A. D I U S. Eradius memoratur in epistola episcoporum [jrovinciæ Viennensis, contra Saturninum Are- atensem episcopum A rianum, cui hic episco- pus Arausicanussubscripsit, cumNectario Vien- nensi, Cesso Diensi, Metiano Avenionensi præsulibus, anno 356. Hujus epistolæ meminit vir multæ eruditionis D. Polycarpus de la Riviere, in annalibus ecclesiæ & civitatis Ave* nionensis. III. CONSTANTIUS. Inter Galliarum episcopos qui Aquileiensi condlio interfuerunt anno 381. princeps om » nium ubique censetur Constantius episcqpuS Arausicus, sententiamque in Palladiumepiscopum Arianum & Secundianum primus eorum- dem hanc pronuntiat. Constantius episcopus Arau- Jicus dixit : Palladium Arii discipulum, cujus impietates jam olim damnata sunt a patribus no- stris, in concilio Nicano, & nunc hodie probata cum recenserentur a Palladio stngula, quia non confusus est, dum Dei filium a Deo patre esse alienum, cum creaturam confitetur, cum tempore (temporeum) dicit, dominum verum negat, in sempiternum cen- seo esse damnandum. Idem quoque subindedi- Pputat in eo concilio contra Palladium, aut potius ejus contumaciam retundit. In rescripto ad Siricium papam post damnatos ab eo Jovinia- num, ejusque socios hæreticos, quo S. Ambro- sius, &c. laudant ipsius sollicitudinem, & eosdem hæreticos damnant, subscripsit Constantius epi- sCopus, quem non ægre credimus esse nostrum episcopum Arausicanum. IV. MARINUS. Marinus Arausicensis episcopus adfuit consecrationi ecclesiæ Avenionensis, restauratæ a Debone ejusdem urbis episcopo, anno 433. & triennio post dedicata ?. Vide in hoc episcopo Avenionenn. V. J U s T U s. Hunc episcopum produnt acta sancti Eutropii ICI ECCLESIA A > pii a Vero episcopo ejus successore scripto tradita. Ex iis enim discimus episcopum qui S. ’Eutropium in Arausicana sede præcesiit, Justum fuisse nuncupatum. Ad ipfius tempora revocanda nobis videtur Arausicana I. synoduS an. 441. celebrata in ecclesia Justinianensi. Et quidem inter lubscriptiones legiturepiseopus. Anno 445. interfuit concilio Arelatensi 111. Anno eodem & sequentibus nominatur in epistolis S. Leonis ad episCopos Galliæ Narbonen- sis, & in epistola synodica illorum cpiscoporum tdsanctum Leonem, an.452. VI. S. EUTROPIUS. Juxta acta hujus antistitis a Vero descripta, 3uæ habemus in Bollandiana collectione ad iem 27. Maii, Eutropius Massiliæ ortus Honorio imperante, ex parent ibus nobilitate generis & opum copia conspicuis, mortua uxore totum se ad Dei cultum convertit, & omnibus virtutibus ornatus Massiliensi præluxlt ecclesiæ, quibus permotus Euftachius ( al. Eustatius) episcopus, eum ad clericatum rapuit, attonsa cæsarie. Mortuo vero Justo episcopo Araufica- no, ejus in loCiim subrogandus omnium votis expetitur Eutropius, qui vastatam hanc ec- clcsiam a barbaris, & ad summam paupertatem redactam videns, ab ea recellit. Sed admonitus ab Apro, quem quidam volunt fuisse S. Augustini discipulum, ad eandem rediit, quamsa- {jientiffime rexit, inter summas angustias. Nam ab » re manuum, terramque colendo, victum sibi & pauperibus quærere cogebatur. Vixit usque ad an. 475. si genuina sit epistola Fausti episco- pi Kcjensis ad Lucidum presbyterum in doctrina pr.vdessnationis aberrantem, cui subscripsit sanctus Eutropius. Ad eum exstat Apollinaris Sidonii epistola 6. libri VI. Jam præcrat anno 464. si idem sit Eutrepius qui legitur in inseri- ptione epistolæ XI. Hilari papæ ; quod vero I propius videtur : hxc enim epistola scriptaest ad epilcopos qui cognoverant in synodo de causa Mamerti Viennensis episcopi, ob indebitam ordinationem factam in Deensi ecclesia, postulati. VII. VERUS. Qui nupcrrimam accuravit operum S. Leonis Mag ni editionem, in notis ad ejusdem papæ epiitolas, autumat Verum Arauiicanum cpi- scopum eum esse, qui subscripsit epistolæ syno- dicæ Gallicanorum epilcoporum, missæ ad S. Leonem anno 451. At si Eutropius Veri an-E tecessor vixerit usque ad tempora Hilari papæ, imo etiam usque au annum 475. conjectura eruditi viri evanescit. Itaque de Vero id tantum Icimus, eum sollicitum Fuisse colligere acta sancti fui decessoris, & ea scripto relinquere. VIII. S. FLORENTIUS. S. Florentius, si Proprioecclesiæ Placentinæ ubi 17. Octobris colitur, fides adhibenda sit, inter Turonenses natus, regi & populo percarus, Arauficanæ ecclesiæ creatus est pontifex ; quo in munere, pietatis egregia ded : t argumenta ; optimique pastoris & patris officia omnia est Tomus I. R A U S ! C A N A. L exsecutus. Subscripsit synodo Epaonensi, anno 517. & Arelatensi. ! V. an. 524. lnj concilio Lu- gdunensi anni 517. subscriptus quoque legitur : Florentius episcopus. At eodem tempore erat quoque in ecclesia Tricastina Florentius episcopus, uti in Arausicana ; unde ancipitesfurnus utri ex duabus ecclesiis illis tribui debeat Florentius in concilio Lugdunensi tertio commemoratus. Florentiola oppidum Placentinæ diœcesis hunc Arausicanum episcopum patronum colit, ejusque sacris exuviis gaudet, quarum tranflatio celebratur 14. cal. Aprilis. | IX. VINDEMIALIS. Vindemialis concilio Carpentoratensi nomen adscripfit & calculum addtdit an. 527. necnon epistolæ synodicæad Agrœcium præsulem Antipolitanum. Anno 529. synodo Arauficanæ secti ndæ, propter canones de gratia & libero arbitrio in ea lancitos celeberrimas, subscripsit : item Vasensi eodem anno : Aurelianensi IV. anno 541. & V. an. 549. led tantum per Petrum pre- sbyterum ab ipso ad hanc synjdum directum. X. Matthæus. Miramur omissum fuisse in nostrorum episco- porum indice præsiilcm hunc, cujus nomen tam diserte signacur in duobus Gallicanis conciliis. Etenim in fubfcript ion ibus concilii V. Arela- tcnsisan. 554. celebrati legitur Matthæus Arau- sicæ ecclesiæ episcopus. Idem dic de synodo Parisiensi 11. habita anno sequenti, juxta Lab- beanam conciliorum editionem : quamquam Carolus Cointius eam revocat ad annum 551. putatque tardius vix differri posse, quod Fir- minus Uceticæ urbis episcopus, qui ei subscri- psit, mortuus sit anno 553. At 1°. Firmini mor$ etiam si contigerit anno 553. minime probat sy- nodtim hanc Parisiensem anno 551. coactam. 20. Nullis argumentis ostendit vir doctus sanctum Firminume vivis excelsisse anno 553. &de anno mortis hujus episcopi nihil certi habemus. In vita ejusdem S. Firmini legimus eum, cum graviflimeægrotarct, missis epijlolis episcopo Arelat e nss & Avenionensi, jimulque Auraciensu monuisse, ut in loco suo Ferreolum episcopum ordinarent s quod & factum est. Hic Auraciensts, seu Arauncanus episcopus fuit haud dubie Matthæus sancti Firmini coxcaneus. XI. T R AP I D I US. Trapidius, al. Trapecius subscripsit concilio Valentino II.anno 584. & Matiseonensietiam secundo, anno sequenti. Eundem sedisse in fy— ; nodo Lugdunensi, quam Binius collocat anno 587. Labbeus anno 583. asserit vir clariss. Johannes-Ludovicus le Prevost > attamen istius antistitis nomen non reperimusin cœtus hujus sub- scriptionibus. Post Trapidium desunt plurimi epjseopi. XII. SALICUS. Salictis Arauftscnfis episcopus nominatur in subscriptionibus concilii Narbonensis, quod ple- rique ponunt anno 788. uti legittir in ipsis con— • cilii actis ; Cointius vero amandat ad annum C CG ECCLESIA A 7 91.mutans mira libertate omnes chronicos cha— l racteres. Eidem placet producere vitam & episcopatum Salici, usque ad annum 798. quo vero fundamento nos latet. XIII. BoNiFACIUs. Eadem siducia & libertate quam huc usquc admirati fumus, CarolusCointjus jam ab anno SI 1. donat Bonifacium episcopatu Arausicano. Incertum tamen est quando præcsse cœperit. Id solum de ipso liquet, anno 839. Laudonem Fuisse electum episcopum ecclesiarum Arausi- censis & Tricastinensis, vacantium per mortem bonæ memoriæ Bonifacii. Unionem utriusque j ecclesiæ factam este tempore hujus episcopi, vix dubitare licet ; decreta enim est a Gregorio papa IV. cujus pontisicatuS exordium asiignatur anno 827. Johannes • Ludovicus le Prevost vult Bonifacium cœpisse præcsse anno circiter 828. Desiit autem anno 839. XIV. LAUDO.’Ut inepiscopis Tricastinis. XV. PoNTIUS I.’Ut in episcopis Tricast. X VI.G E M A R D Us*. Ii/ episcopis Tricast. XVII. EbRoINUS &EbRAUS forte per abbreviationem. Vide inTricast. episcopis. XVIII. PoNTIUS II. al. PONCIO. 