Gallia Christiana 1715 01/Instrumenta/Convenensis
i7* INSTRUMENTA INSTRUMENTA AD CONVENENSEM ECCLESIAM pertinentia. I. Privilegium quod Bernardus episcopus dedis Domino, & clericis feu canonicis ecclefia Janfti Gaudendi. OMnis qui ad patriam cclcstium civium dcsiderium eundi hubcr, in qua requies datur univcrsis habitatoribus, neccise est ur in activa vita in qua mestis ilii— / garur doloribus, efficiatur instrumentum alicujus rcli- giOsir bonitatis, quo dirigatur sibi iter ascendendi ad contemplativam istius uranicz regionis, in qua electorum Vultus Titanis foecicm retinet, & Deus sine ullo interVallo facie ad faciem centemplatur, in fulgenti sede suæ majestatis. Ob amorem hujus tam magnx suavitatis atque dulcedinis j ego Bernardus peccator, Sc tamen quondam infelix pontifex, ob pondus tam mag- in honoris sciens me fore Obligatum, charitariVC dimisi & inchoavi taleædificium, quod ♦ cxistiravi me aditurum consortia fupernorum civium, sed Deus qui de nihilo cuncta perpetraVit> videns facinora quæ peregi, & intuens quæ impetranda estent, dedit mihi gratia sua confilium quo abluerem iniquitates perpetratas. Nam idem ipsc Omnipotens, qui neminem vult pcriie, j dedit hunc talem senfum ut ædificium rempli sancti Petri atque sitncti Gaudentii, quod inceperam in loco 9 dimitterem clericis digne Deo lcrvicntibus, pro redcm- tione animx meæ, gcnitonsque mei, atque mex genitricis, omnisque meæ parentelae. Ego Bernardus illud dedi, necnon allodium quod est subter vincas libere Sc absolute, sicuti ego ipfe teneo, & vinum istius VilLr, dc- cimas Didanos 9 Sc casalcm de Linos, Sc lcdd « im falis, Sc cemeterium, & offerentia. Et præcerea post obicum meum totum meum honorem sine calumnia rribuo clericis Deo servientibus ; & ut firmius atque obnixe reneatur, loco mei pono abbatem Fortium, qui omnia data atque danda custodiat>canonicos quosdam submis- fbs sibi non tepide qui horas canonicas peragant9 scilicet Guilklmum de G arcam, Guillelmum>< G. de Becet, Sc Martinum d’Aulo. Hanc donationem Juemadmodum feci, adfuerunt visores idonei 9 Sc au- itores Raimundus Guilielmus de Lignac, Scc. quemadmodum pono Fortium abbatem istius loci, post obitum meum, eo defuncto ponatur electione canonicorum ferrientium Deo, sanctjquc Petro 9 atque (anctoGaudendo. Prxcipiouc fit abbas, sinedominatione pcrso- nzakerius, nifi ab ipsiscationicis, & quemadmodum in istis constituo ut fiat ita, Sc a. sequentibus perpetualiter teneatur. Cum supradictis canonicis pono W. Dat. £iraudum Guillelmum deCambclio. I I. Charta fundationis Cafa-nova olim collegiate, ] nunc dejlruclx. IN Dei nomine Dominus Deus per suam misericordiam dedit mihi Sanctio Aco allodem Hermum qui est in comitatu Cominico, in terra quæ dicitur Bugiaco, Sc in illo loco qui dicitur Caza-noVa. Et idem Dominus, qui prædictum locum dedit mihi, compunxit me in corde, Sc in anima mea, ut ædificarem domum Domini in honorem Domini nostri Jesii Christi, Sc fanctx Mariæ ejus genitricis, Sc sancti Michaelis archangeli, & ita factum est j Sc mifit Dominus in cordibus nostris, scilicet in COrde meo & in corde uxoris meæ Bleskertæ, ut electionem faciamus in ipso k>co ad legem canonicam obscrVandam, propter amorem Patris, & Filii, & Spiritus siincti. Et infra : Ego Sancius Aco, Sc uxor mea Blcskerra damus ipsum alodcm Domino Deo Sc ecclesiæ quæ vocatur fancta Maria, cum signis & libris > & vestimentis, cum calicibus Sc patenis, & cum omnibus or<% namcntis ecclesiasticis i Sc ego dono rerras & vincas, cultas & inculcas, sylvas tecampOs, utipfealodtsadjacentes habet in SC. Montes adjacent juxta rivulum » ubi gutta cadit, qux venit per quandam cumbam, Sc per quamdam viam, usijue in I0C0, Sc de illo loco venit in fouram, qux est subtus vinea, Sc de ipsa vinea usque ad illum faig, qui est in via, Sc de ipso fiig juxta iilram usque in guttam currentem, Sc quomodo lilva. renet alias adjacentias, scilicet duO rivuli, qui ambo junguntur in ipso rivo qui dicitur Lubunensi. Ego Saucius Aro facio hoc rali pacto, uc si intra illos canonicos ira auc discordia, aut ulla perturbatio venerit, non inter semetipsos concordent, vel fi facere noluerint, veniat justitia a fratre meo Guillelmo & Odone filio meo, Sc illi districtum faciant ut concordent per amorem Dei Sc vadium non accipiant, nec panem, nec vinum, nec aliquam rem, Sc ii isti defuerint, veniat ad RaImun- dum filium meum ; Sc fi omnes isti defuerint, veniat ad illum qui propinquior est mihi in consanguinitate si meliorem habeat sapientiam & bonitatem, Sc illi canonici nullum seniorem habeant, nifi istos qui fupra leguntur, Sc illi teneant hoc donum in perpetuum. Ee infra : Facta charta in mense Augusti, in vigilia sancti Hippoliti, luna xvi. regnante comite Rogerio, Petro cpilcopo, Scc. III. Charta Rogerii de Nuro episcopi Convenenjis, qua cum fratre suo Bemardo de Monte-alto 9 dat S. Stephano Tolofano eccl e fiam S. Martini de Nuro. IN nomire Domini nostri Jesii Christi, ego Roge- rius de Nur Convenarum episcopus, Sc fraccr meus Bernardus de Mont dd, Sc uxor ejus Dias > Sc filiorum
