Inter praecipuas machinationes

E Wikisource
 EPUB   MOBI   PDF   RTF   TXT
Inter praecipuas machinationes
1844

editio: Acta Sanctae Sedis
fons: ,ass 1897-98 p.190

VENERABILlBUS FRATRIBUS PATRIARCHIS, PRIMATIBUS, ARCHIEPISCOPIS ET EPISCOPI S.

GREGORIUS P P. XV

Venerabiles Fratres Salutem et Apostolicam Benedictionem.

Inter praecipuas machinationes, quibus nostra hae aetate Acatholici diverεorum nominum insidiari cultoribus Catholicae v e. ritatis, eorumque animos a sanctitate Fidei avertere connituntur, haud ultimum tenent locum Societates Biblicae, quas in Anglia primum institutus, ac longe hino latequo dissu fas, iacto veluti agmine in id conspirare conspicimus, ut Divinarum Scriptura. rum libros vulgaribus quibusque linguis interpretatos permagno edant exemplarium numero . eosque inter Christianos juxta atque Infideles nullo delectu disseminent, et horum quemlibet ad illos nullo duce legendos alliciant. Ita igitur, quod suo jum tempore lamentabatur Hieronymus ii), et garrulae anui, et deliro aeni, et sophistae verboso, et tintyersis. si modo legero norint, cujusque eondictionis hominibus communem taciunt artem Scripturarum sine magistro intelli. gendarum: immo, quod longe absurdissi. mum, peneque inauditum est, ne ipsas quidem infidelium plebes ah ejusmodi intelligentiae communione excludunt.

Sed Vos quidem minime latet, Venerabiles Fratres, quorsum haec Societatum ea. rumdem molimina pertineant. Probe enim nosiis consignatum in sacris ipsis Litteris monitum Petri Apostolorum Principis, qui post laudatas Pauli Epistolas .esse ait in ii. lis quaedam dintellia intelleelia, quae indoeti, et inafiabiles dura Mant, alaut et ceteras Serlaturas, ad stiam ipsorum perditionem: statimque adjicit: res igitur fratres, ρraeretentes custoditet ne ins sentium errore tradiaeti exeidatis a pro ria firmitate tet . Hinc et perspectum vobis est vel a prima Chrἱ-stiani nominis aetate hane fuisse propriam haereticorum artem, ut repudiato verbo Dei tradito, et Ecclesiae Catholicae auctoritate rejecta, scripturas aut manu interpolarent, aut sensus expositione interverterent s3ὶ. Neo denique ignora iis, quanta vel diligentia vel sapientia opus sit ad transferenda fidelite ein aliam linguam eloquia Domini; ut nihil proinde saei lius contingat quam ut in eorum isdem versionibus per Societates Biblicas multiplicatis gravissimi ex tot interpretum vel imprudentia, vel fraude inserantur errores; quos ipsa porro illarum multi ludo et varie. tas diu occultat in perniciem multorum. Ipsarum tamen Societatum parum aut nihil omnino interest, si homines Bihlia illa vulgaribus sermonibus inter prelata lecturi in alios potius quam alios errores dilabantur; dummodo assuescant paullatim ad liberum de Scripturarum sensu iudicium sibimetipsis vindicandum, utque ad contemnendas ira.ditiones divinas ex Patrum doctrina in Eo-clesia Catholica custoditas, ipsumque Ecclesiae magisterium repudiandum.

