Migne Patrologia Latina Tomus 138
Leges ecclesiasticae (Edgarus Anglorum), J. P. Migne cc_id: cps_2.EdgAng.LegEcc6, cc_idno: 9708 c
TITULI CAPITULORUM.
138.0495D|
I. De immunitate Ecclesiae, et debitis eidem reddendis.
II. De censu ecclesiastico, sive primitiis seminum.
III. De decimis.
138.0496D|
IV. De denario in domos singulas imposito.
V. De diebus festis, et jejunio.
LEGES EDGARI REGIS.
Leges, quas Edgarus rex frequenti senatu ad 138.0497A| Dei gloriam, regiae majestatis ornamentum ac reipublicae utilitatem sancivit:
I.
Primum, ecclesia Dei jura atque immunitates suas omnes habeto; decimas quisque primariae (cui is fuerit subjectus) ecclesiae, ut ipsum quidem circumducitur aratrum, dato, sive id in praediis thanorum propriis, sive in terris villicorum fuerit.
II.
Thanus si in terra ex scripto possessa templum habuerit, circum quod fuerit destinatus sepulturae locus, decimarum suarum trientem unum in id conferre ei integrum esto. Sin circa templum nullus fuerit designatus humationi locus, dato qui est fundi dominus sacerdoti novem partium reliquiarum quantulum visum fuerit. Atque ex omni quidem ingenuorum terra, ipsae seminum primitiae, primariae 138.0497B| penduntor ecclesiae.
III.
Quisque fetuum decimas omnes ante Pentecosten persolvito; terrae quidem fructuum decimas ante Aequinoctium pendito; ipsas autem seminum primitias sub festum divi Martini reddito. Si quis non solverit, poenas, ut judiciali libro proditum est, dato. Atque si quis decimas, ad eum quem diximus modum, dare noluerit, praepositus regius, illius loci episcopus, et sacerdos conveniunto, atque eo vel invito decimam ecclesiae, cui debeatur, partem, nona ei reliqua facta, reddunto. Quod ad residuas octo partes attinet, quatuor dominus, quatuor episcopus habeto; id quod fiat, sive is fuerit minister regis, sive thani alterius cujuscunque.
IV.
Denarius autem in domos singulas impositus, 138.0497C| ante festum divi Petri redditor. Qui tum non solverit, denarium illum ac alios praeterea triginta ad Romam comportato, certaque litterarum testificatione, domum rediens, se eo detulisse confirmato, ac regi denique centum viginti solidos numerato. Si quis secundo non dederit, denarium illum ac praeterea ter denos Romam deferat, regique postquam redierit ducentos solidos dependito. Sin tertio deliquerit, rebus suis omnibus exuitor.
V.
Dies Sabbati ab ipsa diei Saturni hora pomeridiana tertia usque in lunaris diei difuculum festus agitor; qui non celebrarit, poenas in judiciali libro descriptas pendito. Caeteri autem dies perinde ut fuerint a sacerdote indicti, festi aguntor. Instituta 138.0497D| etiam quam religiosissime observantor jejunia.
LEGUM ECCLESIASTICARUM EDGARI REGIS PRISCA VERSIO.
I. De debitis Ecclesiae reddendis.
138.0498A|
II. De ecclesiis ubi est coemeterium.
III. De terminis decimandis.
IV. De nolente decimas dare.
V. De non solventibus denarium S. Petri.
VI. De solemnitatibus et terminis observandis.
Hoc est institutum quod Edgarus rex consilio sapientum suorum instituit Deo ad gloriam, et sibi ad regiam dignitatem, et genti suae ad commodum.
I.
Primum est, ut ecclesiae Dei recti sui dignae sint, et reddatur omnis decimatio ad matrem ecclesiam cui parochia adjacet de terra thaynorum et villanorum, sicut aratrum peragrabit.
II.
Si quis thaynorum sit qui feodo suo ecclesiam 138.0498B| habeat ubi coemeterium sit, det ei tertiam partem decimae suae. Si non sit ibi atrium, det ex suis novem partibus presbytero quod vult, et etiam omne ciricsceatum ad matrem ecclesiam de omni libera domo.
III.
Et omnis decimatio juventutis reddita sit ad Pentecosten, et terrae frugum ad Aequinoctium, et omne ciricsceatum ad festum S. Martini, per plenam forisfacturam quam judicialis liber dicit.
IV.
Si quis decimam dare noluerit, sicut diximus, adest praepositus regis et episcopi sacerdos [ f. et episcopus, et sacerdos, etc.] illius ecclesiae, et reddat ecclesiae cui pertinebit decimam suam, et nonam partem dimittant ei qui decimam suam detinuit, et octo partes in duo dividantur, dimidium 138.0498C| domino, dimidium episcopo, sit homo regis, sit homo thayni.
V.
Et omnis heordpen reddat ad festum S. Petri: et qui non solvit ad terminum illum, deferat eum Romam, et etiam triginta denarios, et afferat inde significationem quod tantum ibi reddidit. Et cum redierit domum, emendet centum viginti solidos. Et si iterum reddere nolit, deferat cum Romam, et emendationem eamdem. Et cum redierit, emendet centum viginti solidos regi. Ad tertiam vicem, si adhuc non reddiderit, perdat totum quod habebit.
VI.
Et solemne diei Dominicae conservetur ab bora nona Sabbati usque ad lucidum diei Lunae, superforisfactura 138.0498D| quam liber judiciorum dicit et docet. Et alia festivitas, sicut a sacerdote nuntiabitur. Et omne indictum jejunium cum omni devotione servetur.