- Arnaldus Pontius, Govantius, Sc Isarnus 9 pro remi£- sione omnium peccatorum nostrorum 9 donamus Domino Sc simcto Stephano, & Raimundo episcopO, & Ber- nardo præposito 9 Sc omnibus canonicis ibi modo manentibus Sc futuris, ecclesiam sancti Martini de Nur » cum omnibus suis pertinendis, cum decimis Sc primi* tiis, cum altaris oblationibus, Sc cum omnibus ecclesia- sticis, ira totum Sc ad integrum donamus, sicut melius nos & parentes nostri tenuimus Sc habuimus ; tali conditione, ut canonicus simcti Stcphani qui ibi fuerit, non inde projiciatur, nisi rebellis ruerit & inobediens. Dono infuper ego Bernardus de MOntald Domino Deo Sc protomartyri Stephano > cum supradicto honore, filium meum Odonem ad canoniam. Promittimus
goVarendam facere de toris sive in ganno. Si quis ) autem temerario ausu hanc nostram donationem infringere vOluerir, cum Datan Sc Abiron inferno sepeliatur. Facta charta mense Augusto, feria quinta, regnante LudoVico rege Francorum, Sc Ildepnonso Tolosiino comice3anno Dominico mcxxxxiii.Hxc supra donatio fuic facta in capitulo simcti Stephani, præscnte domino R. TolOsono episcopo, ROgerio Convenarum episcopo, Sc P. Coserannico episcOpo, Sc B. præposito, Sc universo conventu hujus ecclesia :. S. ** abbas Cumbcrensis. S. Maurinus archidiaconus. S. Auge- rius archidiacOnus. S. B. Arnaldi de capite Pontis. S. P. de Montald, Sc A. Pontius filius ejus. S. Petrus de Dor aco, Sc Guilielmus dcx
I V. E CCLESIÆ C A IV. Charta Rogerii episcopi Convenarum pro Moniali- busfan&i Laurentii. QUoniam quod fit vel dicitur ab oblivionis interitu scientium participatione deffenditur, ideo scire volumus omnes tam przsentcs auam futuros, quod domnus Rogcrius vir Dei gratia plenus, & Christp annuente Convenarum episcopus, ad monitionem Deific beatx Mariæ Virginis » ac consilio siiorum canonicorum y ut ordo exigit > omnia siia jura, qux in eccldu S. Laurentii ipse & prædecestorcs fui solebant habere, Deo & bcatæ Mariæ, & fanctiffimO ordini Fontis- cbraldi dedit » Sc absolvit in perpetuum > in manu prio— B ristæ Boni-loci nomine Longæ-brunx j & in manu do- minx Millc-scutOrum, quæ commatcr fua erat. Hoc donum fuit factum coram domno Willelmo Auscitano archiepiscOpo, regnante Ludovico rege Francorum, Raimundo comite Tolosiuio, Bernardo comite Convenarum, anno ab incarnatione Domini mclx. Hujus rei funr testes Arnaldus rTAllbn archidiaconus > Wil- lelmus Arnaldus abbas S. Fragulphi, Dulfor de Pegat h, GaUard de Scadous > Sc alii multi. v. Confirmatio fundationis fan&i Laurentii per Ar~ naldum Rogerii epijcopum Convenarum. c E Volutis quibusdam annis post excestum Rogerii » Arnaldus Rogcrius in episcopatu succeffit > qui cum Willelmo Anlciuno archiepiscopo conventum in novum monasterium Cincti Laurentii miistet cuncta per ordinem peracta, cum monialibus capitulum dilposuic, Sc ur decet episcopum eas admonuit ; ipse Vero vir eruditus sicire veritatem volens doni Rogerii, ab eis inqui- fivit* » sanctimoniales autem verbo & litteris donum, ut Rogerius dederat, ostcndcrunti ipse vero visis litteris, erigens SC rogavit, ut sedulo pro prardecestbrc siio, pro fe9 pro succestoribus suis, pro ecclelia matre sux civi tatis, & pro habitatoribus in ea funderent preces ad Dominum, ipsx suas manus osculantes spoponderunt suam deprecationem observare, quippe donum prædictum firma— £ vir coram Willelmo Ausci cano archiepiscopo, qui hujus rei est testis, Sc Dodo comes Convenarum, Sc Boaindus Galan, Bernardus de Benco, Sc alii multi. VI. Tefiamentum Arnaldi Rogerii episcopi Convenarum. NOtum sit cunctis, quia quando domnus A. R. quondam Conven. episcopus, ivit apud Montem Pestulani, postquam iter arripuit ab epilcopatu fuc, usque ibi reversus ad eumdem fuit per duos annos. Expensos quas fecit fuere computatx pro unaquaque dic xxv. solid. Turonensium. Comparayir etiam quatuor j mulos pro mille solidor. Turonorum. Item duos pala- fredos pro quingentis fblidis Turonorum Item R. de Clarmont sacrista Magalonx habuit ab ipsb unam mulam > quæ valebar cc. solidOs Morlan. Item dedit magi strO Petro Guazanair sexcentos solidos.Item dedit cuidam medico LX. sclidos. Item dedit A. Garcias cc. S0I. Item dedit procuratori arChiepiscOpi, qui manebit in curia Romana^jo. solidO^. Item dedit generali capitulo Cistcrciensi, ur facerent de ipsi) plenarium servitiumper ordinem universum, duo millia solid. Item dedit abba- tiæ Fontis-frigidi 100. solid. Item dedit abbatiae Villæ- longæ 50. solictos, Sc 100. auos debebat Fulliaci Morlan. Item dedit abbariæ Bolbonæ 100. folid. Morlan. Item dedit Calerscio 50. folid. Morlan. Irem dedit EU nis 50. sd. Morlan. Item dedit Praedicatoribus seriatim 400. solid. Morlan. Item dedit fratribus Minoribu$ Tomus I. ONVENENSIS 17, folid. Morlan. Irem