ecclesiam Sanctamque hano Petri Sedem calumniari non cessant, quasi a pluribus jam H Epist. ad Paulinum 6. ., quae est Epistola LIII. Tom. I. Op. S. Hieron. edit. vallarsii. si s. Petri III. 5. 17. η Tertullianus lib. de Praescriptionibus adversus haereticos cap. 57. M. saecul Is fidelem populum a Sacrarum Scripturarum cognitione arcere conetur; quum tamen plurima extent eademque luculentis. alma documenta singularis studii, quo recentioribus ipsis temporibus Summi Ponti .sces, ceterique illorum duelu Catholici Antis lites usi sunt, ut Catholicorum gentes ad Dei eloquia seripla et tradita impensius erudirentur. Quo imprimis pertinent Decreta Tridentinae Synodi, quibus nedum Epi tuopis mandatum est, ut sacras Scripturas disinamque Legem frequentius per Dioecesim annuntiandam curarent tr), sed, ampliata insuper Lateranensis Concilii sa) institutione, provisum, ut in singulis Ecclesiis seu Cathedralibus seu Collegiatis Urbium insi. gniorumque Oppidorum non deesset Theologalis Praebenda, eademque conferretur omnino personis idonei a Sacrae Scripturae exponendae et interpretandae 3ὶ. De ipsa postmodum Theologali Praebenda ad Tri. dentinae illius sanctionis normam constituenda, et de lectionibus a Canonico Theologo ad Clerum atque etiam ad Populum publice habendis actum est in plurimis Synod Is Provincialibus s4ὶ, nec non in Roma.

ctus XIlI sel. reo. Praecessor noster nedum sacros Antistites Romanae Provinciae, sed

plures etiam ex Archiepiscopis, Episcopis, ceterisque locorum ordinariis Sanctae huic Sedi nullo medio subditis convocaverat 6 . Idem praeterea Summus Pontifex eumdem in finem nonnulla constituit in Apostolicis Litteris, quas pro Italia nominatim Insulisque adjacenti hus dedit r). Vobis denique,

Venerabiles Fratres, qui de conditione sacrarum rerum in cujusque Dioecesi ad Sedem Apostoli eam statis temporibus referre

Congregationem Concilii ad Decessores ve. atros, aut ad Vos ipsos iterum iterumque datis, perspectum est, quemadmodum San. cla eadem Sedes et gratulari Episcopis soleat si Praebendatos Theologos habeant in publicis sacrarum Litterarum lectionibus munere suo bene langentes, et numquam intermittat excitare atque adjuvare pastorales illorum euras, si alicubi res adhuc ex sententia non successerit.

Celerum ad translata in vulgares linguas Biblia quod attinet, multis jam adhine saeculis contigerat, ut diversis in locis sacri Antistites majore interdum vigilantia uti de . buerint ubi versionea hujusmodi aut in occultis lectitari conventiculis, aut per Haereticos impensius diffundi animadverterent. Atque huc spectant monita, et cauliones adhibitae ab In noeentio III glor. mem. Decessore nostro circa lateorum mulierumque coetus sub pietatis, obtentu, et legendarum Scripturarum causa secreto habitos in Metensi Dioecesi 9ὶ: neo non et peculiares vulgarium Bibliorum interdictiones, quas sive in Galliis paulo post io), sive in Hispaniis ante saeculum XVI si iὶ latas invenimus. Sed ampliore postmodum providentia opus suil, cum Luterani Calvinianique Aeailioli. ci. in eo minuta hilem Fidei doctrinam incredibili prope errorum varietate oppugnare ausi, nihil intentatum relinquebant ut fide. lium mentes deciperent perversis explicatio. nibus sacrarum Litterarum, edilisque per suos asseclas novis illarum in popularem sermonem interpretationibus; quarum quidem exemplis multiplicandis, et citissimo di. i Sess. as e. 4 de Ressa Concit. Lateran . anni iat 5 sub innocentio IlI. cap. X l. quod in eorpus juris relatum est cap. ό de Magistris. 5ὶ Trid. Sess. 5 c. a dου Rest 4ὶ In Conei l. Aledio l. l. an. 1 565 par. l. tit. 5 de Praeb. Theol. Mediol. V. an. 5 9. Par. Itit. 5 quae tid Be .escior collat silm., Aquensi an . i585 tit. de tamonicis, et aliis plurib. 5ὶ Tit. I. cap. 6. seq. 6 In Littoris indietionis Cone illi as Decembris i al. Const. Pustoralis mcii XIV. Kalend. Iunii An. 1 a5. 8 Ex Constit. Sixti v. Romanus Pontifex xl l I. Kal. Jan. An. i585 et Const. Bened. XIV. Ou a Sancta Mν dicensis Synodus lx. Kal. Decemb. 1 4o Tom. I. Bullar. ejusdem Pontis, et ex instructione, quae extat in Append. aὸ dict. Tom. I. 9ὶ in tribus Litteris datis ad Metentes, atque ad illorum Episcopum et ea pitui., nec non 34 Abbates Cisterciensem, Mori mundensem, et de Crista, quae sunt Epist. idi i a Lib. II., et Epist. III Libri III. in Udition. Balutii. io, In Contil. Tolosano anni iam can. 4. si ii Ex to timonio Cardinalis Pacecco in Concilio Tridentino sapud Palla vicinum, storia dulcemit . di Tiento, lib. 6 eap. 12 .