1 Quando perpendimus formam electionis hujus episcopi, quam damus in probationibus, parum abest quin persuasum habeamus Arau- sicanos non diu patienter passos esse unionem suæ ecclesiæ cum Tricastinensi, & sibiquæsi- visse proprios pastores. Certe ex formula ele- ctioniS Pontii intelligimus solum clerum & populum Arausicanum ad eam convenisse, nulla facta mentione Tricastinorum. Hoc in instrumento commemorantur rex Conradus, Boso comes, comprovinciales episcopi. Cur non adesset metropolitanus Arelatensis, profertur cau- sa, quod videlicet tunc sedes vacaret. Qui sit ergo ut sileatur de advocatis Tricastinisclero & populo, cum de communi eorum patre deligendo ageretur ? Hæc sane non obscure si- gnisicant Pontium, qui exfacerdote ecclefia Au- raicensis electus legitur, non ordinatum fuisse episcopum nisi sons Arausicanis. Subrogatum eum fuisse Ebroino seu Ebrao adhuc viventi, sed ob infirmam valetudinem officium episcopale exercere non valenti, legimus. Itaque si Ebroinus fuisset simul episcopus Tricastinensis & Arausicanus, quo pacto inconsultis Tricasti- nensibus Arausicana ecclefia præsumsisset eligere communem utriusque ecclesiæ antistitem ; maxime cum ex lege unionis sactæ, ecclefia Tricastinensis primatum teneret ? Certe quando electus est Laudo, accesserunt utriusque « Gemardo Prevotius praemittit Odalricum, qui. inquit, nominatur in testamento Alataiflx Arauficae comitiwr, qux ipso mortuo palatium episcopale abstulerat, & eo testamento reddiderat. Deco etiam, inquit, fit mentio in litteris Ildefonfi comitii Tolofani, datis anno 1126. Sedebat autem Odalricus anno 867. Hic Odalricus est ignotus tum Sammarthanis, tum Bohyerio, qui nuper scripfit historiam episcoporum Tricastinorum. Tunc autem idem erat Tricastinorum & Araustcanorum episcopus. Non profert Prevotius notas chronicas testamenti Alataiflz co- mitinæ, unde deprehenderemus quo circiter tempore Viveret Odalricus. Quod Ipectac ad chartam Ildefonfi comitis anni 1116. opportunius potest referri ad alium Odakicum de quo infra, R.AUSICANA. 770 cleri, utriusque plebis suffragia. Nec praetereundum est Gemardum quando subscripsit Mantalensi synodo, nomini suo titulum episcopi Arausicani addidisse. Hæc sunt quæ pene mc cogunt ad dubitandum utrum unio facta tempore Bonifacii perseveraverit illæsa. Reliqua de Pontio II. habes in episcopis Tricastinis. XI X. PONT 1 US III. Anno 982. Airardus Carpentoratensis episcopus fundavit in ecclefia sua capitulum, quod aliorum præsulum consensu & subscriptionc approbari & confirmari voluit. Unus autem ex his præsulibus fuit Pontius episcopus Au- rasicenns, ut legere est in instrumento hujus fundationis. Porro vix credi potest Pontium hunc fuisse ipsum qui anno 914. electus est, cum jam esset sacerdos & ætate maturus, alio- quin debuisset pervenire ad summam senectam. Inde videtur vero propius esse alium Pontium. XX. A L D 1 R 1 c U S. In libro qui exhibet sacramenta ab episcopis ecclesiæ Arelatensi præstita, legitur : Ego Aldiricus Auraficensis ecclefia vocatus episcopus, promitto coram Deo & sanctis ejus, omnem subjectionem & obedientiam canonicam > &fidelita- liiatem ecclefia S. Stephani sedis Arelatensss, &c. & Annoniprasenti archiepiscopo, &c. Iste Aldiricus debuit sedere saltem ab anno 994.. quo extinctus est Anno arcbiepiscopus. Alius autem esse debet ab Odalrico vel Aldirico, qui ut episcopus Aurasicensis& Tricastinensispro- misit obedientiam Rajambaldo Annonis suc- cesiori. Hic potest affignari tempus quo duæ sedes episcopales istæ sunt unitæ. XXI. ODALRICUs.’Ut in episcopis Tricest, XXII. MaRTINUs. Vt in episcopisTricast. XXIII. GERALDUS.’V/inepiscopisTricast. Tempore hujus episcopi Arausicenses impatienter ferentes carere proprio episcopo, cogitaverunt de rescisiione unionis suæ ecclesiæ cum Tricastina, auctore præsertim & impulsore Bertrando comite filio Raimbaldi. Ea de causa scripfit Alexander papa II. tum ad clerum & populum Arausicæ urbis, tum ad Ber- trandum. Quo tempore scripfit hic summus pontifex, nondum Arausicenses episcopum sibi elegerant ; id enim suis in litteris non tacuis- set. Sed sub ejus successore Gregorio VII. id factum intelligimus. XXIV. GUILLELMUS I. Contentione orta pro unione ad Gregorium papam VII. delata, hic pontifex pollicitus est lepro illa dirimenda legatum missurum. In hac autemsuspensione Guillelmus electus est ad regendam ecclesiam Arausicensem, & consecratus, ut nos docet Urbanus papa II. Pontio tunc in ecclefia S. Pauli Tricastinensis sedente. Guillelmus prior erat S. Rufii, ut legimus in Gallia Christiana Sammarthanorum fratrum > 77— ECCLESIA A qui illum electum suisse docent, postquam Ge— J raldus Ademarus princeps AraunranuS a sum- mo ponti fice Gregorio VII.separationem episcopatuum obtinuisset, quod fecit per legatum suum episcopum Albanensem, cum consilio ar- chiepiseopi Arelatensis & Vivariensis episcopi, apud Pontem Sorgiæ, adstantibus principe, clero & populo. Addunt id postea consirmatum esse ab Hugone archiepiscopo Lugdunensi pontificio legato, & Guillelmum electum consecrationem accepisse a Narbonensi archipræ— 3 sule. Denique Victorem pepam III. quod factum fuerat corroborasse. Certe lite pendente coram Urbano II. constat Arausicanos contendisse unionem olim factam, sublatam suisse. At id probare non potuerunt ; quod tamen ip- sis inpromtu fuisset, si tanta cum solemnitate Gregorius VII. de dissolutione sententiam tu* lisset per siios legatos. Præterea post tanti pontificis judicium Urbanus II. & Paschalis II. ejus successereS, quorum summa fuit erga ipsum reverentia, nunquam impugnassem, quod tam matura deliberatione ab eo decretum fuisse cognovissent. Aliunde tamen putamus Grcgorium papam ejusque legatos tacite approbasse electionem ( Guillelmi, alioquineam irritam pronuntiassem, quod minime fecerunt. E contrario Romani pontifices eum pro legitimo habuerunt episcopo, ut liquet, maxime cx bulla Urbani II. in qua honorisice de illo loquitur. Paulo post decretum Urbani datum anno 1095. quo videlicet cautum erat, ut morsente Guillelmo episcopo, ecclesia Arausiensis ad Tricassmam rediret, hoc est Tricastino iterum subj iceretur episcopo ; hic Guillelmus sia- cram peregrinationem aggressus est cum Raim- baudo comite, ut testatur Matthæus Paris in hist. Angl. sub Henrico II. Subsecuti sunt peregrinos pradictos comes Tolosanus Raimundus & episcopus Podiensts Aimarus, in negotium Crucifixi-. trans autem cum eis in gente sua viri generis praclari, Willelmus Araufiensis episcopus, & comes Rainbaldus, Gallus de Bedters, Girardus de Rossillo,’Willelmus de Montepessulano, \Fillel- mus comes Forensis, Raimundus Pelex, , Gentorius de Barre sWillelmus Amaneu. Moritur in oppugnatione civitatis Marræ a Christianis 11. dic Decembris anni 1098. vir religiolus, justus ac timens Deum, ut docent iidem Paris & Al- bericus in chronico ; Aimaro Podiensi antistiti in ea expeditione socio fuerat summa amicitiæ necesiitudine devinctus. Quem etiam Willel- mus Tyrensis archiepiscopuslib. 3. memorat in eadem cruciata Raimundo comiti Tolosano gravi correpto ægritudine, & quasi morituro hdelium animabus debita impendisse obsequia. Statim ac rescivit Paschalis II. Guillelmi mortem, sicripsit ad Gibelinum Arelatensem archiepiscopum : Fratre & coepisuopo nostro Guillelmo a mortalitate ad immortalitatem, a terrenis ad cœlestia, ut credimus, sublevato, jam tempus adest ut Arauficana ecclesia Tricastino episcopo reddatur, & diu super hoc eventilatis litibus, pra- • Tribuunt Gregorio VII. quod infn oftetxUmus 2 Paichali IL fiftum fiiiffe. Tomus I. LAUSlCANA. 77i. sentium auctoritate fraternitati tua mandamUs, ut pradicto episcopo ipsam ecclesiam reddas, & ut tam clerus quam populus ei obedi at. Scripsit ( etiam clero & populo ejusdcm ecclesiæ, idem præcipienS : Datum Laterani m. idus Aprilis anno MC. Attamen Paschalis postea mutavit f sententiam ; nempe clerici Aurafienses præsen- tiam ejus humiliter adierunt, & ut ecclesiam suam a conjunctione-Tricastinæ, cui pro ne- cesiitate temporum fuerat conjuncta liberaret ; & cessante tandem necesiitate, & gratia divina superveniente. cis proprium episcopum donaret, eum rogaverunt. Eorum precibus motus Paschalis papa, Richardo Albanensi episcopo suolegato præcepit, ut conventum episcopo- rum apud Pontem de Sorga haberet, scilicet Arelatensis arch i episcopi & comprovincialium, quibuS se adjungeret episcopus Vivariensis, & quidquid ipsis visum foret, faceret ipse. Igitur juxta illorum præsulum, maxime VivarsensiS episcopi consihum, Albanensis episcopus Au- rasiensis ecclesiæ causam desinivit, & Aurasi- censibuS clericis eligendi proprii episicopi libertatem tradidit. Ita in instrumento electionis Berengarii. 1 XXV. BERENGARIUS. Hac auctoritate sustulti clerici AurasicensiS ecclesiæ, elegerunt Berengarium virum lcien- tia, moribus, genere ornatum, siancti Rufii canonicum, in præsimtia Richardi AlbanensiS episcopi, Gibelini Arelatensis metropolitani, Leodegarii Vivariensisepiscopi, &Lebertiabbatis siancti Rufii, assillente quoque Adhema- rio A urasicæ principe. Hæc autem electio facta est an. 1107. ut jam observavimus inGibe- lino Arelatensi archiepiscopo, qui paulo post Jerosolymam profectus est. Idemque probatur
