 Carmen LXVIII |
Carmen LXX  |
non possum reticere, deae, qua me Allius in re
iuverit aut quantis iuverit officiis:
ne fugiens saeclis obliviscentibus aetas
illius hoc caeca nocte tegat studium:
sed dicam vobis, vos porro dicite multis 45
milibus et facite haec charta loquatur anus
* * * *
notescatque magis mortuus atque magis,
nec tenuem texens sublimis aranea telam
in deserto Alli nomine opus faciat. 50
nam mihi quam dederit duplex Amathusia curam,
scitis, et in quo me corruerit genere,
cum tantum arderem quantum Trinacria rupes
lymphaque in Oetaeis Malia Thermopylis,
maesta neque assiduo tabescere lumina fletu 55
cessarent tristique imbre madere genae.
qualis in aerii perlucens vertice montis
rivus muscoso prosilit e lapide,
qui cum de prona praeceps est valle volutus,
per medium densi transit iter populi, 60
dulce viatori lasso in sudore levamen,
cum gravis exustos aestus hiulcat agros:
hic, velut in nigro iactatis turbine nautis
lenius aspirans aura secunda venit
iam prece Pollucis, iam Castoris implorata, 65
tale fuit nobis Allius auxilium.
is clausum lato patefecit limite campum,
isque domum nobis isque dedit dominam,
ad quam communes exerceremus amores.
quo mea se molli Candida diva pede 70
intulit et trito fulgentem in limine plantam
innixa arguta constituit solea;
coniugis ut quondam flagrans advenit amore
Protesilaeam Laudamia domum
inceptam frustra, nondum cum sanguine sacro 75
hostia caelestis pacificasset eros.
nil mihi tam valde placeat, Rhamnusia virgo,
quod temere invitis suscipiatur eris
quam ieiuna pium desideret ara cruorem,
doctast amisso Laudamia viro, 80
coniugis ante coacta novi dimittere collum
quam veniens una atque altera rursus hiemps
noctibus in longis avidum saturasset amorem,
posset ut abrupto vivere coniugio,
quod scibant Parcae non longo tempore abesse, 85
si miles muros isset ad Iliacos:
nam tum Helenae raptu primores Argivorum
coeperat ad sese Troia ciere viros.
Troia (nefas) commune sepulcrum Asiae Europaeque,
Troia virum et virtutum omnium acerba cinis, 90
*quaene etiam* nostro letum miserabile fratri
attulit. ei misero frater adempte mihi,
[ei misero fratri iucundum lumen ademptum,
tecum una totast nostra sepulta domus;
omnia tecum una perierunt gaudia nostra, 95
quae tuus in vita dulcis alebat amor].
quem nunc tam longe non inter nota sepulcra
nec prope cognatos compositum cineres,
sed Troia obscena, Troia infelice sepultum
detinet extremo terra aliena solo. 100
ad quam tum properans fertur [simul] undique pubes
Graeca penetralis deseruisse focos,
ne Paris abducta gavisus libera moecha
otia pacato degeret in thalamo.
quo tibi tum casu, pulcherrima Laudamia, 105
ereptumst vita dulcius atque anima
coniugium: tanto te absorbens vertice amoris
aestus in abruptum detulerat barathrum,
quale ferunt Grai Pheneum prope Cylleneum
siccare emulsa pingue palude solum, 110
quod quondam caesis montis fodisse medullis
audit falsiparens Amphitryoniades,
tempore quo certa Stymphalia monstra sagitta
perculit imperio deterioris eri,
pluribus ut caeli tereretur ianua divis, 115
Hebe nec longa virginitate foret.
sed tuus altus amor barathro fuit altior illo,
qui tamen indomitam ferre iugum docuit:
nam nec tam carum confecto aetate parenti
una caput seri nata nepotis alit, 120
qui, cum divitiis vix tandem inventus avitis
nomen testatas intulit in tabulas,
impia derisi gentilis gaudia tollens
suscitat a cano vulturium capiti:
nec tantum niveo gavisast ulla columbo 125
compar, quae multo dicitur improbius
oscula mordenti semper decerpere rostro,
quam quae praecipue multivolast mulier.
sed tu horum magnos vicisti sola furores,
ut semel es flavo conciliata viro. 130
aut nihil aut paulo cui tum concedere digna
lux mea se nostrum contulit in gremium,
quam circumcursans hinc illinc saepe Cupido
fulgebat crocina candidus in tunica,
quae tamenetsi uno non est contenta Catullo, 135
rara verecundae furta feremus erae,
ne nimium simus stultorum more molesti.
saepe etiam Iuno, maxima caelicolum,
coniugis in culpa flagrantem concoquit iram,
noscens omnivoli plurima facta Iovis. 140
†atque nec divis homines componier aequumst,
* * * *
ingratum tremuli tolle parentis onus,
nec tamen illa mihi dextra deducta paterna
fragrantem Assyrio venit odore domum,
sed furtiva dedit *muta munuscula nocte, 145
ipsius ex ipso dempta viri gremio.
quare illud satis est, si nobis is datur unis,
quem lapide illa, dies, candidiore notat.
hoc tibi, quod potui, confectum carmine munus
pro multis, Alli, redditur officiis, 150
ne vestrum scabra tangat rubigine nomen
haec atque illa dies atque alia atque alia,
huc addent divi quam plurima, quae Themis olim
antiquis solitast munera ferre piis:
sitis felices et tu simul et tua vita 155
et domus [illa], in qua lusimus, et domina,
et qui principio nobis †terram dedit aufert,†
a quo sunt primo *mi omnia nata bona.
et longe ante omnes mihi quae me carior ipsost,
lux mea, qua viva vivere dulce mihist. 160
| Carmen LXVIII |
Carmen LXX |