vulgandis inrentae nuper ivpographieae artis praesidio iuvabantur. Itaque iis in regu lis, quae a Patribus a Tridentina Synodo delectis conscriptae, et a Pio IV se l. mem. Praedecessore nostro εὶ approbatae, Indi eique librorum prohibitorum praemissae sunt, generali sanctione statutum legitur, ut Biblia vulgari sermone Edila non aliis per . mitterentur nisi quibus illorum lectio ad 6. dei atque pietatis augmentum profutura iudiearetur tu . Huic eidem regulae, nova sub . inde propter perseverantes haereticorum

fraudes cautione constrictae, ea demum auctoritate Benedicti XIV adjecta declaratio est, ut permissa porro habeatur lectio vulgarium versionum, quae ab sostoliea Seda opprobatae, aut eum annotationibus desum. ytis ex sanetis Ecelesiae Patribus Mel ex M. etis Catholieisque Viris editae fuerint i 3 Non desuere interim novi ex Jansenti schola Sectarii, qui hano Ecclesiae Sedisque Apostolicae prudentissima in Oeconomiam mutuato a Luteranis Calvinianisque stilo reprehendere non sunt veriti, quasi Scripturarum lectio unicuiquo sidelium generi omni tempore, atque ubique locorum utilis et necessaria esset, atque ideo nemini posset auctoritate ulla interdici. Hanc vero Ian. aenianorum audaciam graviori censura repreheusam habemus in sollemnibus judiciis, quae toto plaudente Calliolico Orbe contra illorum doctrinas tulerunt bini reo. mem. Summi Pontifices, nimirum Clemens XI in Constitutione Unigenitus anni i ta I 4), et Pius VI ia Constit. Merorem Fidei anni

Ita igitur antequam instituerentur Socie. tales Biblieae, iamdudum in commemoralis Ecclesiae Decretis fideles praemuniti sue. rant adversus haereticorum fraudem in spe. cioso illo divinas Litteras ad communem usum diffundendi studio latentem. Pius autem VII glor. reo. Praecessor Noster, qui Societates ipsas suo tempore ortas magnis invalescere auctἱbus comperit, haud sana abstinuit opponere se illarum conatibus tum per Apostolicos suos Nuntios, tum per Epistolas et per Decreta a diversis Cardinalium S. R. E. Congregationibus edita 63, tum suis duabus Pontificiis Litteris quas ad Gnes nensem s7ὶ, atque ad Mohiloviensem sel. mem. Deeessor noster ipsa illa Bibli eo. rum Sociorum molimina persecutus est in

Eneyelicis Litteris ad omnes Catholici Or. his Antistites datis die 5 Maii an. x824, idque ipsum denuo secit novissimus se l. item record. Praecessor noster Pius VIlI in Eu-eyclica Epistola edita die a 4 Maii an . a 829. Nos tandem, qui meritis longe imparibus in hujus locum successimus, haud gane praetermisimus eumdem in finem Apostoli. eam sollicitudinem nostram impendere, at ue inter alia curavimus, ut sanci lae olimo vulgaribus Scripturarum translationi hua regulae in fidelium memoriam revocareuo