- ex Berengarii epitaphio, ubi etiam legimur ipsum ordmatum esse die 27. Augusti. Ceterum hanc ordinationem ratam habuit Paschalis papa II. & de asserendis hujus episcopatus fini- Dus.tutandisque adveisus vicinos episcopos sollicitus suit, data bulla an. mcxiii. Cum Beren- garius religiosam vitam professus esset in celeberrimo S. Ruffi asceterio, canonicis suis auctor fuit ut regulæ S. Augustini side addicerent, quam servaverunt ufque ad seculum XVII. quo Paulus V. anno 1615. eos seculares ex regularibus fecit. Anno 1115. Berengarius mitti-
- tur legatus a siimmo pontifice in Orientem ad {>artes Syriæ, de qua legatione sic loquitur Wil- elmus Tyrius historiæ lib. xI. ad annum præ- fatum
- Eodem, inquit, tempore dominus papa auditis enormitatibus Arnulfi patriarcha, & da ejus immunda conversatione plenius edoctus, legatum dirigit ad partes Syria, quemdam virum venerabilem & multa religione conspicuum, Aura- stcensem episcopum, qui ad partes nostras perveniens, convocato universi regni episcoporum concilio, pradictum Arnulfum coram se aclstareprace- pit : tandemque meritis exigentibus, auctoritati sudis apostolica ab officio pontificali deposuit. Ille vero adhuc fiduciam habens insuis prasligiis, quibus pene universorum subvertebat animos, transfretare coactus ad Romanam perrexit ecclesiam, Cccij 77 ? ECCLESIA A ■ ubi domini papæ & totius ecclestæ blandis verbis j & larga munerum profustone, religionem circum- ’veniens, cum gratiasudis apofiolicæ remeavit ad propria, sudem obtinens Hierosolymitanam eadem vivendi licentia, qua prius meruerat deposttionem. . Redierat Berengarius anno 1118. quo ipsius occurrit mentio in tabulis Montis-Majoris, his verbiS : Fulco Aquensts archiepiscopus > & Petrus Montis-Majoris abbas, de ecclestis ad præfatam abbatiam in Aquensi diotcest pertinentibus. præ* sentibus G. Viennensi archiepisuopotA. Avenionenst, B. ( Berengario) Aurastcenst, L. Aptenst, A. Re- jenst,… Dienst, L. Vapincenst episuopis
Conveniunt apud Romanum mensu Martio, Dom. incarnationis an. Mcxvm. indictione x. Hujus chartæ meminerunt nostri Sammarthani in Ful* Cone Aquensi archicpiscopo. Toto autem tempore quo abfuit Berengarius.proventus episcopatus cesiit ad ecdesiam . cathedralem construendam. Anno mcxxvI. adfuit concilio Viennensi juxta Prevotium 5 cujus tamen in conciliorum collectione nulla sit mentio.Eodem anno multa recuperavit ad siiam ecclesiam pertinentia, charta Udefonsi comitis Tolosani, scilicet quasdam justitias, claustrum, . domum episcopalem & multa alia de quibus in laudatis Ildefonsi litteris quas damus in proba- ’tionibus. Anno 1127. univit sacristiæ dimidiam, partem oblationum ecclesiæ sancti Symphoriani prope Auraicam, quo etiam anno, ad Deum migravit. Olim in ecclesia, priusquam videlicet a segregibus vastaretur & destrueretur, legebatur sequens epitaphium : Nobilis Hispanus præsul Berengarius hujus ’Urbis in hoc modico conditus efi tumulo. Illum legatum Hierosoljma senstt, & inde Ornamenta suæ detulit ecclestæ. Prædecessoris willelmi facta sucutus, Ecclestam studuit magnificare suafn. Pastor episcopium rexit quinis quater annis > Amplius atque minus non fuit una dies. _ Hunc lux Augusti vigefima suptima sudi, 1 Pontificem dedit, hunc abstulit hæc eadem. Hoc carmen fecit ^Willelmus præsulab illo Tertius, & scribi jussit in hoc lapide. XXVI. G E R A R D U S. Gerardus jam præerat ut episcopus an. 1129. quo subscripsit cum Logerio Avenionensi epi- Icopo, donationi Bernardi Arelatensis archi- epiicopi, qui cesiit ecclesiam S. Thomæ hofpi- talariis S.Johannis. Dedit ipfc Cluniacensibus ecclesiam de Podioleno. Eum esse puto G. episcopum Arausicanum, _ qui scripsit ad B. archiepiscopum Arelatensem1 apostolicæ sedis legatum ( Bernardum) piam & elegantem epistolam, de rejecto episcopatu ad quem fuerat electus a canonicis Regularibus. Prædecessoris ejus nomen incipiebat a littera B. qua designaturBerengarius.Hanc epistolam mihi communicavit doctiflimus Fornerius S. Victoris apudMassil. asceta ; quam ex veteribuS Cclesiæ sijæ monumentis descripsit. XXVII. GUILLELMUS II. Guillelmus anno 1130. litteras ab Innocentio papa II. obtinuit pro retinenda vita regulari, . A U S I C A N A. 774 & an. 1137. protectionis & confirmationis præ- diorum, quibus etiam confirmat terminos Au- rasicensis jjarochiæ, quos ex præcepto prædecessoris siii in præsentia Attonis Arelatensis epi- sicdpi & suffraganeorumejus a Berengario episcopo constabat esse probatos, & Romæ assistente Pontio Tricastino episcopo ab eodem præde- cessore S110 collaudatos. Ad eum scribit Petrus Venerabilis abbas Cluniacensis lib. 2. epist. 31. sic expostulans •• Cum fapientem & religiosum vos & fuisse fciam, & esse non dissidam : mirari non fatissussieio, quod primitias præsulatus vestri tanto studio monachorum insultationibus dedicastis. i Fsups enim religionis majorprofessio religiofo magis episcopo commendare debuisset : nesciounde emergente occafione duriorem, ut dicitur, præ ceteris experti sunt hostem, qui præ aliis vos magis debuerant suntire parentem…… Sed quod magis indecens, ne dicam, turpe est ; non de gravibus, vel levibus vitiis, fed de rebus pecuniariis intersan- ctum episcopum & religiosus monachos quæstio ver- fatur : quia cum confiet apud noftros, &sursttan vefiros, ne dicam apud vos, fratres de Podioleno ecclestam S. Martini, dono prædecessoris vefiri Au- rastcensts episcopi, & concessione’Urbani papæ, non tantum juris proprietate, fed & corporati possessione, legali, quod ipfe nofiis, tempore possedisse • A vobis tamen nimia, ne dicam calumniofa vexatione, quod nunquam hactenus, fatigantur.In eadem epistola, divinarum & humanarum legum Guillelmum peritum vocat, cum quo aliquando publice & privatim sermonem habuisse scri- bit ; & eum invitat ad interdicti sententiam in ecclesias promulgatam revocandam. Ecclesia autem ista Podiofeni erat prioratus ordinis Cluniacensis in Arausicensi diœcesi, dicatus B. Jo- hanni-Bapt. Huic episcopo Innocentius papa I I.conceUit bullam pro consirmatione possessionum episcopatus, quam edidimus in probationibus. Obiit Guillelmus VI1. cal. Januarii, ex libro obituum S. Andreæ prope Avenionem. XXVIII. GU I L L E L M U S I I I. Hic Guillelmus, tertius post Berengarium epi- scopum præsijl, ejusiiem scripsit epitaphium, in cujus fine legitur : Hoc carmenfecit^illelmus præsul ab illo Tertius A. XXIX. BERNARDUS. Memoratur anno 1141. in actis publicis diffi- dii, inter Arelatenses canonicos, & monachos Massilienses, ad quod componendum fuit collega Guillelmi I. Arelatensis archiepiscopi sedis • apostolicæ legati. Anno 1150. adfuit Tiburgi teltamentum luum condenti, quæ postea sepelitur in ecclesia sancti Florendi paucis ab annis diruta. Convenit 1 v. cal. Januarii anno 1152. ad tranflationem S. Trophimi abecclesia beati Honorati, ad cathedralem cum Raimundo Arelatensi archiepiscopo, Gaufrido Avenion. Berengario Vasionensi, & Petro Massiliensi episcopis. Ejus depositionis dies est xvI 11. cal, Septembris, ex sancti Andreæ AvenionensiS necrologio. « Forte is Willelmus a superiori non est distinguendus, qui po tcst dici præsul tertius poft Berengarium, £ ipsc Bcrengauis primus computetur. Tu ECCLESIA. XXX. Pet.vs L 1 Petrum legimus Bernardo subrogatum ; qui nominatur in testamento Raimbaudi principis Arausicani. Anno 1173. adfuit compositioni Raimundi de Bolena Arelatensis archiepiscopi, cum filiis Petri de Lambesco, pro arce Saso- nina, & aliis castris episcopatus, quæ illi armis occupaverant & tenebant. XXXI. HUGO FLORENTIUS. Eum fuisse Arnulsi episcopi antecessorem tantummodo novimus, & abdicasse. Adhuc vi— j vebat anno 1211. ut infra ostendemtiS, quo tempore legitur quondam episcopus Aurasica- nus. Adhuc siiperstes erat anno 1215. quo pacis fuit sequester inter abbatem Aquæ-bellæ, & quemdam toparcham. XXXII. A R N U L F U S. Subscripsit litteris Bertrandi de Baucio, quibus monalterio majoris Cartusiæ dedit in perpetuum viginti Iaumatas stilis annuales, in villa Berra ; & conceffit tam præfato monasterio, quam ejusisem prioratibus, & prioratuum con- fratribus, ut ipsi & eorum jumenta, cum om— ( nibus quæ fecum tulerant, liberam haberent facultatem eundi & redeundi per terram, Inquit, usslram, ut nec in pedagio, nec in aliquo alio ulatico, molestiam paterentur &c. Act. anno incarnationis 1182. sjum lepra laboraret hic episcopus, coadjutorem accepit jussu In- nocentii papæ III.occasionemquepræbuithuic pontificii juris decisioni : Episcopo quiproptermor- . bum incurabilem pafiorale officium exercere non potefi, dandus eji coadjutor, nec afflicto afflictio est addenda, imo potiut ipfius miseria miferendum. Ipse