Migne Patrologia Latina Tomus 83
Lamentum poenitentiae (Auctor incertus), J. P. Migne
Lamentum poenitentiae
(1255)Audi, Christe, tristem fletum,
Amarumque canticum,
Quod perculsus et contritus
Modulatur spiritus;
Cerne lacrymarum fluxus,
Et ausculta gemitus.
Ad te multum vulneratus
Vocem fletus elevans
Alta de profundo cordis5
Emitto suspiria,
Precibus si forte velis
Placatus ignoscere.
Alleva calamitatis
Importunae pondera,
Quae me diutius premit,
Et elidit impie,
Nec discedit, ut resumam
Vitae respiraculum.
Ablato consolatore,10
Quadro clausus lapide,
351 Gemo lugens, et suspiro,
Miserere, clamitans,
Pulso rogans tota die,
Sed tu semper dilatas.
Ad juventutis delictum,
Et ad ignorantiae,
Non me teneas, exoro:
Sed misericorditer
Praetermissum hoc dispone15
Jam indigno parcere.
Ab antiqua pietate
Ne declines, obsecro:
Nam justitiae rigorem
Si me sequi jubeas,
Mille sum debitor poenis,
Mille dignus mortibus.
Aspice jam, Deus clemens,
Aerumnas quas tolero,
Remove contritiones,20
Et flagella prohibe:
Ne me, precor, indignatus
Opprimas, et conteras.
(1255)Annos meos in dolore,
Vitam in gemitibus
Vilis factus consummavi:
Parce mihi, deprecor,
Jam non possum sustinere
Da dextram, et eripe.
Aggravasti manum plagae25
Super me validius,
Carnem dira flagellorum.
Ultione conterens,
Caede, ferro, sorde, peste,
Tenebrarum carcere.
Auges tempora pressurae,
Luctus addis onera,
Differens afflicto valde
Dare mihi requiem,
Contra quod grates rependo,30
Non resultans murmuro.
Abes, dico, veritatem,
Ut occidas impium;
Sed rogo, post disciplinam
Da placatus veniam,
Quia non mortem iniqui,
Sed vitam desideras.
Accuso me, non excuso,
Laudans te, quod mitis es,
Juxta modum delictorum35
Parva datur ultio,
Haec, et ampliora, clamo,
Dignus sum excipere.
Ad remedium malorum
Aeterni judicii,
Satius nunc [est] flagello
Temporali percuti,
Quam perennibus futuro
Dari cruciatibus.
Adhibe, si placet, adhuc40
Tormentorum stimulos,
Quibus defluant veterna,
Putridaque crimina:
Salus tantum, vita demum
Subsequatur morbidum.
(1256)Adhibe, sed non iratus,
Ut sit tolerabile,
Quod me propter mea jubes
Perpeti facinora;
Quatenus correpto rursum45
Sis mitis post verbera.
Amarum hoc est, et leve,
Quia pertransibile,
Sed amarius, et grave,
Quod irrevocabile,
Quo poenarum non est finis,
Nec dolori requies.
Ardens illic urit flamma
Damnatorum corpora,
Ultra reditum non sperat,50
Quem illa susceperit,
Cujus pavore tabesco
Liquesco formidine.
Arbiter, et testis aequus
Ipse dum adveneris
Justam reddere mercedem
Singulorum meritis,
Quo me salvare decernas,
Opus non invenies.
A Deo districtum cernens55
Examen judicii,
352 Duco vitam in moerore
Jugiter et gemitu,
Justum judicem visurus
Jam pavesco territus.
Amarus et pavidus tunc
Vultus tuus impiis,
Per quem nullus impunitus
Erit habens crimina
Nisi qui lacrymis illa60
Nunc vivens absterserit.
A tranquillitate tua
Tu nunquam mutaberis,
Sed mitis parebis justis,
Terribilis impiis,
Quos habuerit de culpa
Reos conscientia.