dedit Peiriniacho ro. folid. Beli®- perticæ 50. folid. Grandi-silr « , 10©. folid. Porcaiglou, jo. folid. flaxano 50. folid. Casæ-Dei, p. folid. Ber- donis 100. (oL Bono-lOco, 50. sol. Amoineras 50. /olidi Scalæ Dei, ioo. folid. Sarancolin 604 (olidos, Benedictioni Dei » roo— folid. S. Laurentio 100. solid. Favas, ioo. folid » Agoion, 50. solid. Orason, 50. solid. Alon- Sagges ct>. solid. S. Cruci 50. solid. Coma Longa 50. S0* bd. Fyllencii 1000. folid. Canonici S. Bcrtrandi habae- runtvalorcm rria millia solid.Morlan.Canonfci S. Gaudendi habuerunt 1000. & 500. solid. Lavacio <0. folid. Fontis-clari 50. solid.Monci-SJnario’ooo lbsid.DediC etiam capcllanis dioccsis siii 2000. solid. Morlan in restirutione eorum auz habuit injuste. Suæ familiae dedit 1000. solid. qui a i Viderentur cuique sicut fcrvierat > E ori deuMas ioo— solid. quos debebat ei abbas Ful- ai. Insuper dedit domo Boni-fontis 2000. solidorum » Qt pro anima sua duo preibyteri celebnrenc sicuc ordo concederet : & domo Fulliencii mille uc unus sacerdot celebraret pro ipso, Sc domo Montis-falnarii mille pro alio, uc semper isti celebrarent pro ipso sicut ei concederet ordo. Hæc omnia, supradida fuerunt adimpleta praeter aco. solid. Morlan > Sc decem sextaria frumenti, qujenicrunr computati in blado Sc in vino de Alano domo Boni-fontis, quos etiam dominus comet Convenarum, & officialis Sc Arnaldus de Bai/og archidiaconus de Riparia promiserunt & dixerunt quia, ipsi facerent persolvi domo Boni-fontis. Infiipcr COm- Sutavic suis conquxrentibus iooo.solid.Morlan.in reditibus S. Fragulfi, & 500. solid. in blado de Riparia SC de Nestes > Sc ut hæc omnia eflent adimpleta > dimisic testamcntarium domnum comitem nepotem suum cum aliis testamentariis, Sc usque omnia sic completa teneac domnus comes redditus S. FraguMi, de quibus omnia compleantur. Hxc omnia fupradicta dedir, computavit dominus A.R. prædictus episcOpus bonæ mcmorix non coactus, scd sponranea vOluntatein vita siia^more Dci, in remiffionem peccatorum suorum 5 & sciendum, quia ista fupcrius exprefla, & alia quæ expendit domnus episoopus habuit de episcopatu, Sc de comitatu, Sc dc domo Boni-fontis. VII. Privilegium Raimundi Arnaldi episcofi Convena* rum concefium Dominico abbatt Boni-fontis. IN nomine Domini nostri Jesii-Christi.Ego Raimun- dus Dei gratia Convenarum episcopus, intuitu jus- tiriæ Sc pietatis > dono & concedo Domino Deo, Sc bcarx Mariæ Boni-fontis, Dominico abbati Sc conventui Boni-foncis, pratenti & futuro, omnes decimas Sc primitias omnium nutrimcnrorum, & omnium laborum suorum, quos propriis sumptibus fecerint, vel Euxre potuerint, in omni decimario de Gonad. Hoc facio pro amore Dei, Sc pro eo quod domnus papa, Sc S. Romana ecclesiacori ordini Cisterciensi hanc ? Facere indulgentiam jubcr, ut laborum suorum quos propriis sumptibus fecerint, scu nutrimentorum > dare decimas a nemine cogantur. Super has aurem jam dictas decimas dominus meus papa Innocentius eidem Boni-fontis tnonastcrio speciale privilegium dedit perpetuo Valiturum. Si quis autem canonicus S. Stephani, honori meo succedens, huic meæ donationi vel concestioni contradicere Voluerit, noverit quod domnus Bertrandus To- losiinus episcopus cum consensii Sc voluntate capituli sancti Stephani, rerento sibi, &ecclesiæ annuali censii duorum /olidorum Tolosi in synodo Pentecosten perpetuo poflidendas monasterio Boni-fontis firmaxit. Hujus donarionis testes sunt Raimundus Garciæ canonicus S. Gaudentii & sacerdos, Bernardus de Cortinas, SC alius Bernardusnepos ejus, ambo sacerdotes j Villcl* mus de Lozas saccrdOs, Sc frater Arnaldus de Tcrfag, qui hanc canam scripsit anno ab incarnatione mcciij. Z i78 INSTR / VIII. C. episcopi Convenarum epijlola ad S. episcopum Cafar-Augujianum. CHariflimo ac venerabili fratri S. Dei gratia Cefar « Augustano episcOpOj atque universis S. matris ec- clcsiæ filiis ad quos pratentes litterx pervenerint, G. Dei pcrmistione dictus episcopus Convcn. & monaste- rii Siivæ-majoris abbas falutcin in dominoJesii-Christo. Cum a tempore quo villaExcyc per cultores fidei Chris- tianx a Sarracenis cxtitit aequi lita. Omne jus ecclesiasti- cum in eccleliis, decimis, primitiis, oblationibus^ & legaris defunctorum, & omnibus aliis per omnes ter— £ minos ejustlcm villæ, concestione regum, voluntate & ailcnfu præhtorumad monasterium Silvæ-majoris, monachos ejusdem loci plene > libere & quiete 9 & abs- quc contradictione pertineat, & dictum monasterium omnia, prout superius diximus, continua postestionc & libertate, per fratres & monachos suos tenuerit, & habuerit, salvo jure domni episcopi, & ecdesix Cx- sar-Augustanx, ne probi homines villæ Exeye, & alii parochiani occationem habeant decimas vel alia jura ecdesiastica recinendi, in perniciem & damnationem animarum suarum, de malignandi contra priorem fratres cjusdem loci, de subtrahcndi jura lua, quod non pjtest fieri sinc