vero morbosus antistes rus concesiit, duabus leucis ab Arausione in loco suburbano, inter loca Montis-Draconis & Mornasse, ibique domum exstruxit ut reliquum vitæ exigeret, quæ in eremum versii est $. Lupi. Quando vero morbo cogente ab administratione suæ ec- clesiæabstinuerit, nescimus. Adfuit an. 1184. Guillelmo de Baucio privilegia canonicis Arausicanis concedenti, quo tempore verisimile est eum sanum fuisse, nec adhuc receffisse ab ho- >. minum consortio. Innocentius III. cathedram * sancti Petri non conseendit, nisi an. 1199. quo paulo post de coadjutore illi dando decretum fecit. Ejus epitaphium sapidi incisum nuper effossum hodie cernitur in palatio episcopali, ubi legitur : r r Martis quindenis vecti super afira calendis, Hic lapis Arnulphi prasulis ossa tegit. Iiluid facient inopes, inopum miserator obivit, Amifitsolitas plebs miseranda dapes. Prudens, facundus, justus, pius & moderatus-, Exemplarstquidem sobrictatis erat. Jejunus dapibus, flevit gemuitque reatus Perne nona diesfulsit & ecce dies : ^uisque Pater noster lector pro prasule dicat * Vtjungatur ei qui super afira micat. RAUSI CANA » XXXIII. GUILLELMUS IV. < Guillelmus HeIiaS, quem PrevotiuSpost Ug- hellum dicit monachum fuisse Cisterciensem, ex coadjutore Arnulsi factus est episcopus anno 1200. Guillelmo V. tunc Arausiæ principe. 1 Transigit eodem anno cum Guillelmo de oa- brano, pro territorio castri de Darboux. Anno 1208. consecravit ecdesiam suam sub invoca— 1 tione Dciparæ Virginis, & omnium sanctorum, adstantibus Tolosano & Tricastin.præsulibus, quam Guillelmus princeps in suam tutelam siss. cepit. Sed cum jus patronatus ambiret, seu episcoporum nominationem, Innocentius papa III. per Milonem suum legatum ab eo juramentum exegit se de cleri electione nihil un~ quam sibi vindicaturum. Eodem anno testis fuit cujusiiam acquisitionis a præposito & canonicis factæ. Anno 1209. subserinsic diplomati Petri Arragonum regis, pro S. rontio. Anno 1211. mandato Micnaelis archiepiscopi Arela- tensis, inquisivit de damnis illatis Vasionensi- bus episcopis a Tososano comite ; cui inqtii- sitiom adruit Hugo Florentius episcopus quondam Arausicensis, Arnulsi decessor. Hujus in- 2uisitioniS factæ jussu Innocentii papæ III. & )thonis imperatoris instrumentum asservari in tabulario episcopi Vasionensis asserit J. Columbi. An. 1212. sedit in concilio Arausicano cujus epistolam ad Innocentium papam III. habes apud Catellum historiæ comitum Tolosanorum libro II. An. sequenti legitur conve* nisse ad synodum Vaurentem. Migravit ex hac via an. 1221. ut notat AlberictiS, eum virum honestum & religiosum vocans. XXXIV. Amicus. Quamvis Amicus Guillelmo forte subroga- I tus fuerit paulo postipsius mortem, nihil tamen de illo nobis occurrit ante an.I223. quo permutavit cum capitulo siio ecdesiam de Camereto, cum ecclefia de Alta-villa. Anno 1225. sequentes litteras accepit a Friderico imperatore : Tredericus Dei gratia Romanorum imperator semper Auguftus & rex Sicilia prestntis scripti ferie universus imperii fidelibus prafentibus & futuris volumus esse notum, quod nos Auraicenjem ecclestam volentes oculo benigno respicere, & ejus profectibus providere, ad supplicationem quoque
- Amici venerabilis ejusdem ecclefia episcopi dilecti ’ fidelis nofiri generaliter indulgemus, ut liceat cuilibet de imperio nosuro de bonis & possessionibus suis absque prajudicio & gravamine nofiro & imperii vendere, donare, & in ultima voluntate relinquere dicto venerabili, successoribus suis & Au- rafica ecclefia, non objlantibus prohibitione seusta- tuto alicujus civitatis, vel alicujus persona ec- clefiafiicaseu civilis. Ad hujus autem res evidentiam & perpetuam firmitatem prasens scriptum fieri &figillo majefiatis noftra jussimus communiri. Datum Panormi anno Dominica incarnationis Mccxxv. mensis Martii decimo tertio. Anno 1229. Ix. cal. Januarii probat conventionem ab Hugone episcopo factam pro S. Saturnini priore, præsente Nemausensi episcopo. Anno 1235. C c c iij /77 ECCLESIA AR mediator & amicabilis compositor exstitit inter A LaurentiumT ricastinum episcopum &T empla- rios. Et an. 1238. • inter B. episcopum Avenio- nensem, & abbatem sancti Andreæ xv. cal. Aprilis. Anno 1246. quædam pro utilitate siuæ ecclesiæ statuit. Hoc præsijle & magno sancti Ægidii priore intercedentibus, cum urbis Arau- sicæ plebs rebellasset, syndici cum omni populo in genua provoluti ante sacram hostiam juravere sidem principibus Arausicanis, & veniam petiere, quod fidelitatem fregissent, postea- que absolvuntur ab Amico die 1. Junii 1247. quo etiam rogante Arelatenses reguli canonicis Arausicensibus restituunt pretium multo— g rum dominiorum quæ ipsis abstulerant, quod ea insiciis principibus acquisivissent. Amici meminit SpondanuS ad annum 1228. Ejus tempore celebratum est Arausicæ concilium a Romano S. Angeli diacono cardinali, S. si
- dis legato. XXXV. P1TRUS II. Petrus episcopus Aufaica adfuit concilio In- . solano provinciæ Arelatensis anno 1251. Testis fuitsaeramentalis dominorum Arnaudi Pontii, & Raimundi de Monte-Draconis, necnon Ri- xendis uxoris, pro iis quæ habebant in castro £ ’Montis-Draconis, an. 1263. An. 1x68. trans- egit cum Raimundo de Baucio principe Arau- sicano, & altero Raimundo de Baucio ejus nepote, stiper injuriis ab eis sibi illatis. Una cum capitulo, univit ecclesiam S. Eulaliæ in Aurasi- censi civitate a monasterio S.Andreæ Avenion. pendentem, insirmariæ prædicti monasterii, postulantibus P. abbate, & conventu, ex tabul. ejusiiem monasterii an. 1269. quo etiam anno Fratres Praedicatores prima monasterii ordiniS . fui fundamenta jecerunt. Anno sequenti per- * rexit ad concilium Avenionense idibus Julii ce* lebratum. £ XXXVI. JosSELINUS. Josselinus ex ordine Fratrum Minorum eligi* •• tur a capitulo calendis Maii anni 1272. & consecratur a Bertrando Maleferrato Arelatensi >. metropolita. An. 1276. prioratum sancti Ste- phani de Ulmis univit monasterio S. Petri de Fodio, quod etiam in abbatiam monialium erexit, ea lege ut in posterum abbatissa ab Arausicano benediceretur episcopo. Capituli proventus auxisse dicitur unione prioratuS de Vacacieras. XXXVII. GUILLELMUS V. o. Jam præerat hic episcopus an. 1280. quo Ber- nardus archiepiscopus Arelatensis videns quaS in angustias esset redactus hujus sedis præsiil, cum consilio R. * Massiliensis episcopi, G.* Va- £ « . sionensis, J. * Tolonensis, Bertrandi Cavalli- censis t mensæ episcopali dedit ecclesiam sancti Jacobi Montis-draconis. Cognomentum de sui- nosa, c[uod illi tribuunt nostri Sammarthani, alteri Guillelmo conveniende quo nunc agendum. * Hoc anno D. Polycarpus de la Rivierc dat locum cuidam Artaldo, ut intclligitur tx qus cpist. XI. ad Peiresrium. At mu- taffci somemiam st cxploraflct S. Andreæ Aven. tabularium. . A U S I C A N A 77 « XXXVIII. GUI LL E L MUS V I. Guillelmus de Spinosa ex canonico ecclesiæ Arausicanæ eligitur episcopus, an. 1285. &un— * ctione ordinationeque Iaera per Arelatensem 1 metropolitanum perficitur. An. 1288. adfuit, concifio Insiilano. An. 1297. petente hoc epi— > scopo, & ad preces Simonis cardinalis, Rostagnus archipræsul Arelat. inopiæ ecclesiæ Arausicanæ consuluit, & mensæ episcopali adjecit S. Eutropii ecclesiam.An. 1302. die 2. Junii judices, ab ipso electi & a Bernardo S. Andreæ abbate, ecclesiam S. SalvatoriS de Albanhaco ejusiiem diœcesis a S. Andreæ monachis gubernandam decernunt, ex ejusdem monasterii tabulis, ubi etiam legitur eodem tempore vacantem hanc ecclesiam dedisse cuidam hujusce monasterii monacho, ad præsad abbatis nominationem. An. 1307. permisit Carmelitis ecclesiam & domum sibi extra urbem construere. Testamentum condidit die 25. Martii anni 1319. 