(1257)Ab iniquis justos omnes
Segregans velociter,
Pones haedos ad sinistram,65
Et agnos ad dexteram,
Hos aeternae luci dabis,
Illos autem tenebris.
Ab ira furoris tui
Quis non conturbabitur?
Quae a nulla creatura
Cohiberi poterit,
Cum peremeris iniquos
Oris tui gladio.
Amputans verbo, non ferro,70
Cervices peccantium,
Tu perdes in tempestate
Festinantes impios,
Vitae sempiternae justis
Collaturus praemia.
Accipite, dicet illis,
Regnum paratum est vobis
Pro fructibus justitiae,
Et misericordiae,
His, et illis, quae fecistis,75
Cuncta tu testificans.
Astabunt ante tribunal
Tuum omnes animae,
Quidquid gesserint in carne
Narrantes ad singula,
Quid tam pro nefandis miser
Criminibus respondeam?
Assertio phalerata
Justum nullum faciet;
Actus boni tantum facta,80
Non verba, recipies,
Data singulis talenta
Cum usuris expetens.
Abactis et refutatis
Excusationibus,
En homo tantum dicetur,
Et opera illius,
Quae praecernens, ut meretur,
Confestim recipiet.
Arcana tunc secretorum85
Omnis conscientiae
Sic lustrabis, velut vultus
Cernitur in speculo,
Heu mihi! qui parebo,
Pejor omni pessimo?
Ad personam non convertes
Visum, sed ad merita;
Nec natalibus insignem,
Sublimem prudentia
Facies tibi consortem,90
Sed insontem opere.
Abominabilis erit
Coram te iniquitas,
Nullus enim immundorum
Tibi sociabitur,
Quomodo tunc fetens hircus
Mundis jungar ovibus?
Ante te justi nec erit
Secura justitia,
Quam si districte perquiras,95
Et ipsa peccatum est,
Qui si justo nisi parcas,
Vae periclitabitur.
Arguens in veritate
Decernes judicium,
Et in aequitate tua
Justus vix salvabitur.
Ubi tunc ego parebo
Peccator et impius?
(1257)Annalibus reseratis,100
Nudabuntur publice
353 Omnium hominum facta,
Cogitatus impii,
In statera tu librabis
Omnia in pondere.
Appenso bono, vel malo,
Pars haec operarium
Vindicabit, quam momenti
Lance declinaverit,
Quid agam, si pondus mali105
Me laeva jactaverit?
A justitia diverti
Nullo modo poteris,
Nec personam acceptabis,
Nec ullius munera;
Sed reddes unicuique
Juxta sua opera.
Aspicient mali justos,
Cum beatitudinem
Gloriae promeruerint,110
Et dolebunt acriter,
Quod non vixerint sic juste,
Ut sic essent liberi.
A dolore in dolorem
Nequiorem transient,
Cum Abite, maledicti,
Illis ipse dixerit
In ignem qui est paratus115
Vobis et diabolo,
A requie beatorum
Vita, vel consortio,
Se sublatos intuentes,
Junctosque diabolo,
Ut aeternis cum eodem
Dentur cruciatibus.
Allevabunt ululatum,
Et rugitum immanem,
Planctum magnum facientes120
Amarum, et validum,
Quale nunquam fuit factum,
Neque dictum, vel visum.
Ad gentem gens, vir ad virum
Pectora percutient,
Tribus ad tribum, et regnum
Contra regnum ferient,
Viri denique seorsum,
Et seorsum feminae.
Angeli tunc copulabunt125
Scelere consimiles,
Quos cursim praecipitantes
Dabunt flammis inferi,
Ut par poena semper urat
Quos par culpa sociat.
Habebunt vitae praecisi,
Sublatique gaudio,
Quo perennis erit luctus,
Dolorque perseverans,
Et consolatio nulla,130
Nec unquam reversio.
A te quisquam non revolvet
Prolatum judicium,
Nec ab illo quem tu ipse
Judicans perdideris,
Ultione sempiterna
Pravos omnes puniens.