periculo excommunicationis de C anathematis eorundem : &ut divina officia cum majori folemnirare, de devotione > ac honcstate, de puritate, popi lo ministrenrur, utile visuni est, & expediens pro falure animarum, de tranquillitate corporum quOd in domo de Exeya smt xvi. præbendarii, scilicet viiI. prcfbyteri, iv. diaconi oc iV.fubdiaconi, in mis- sis de aliis divinis officiis in ccdefiis Excyc Deo dcvocc & humiliter in omni honcstate clericali jugiter fomentes j quorum quidam ad mandatum domni abbatis de Silva, vel prioris Exeye, de mandato dcmiii abbatis quos magis idoneos viderit t descrviant in capellaniis, dc ministrent populo > de quando mandaverit cellent, dc alii in eisdcm ofhciis lubministrenr. Et illi, & alii, quan- dO viderit prior expedire, ad ordines non differant promoveri. Quod ii quisquam ex ipsis inobediens fuerit vel rebcllis4& ammonitus non dcsticerit > aut si fur aut sacrilegus aut homicida, vel cum aliqua contraxerit, I aut fi militiam sumpserit, cum tales a ministerio altaris a sanctis patribus de canonicis fanctiOnibus arceantur beneficio sibi collocato, de præbenda careat. Si vero Siublice concubinam tenuerit, ammoneacur semel, dc ecundo > de sinon emendaverit 9 careat præbenda. Vcl si aliquis ex istis dece fler it, alter ad mandatum domini abbatis a priore Exeye infra annum, qui idoneus de ordinatus sir, subrogetur. Supradicti vero rationarii cum recipientur ad pr&bendam, fidelitatem de obedi en tiam & quod prædictst diligenter observent, supcr sacro- sar.cta evangelia juramento firmabunt j de quod de ce- tero priori de domui questionem aliquam non moVc- bunt, sed sempcr devoti de fideles erunt, de quod decimae de alia jura ecclesiastica a consanguineis de aliis parochianis integre perforantur, fideliter procurabunt : J bona & hxreditaces quas acquirent, postquam praebendam habuerint>priori de domui post obicum siium plenp relinquent, pueros vel servientes non ducent secum ad mentam, cum in domum venerint ad edendum ; quod vero remanserit, claviger prioris accipiat, de Christi pauperibus distribuar, quantitas panis de vini socundum quod consuetum est hactenus, dictis præbendariis mi- nistrerur, scilicet xvi* clericis i. ar. tritici, vel oblatas juxta hunc modum yel pondus, a fcsto S.Michaelis usquc ad natale Domini, duobus clericis quartam vini, a natale Domini usque ad festum S. Michaelis, tribus clericis quartam vinijin diebus Dominicis, Martis, Jovis » octO clericis unum quartum de carnero, & si aliai carnes dederit, secundum hunc modum, a Pascha usque ad festum S. Johannis-Baptistæ dabit eis carnes agninas, tribus clericis unum quartum cum carnibus pOrcinisj UMEN TA diebus autem Lunx, Mercurii de Sabbati unum ferculum cum caseo paratumpn vi fcria unum ferculum cum oleo paratum 9 in Quadragesima de in Adventu duo fercula cum oleo parata : Dominica in Paffione Domini, de in Ramis Palmarum, de in die Cenæ > dabit eis pisoes ; in præcipuis fettiVitatibus/cilicct natali Domini, Epiphania, Purificatione, Dominica carniprivium, Pascna, As- censionc, Pentecostcn, afliimptionc S. Marix, narivi- tatcejufdem virginis, festivicate omnium sanctorum > Dominica adVcncus Domini, dabit eis duplas carnes ; Ii festivitas xn. apOstulorum in die Lunx Vel Mercurii advenerit, dabit cis carnes sicut in privaris diebus. Si contentio fixerit de vino, stcr in arbitrio duorum bonorum virorum 9 quos prior elegerit. Si autem extra, domum comedere voluerint^dabrc cis panem de vinum dc nihil alind^qui vero ad matutinas non siirrexcri^ ca- rcat vino illo die.Nullus clericorum est recipiendus, ^^ 1>rius in fubdiaconatus ordine promoveatur, de fic de egit imis natalibus ortus. Carnes non sunr comedendae clericis die iabbathi, aliquo occurrente fcsto nifi sola Domini nativitate ; sexca stmiliter fcria quamvis fes- tnm sn, excepto natali > non simt dandi nifi cibi qua- dragesimales » verum si contigerit, quod absic, proprer tempestatem vel stcrilicatem, fructus tcrræ in eadem villa deficere > vel si villa interdicti fuerit, parcatur domui quoadusque ad starum redcar astuctum. In fine quidem concludimus, quod si populus Exeyx decimas, de alia jura ecclesiastica, secundum quod renetur, priOri de fra- rribus fideliter folverint, de clerici qui præbendarii constituentur, ita prout supra dictum est juraverint dc observaverint, ne nos, nec priorem de domum supra- dictam ulterius molcftaverint, hæc sicut expresta funt volumus observari. Alioquin nec nos, nec succestbres nostros in posteruarobligamus, sed abbas de conventus Silvæ-majoris faciant de statuant de ecdesiissuis, prout viderint expedire. IX. Notitia fundationis Fr. Praditatorum fanUi Gaudentih AN no Domini 1191. in capitulo provinciali Brivx celebrato, in fcsto astumptionis B. Marix, fuit p approbatus locus FF. Prædicatorum S. Gaudendi. Se- quentes autem fratres fuerunt ibi per dictum capitulum d aflignaci, prior frater Bernardus de