1 XXXIX. ROSTAGNUS I. An. 1322. hic episcopus diligens decorem 1 domus Dei, statuit ut fructus fecundi annica- nonicatuum, in ecclesiæ cathedralis ornamen- „ tum cederent. Legimus in Gallia Christiana ’fratrum Sammartnanorum anno 1320. die 6. Novembris, permutationem inter hunc episcopum & Raimundum de Baucio esse factam, pro juribus territorii & castri de Darboux, ex taou- lis familiæ Montis-Draconis. X L. Hugo. Hugonem * collegam dedit Johannes papa XXIL Guillelmo ese Lauduno archiepiseopo Viennensi. quem delegavit nono cal. Septemb. an.I324. ad coitiones paci inter Gallos &Anglos contrarias dissolvendas. Duobus annis corsse- . quentibus ambo præsiiles reges Franciæ & An- gliæ adierunt ad pacem inter illos conciliandam. An. 1336. Petrus Geraldi, Hugonis vicarius generalis adfuit concilio San-Russensi prope Avenionem, die 18. Junii, ut diximus in Gaulberto Arelat. archiepiseopo. XLI. PETRUS III. Petrus electus an. 1329. sirmavit concordiam inter capitulum & Fratres Minores pro sepulturis anno 1336. Anno sequenti adfuit concilio Avenion. apud sanctum Russum. Hic episcopus fuit rector comitatus Vindascini, quo nomine, # Incollect. Rimerii Angli tom. IV. p. 153. legitur : F iMiotwtid9 ^nclttponibHs ctrrtctrnuntii f*8is maditutto IsubeU* commIflartos.An^lia 5* FrctncU ^c. i tous ccux qui ccs 5rcfentes lettres verront ou orront, nous P.Evcque de Vivicrs&c. bts ayons accordd pourbien de pays mees, nous tres haul- te & tres noble Dame Madame Ifabcl Royne d’Angleterre, fœur dudit Roy de France, & Reverens peres en Dieu Monscur G. arcevcsquc de Vienne, & Monfeur H. Evcque d Orangc mefla^ ges de nostrc tres S. pere le Pape. A Paris le dernier May mc. p. M3-M4 tom. IV. 7 Fit mentio ejusdem Hugonis in dnabui epistolis regis Znglix ad papam ; una data 5. Decembris 1315. altera data 15. Aprilis 1316. Rimer tom. 4. p. 181. & 100. Ibidem legitur : bucondHSta pro furntiis ptp*. Lt Roy i tot" fis btbilltss S » thoZ qui commt Us honorabits pitrrts en Dien GnilUain Ercevesqiaa d9 Vienne, tiu^h Evtsune d’OratI^t nons eientpar lestrs lettres qm’ils sunt enveyex. par notre S. pierre le pase, prinsof Roy de E rance, 6 » puisanous en Engleteru poarbtsogne ronehanto nous 6 » la Roigne tPEn^leterre nofirefemme &c.Donnss a Maria- ber£ 1S. May 1316. f. 105. Item 15 • Junii 4316, p. 109. 77 » ECCLESIA Al na. 1338. taxavit quid annonæ, bladi, vini, &c. J singulis rectoribus ecdesiarum, quæ olim fuerant ordinis hospitalis S. Johannis Jerosolymi’ tani, aut militiæ Templi, & unitæ fuerant ecclesiæ Romanæ, persolvi deberet, ut in illis locis decentius officium divinum celebraretur. Quod decretum ex autographo descriptum edi* dimtiS in probationibuS. Adhuc notatur anno 1341. ex D. de Rulli. XLII— GUILLELMUS VII. Hujus episcopi mentio sit in actis publicis tum anni 1344. quo subscripsit concordiæ factæ inter praqxjsitum & canonicos litigantes pro sportula & stipendiis in pane & vino ; tum 134$. l quo nonnulla permutavit cum Guillelmo de Monte-dra conis. XLIII. JoHANNEsI. JohanneS Revolli ex nobili apud Delphina- tes genere, lpreto mundo vitam amplexus est religiosiim in familia S. Dominici. Deinde electus m episcopumAurasicensem, die 22. Martii 1349. consecratus est ab Henrico de Villars archiepiscopo Lugd. in eccl. S. Bernardi Ro- manensis > & curiæ Romanæ sacramento fe obligavit ; cujus sacramenti forma servatur in registro insonpto Pilati 1349. Fuit Humberto ( Delphino a confeflionibus. Interfuit autem cesiioni Delphinatus die 16. Julii I349ssactæ ab hoc principe in gratiam Caroli primogeniti Johannis ducis Normanniæ, & nepotis regis Philippi Valesii, cui Carolo dedit ensem Delphinatus, & vexillum simcti Georgii, sceptrum & annulum in signum possessionis. Instrumentum ea de re factum legitur in Commentariis pro historia Delphinatus. Ejusdem Johannis episcopi sit mentio in statutis de franchisiis & privilegiis Delphinatus, quæ Philippus Vale- sius in ipsiuS manibus juravit SC servaturum. Quod spectat ad res ab ipsi) in Arausicana ec— j clesia gestas, legimus eum S. Florentii tumulum aperuisse, indeque caput ejus & brachium extraxisse, quæ in theca argentea honorifice recondidit. XLIV. GUILLELMUS VIII. De quo nihil neque in veteri Gallia Christiana Sammarthanorum, neque in observationibus doctiffimi Prevotii, quamvis eum sedisse post Johannem Revolli non dubitent. XLV. JOHANNES II. Notus est ab anno ^52. quo ipsius jussu S0- lemniter & publice-lectum est instrumentum plumbea bulla dominiGuillelmi quondam A rau- sicani episcopi munitum, quæaam continens statuta, de quibuS pro jurisdictione siia cum Bertrando de Baucio principe Auraicæ, &cum domino fratre Ademaro de Reillania milite & bajulo hospitalis S. Johannis Jerosolymitani in civitate Auraica convenerat. Concilio Aptensi . interfuit anno 1565. quo universarum saculta* tum scholæ Arausicæ prima fundamenta jecit Raimundus de Baucio princeps. AUSI CANA. 78o XLVI. BERTRANDUS I. Ipsius meminerunt Sammarthani & Prevo- tius ; etsi de eo unum duntaxat dicatur, nempe nomen ejus notari in tabulis anni t37o. XLVII. FRANcrscUS. Franciscus de Caritate an. 1373. jam notus, instituit ut sero & mane ad sonitum campanæ B. virgo Maria salutaretur. Occurrit in fundatione sacelli cujusdam in Arausicensi ecclesia, an. 1375. die zr. Augusti, & in duabus aliis chartis annorum 1380. & 1585. Jam obierat post biennium, nam sedes vacasse legitur die 11. Julii anni ^87. XLVIII. PETRUS IV. Petrus Didaci, quem etiam cognominatum de Mahania legimus in Ichedis Prevotianis, ex iis- dem jam sedebat an. 1389. quo fuitamicabiss compositor inter sacristam ecclesiæ maj ris & canonicos.Attamen in S.Andreæ tabulisPetruS Didaci electum Arausicensem se tantum nuncupat die rj. DecembriS an. 1392. Forte duo, fuerunt episeopi Petrus de Mahania, & Petrus Didaci, atque hic illi successor datus est circa annum 1392. Quidquid sit Petrus episcopus Arausicæ an. 1401. recognitionem dedit domino Montis-draconis. An. 1404. prioratum S. Florentii episcopali univit metssæ, annuente Benedicto papa XIII. Misit legatos ad concilium Pisanum an. 1409. uti legitur in ejusiiem actis spicilegii tomo. VI. An. 1413. abbatissam i S. Petri de Podio coegit curam temporalium fui monasterii diligentius gerere in posterum i eodemque an. die 29. Junii e vivis excessit, se- pultufque est in sacello cathedralis ecclesiæ sub titulo 5. Vincendi consecraro. XLIX. G E o R c r u s. Post breve interpontificium, cujus tempore Amos Martinus innrmarius legitur præfuisse, institutus videlicet vicarius generalis a capitulo, electus estGeorgius cognominatus de Grano ; sed brevi tempori$ intervallo extinguitur, circiter an. 1414. L. BERTRANDUS II. Bertrandusde Tarasi : o > ex decano Avenio- nensi episcopus inauguratur, an. 1414. Sed non multo post vita defunctus die 8. Junii in urbe Insiila comitatus Vindasdni, ubi siepultus jacet apud Fratres Minores. LI. Raimundus. Raimundus de Gras Canonicus & sacrista electus est a siiis sodalibus in episcopum die xr. Julii anni 1^.16. Johanne I. principe Aurasi- censi. Eo sedente capitulum misit procuratorem ad concilium Constantiersse. LII. PETRUS V. Morte siublato Raimundo post breve tempus, celeberrimus Petrus de Alliacodoctor Parisien* sis, & episcopus Cameracensis prelbyterque cardinalis titulo sancti Chrysogoni, nactus est 781 ECCLESIA/ administrationem ecclesiæ Arausicanæ, quam i retinuit ab an. 1417. usique ad an. 1422. De , eo loquendi sivpe recurret occasio. LIII. OUILLELMUS IX. Jam siedebat hic episcopus an. 1422. & post tres annos, videlicet 1425. pileum doctoris cuidam canonicorum siiorum dedit, eumquesuum officialem creavit. Ex Prevotio. LIV. GUILLELMUS X. Guillelmus archidiaconus Laudunensis, ca* pellanus summi pontif. ac Romæ Palatii apo~ stolici auditor, non electione capituli, sed favore pontificio an. 1429. ad hanc Pedem evehitur. An. 1430. cum archiepiscopo Narbonen- si, pacis reconciliator fuit inter Ludovicum Cabilonensem principem Arausicanum, & gubernatorem * Delphinatus qui expugnarat urbem ; sed eodem an. 14J0. a civibus recuperata est, certis quibusdam initis pactionibus. LV. BERTRANDUS III. Hunc episcopum diligeutisiimus antiquitatis eccjesiasticæ indagator Prevotius eruit ex bulla Eugenii papæ IV. data IV. nonas Augusti anni 1438. Ex hac autem liquet Bertrandum episcopum Auraicensem, una cum suo capitulo petiisse 1 ab hoc papa uniri / » perpetuum dicto capitulo vicariam perpetuam sunctt Eutropii sttam supra podium Auratca, & abbatiam S. Petri de Podio sitam etiam supra podium Auraicæ, pr.vposi- turæ, quæ dicitur tunc imminuta maxime in reditibus, & pene diruta. Eugenius delegavit 3ui de iis inquireret, quem legimus eodem an. ie 30. Augusti de his unsonibus decretum dedisse, quod quidem exsecutioni mandatum est quantum ad vicariam perpetuam S. Eutropii, minime vero quantum ad abbatiam S. Petri de Podio, ut suo loco dicemus. L V I— A N T o n 1 us. I De Antonii episcopatu nihil nobis notum ante annum 1443. quo quædam permutasse cum capitulo reperitur. Biennio post legitur univisse quemdam prioratum cum præpoiitura. Anno 1448. interfuit transtationi reliquiarum sancta- rum Mariarum Jacobi & Salome ; ubi cognominatur Ferrerii- LVII. JOHANNES III. Johannes Payer decretorum doctor & professor in academia Avenionensi, & præpositus ecdesiæ Carpentoratensis, eligitur idibus Septembris anni I454-— ex actis coniistoriabbus, in— 1 3uiunt fratres Sammarthani. Subsicripsit lyn j- o Avenion. a Petro cardinali de Fuxo seniore celebratæ an. 1457. in annum sequentem pro- rogatæ. Animam cœlo reddidit an. 1466. die nona Januarii, apud Cælestinos terræ mandatus, quorum religiosorum virorum tunc convictor erat. LVIII. GuyoTus. Guyotus Adhemarus vir multis commendandus titulis, ex protonotario apostolico electus est communi canonicorum sussragio, die « HuncDelphinatit, ptxseftum Sammarthani vocant Gaucur- fium & de Gaucurtc, Picvotius vcio de Gaacvctc. RAUSI CANA. 782 . 