A Deo praerogativa
Mitto precum commoda
Fundens lacrymas, dum vivo,135
Rogans, dum intelligo,
Ne me juxta mala mea
Condemnandum censeas.
(1258)Aspera sun., quae peregi,
Acerba, et gravia;
Propter quae si persequi
Me juste decreveris,
Morti debitor, et poenae
Novi, quod reperies.
Ad iniquitatem meam140
Si convertas oculos,
Facto, poena quae condignum
Neminem reperies,
Cum quo me cremandum putes,
Comburendum censeas.
Ad delictorum mensuram,
Criminumque copiam,
Ipsae poenae Tartarorum
Vix credo sufficient,
Dum nec talia, nec tanta145
Quis iniquus fecerit.
Anxius ob hoc suspiro,
Quod impie gesserim,
354 Pessimorum peccatorum
Sanctus sum vulnere,
Difficile tantis malis
Esse salvus arbitror.
Arctor undique pressuris,
Comprimor angustiis,
Fluctuat meus in moerore,150
Cor natat in lacrymis,
Nec ulla timore multo
Requies est animi.
Arvi, polique, marisque
Non turbabor sinibus,
Quin et haec ignis ardore
Resoluta defluent.
Ubi me miser abscondam?
Quo ante te fugiam?
Ab immensitate tua155
Mundi gyrus clauditur?
Coelum terramque tu reptes,
Et sine te nihil est;
Qui placatum te non habet,
Iratum quo fugiet?
Agitur mens aegra passim,
Diversa considerans,
Nec elucet evadendi
Uspiam effugium,
Sed abs te, Domine, fuga,160
Et ad te reversio.
Arma sumens poenitentis
Saccum, et cilicium,
Pulso pietatis aures
Viscera clementiae,
Verba fletus et doloris
Ingerens cum lacrymis.
Audi preces, et placare,
Mens quas aegra parturit,
Consideransque dolores165
Impende malagmata,
Quia tua sum factura
Tuaque plasmatio.
Adhibe, precor, medelam,
Pessimis vulneribus,
Profluentia praestringens
Vitiorum ulcera,
Corrupta redintegrando
Sanitate perpeti.
Aufer me de luto faecis170
Peccatorum omnium;
Emundare non contemnas,
Antequam discutias;
Et non ero tunc immundus,
Si me nunc piaveris.
(1259)Accipis et peccatores,
Sed quos nunc justificas,
Respicis multos, ut Petrum,
Si deflentes poenitent,
Sicque lapsos ad inferna,175
Revehis ad aethera.
Apud te redemptio est,
Et misericordia;
Quam nisi propitiatus
Parcere decreveris,
Vae mihi! quod malos omnes
Praecedam ad victimam.
Ac per hoc opto misellus,
Ne fuissem genitus:
Quia et lux ipsa praesens180
Jam mihi tenebrae sunt,
Aeternae damnationis
Pavendo perniciem.
Boni nihil habiturus,
Quod malis objiciam,
Poenarum metu quassata
Tremit conscientia,
Dum formidat infinita
Subire discrimina.
Bone Deus, perituro185
Nunc subveni, exoro,
Nunc et ab ira perenni,
Et a morte libera,
Ut quem justitia punit
Tu salves clementia.
Benigne Pater, ignosce,
Quod agnoscens fateor,
Pronuntio malum meum,
Non vindex operio,
Excipe professionem,190
Et da indulgentiam.
Bonitatis pietatem
Multis non merentibus,
355 Gratis peccata dimittens
Indulsisti veniam;
Non defraudes uni quod tu
Dedisti quamplurimis.
Blanditus confessione
Placaris humilium,
Ad ignoscendum citius195
Flentis voce flecteris,
Poenitentis assuetus
Consulere lacrymis.