Campo, de Insula domini Jordanis, tunc lector iir conventu sstncti Æmi- liani, de alii septemfacerdotes, cum duobus laicis fratribus ante approbationem dicti loci fuerunt in Barrio Bigordano per biennium… in crastino Purificationis bcarx Mariæ fuit emptus locus de la Pbnquera, ubi nunc est conventus, qui quidem locus etat prius des- Ectus, de magnæ dlstamatiOnis, & nunc cooperante omino factus est locus aedificationis. Anno domini mccLxxxxiv./ ? ^ Convenarum va- cante anno nono electo domino Arnaldo Mafcaronis canonico sancti Srephani de TolosiI die Lunx ance festum sanctae Potentianæ virginis > scilicet xvi. ’cal. Junii » venerabilis vir domnus Raimundus de Cauda- raso episcopus Tarbiensis consecravit cemereriutn in Iqco de h Planqucta. x. Guillelmus de Hifpania episcopus Convenarum 9 af. capellanias fundavit in ecclesia S. Fragulfi. ANno Domini Mccctxxxn. xxib Maii, pontifi- carus sanctistimi in Chriib patris de domini domini Clementis divina providentia papæ VII.* dominus Guillelmus de Htspania episcOpus Convenarum in ecclesia sancti Fragulfi SUX diœcelu COnVcnamm qua- tuor capellanias seu beneficia perpetua constituit, dc de novo creavit, quarum duas de suis prOpriis facultatibus, reliquas duas ex pofleilionibus, atque bonis non ECCLESIÆ CO nullorum obituum ab antiquo per cerros testatores in 1 eadem ecclesia ordinatos dotavit, quos obitus certis, iustis & rationabilibus caufis suum animum moventibus 9 postremis duabus capellaniis9 auctoritate sua ordinaria univic & annexaVit, de voluntate pariter & confensu consulum & bajulorum confratriæ oS. corporis Christi, quarum duarum capellaniarum dicti con- suks, & baj. ii sunt patroni, & aliarum duarum dominus qui erit pro tempore loci de Montespan, erit pariter patronus > & omnes conferentur per episcopum Convenarum ad præsonutiooem dictorum patronorum. XI. Chart a fundationis Boni-fontis a ANno Dominicæ incarnationis MCXXxvi.Lodoi- co rege Francorum feliciter regnante > archie- piscopo Auxicnsis ecclesix cathedrx præsidcnte *, Ro- gerio quoque episcopo populum Convenarum Dci providentia regente, necnon &. Bernardo provinciae ejus- dcm carice > domina Flandrina de Monrcpesato > & tres filii ejus dominus Bernardus, & dominus For- tanellus, aeque dominus Willelmus locum Boni-fontis 9 pauimonium sctlicet suum Domino DcO, & bcatæ Mariae atque ordini Cisterciensi, domino scilicet Wal- cbcrio abbati Morimundi 9 miffifque ab eo fratribus ineffabilem Det retributionem solum considerantcs do- naverunt— Donaverunt autem illum cum summa devotione per minum ipsius domini Roger ii episcopi jure perpetuo postidendum cum notiffimis terminis. Ter- minos autem illos Calveffi de sancto Cano atque’ Martinus ftatribu* praxLctis diligenter designarunt, qui sic confirmati atque consticuti sunt hoc modo. A quercu GencfCher usque ad rivulum in longitudine. In latitudine autem a rivo de Brumanier usque ad guttam de la Semera, & a. rivo descendente de siincto Cano 9 fecundum quod porricitur in longitudine sol- tus de Sarhelerin 9 usque ad rivum de Brumanier su- pradictum. Sunt aurem termini isti de S. Cani finibus, infra quos & dominus Wiliclmus de Moncepesiito » fratre ejus domino Ademaro laudante > quicquid suum inveniebatur, episcopo præscntc curri devotione dona- vir. Homines vero niricolz univcrsi 9 qui infra hos cosilem terminos postcfliunculas, atque arrigalia poffi- debanc 9 fuerunt Calveth & frarcr ejus Forto > Mar- tinus Raimunath > Raimundus Galinus 9 A udi ardis 9 Raimundus Dclfostat & fratres ejus Guillclmus, arquc Atho > qui omnes non solum a fratribus 9 verum ab episcopo reauisiti donaverunt per manum ipsius quidquid hium ruit infra universos terminos istos supra-dic- tos, tam in silvis quam in agris 9 nihil penitus recinentes, præter Martinum Calveth & Raimundum Dcl- fbflac. Iste namque Raimundus medietatem sibi retinuit, Calvetus vero torum prætei tria jugera. Willcl- musquoaue Delfbflkr usum fructuarium annis quatuor tantum sibi retinuit 9 & nihil omnino aliud. Ex altera ▼ero parte quæ pertinet ad Mezons, dominus Bernardus de Montcpciato > & uxor ejus Splandia, & dominus Willclmus nihilominus de MOntcpcsato, fratre ejus Ademaro laudante, quos etiam lupra nominavimus, donaverunt terram cujus termini dilatantur hoc modo. J A termino Cucumace usque ad terminum rivalis in longitudine. In latitudine vero a Mala usque rivulum. Dederunt autem eam devote, confirmaverunrque domui in pofleflionem perpetuo habendam, per inanutn ipsius domni Rogeiii episcopi. Terminos autem istos xnonstraverunrprædictisfr.ItnbusAtho du Mczon^qui cognominabatur Pcdebo & Calvetus de S. Cano, qui & supradictos monstravit. Infra istos vero terminos Raimundus Volende Castcllo, & filii ejus, & fratres, corrigiam unam postidebat, Martinus de Mezons diro artigalia > Willclmiis quoque de Mezons unum artigale. Qui omnes epifizopo intcrvenienrc mhilonunus donaVerunr rorum per