13. Januarii anni 1466. non attigit annum 1469. uti legitur in Gallia Christiana quadripartita, nam post duos annos & paucos menses episco- patus, morte, ut putamus, locum ceiiit alteri. LIX. Johannes IV. Johannes Gombert electus est episcopus an. 1468. quo anno die 12. Julii prima vice ad suam accedens ecdesiam, sacramentum præsti » tit de servandis ipfius immunitatibus. Guillelmo VIII. Arausicæ principi sidem quoque clientelarem promisit. At vero an. 1470. Jaco. j bus Ludovci Cabilonensis principis Arausiæ nothus, iepiscopo subiratus, eo impietatis devenit ut illi violentas manus injiceret, sprc- ta quæ debetur pontificibus reverentia j ua* de Sixtus IV. apud principem graviter conquestus est ; tum quod etiam in publica lup- plicatione dum S. Eutropii sacræ reliquiæ publice a sacerdotibus deferrentur, ipse armata manu eas rapuisset, nec restituere voluisset nisi accepta pecunia. Johanne sedente instituitur parlamentum Arausicæ 1470.6. Februarii. Ultimum diem clausit is præsul apud Arvernos circa an. 1476. LX. Petrus VI. Petrus de Supravilla Avenionensis, in utroque jure legum doctor & professor, electione ca-
? ituli creatur episcopus 1476. die 8. Martii, ’ost ejus mortem vacavit sedes » saltem per quadriennium, vicario generali quem capitulum elegerat toto illo tempore ecdesiam administrante LXI. LAURENTI US. Laurentius Alleman de cujus genere jam dictum in archiepiscopis Arelatensibus, & alibi dicetur, cum esset Gratianopolitanus episcopus, huc transtatus est diu ante annum 1484. ex actis conlistorialibus Vaticani, ®istris parlamenti Delphinatus, consulendis si lubet. De eo nulla sit mentio apud Pisanum, ceteros- que scriptores. LXII. Purus VII. Petrus Carre Albæ-curiæ abbas in diœcesi Carnot. etsi ordinis S. Dominici alumnus, in quo fuerat prioris officio defunctus, tempore Johannisducis Borbonii, cui erat a sacris con- feflionibus ; antea regius in alma universitate Bituricensiprofessor, & Caroli VIII. regis ad summum pontificem orator, Pedit Arausiæ an. 1491. Morti vero debitum persolvit circa an— 1 num 1510. necrologitim ecclesiæ Bituricensis 1 ejus anniversarium assignat diei 5. Januarii. Habet autem hoc epitaphium apud Prædicato- res Bituricenses ad cornu evangelii in pariete : Petra sub hac petra Auraicensis condita, prasul Cognomen Quadrum cui bene finxit opus. Quadrata soltdus fiemper virtute suifii, Conventus ideo dum prior hujus eras. Novitjohannes qui dux Borbonius olim Extabat, quantus pracosulutis eras. Cui 78j ECCLESIA A , Cui abflergenda tibi pendebant crimina patri ; O felix tali dux benedicte viro ! O quam theologo resonabas dogmate doctor, O nitido quantus flabat ab ore lepos ! Theolora te norunt Romana palatia clarum, Regia cum Carolo dicta volente dares. Hic ubi pro summo celebrafli antiflite missam, Pro meritis cujus gratia multa fuit. Prope ere a Aura t cum merito diadema tulifli, Ipuamvis majori dignus honore fores. Adde quod Alba suum te abbatem Curia fecit, Tanta relucebant pectoris acta tui. Mens suuitur calis, hic ossa & membra quiefcunt : Perpetuant nomen terra polufque tuum. Hic prior, antijles, abbas, confessor & orans O Petre Ipuadre sacra doctor in arte jaces. Aliud gallico idiomate brevius, & forsan melius legitur ibidem : Cygifl Fr. Pierre Carre docteur en Theologie, re- ligieux veflu & fait au conveni de ceans, le- quel de sun vivant sefpace environ de 14. ans prieur, & depuis humble evefque d’0range, lequel trefpassa l andegrace 1510. le yjour defanvier Priex, Dieu pour luy sil vous plaifl. LXIII. GuiLLElmus XI. 1 Guillelmus Pelisserius canonicus in locum Petri eligitur* asiiis sodalibus ; summusvero pontifex Johannem le Franc instituit episcopum, qui cum possesiionem adire vellet ac ten- tasset, a Philiberta de Luxemburgo matre & tutrice Philiberti Aurasicæ principis repulsam passus est. Propterea interdicto multavit urbem indignabundus papa, & per menses decem & octo inter duos competitores magna exarsit contentio. Cum Philiberta princeps femina minime cederet, ac parlamenti senatus-consulco bona &possesiiones episcopatus committi siseo cu— ; rasset.tandem papa consensitGuillelmum confirmare, Gilvo suo jure, asiignataque quadringentorum ducatorum pensione Jonanni le Franc. Observat PrevotiuS Guillelmum Pelisiier, quamvis sedem Arausicanam pacifice tandem possederit, non alio tamen titulo gavisum esse, quam coadjutoris& administratoris perpetui, ut anno 1517. reperitur. Epsscopatum tandem refignavit LudovicoPelisseno nepoti luo ex fratre, anno 1527. quo nosocomium pro peste laborantibus conditum fuit extra civitatem, prope coemeterium S. Petri. LXIV. LuDOvICUs. J Ludovicus Pelisserius praecentor circa annum 1500. & coadjutor, cedente patruo, inauguratur episcopus die 31. Manii anni 1527. Animam efflavit die 15. Novembris anni 1542. non 1543. uri notat vetus Gallia Christiana, in epi- scopis Arausicanis. LXV. RosTAGNUs. Rostagnus de Balma, ex nobili & claro genere toparcharum de Suse, Petri ex Francisea Aloysia filius, cum fuisset monachus & abbas Mansiadæ diœcesis Vivariensis, 1545.18. Junii Ludovici sedem obtinuit, solemnique pompa, Tomus J. IAUSICANA. 784 . plaudente populo exceptus est, plunmis nobilibus latus ejus stipantibus. Cum ejus tempore Lu- theri hæresis serperet, & contra fidem ecclesiæ Franesscanus quidam prædicasset apud S. Cæciliamdiœceseos villam, fabulamessepur- gatorium, aquam benedictam, & confeluonis sacramentum nihili prodesse, damnatur perpetua : custodiæ, & impia dogmata cogitur abnegare. Mortuus est Rostagnus die 24. Julii anni *I 556. Ejusdem gentis erat elapso proxime seculo 1 ranciscus de la Baume de Suze episcopus Vivariensis. LXVI. PHILIPPUS. Philippus ex illustri Camerariorum comitum simguine in Allobrogibus natus, filius videlicet Johannis comitis a Camera vicecomitis Mau- riennæ, & Barbaræde Ambasia, frater Johan » nis comitis, quod a summo pontifice episcopa- tum accepisset, antequam a principe fuisset de- signatus, ab eodem, scilicet a Guillelmo nono fundatore Reipublicæ Batavorum, seu statuum foederatorum m Belgio, fructus episcopatus percipere prohibitus est, donec ab ipsi) nominationem obtinuisset an. r$6t. Neque vero postea pax fuit ab hæreticis Calvinianæ siectæ, cujus propugnator & propagator præcipuus fuit hic Aurasiæ princeps bellis samosiiS Belgicis. Etenim urbe potiti ejecerunt clericos ecclesiæque ministros, qui Avenionem confugerunt ; Ineras effregerunt imagines, etiam Christi cruci affixi, templa vasis sacris & omni pretiofa su- pellectile spoliata incenderunt.Qui tamen paulo post impietatis suæ pœnas dederunt, urbe a Catholicis capta, qui eam ferro Hammisque vastarunt. His malis ut saltem specie tenus mederetur princeps, pacificationis edictum promulgavit, quo inter plurima statuit ut omnes ec- 1 clesiarum proventus administrarentur ab his quibus eorum curam demandaverat ; qui tene* rentur e\ iis erogare sumtus necessarios clericiS & preibyteris, qui officiis divinis ut antea fungerentur. Sicque suis possesiionibus spoliaban- tur clerici & ipse episcopus, qui quoad potuit pro conservanda Catholica religione decertavit, ut etiam asserit auctor martyrologii hæretico- rum. Tandem an. 1572. refignavitepiscopatum in manu Gregorii papæ XIII. LXVII. J0HANNES IV. Johannes de Tullia ex nobili familia Tullo- rum in Provincia, in jure canonico regius & primicerius universitatis Avenionensis doctor, ut lego in hujus universitatis historia, abbas S. Eusebii Aptensis, per ceflionem Philippi bullas accepit a Gregorio XIII. datas Romæ xvr. cal. Julii ejusdem anni 1572. quibus munitu ; cathedram Arausicanam obtinuit. Invenit autem majorem ecclesiam a novatoribus dirutam & eversas ædes episcopales. Collegium canonicorum exsijlabat, imo grex omnis, ipsaque fides a In ferie abbatum Anianx, noster Claudius Estiennot docet eum anno 1563. obtinuiste hanc abbatiam, de qua contendit cum Laurentio Strozzy. Quz fi vera sunt ( & Quidem ex chartis banc scricm texuit noster fcftiennot) diu superstes fuit Rostagnus post an. is$6. Sequimur Prevotium, qui uno anno tardius quam Sammanhaui. notat Rostagni morum. Ddd 7S, ECCLESIA orthodoxa locum hæresi cesserat : eam revo— 1 cavit Johannes, & sacrum sacrisicium primus celebravit in siIa urbe, ubi per tot annos cesa savcrat. Præter episcopatus Arausicani admini- strationem, curam geffit comitatus Vindasdni per quinquennium tanquam rector & gubernator, qua forte occasione profesiionem fidei fecit an. 