Brevis non est manus tua,
Ut praestare nequeas,
Multus es ad ignoscendum,
Hinc indulge, clamito,
Miserere, ne disperdas;200
Parce, ne interimas.
Biplici, quaeso, flagello
Noli me percutere,
Suspende paululum iram,
Habe patientiam,
Quia multum ego miser,
Sed tu plus misericors.
Conversus ad pietatem,
Restitue gratiam,
Vitam cum peccato simul205
Ne velis exstinguere,
Serva benedictionem
Receptandae veniae.
Carnem pro peccato suo,
Quantum placet, attere,
Plagas enim temporales
Libenter excipiam,
Precor tantum, ne perennes
Indignatus inferas.
Doloribus hic afflige,210
Moeroribus affice,
(1259)Per flagella modo purga,
Ne in futuro punias,
Carnis poena, quae deliquit,
Redimatur anima.
Decerne clementer pie
Perditum requirere,
Mira qui benignitate
Abjectos recolligis,
Et aversos reconvertis;215
Oberrantes corrigis.
Errasse me dudum plango,
Pollutus, et prodigus
Meretricio amore,
Bona perdens patria,
Hinc ad te vilis, egenus,
Et percussus remeo.
Ego me indignum loco
Filiorum clamito,
Quod paternitatis tuae220
Repuens admonita,
Vagus per quaequam defluxi,
Cucurri per avia.
Feci malum miser ego
In insipientia,
Provocavi te ad iram
Duris facinoribus,
Quibus digne consternatus,
Magno luctu conteror.
Fletibus tamen revertor225
Confitendo poenitens,
Aufer indignationem
Culpae factus immemor,
Et paterna pietate
Sume, precor, erroneum.
Punire si tamen adhuc
Plagis me dijudicas,
Fer me sicut quos diligis,
Castiga, et argue,
Sed clementer, ut emendes,230
Non ut interficias.
Graves ut culpae merentur,
Non ita desaevias,
Tempera severitatem,
Desine percutere,
Usque ne plaga contritus
Desperem, et peream.
Hoc interdum te deposco,
Ne tentationibus,
Quibus subinde pervertor,235
Violenter obruar,
Victus ne miser succumbam
Da, precor, auxilium.
Heu! dire me tandem, precor,
Ne permittas decipi,
356 Nam sufferre tentamenta
Daemonum non potero,
Desiderii eorum
Malitiam refrena.
Inde te, benigne Deus,240
Acclivis efflagito,
Quantulumcunque placare,
Ut et hic indulgeas,
Ne longa poena subactus
Miser valde factus sim.
In dolore sempiterno
Carnem ne constituas.
Ne crudeliter exire
Compellatur anima.
Da cruciatibus finem,245
Requiescat spiritus.
Carpe mores, visita me,
Imo veni, libera,
Surge, dicito captivo:
(1260)Prodi foras, misero.
Releva carcere trusum,
Pande jam absconditum.
Caput et reliquos artus
Aqua munda dilue,
Atque internos squalores250
Purifica gratia,
Cunctis ut abire sinas
Defectum feracibus.
Lugeo confusus mala
Quae gessise memoror,
Fundo preces, et lamenta,
Contristatus animo;
Precor, oblatam ne neges
Poenitenti veniam.
Lacrymae contra peccatum255
Non quidem sufficiunt;
Sed quod non valeo parvis
Expiare fletibus,
Oro, pietate demas,
Abluas clementia.
Miseratione tua
Fac justum ex impio,
Fulgidum de tenebroso,
Nitentem ex horrido,
Innocentem ex iniquo,260
Viventem ex mortuo.
Miseratus jam omitte
Noxas mihi criminis,
Eripiens plasma tuum
De manu diaboli,
Memento figmenti tui,
Et esto placabilis.
Manus tuae me fecerunt,
Formaverunt digiti,
Corpus in ventre materno265
Per membra delineas,
Tua virtute creatam
Quo clausisti animam.