manum ejus, nihil omnino retinentes. Infra vero universos istos terminos supradic- Tom. L ’JVENENSIS., 7, cos, dederunt etiam decimas nihilominus per manum episcopi domina Flandrina de Monre-pesato, & tres filii ejus. Ipso scilicet quæ locum donavit, cocum quod fui juris erat in decima, & dominus Wi 11 cimus de Monte ; peGco similiter totum quod habebar vel habere dcoebat in decima, fratre ejus domino Ademaro laudante, & Calvet etiam confirmante, qui pro domino Guillclmo eam colligcb.xr > & de eo in pignore habebar. Hxc in finibus S. Cani. Dominus vero Wil- lclmus Delarofbit in finibus de Mezons. Hxc omnia omnes simul prædicti donatores devote, domino Rogcrio episcopo suggerente aeque interveniente » Deo & simctx Mariæ » & prædictis fratribus a domino abbate Morimundi mistis pro rcdemrionc ani- maitirn suarum donaverunt > & uc participes sinc omnium orationum ibidem in perpetuum, hoc est in domum Bonifbntis Deo scrvientium. Er ne de his omnibus 9 ut definit • sunt 9 nobilis siVe innobilis quidpiam eventilare vel inclinare præsumat, cenvenienndimis testibus roboravimus > quorum primus est episcopus ipse Rogerius 9 qui locum ipsiIm semper rebus atque consilio manu tenuit. Secundus vero Raimundus archi- diaconus, tertius Raimundus, quartus & insuper præ- dict i donatores 9 & mukialii probi homines. Zrm dcfecundo corusudcm uiiorxmque militum supple dono. Igitur cum loci angustia atque gravi inedia ( nam radicibus herbarum & folii* arborum ibidem diu vixerunt) domum virgultis, & quibusdam fermentis omnia officina, ut mos est, abbatiæ constructa 9 tandem , inviti licet invicti deseruistent 9 Dci gratia pro Vidente & domno Roeerio jam dicto episcopo sotagentc re- grcfli sunt £ ad priora tuguria, quæ vcluti mapalia de talibus quibuflibet rebus, ucdiximus y texuerant j nihil enim interest utrum Iapide vario, an vili tegerentur culmo. Ad illa, inquam, um ampla & spa- ciola habitacula > quæ vix ad staturam unius hominis in altitudine porrigebantur 9 cum patre suO atque Sastore Basino, scilicet abbatc^licistimis actibus invius exstitit inimicus. Hunc quippe domnus Morimun- di eis dederat in patrem apud Instaxed > quem lœum abbas Scalx-Dei Bernardus in territorio de Astarath 9 eis contulerctc pro abbatia. Sed venerabilis jam dictus cjpiscjpus omnino veri luminis 9 condolens populum futim frustrari tanto lumine religionis > sæpenumero nunciis miflis atque remiffis, & etiam ipsis religiosis viris 9 quali quibusdam illaris injuriis, tandem reduci Dei gratia vix compuli^acque obtinuit ad superiora regredi loca, ubi prioribus atque aliisinsuper domin is congregatis priorem * donum confirmaverunt per manum cjuldcm episcopi, confirmantes cum summa devotione amplificaverunt 9 nihil fibi penitus sub terminis notiflimis 9 atque infra suj.itls retinentes, ncuc iub chirographo cunc in prælencu domni episcopi 9 omnium exarato suppositumcst. XII. Notitia de fundatione B. M. Boni-fontis ordinis Cijlerciensis. NOtum sic omnibus filiis Cmctæ ecdesiæ 9 quod anno Dominicx incarnationis mcxxxyii. Lodoi- co rege Francorum 9 & Rogerio episcopo Dci providentia populum Convenarum regencc 9 & Bernardo eiusdem providentia comite 9 Flandrina uxor Gausixdi de Monpesod, & filii ejus Bernardus, Vvillelmus 9 & Foruncllus partem cie honore S.Cani abbati Morimun- di 9 fratribusquc ab eo mistis jure perpetuo postiden » dani cum certis terminis donaverunt. In longitudine æ quercu Gcnescher, & a termino M Orner i i usque ad guttam de Lamorercr. In latitudine vero undique a gurra dc Lasala, & a rivulo de Brumanier uH^ue ad guttam dtf Lafcmbcrc, & totum Estarr Lobi 9 & cotum Bosartiga in bost : o, in campo > undique usque ad prædict.un guttamdc hMorerer, fic usque ad excenflonem rivulo Zij i8o INSTRU rum. Milites alii qui infra prædictos terminos ha— 7 bebant > Pontius videlicet de Montpezat > & filii eju$ Raimundi > Garsias & Willelmus, & frater ejus Ademar, ncenon & ruriculæ sancti Cani, Calvet > & frater ejus Forto » & Raimonez, & Raimongalin, & Rai- monbonet, & COgnatus ejus Sancius & Altiard, & Willclmus Franciis, & frater ejus Arnaldus Sc Marci- nus Sc Willclmus Delfostar, Sc frater ejus Raimundus Sc Atto. Isti omnes non solum a monachis & ab epi£ copo rcquifici > verum etiam Sc a dominis suis ammo- niti totum dederunt infra terminos prædictos, tain in silvis quam in agris, nihil penitus recinentes. Ex altera vero parce quæ pertinebat ad Medos in longitudine, scilicec a termino Cucumachc usque ad terminum rivalis, in latitudine vero undique a via forensi usque ad rivulum donaverunt Bernardus de Montpezat > & uxor ejus Splandia, Sc VillelmusdcMoncpesat, Sc filia ejus Stephania > Sc Raimundus Bola de Castellu, Sc filii ejus, Sc frarer, Sc consanguinei ejus Raimonac & Willclmat 9 Sc Petrus Faix, Raimon Faiæ, Sc Marrinus de Medos, & Willelmus, & consanguinea ejus Gafen, Sc Willclinus magister, Sc Ezo Pcdebon. Isti omnes totum