Est autem cur Vo his summopere gratulemur, Venerabiles Fratres, quod excitati pietate prudentiaque vestra, et supradictis Decessorum nostrorum Litteris confirmati haudquaquam neglexistis commonere ubi opus fuit Catholicas oves, ut ab insidiis caverent, quae sibi a Bibli eis Soetis struebantur. Ex hisce autem Episcoporum studiis eum Supremae hujus Petri Sedis sollicitudine conspirantibus, benedicente Domino iactum est, ut incauti quidam Catholici homines, qui Bibli eis Soeietatibus

imprudenter savebant, perspecta subinda fraude, ab eisdem recesserint, et reliquus fidelium populus immunis serme a conta. gione permanserit, quae inde illi imminebat. Ea interim spe tenebantur Sectarii Biblici, ut magnam se consequuturos laudem non ambigerent ex Infidelibus ad Christiani nominis professionem utcumque inducendis per leutionem sacrorum Codicum vulgari li in Constit. Dominici Gregis 24 Martii 356s. Armeniae, aliarumque Orientis Regionum datam 5 Augusti i816 et per Decretum do omnibus hujusmodi versionibus editum a Cong. lodicis a5 iunii ibi ipsorum lingua editorum, quos ingenti plane exemplarium copia missionariis, seu ex- Cursori hus a se destinalis, per illorum regiones distrihui, ac vel nolentibus obtrudi curabant. Sed hominibus Christianum no .men praeter regulas a Christo ipso institu tas propagare conantibus nihil pene ex se n. tentia contigit, nisi quod potuere interdum nova creare impedimenta Catholicis Sacer . dotibus, qui ad gentes ipsas ex Sanctae hujus Sed is missione pergentos nullis parcebantia horibus . ni praedicatione verbi De; , Sacramentorumque administratione novos Ecclesiae filios parerent, parati etiam pro illorum salute atque in testimonium Fidei sanauinem suum inter exquisita quaeque tormenta profundere. Iam vero inter Seelarios illos sua ita ex pec inlione frustratos, et perdolenti reco. gitantes animo ingentem pecuniae vim hae. tenus orogatam suis Bibliis edendis nulloque fructu divulgandis, inventi nuper aliqui

sunt, qui machinationes suas novo quodam ordine disposuerunt ad Italorum polissimum, nostraeque ipsius Urbis civium animos prima veluti aggressione appetendos. Scilicet ex acceptis modo nuntiis documen. tisque compertum habemus plures homines diversarum sectarum Neo. Ehoraci in America proximo anno conventu se, pridieque Idus Iunias inivisse novam Societatem Foe. deris Christiani nomine nuncupatam, et aliis porro nique aliis ex omni gente sodalibus, seu constitutis in ejusdem auxilium Sodali. iiis amplificandam; quorum commune Cum ipsis consilium sit, ut religiosam libertatem, seu polius vesanum indisserentiae super ro-ligione studium Romanis Italisque ceteris insundant. Fatentur enimvero a pluribus retro saeculis tantum ubique ponderis habuisse Romanae Italaeque gentis instituta, ut nil magnum in Orbe processerit, quin saetum suerit ah alma hac Urbe principium; quod quidem non ex constituta heic, disponente Domino, suprema Petri Sede, sed ex quihusdam antiquae Romanorum domina tionis reliquiis, in usurpala, ut dictitant, a Decessoribus Nostris potes tute permanentitius, derivatum volunt. Quare cum statutum illis sit, populos universos conscientiae seu potius erroris libertate donare, ex qua, re tuli e suo sonte politica etiam libertas cum publicae ad ipsorum sensum prosperitatis incremento di manet; nihil tamen sibi posse videntur, nisi primum apud Italos Roma nosque cives aliquid proiecerint, eorum de . inceps auctoritate atque studiis penes reliquas gentes magnopere usuri. Al quo id sacile se assecuturos considunt, Cum tot ubique terrarum liali sint diversis in loeia de .gentes, indeque in patriam haud levi numero remeantes; quorum non pBucos vel nova. rum rerum studio sua jam sponte incensos,

vel corruptos moribus, aut inopia afflictos nullo sere negotio ad nomen Societati danis dum, vel salte in ad suam operam pretio illi vendendam alliciant. Eo igitur curas suas converterunt, ut horum manibus undique conquisitis vulgaria corruptaque Biblia hue advehantur et in manus fidelium clanculum ingerantur: itemque ut distribuantur una simul possimi alii libri, libellique, ad mentem legentium ab Ecclesiae sanctaeque hujus Sedis obsequio ahalienandam, Italorum eorumdem ope compositi, aut in patrium sermonem translati ex aliis auctoribus; inter quos Historiam reformationis a Merla d 'Au. Ligne conscriptam, et MemorabiIia super reformatione apud Italos Ioannis Crio prae. cipue designant. Celerum de toto hoc libro. rum genere, quale suturum sit vel ex eo in.