1595. coram Perillo Aptensi episcopo, ut legimus. Gravia negotia pro Catholica religione gerenda suscepit tum a Sixto papa V. tum abHenrico III. Christianisseno rege sibi im- posita. Excessit e vita an. 1608. & sepultura do* natus est Avenione apud Francsscanos. LXVI1I. JOHANNES VI. Johannes de Tullia superioris episcopi nepos ex fratre, ipsiusque coadjutor, abbas B. Mariæ de Longis, & S. Eusebii Aptensis, ordinatus Romæ jam fuerat episcopus sub urbiS Trojæ titulo, quando morte patrui in possesiionem episcopatus Aurasicani admissus est. Pro revocanda fide Catholica in sitam diœcesim(quod opus jam inchoaverat ipsius decessor) & pro resarcienda ecclesiastica disciplina hæresum& bellorum procellis collapIa multum laboravit. Ab Arausic. principe redemit pretio domum episco- pi, quam occupaverat. Pro regni negotiis a Ma— ( riaMedicæa regina regente Ludovici XIII. Christianisseni regis matre Romam mittitur. Repi ipsi multoties fidelem navavit operam ; maxime quando sectariisin Gallia turbantibuS, cavit ne Aurasienses cum iis fœdus inirent, quod siIa industria præstitit& auctoritate : nam ipsimet perduelles & religionis hostes eum reverebantur ; ejtssque eruditionem suspiciebant. Fratres Minores dictos Capucinos in urbe ad- ■ mitti obtinuit, an. 1610. & viris ecdesiasticiS possessiones restitui. Eo annitente canonici ex regularibus facti siint seculares. Dies meritis & . bonis operibus plenos vitamque clausit die 3. . Oct. anni 1640. LXIX. JOHANNES VINCENTIUS. Johannes Vincentius de Tullia abbas simcti Eusebii, & B. Mariæ de Longis, decessoris ne- . pos ex fratre, in coadjutorem a patruo assum- tus anno 1637. stomæ in Basilica S. Petri, Urbano VHI. pontifice inauguratur episcopuS Diocleanus feria 2. post pascna. Suorum antecessorum & gentilium more multos exantlavit, labores pro fide Catholica adversos hæreticos, non sinevitæ periculo. Post sexennium in hujus episcopatus regimine constitutum, desinen- . te anno 1646. ad sedem Vaurensem transfer* tur. Elogium JohanniSVincentii de Tulliaepi- scopi Arausionensis, auctore Francisco Villar- mino prodiit Arausione anno 1642. RAUSICANA. 786 LXX. HYACINTHUS. I Hyacinthus Serroni Romanus, alumnus ordinis simcti Dominici die 4. Junii Romæ in ecclesia Minervæ ejusdem ordinis consecratur episcopus Arausicanus a Mario cardinali, afli- stentibus Scanarola episcopo Sidoniæ, & Cæ- sare Argelli Avenionensi archiepiseopo. Posses- sionem iniit die 4. Decembrisanni 1647. postea designaturMimatensis episcopus mense Martio anni 1661. tandemque primus AlbiensiS arclii- episcopus. LXXI. ALEXANDER. Alexander Fabri ItaluS, post tranflationem Hyacinthi, a rege nominatus, consecratur Pa- risiis ab archiepiseopo Ebredunensi, sacro operi collaborantibus & aflistentibus episcopis Ca- durcensi & Sistaricensi. Possesiionem adiit tantum 12. Junii 1668. ecclesiam in loco de Cade> rossa siiæ diœcesis a sundamentiS erexit, quam B. Mariæ dicatam sanctimonialibus ordiniS S. Benedicti concesse, cum quadam domo, quæ ad S110S attinebat antecessoreS.Obiit rnersse Augusto an. 16764. sepultus in ecclesia ante altare, ubi hoc habet epitaphium : D. 0, M. Hit jacet Alexander Faber de Bertinorio episco- fnt Arausicanus i asulto cardinali Maaarino e7c Italia in Galliam ductus, a Ludovico XIII. Pio Romam gravissima ob negotia missus, delude in Germaniam ad facem Monasteriensem perficiendam ablegatus, utroque munere egregie feestsn- ctat s & ad episcopatum Arauficanum promotus, cum septem in eo annos vixisset, magno populi sui moerore defunctus est anno Domini MDCLXXIV. die xxvn.* Augusli, atatissua LxvI. LXXII. JOHANNES JACOBUS. Johannes JacobuS d’Obeilh ex illustri apud Boios familia, abbas & comes simcti Jacobi de Monte-sorti diœcesu Macloviensis, & do- ctor Sorbonicus, anno ætatissijæ 27. nominatur episcopus 1674. ConIecratur Parisiis apud Cælestinos, mense Novembri anni 1677. abar- chiepiscopo Parisiensi, qui assessores & asiisten- tes habuit episcopos Tarbiensem & Cabilonen- sem. Possesiionem per procuratorem obtinuit 18. Decembris 1677. & per semetipsum 14. Aprilis 1678. Hic magnam partem palatii epi- scopalissi>lo fere æquatam restauravit, alteram tanto cultu commutavir, ut dubitet inlpector meliusne nova opera consurgant, an vetusta reparentur. HactenuS superstes. 7g7 ECCLESIA AUtJSlCANA. 78s ALIQUOT PRÆPOSITI ECCLESIÆ ARAUSICANÆ, fRÆSBRTIM IX PrEVOTII SCHEDIS. POntiusanno 1208. i II. B. Hugonis subdelegatus Beren- garii de Segureto camerarii papæ ac præpositl ecclesiæ Massiliensis, qui fuerat delegatus solus judex in causa Judæorum, litteris datis 14. cal. Augusti anni 1275. omnibus judicibus interdicit cognitionem causarum omnium sive Judæorum sive Judæarum. IIL Raimundus Hugonis præpositus anno 1282. forte idem acsuperior ; &pro B. Hugonis legendum R. HugoniS. JV. Giraudusde oimiana anno 1285. V. Hugo Jordani anno 1360. VI. Carolus de Caritate 1387. VII. Trimenidus d’Ardaillon Ij$o. VIII. Castellus Mercorii 1413. IX. Georgius de Grano anno circiter 141 3. ex præposito sit episcopus. X. Antonius Poyoles anno 1430. XI. Julianus Bricardi 1443. XII. Rostagnusde Anccsuno, al. Aneduno » anno 1489. XIII. Hadrianus de Grassa de Rovere, 1556. XIV. Ludovicus de Grasse de Rovere » . Michacl Gay 1583. XVI. Costna de Kecremans I6iI. XVII. Francsscus de Maseel de Crochans, 1659. XVIII. JacobuS de Maseel de Crochans, 1667. N o N N U L L I PRÆCENTORES. PRevotius, qui pro illustranda ecclesiai Arausicensis historia plurimum laboravit, cum sit hujus ecclesiæ præcentor( vulgo Capiscol) hos præcentoreS commemorandos existimavit. I. Pontius Hugonis 1244. II. Bertrandus Borelli 1274. III. Bernardus Albi 1285. IV. Rambaudus de Alen^ono 1314. V. Raibaldus « obaudi. 1319. VI. Clavo Clavonis, 1387. VII. Raimundus Grasii, 1414. VII I.Johannes de Montiliis, 1416. IX. Petrusde Podioleno, i442. X. Mondonus Reynier, 1456. XI. Andreas Laucii 1480. XII. Ludovicus Pelisiicr 1500. postea fuit episcopus. XIII. Georgius Ilari 1560. XIV. Johannes de Vilica 1566. fidem Catho- licame juravit, aninlexusque est novam hæresim. XV. Gabriel V alette 1576. XVI. Claudius Chautardi 1578. XVII. Ludovicus Guagrelli 1602. XVIII. Claudius Martin 1621. XIX. Johannes Jacobus Martin 1659. XX. Johannes Ludovicus le Prevost anno 1683. adhuc præest scholæ cantorum, & vices agit illustrissimi episcopi ; laboreque indefesso incumbit illustrandæ ecclesiæ Arausicensis hi- storiæ, quam prepediem vssuram lucem spe- ramus. DE ABBATIIS DIŒCESIS ARAUSICANÆ. FUeruntolim hac in diœcesi abbatiæ qua- tuor, quarum unica duntaxat superstes est. De iis quæ destructæ sunt prius dicemus. Erat olim in monte, qui Aurasicæ imminet civitati, ecclefia sancto Eutropio fexto A rausio- nis episcopo dicata, quæ cum posseffionibuses- siet ditata, erecta est in abbatiam ; sied quo tempore id factum fuerit ignoramus, & quæ ibi regula suerit observata. Hos abbates nobis suppeditavit Prevotius, a quo ista accepimus. SERIES ABBATUM ; I. Olivarius abbas S.Eutropii præsensadest, quandoGuillelmus Auraicensis episcopus anno circiter 1094. quædam declarat publico instrumento. 11. Raimundus a sancto Mauricio præerat ut abbas anno 1147. quando Umbertus Ismido- nis in ejus favorem cessit jus omne quod habebat in aliquo agro sito ultra Martigniacum. ln- Tomus 1. strumento cessionis hujus ita. subscripsit : Ego Raimundus abbas S. Eutropii laudo. Quando vero cœnobium sancti Eutropii ex abbatia evaserit prioratus, ignoratur. Certe ad . patronatum Arausicensis episcopi jam pertinebat ut prioratus, quando eum episcopali menfæ uniri curavit Guillelmus de Spinoza episcopus, anno 1297. S. Florendo Aurasicensi episcopo, & hujus ecclesiæ patrono secundario, dicata olim erat tcclesia in suburbio civitatis, cui nomen in an— 1 tiquis tabulis erat burgum S. Florenrii, abbatiæ titulo pariter illustrata ; quo tempore condita sit hæc abbatia, definire non possumus. Doctfs- simus Prevotius laudat inscriptionem hanc sepulcralem, quam putat esse noni seculi.