dederunt devote > confirmaveriurquc monachis jure perpetuo in pofleflionem infra praedictos terminos nihil omnino retinentes. Tres vero dc iliis quos prædiximus, scilicet Ezo qui diceb/cur Pe- dcbon, Sc Marrinus de Medos, & Calyct dcS.Cano, rogatu & justu dominorum monstraverunt monachis terminos prædictos, & consignaverunc in finibus sancti Cani Sc in finibus de Medos. Decimas vero vel redditus fratres Cistcrciensis ordinis quia non accipiunt, nc ( quis ab eis peteret vel acciperet, papa Innocentius interdixit* Quod privilegium prædictus episcopus Rogcrius laudans, domuique Boni-fonris confirmans, in epis- COpatu suo ubique obferVari præccpit. In finibus vero sancti Cani has decimas dederunt in manu episcopi Rogerii Sc monachorum domina Flandrina, Sc sibi ejus Willclinus de Mon pelat, laudante fratre suo Ademar & Calvet de S. Cano j in finibus autem de Medosdcdic Raimundus Willclmus de Laredorta. Er ne de his omnibus uc definita lunt, nobilis sivc innobilis quippiam minuere aut eventilare vel inclinare pracfiimac, Sc nc pastOrumcaulæ infra prædictos terminos fierent, neque domus propinquius ædificarecur, neque sine monachorum consilio nemus scinderetur, neque herba secaretur, Sc ut domus Sc res domi Boni-fontis in quantum 1 pollent custjdirentur pro se Sc pro aliis fideliter in manu episcopi Sc abbatis mandaVerunc prædicti milites, Bernardus videlicet, & fratres ejus, Sc Raimundi Gar- fias, Sc Ademar, Sc filii ejus, & nepos ejus Enardus. Horum omnium quæsuperius dicta sunt testes sunt ipse cpiscopus Rogerius, cujus consilio Sc in manu facta fune, Sc Raimundus archidiac. XIII. Bulla Alexandri papa III. Petro abbati Boni-fontis dtre&a. A Lex andER episcopus servus servorum Dci dilectis filiis Petro abbiti monasterii Boni-fontis>eju£- quc fratribus tam prarsenribus quam futuris, regularem vitam profcstis in præsato mOnastcrio religiosis vocis annuere &ea operis cxhibitiOne complere, efficiutn nos invitat suscepti regiminis, Sc ordo Videtur exigere rationis. Ea propter, dilecti in Domino filii, vestris jus- tis postulationibus clementer annuimus, Sc præfarum monastcrium in quo divir.o mancipati edis obsequio, sub beati Petri firma protectione fukipimus, fontis scripti privilegiO communimus, in primis hquidem statuentes uc ordo mOnasticus qui fecundum Deirimo- rein Sc beati Benedicti regulam atque Cistercierjsium fratrum institutionem in vcliro monasterio institutus efTc dignoscitur, perpetuis ibIdem temporibus inviolabiliter obferVerur.Præccrea qustscuniquc pOstcstiones^ quæcumque t)Onst idem mOnaiterium impræfenriaruni juste & canoiuce pollidet, aut in futurum conccflio- MENTA ne pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis, præstanre Domino poterit adipisci, firma vobis vestrifquc succeilbri- bus Sc illibata permaneant, in quibus hæc propriis duximus exponenda vocabulis. Locum ipsum in quo abbatia fita est a quercu Genitheo usque ad rivulum de Ma- nirera, abAgunta de Silveyra usque ad cacumen montis sancti Canii, ut recta linea vadit ad Exarlobin, to- tum locum de Exarlobin, abbatiam de Bolbona, cum grangiis Sc omnibus pertinendis suis j abbatiam dc Caritate 9 quæ Folcus dicltur, cum grangiis & omnibus pertinendis suis ; abbatiam cie Campania cum grangiis Sc omnibus pertinendis fuis ; terram de Bofarcigua j rotam terram de Cugurra, de Silva, de Silyeyra, dc Medas, de Grah, de Mortcrs, de Osan, de soncta j Maria, de Seih ; ecclesiam de Seih, cum omnibus pertinendis fuis ; locum de Labbatut, rotam terram dc Marcra j locum de Sol j A ld emar i de Castaus, cocain terram de Gorald Cuguravel > rotam terram de Ruera > domum Arnaldi Bon^g de Casanova, de Ardinag, de Rochan, de Villanova ; terram de Luha > terram Ro- geri de Scnadors, de Caflanha-bclla •> grangiam de Nodas, cum pcrtincnriis fuis 5 terram de Scdni ; grangiam de Canet, de Carbona > de Riulan, de Lai 11 a, dc Querelag » de Borgal^ de Rua, de sancto Laurentio, cum omnibus pertinendis suisjgrangiani de Bonemayfo, de Minag ; totam terram alterius Minag, cumomnibue pertinendis suis, coram terram de Quinr, cum omnibus pcrtincnriis suis, domum comitis Convenarum de Sak v. ? tac ^•Egidiiigrangiamde Las>cum omnibus perrir.en- tiis, totam terram de Spinaira, cafxle cie Sagara>cum omnibus pertincntiis fuls jBofcus cum omnibus peitinentns ftiisj hospitale de Boscus, cum omnibus pertinendis fuis ; Pentengens, cum omnibus pertincntiis fuis ; grangiam sonctæ Fidei, cum omnibus pertincntiis fuis j Estiyam de Semestra, cum omnibus appendenti is, de Rivo majori, cum omnibus appendenciis siiis > donum de pafuuis comitis Convenarum Enardi de punctis Galardæ uxoris ipsius, Bernardi de Turre, Bernardi de Montald, Ra- mundi Guillelmi de Beura, Sc fratrum ejus, sive laborum vestrorum, quos propriis manibus vel sumptibus vcstrisjive de nutrimentis vcstrorum animalium ultimas auc primitias a vcbis nullus præfunut exigere, adjici entes cciam auctoritate apostolica interdicimus, ut quis fratrum vcstrorum clericus live laicus.post factam in vestro ’monasterio profestionem absque vestra ltcenria sufciperc audeat vel retinere > paci quoaue Sc tranquillitati vet- rræ paterna solicitudinc providentes, auctOritare apos » tolica prohibemus ut infra clausuram locorum, sivc grangiarum vcstrarum nullus Violentiam vel rapinam, live tureum facere, vel honorem capere audeat. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum licoat præfcicum monasterium temere pertu. bare, aut ejus pOstcflioncs auferre Vel ablatas retinere, minuere aut aliquibus vexa- tionibus fatigarc>fed omnia integra conserVcntur eorum pro quorum gubernatione Sc sultcntarionc concestasiinc usibus omnimodis profutura>salVa in omnibus apostolicx ledis auctoiirate. Si qua igitur in fururum ecclesiastica LrcuhrifVe persona hanc nostræ consticutiOnis paginam fciens contra eam temere venire tenuverit, fccundo^ter- ciovc commonita, si non satisfactione COngnia emenda- vcric, potestatis honorisquclui digni cate care.it, reamque fe divino judicio existcre <le perpetrata iniquitate cognoscar, Sc a socratiflimo corpOrc ac £ inguine Dei Sc Domini Redemptoris nOstri J. C. aliena fiar, arque in cxcrenio examine districtæ ultioni lubpccac, cunctis autem eidem loco sua jura servantibus, sic pax Domini nostri Jeiu Christi > quatenus Sc hic fructum bonx ac* tionis percipiat, Sc apud districtuni jisdicem prænxia ætcrna pacis inveniat. Arnen. Ego Alexander catho- licx ecclefiæ cjjiscopus. j— Ego Hcbildus presbyccr cair ulis tituli sctnct » Crucis in Hierusalem, f Ego Johannes prcfbyrcr cardinalis tituli lanctæ Anastasiæ. t EgŒguillmus tituli lancti Petri ad Vincula p.esby- ter cardmalis. f Ego Arnaldus Hostiensis episcopus. t Ego Bernardus Partuensis Sc fanctæ Rufinx cpiscopus. t Ego GalceriusAlbanensis episcopus, t Ego Hia-j Cynthus diaconus cardinalis sanctx Marix in Colme- din. t Ego Othod aconus cardinalis sancti Nicolai in carcere Tulliano, t Ego Arditio diaconus cardinalis sancti Theodori, t Ego Bisi diaconus cardinalis (anctorum Cosinæ & Damiani. f Eg° Cynthius diaconus cardinalis sancti Adriani. t Ego Raimundus diaconus cardinalis fanctæ Marix in Via-lata.Datum apud Mon- tispeflulanum per manum Hermani simctx Romane ccciesix fubdiaconi & notarii xn. sal. Augusti, indictione xiii. incarnar. Dominicæ anno mclxiv. ponti- siCatus vero domini Alexandri papa : III. anno vi. Cum figitto di&i domini pontificis. XIV. Bernardus comes Convenarum hominium proflat 1 abbati Boni-fontis. NOverint uni Ver si quod egregius vir dominus Bernardus Dei gratia comes Convenarum apud castrum de Stella Convenarum diœccfis personaliter constitutus in pratentia Venerabilis & reverendi patris in Christo domini fratris Arnaldi Raimundi de lancto Paulo, Dei gratia abbatis monaster i i Boni-fontis ejusdem diœcesis, Gisterciensis ordinis, fua sponte recognovit & abonavit domno abbati prædictO, de monasterio S110 pro se & succestoribus sins, & vicc, de nomine, de loco conventus dicti monasterii recipienti fc habere de tenere ad feudum dictum castrum de Stella, cum terri< existenti- btis infra pertinendas dicti loci^uribus de dominationibus suis quantum ad medietatem pro indiviso, de quod C ADURENS IS. i8r > pro dicta medietate pro indi viso ipse dominus comes fuic & eflc consiievit feudatarius de vastallus monastcrii pra : - libati, sui etiam anteceffo cs este consueverunt recognoscendo & abonando dicto domino abbati nomine quo supra castrum prædictum cum suis terris de territoriis dc pertinentibus dominationibus se habere de renere ad feudum militale, quantum ad dictam medietatem pro indiviso a domino abbate prædicto, de monasterio fi o prout in pariagio olim facto super castro praedicto dc territorio de terris, de pertinentibus dominationibus dicti castri inter domnum abbarcm qui tunc erat plenius de melius dicitur contineri. Comes Hexis genibus & junctis manibus, de præstando osculum domino abbati przdicto, nomine auo supra, fidelitatem renere & perpetuo inviolabiliter observare quod v-flallus tenetur facete domino suO pro feudo milicali præstans & solvens dominus comes ioidem de in prctfcnti, de excausx recognitionis de abonationis prædictx, quinque solidos ToloGnos pro quinque lblidis Morlanis, de unum aureum, in quibus feu in quo tenebatur domino abbati pro recognitione de abonatione prædicta>rccognoscens etiam dictus comes se renere de jure ad faciend im recognitionem & abonationem praedictam, excadsit prædicta domino abbati prædicto de succcstoribus, juxta, pariagium memOratum, & ipfius concinentiam de tenorem. Hoc fuit factum in castro de Stella die Martis post festum Paschx Demini, an. ejusdem mcccxiii.regnante Philippo rege Francorum, Gaillardo episcopo Tolosano, dc B.Convenarum cpiscopo. Hujus rei sunt testes Gail- lardus de Cirh domicellus, dominus Petrus Gros de Martres miles, dcc.