elligi potest, quod Societatis Statuto praescriptum sertur circa peculiares Sodalium quorumdam coetus Librorum delectui do. stinatos videlicet ut nunquam in hos ne duo quidem unius ejusdem religiosae seetae Viri conveniant.

Haec ut primum relata ad Nos sunt, non potuimus equidem non contristari grais viter in consideratione periculi, quod nedum per remota ab Urbe loca, sed prope ipsum Catholicae unitatis centriam, incolumitati Religionis sanctissimae a Sectariis parari cognovimus. Quamvis enim timendum minime sit ne deficiat umquam Petri Sedes, in qua inexpugnabile Ecclesiae suae ianua mentum a Christo Domino positum est, non ideo tamen cessare Nos lieet ab illius au tori lato tuenda; et ipso insuper Supremi A postolatus officio admonemur severissimae rationis, quam reposcet a Notiis divinus Pa. Elorum Princeps ob sue crescentis in Domi. nico Agro gizania, si quae ab inimico homine No his dormientibus superseminata sue rint, atque ob creditarum ovium sanguinem quae nostra hine culpa perierint.

Itaque nonnullis S. R. E. Cardinalibus in eonsilium adhibitis, ac tota rei causa graviter matureque perpensa, ex eorum quoque sententia deliberavimus hanc ad Vos omnes dare Epistolam, Venerabiles Fratres, qua et cunctas supradiolas Societates Biblieas

dudum a nostris Decessoribus reprobatas Apostolica rursu auctoritate condemnamus;

et nostri pariter Supremi Apostolatus iudicio reprobamus nominatim et condemna. mus memoratam novam societatem Christia. ni Foederis superiore anno Neo. Eboraci constitutam, et alia ejusdem generis sodalitia si quae iam ei accesserint aut in posterum accedent. Hino notum omnibus sit, gravis. simi coram Deo et Ecclesia criminis reos fore illos omnes, qui alicui earumdem So cietatum dare nomen, aut operam suam commodare heu quomodocumque favere prae sumpserint. Confirmamus insuper et inno. vamus Auctoritate Apostolica super memoratas praescriptiones jamdiu editas super editione, divulgatione, lectione et retentio. ne librorum sacrae Scripturae in vulgares linguas translatorum: de aliis vero cujusque Scriptoris operibus in communem notitiam revocatum volumus, standum esse generali-hus Regulis et Decessorum nostrorum Deis

cretis, quae Indici prohibitorum Librorum Praeposita habentur; atque adeo non ah iis tantum Libris cavendum esse qui nominatim in eumdem Indicem relati sunt, sed ab aliis etiam, de quibus in commemoratis generali hiis praescriptionibus agitur. Vobis autem, Venerabiles Fratres, utpote in nostrae sollicitudinis partem vocatis, commendamus in Domino vehementer, ut Apostoli eum judicium, et mandata haec nostra concreditis pastorali procurationi ve .strae populis annuntietis et explicetis pro loco et tempore, si delesque oves a praedicta Societate Foederis Christiani, ceterisque ci-dem auxiliantibus, nec non ab aliis Biblicis Societatibus, atque ab omni eum illis communicatione avertere connitamini. Juxta haec vestrum quoque erit tum Biblia in vulgarem linguam converra, quae contra Supra dictas Romanorum Pontificum sanctiones edita suerint, tum alios quoscumque pro scriptos damnososve libros e fidelium manibus evellere, atque adeo providere ut fideles ipsi monitis et auctoritate vestra e .eeantur quod pabuli gentis sibi salutare, quod noxium ae mortiferum dueere debeant si . t Ex mandato Leonῖs XII. edito una eum