* IV. idus Novembris obiit Atalais comitissa surorsancti Flortntii, hoc est soror spiritualis fratrum si : u monachorum sancti Florentii, quod probat S. Florentii cœnobium tunc exstitisse. Dddij 789 ECCLESIA Al III. D— Petrusde Mirabello Vasionensisepi- scopus, anno 1054. invenitur simul abbassancti Florentii, scilicet in tabulario capituli, ubi legitur quædam remisisse præsato anno in gratiam nescio cujus Guillelmi de Cedro. IV. Gaufridus anno 1126. in charta Ude* fonsi comitis Tolosani pro Berengario episcopo testis legitur. Hæc abbatia postea mutatur in prioratum, quem cpiscopali mensæ uniri obtinuit PetruS IV. epiicopus an. T 404. Est tuburbium Aurasiæ quod burgum S. Petri dicitur, ab ecclesia S. Petri hoc in foco sita, ubi monachos & abbates olim fuisse comprobatur. Rostagnus abbas S. Petri, testis cum D. Olivario abbate sancti Eutropii legitur anno circiter 1094. pro nonnullis a Guillelmo epi- scqpq declaratis ; quæ rata habuerunt biennio post isti abbates. Hoc in suburbio episcopus palatium olim habuit, ut probatur ex plurimis episcopalibus litteris hoc in palatio datis. Sed dirutum est siu> violi Bicari alluvie. Postea dicta fuit ecclesia hæc, J. Petri de Medena, eo quod Bicaro in cursum alium deflexo, Medena fluviolus civitatis mœnia & suburbii alluere coepit. Hæc abbatia in prioratum conversa jam uni-. ta erat episeopali mensæ anno 1247. quo prior1 S. Martini de Cadarossa & Bertrandus prior sancti Florentii Auraicæ, convenerunt super decimis, ubi legitur in fine : Acta hac conventio in ecclesta episoopali S. Petri de Medena. ABBATIA S. PETRI DEFODIO. OLim sita erat in Monte-dicto S. Eutropii, juxta quem tempore Romanorum erat podium amplissilnum ; sic vocabatur locus, ex quo spectacula in circo exhibita conspicieban- tur. Adhuc in illo monte visuntur panetinæ ecclesiæ & aliorum ædisiciorum hujus monas- terii, ex quo anno circiter mo. eductæsuntj moniales, & in novam urbem quam Thiburgis princeps femina muris cinxerat, transtatæ. Ex bulla Eugeniipapæ IV. data Iv. nonas Augusti anni 1438. liquet Bertrandum II. episcopum Aurasicensem, una cum capitulo, petiisse unionem hujus parthenonis cum præposi- tura ; cujus unionis causam rationemque duplicem proferebant, inopiam præpositi, ad su- stinenda fui sacerdotii onera imparis, & misera » bilem monasterii statum, ob dilapidata bona, & dejectas ædes.ruinæproximi. Attamen hæc unio minime facta est, quin imo Astorgia de Melia- no, tunc abbatissa obtinuit, ut prioratus beatæ Mariæ de Planis diœcesis Araulicanæ in territorio Montis-Draconis, cum abbatia S. Petri de Podio coalesceret, & ex hoc tempore mo- niales quæ Benedictinæ prius erant, Cisterciensis ordinis institutalsectantur, quæ videlicet inpar- thenone B. M. de Planis observabantur. Chartam fundationis S. Mariæ de Planis habes in probationibus. Hanc vero seriem abbatissarum nobiscum communicavit doctissimus Prevotius. SERIES AbbahssaRum. I. T3 Egina celorum tanquam abbatissa de Podio hominium præstat, pro monasterio de Plano, Aymoni Aunisier vicerectori . A U S I C A N A. 790 . collegii Anneziaci apud A.venionem fundati, de omnibus quæ monasterium de Planis a prioratu de Abolena habuit. II. N… 1242. III. Radonna vivebat an. 1268. & 1276.quo univit Gausselinus episcopus Arausicanus monasterium S. Stephani de Ulmis, monialium ordinis S. Benedicti, abbatiæ sancti Petri de Podio. Istud monasterium prioratus erat in territorio capituli Arausicani fundatus. IV. Rigordana 1300. V. Laura Malvesine 1384. Hæc abbatissa a Raimundo de Baucio an. 1389. recipit quem- i dam locum monasterio contiguum pro beneficiis quæ ipsa & moniales sæpius ei contulerant ; ut constat veteri ex instrumento. An. 1390. ho- minium præstitit Catharinæ de Baucio, de terris quas a patre eius habebat. VI. Elma de S. Restituto an. 1408. emit vineam in territorio Arausicano I6.siorenis, de 3ua investitur anno sequenti. Tunc ob discor- iam motam inter moniales de administratione bonorum abbatiæ, Petrum episcopum adierunt 15. Aprilis 1413. qui aliqua statuta ad idspe- ctantia fecit, in quibus abbatissæ condemnantur excessus. 1414. VII. Sussrena Maurenquepræerat an. 1420. VIII. Astorgia de Mesiano an. 1437. IX. Cæcilia de Borne an. 1455. hominium dedit de decimis prioratus S. Martini d’Abo- lene, & B. Mariæ de Rotunda Montis-Draconis ; in eoque dicitur abbatissa B. Mariæ de Planis ; circa enim hunc annum, ipsa satagente, unita fuit domus de Plano abbatiæ S. Petri de Podio civitatiS Aurasic. An. 14.57. locat aliquam terram sitam in territorio de Courtheson, & vocatur abbatissa sancti Petri de Podio in instrumento locationiS ; unde colligendum abba* tissam sancti Petri, modo dictam, S. Petri de Po- 1 dio abbatissam, modo B. Mariæ de Planis. Ædi- sicavit ecclesiam novam B. M. de Planis, & conspiciuntur adhuc super januam insigniaejus gentilitia ; at quo anno opus incœptum fuerit penitus ignoratur. Destructum ab hæreticis monasterium suit an. 1562.1563. & sequencibus. Su- perest adhuc in ecclesia sacellum, quod, ut tra* ditur, Ludovicus XI. construxit in honorem B. Mariæ. Hæc ecclesia perfecta fuit & absoluta cum præsato sacello an. 1474. X. Johanna de Borne 1486.1490. XI. Gabrielis de Borne succeisitan. 1490. Diu sedit, & an. 1529. transegit cum domno Gaufrido priore CartusiæVallis-bonæ. Item an. 1534. composuit pro decimis prioratus S. Martini de Bouiene, & B. Mariæ de Rotunda mon- tis-Draconis.An.I548. hæresi Calvinianainfecta, monasterium exspoliavit ac deseruit, cum omnibus ferme monialibus duobusque sacerdotibus, & Gebennam prosiciscitur, ubi mutatis habitu & fide, misere, ut creditur, periit. XII. Ludovica dUrre du Pre, cognominata etiam de Texieres, successit Gabrieli per nomi* nationem Henrici fecundi an. 1548. sed postea Margarita de S. Andre providetur per Julium III. de abbatia ; unde lis mota inter duas abbatissas, cui an. solum 1566. zz. Octobris 79i ECCLESIA finis imponitur sanctioris consilii placito quo, consentiente Ludovica d’Urre, confirmatur Margarita. Tempore dissensionis Ludovica abbatiam tenuit, ut constat ex diversis instrumentis. XIII. Margareta Albert de S. Andre posses- sioncm iniit anno 1566. Ex priorissa monasterii de Bagnols in diœcesi Uticensi abbatissa de- signata est per Paulum 11. quo mortuo nondum datis bullis, eas obtinuit a Julio 111. VI11. calend. Maii. An. 1583. cum urgeretur ab episcopo Arausicano ad solvendam quandam pe- cuniæ himmam, recusavit, causataleesse a jurisdictione episcopali immunem. Obiit an. 1591. Dicitur autem in instrumentis publicis abbessc 1 de Bagnols. XIV. Susanna Andree succesiit, memora- turque abbatissa an. 1594. & præfuitad annum 1597- XV. Honorata Fine nominatur abbatissa ab abbate Cisterciensi anno 1597.20. Novembris. An. 1599.20. Martii, obtinuit a Philippo Guil- laume litteras quibus hæc nominatio confirmata est. Ceffit 15. Jan. 15 99. in manibus abbatis Cistercii. XVI. Ludovica de Chamois ab abbate Ci-. stercii promovetur 22. Mail 160 !. tanquamcol—’ satore ordinario. Possessionem iniit in ecdesia B. M. de Planis 25. Aprilis 1602. cum scilicet ei collata fuisset abbatia non sub titulo S. Petri de Puteo, al. de Podio, sed sub titulo B. Mariæ de Planis, uti etiam Honorata Fine (tunc enim opinio erat abbatiam S. Petri fuisse ab exordio aliquam cellam seu prioratum B.Mariæ de Planis, cum e contrario ab abbatia S.Petri penderet ab initio monasterium de Planis.) jubetur autem a principe Arausicano probare abbatiam originem sumsifle a monasterio de Planis, ut continebatur in litteris abbatis Cistercii : inte- rimque proventus omnes abbatiæ S. Petri ab administratore principis recipi decernitur ; quod . R A U S I C AN A. 79/. . cum Ludovica probare non potuisset, tenuit tantummodo bona monasterii de Planis, scilicet ad annum 1604. quo rcsignavit 2-. Oct. in manibus abbatis Cistercii. XVII. Johanna d’Audibert de Lussans Mo- nialis de Bagnols, ex resignatione præcedentis promovetur per domnum Cistcrciensem sub eodem titulo B. M. de Planis 5. Maii 1605. Die 4. Junii ejusidem anni possessionem iniit in ecclesia B. M. de Planis. Sed ut magis confirmaretur, si- mulque teneret abbatiam S.Petri de Podio, quod præcedenti denegatum fuerat, petiit a principe tanquam jus patronatus habente litteras, quas obtinuit an. 1618. & sic transiit jus nominandi ad principem. Die 27. Nov.eiusdem anni pos- sesiionem adipiscitur quasi de novo promota An. 1637. rector collegii Sinaquæ in Avenion ; urbe dedit litteras unionis monasterii de Planis, cum monasterio Vallis-sidvæ deBagnols.Sed res effectu caruit, non accedente principis consenfu ; Ad tantam vero inopiam redactum est his temporibus monasterium, ut ne breviarium quidem ordinis, nec missale moniales haberent ; unde statuit idem rector in actu visitationis ut deinceps breviario Romano uterentur. Tunc 5. tantum moniales numerabantur, quæ misiiS ministrare (olebant. An. 1648. tranllatæ sunt in urbem Pontis S. spiritus j nam ab an. 1563. commorabamur in monasterio de Planis, coactæ ob hæresim ab urbe Arausicana discedere. Obiit Jdhanna an. 1643. quo cessit in manibtiS Frederici Henry in gratiam sequentis. XVIII. Frincisca de Lussans litteras obtinuit a principe 24. Decembris 1643. biennio post cessitin gratiam sequentis. XIX. Esther de la Farre 6. Decembris 1645. coadjutricem obtinuit senio & negotiis innumeris pene confecta an. IyIo.Franciscam de la Farre. XX. Francisca de la Farre an. 1710. D ddiij