Ne des in ruinam mortis
Opus tuum, Domine,
Propter carnale peccatum,
Quod lamentis elui,
Possibile praedixisti,
Atque vae mirabile.
Nullum perire protestans,270
Quamvis gravi crimine
Carnaliter polluatur,
Si redeat poenitens,
Et non haesitet in fide,
Sumi posse veniam.
Nuntians pro te, et tuis
Missis, et discipulis:
Poenitemini, coelorum
Prope regnum factum est,
Et omnis peccati datur275
In Christo remissio.
Non in multis justis ita
Te gaudere perhibes,
Ut in uno erroneo
Peccatis turpissimo:
Veni quaerere, et salvare,
Dolens, quod perierat.
Nulla tam grandis est culpa,
Cui non sit venia,
Omne facinus peccati280
Delet poenitentia,
Si, rejectis malis, quisquam
Sanus hanc peregerit.
Nullum est malum quod nequit
Aboleni lacrymis,
357 Omne peccatum dixisti
Dimitti hominibus,
(1261)Spiritus tantum sancti
Excepta blasphemia.
Nunquid fixum verbi tui285
Solvetur propositum?
Absit hoc, Domine Deus,
Ut repellas quempiam,
Qui post malum resipiscens
Te conversus sequitur.
Objice bonitatem,
Et vince malitiam,
Praebe moram poenitendi,
Tempus mortis dilata,
Fac ut salus subsequatur,290
Ne tollat interitus.
Omnino confidens credo,
Quod nolens perire me,
Subjecisti flagellis,
Quibus resipiscerem,
Ut, abominando culpam,
Redirem ad gratiam.
Placeat, Christe, damnatum
Reparare naufragum,
De interitus errore;295
Te quaerente, redeam,
Atque de maligno dignus
Efficiar famulus.
Peccavi tibi, peccavi,
Et deliqui nequiter,
Sed conversum nolo perdas,
Et quae posco tribuas,
Ut me mundes ante mortem,
Et, dum vivo, redimas.
Quis fuerim ne requiras,300
(1261)Sed quis esse cupio,
Veteri culpa ne quaeso
Reputes damnabilem,
Cerne corrigendi votum,
Et relaxa debitum.
Quanquam de reatu facti
Sit mihi confusio,
Novi quod de fine quemquam,
At non de principio,
Aut pro bono tu corones,305
Aut pro malo judices.
Recipe, domine pater,
Fuga lapsum famulum,
Tolle mortem poenitenti,
Te precantem libera,
Et cum electis ad vitam
Agni libro revoca.
Reprobari me ne sinas,
Quem pro meis meritis
Ingenti pressura polis,310
Et limas diutius,
Sed quem viventem fatigas,
Recipe post obitum.
Solve, Christe, vincla pedum,
Ligamenta criminum;
Resera limen obscurum
Tenebrosi carceris;
Redde jam luci sepultum,
Peregrinum patriae.
Tolle furorem perennem315
Ab animo principis;
Te propitiante, fiant
(1262)Jam mihi placabiles,
Quos adversos diuturna
Miser ira tolero.
Veni, Jesu, ne tarderis,
Mors antequam rapiat,
Fessum de pulvere leva,
Et me reconcilia,
Lacrymas juges absterge,320
Cor triste laetifica.
Christe, qui diversitate
Gratiarum dives es,
Fructum et meritum precor,
Viventi contribuas,
Ne, me sterilem procernens,
Succidas in posterum.
Macerari me post mala
Ne permittas, obsecro;
Habeam munere tuo325
Collata quae offeram,
Quibus a laeva sublatus
Transeam ad dexteram.
Zabulo me non conjungas
Ad mortem cum impiis,
358 Nec in Tartari barathro
Patiaris obrui,
Qui venisti te credentes
De morte redimere.
Gloriam jam vigil canam330
Alphabetum finiens,
Tibi Patri, Filioque,
Inclyto Paraclito,
Cui laus erit et potestas
Per aeterna saecula. Amen.