Interim instate quot; die magis, Venerabiles Fratres, praedicationi verbi Dei tum per Vos

ipsos, tum per singulos in cujusque Dioecesi animarum Curatores, aliosque Uiros Eo-clesiasticos ei muneri idoneos; atque ad vigilate impensius super illos praesertim, qui destinati sunt lectioni hus Sacrae Scripturae publice habendis, ut officio suo ad audie n. tium ea plum diligenter fungantur, et sub nullo umquam obleniit divinas ipsas Litteras contra Patrum traditionem aut praeter Ecclesiae Catholicae sensum interpretari et explicare audeant. Denique sicut boni Pa. storis proprium est non modo tueri atque enutrire ad harentes sibi oves, sed eas eliam, quae in longinqua recesscrint, quaerere B revocare ad ovile; ita et Vestri Nostrique muneris erit omnes pastoralis studii nervos eo item intendere, ut quicumque ab huiusmodi Sectariis, noxior uni quo Librorum propagatoribus sed uel se passi sint, gravitatem peccati sui per Dei gratiam agnoscant, et salutaris poenitentiae remediis expiare sata. gant: neu vero abjiciendi sunt ab eodem sa-rerdotalis sollicitudinis studio seductores

illorum, praecipui que ipsi impietatis magi. stri ; quorum etsi major iniquitas sit, non tamen ah stinere debemus ab eorum salute, quibus poterimus viis ut modis, impensius procuranda.

Ceterum, Venera hiles Fratres, contra insidias et molimina Sociorum Foederis Chri .stiani peculiarem et acriorem inprimis vigi. Iantiam exposcimus ab iis ex vestro Ordine, qui Ecclesias regunt in Italia sitas, aut aliis in to eis ubi Itali saepius versantur, maxime autem in Italiae confiniis, aut ubicumque emporia portusque cxtant, unde frequentior in Italiam commeatus est. Cum ent in Seeta.

riis ipsis propositum sit inibi ad esse tum adducere consilia sua hinc et Episcopos potissimum eorumdem Locorum alacri e Onstantique studio Nobiscum allaborare oportet illorum machinationibus, adjuvante Domino, dissipandis.

Has autem nostras vestrasque curas adiutum iri non dubitamus praesidio Civilium Potestatum, inprimis Potentissimorum Italiae Principum tum pro singulari suo studio Religionis Catholicaε conservanda , tum quod ipsorum prudentiam minime fugit publieat etiam rei interesse plurimum, ut Su- Decreto Congregationis Indieis 26 Martii i8a5. pra dicta Seeturiorum molImina In irritum cadant. Constat enim, diuturnoque superiorum temporum experimento comprobatum est, Populis a fidelitate atque obedientia erga suos Principes retrahendis non aliam es.se planiorem viam, quam indisserentiam in Religionis negotio a Sectariis sub religiosae Libertatis nomine propagatam. Atque id nodissimulant quidem novi illi Sodales Foederis Christiani: qui licet se se alienos profiteantur a civili hus seditionibus concitandis; ex vindicato tamen unicuique de plebe Bi. bliorum interpretandorum arbitrio, dissu sa-que ita in Italorum gentem omnimoda quam vocant liberiale conscientiae politicam pari. ter Italiae libertatem sua veluti sponte consequuturam satentur. Quod vero primum et m ximum est te. vemus una simul manus nostras ad Deum, venerabiles Fratres, eique nostram, totiusque gregis, et I celesiae suae causam omni, qua possumus, servidarum precum humilitate commendemus; invocata etiam depre. catione piissima Ρetri Apostolorum Principis, aliorumque Sanctorum, Eo praesertim Beatissima o Virginia Mariae, cui datum esteunctas haereses interimere in universo mundo.

Ad extremum, nostrae pignus ardenti simae caritatis Apostolicam Benedictionem Vobis omnibus, Venerabiles Fratres, et concreditis curae vestrae Clericis, laiciaque fidelibus effuso cordis assectu peramanter impertimur.

Datum Romae apud S. Petrum postridie Nonas Maii MDCCCXLIV Pontificatus Nostri Anno Decimoquarto.

GREGORIUS P P. XVI.