METHODUS NOVA
INTEGRALIUM VALORES
PER APPROXIMATIONEM INVENIENDI.
1.
Inter methodos ad determinationem numericam approximatam integralium propositas insignem tenent locum regulae, quas praeeunte summo Newton evolutas dedit Cotes. Scilicet si requiritur valor integralis
ab
usque ad
sumendus, valores ipsius
pro his valoribus extremis ipsius
et pro quotcunque aliis intermediis a primo ad ultimum incrementis aequalibus progredientibus, multiplicandi sunt per certos coëfficientes numericos, quo facto productum aggregatum in
ductum integrale quaesitum suppeditabit, eo maiore praecisione, quo plures termini in hac operatione adhibentur. Quum principia huius methodi, quae a geometris rarius quam par est in usum vocari videtur, nusquam quod sciam plenius explicata sint, pauca de his praemittere ab instituto nostro haud alienum erit.
2.
Sit
multitudo terminorum, quos in usum vocare placuit, statuamusque
ita ut valores ipsius
sint
etc. usque ad
, respondeantque iisdem resp. valores ipsius
hi
etc.
usque ad
denique ponatur indefinite
, ita ut
etiam spectari possit tamquam functio ipsius
Designemus per
functionem sequentem
sive
ubi repraesentante
singulos integros


valor ipsius

pro

Manifestum erit,
exhibere functionem algebraicam integram ipsius
ordinis
atque eius valores pro singulis
valoribus ipsius
puta
aequales esse valoribus ipsius
Porro patet, si
sit functio alia integra pro iisdem valoribus cum
conspirans,
pro iisdem evanescere, adeoque per factores
et proin etiam per eorum productum (quod est ordinis
) divisibilem esse, unde patet,
nisi prorsus identica sit cum
certo ad altiorem ordinem ascendere debere, sive
ex omnibus functionibus integris ordinem
haud egredientibus unicam esse, quae pro illis
valoribus cum
conspiret. Quodsi itaque
in seriem secundum potestates ipsius
progredientem evoluta, ante terminum qui implicat
omnino abrumpitur, cum
identica erit: si vero saltem tam cito convergit, ut terminos sequentes spernere liceat, functio
inter limites
sive
ipsius
vice fungi poterit.
3.
Iam integrale nostrum
transit in
a
usque ad
sumendum, cuius loco per ea, quae modo monuimus, adoptabimus
Evolvendo itaque
in
erit
a
usque ad
qua quantitate posita
erit integrale quaesitum
Exempli caussa apponemus computum coëfficientis
pro
Fit hic
Hinc
adeoque
Computus aliquanto brevior evadit, statuendo
Tunc fit
Ponamus
ubi numerator desinere debet in
si
est impar, vel in
si
est par, eritque
Iam integrale
a
usque ad
acceptum aequale est integrali
ab
usque ad
Statuendo itaque
(sponte enim patet, potestates
etc. abesse), integralis pars
evanescet pro valore impari ipsius
pars altera
vero pro valore pari, unde integrale
fiet pro
pari
pro
impari autem
In exemplo nostro habetur
adeoque

ut supra.
Observare convenit, fieri

adeoque

signo superiore valente pro

pari, inferiore pro impari. Quare quum facile perspiciatur, perinde haberi

semper erit

sive

coëfficientibus

ultimus primo aequalis, penultimus secundo et sic porro.
4.
Valores numericos horum coëfficientium a Cotesio usque ad
computatos ex Harmonia Mensurarum huc adscribimus.
Pro
sive terminis duobus.
Pro
sive terminis tribus.
Pro
sive terminis quatuor.
Pro
sive terminis quinque.
Pro
sive terminis sex.
Pro
sive terminis septem.
Pro
sive terminis octo.
Pro
sive terminis novem.
Pro
sive terminis decem.
Pro
sive terminis undecim.
5.
Quum formula
integrale
ab
usque ad
sive integrale
a
usque ad
exacte quidem exhibeat, quoties
in seriem evoluta potestatem
non transscendit, sed approximate tantum, quoties
ultra progreditur, superest, ut errorem, quem inducunt termini proxime sequentes, assignare doceamus. Designemus generaliter per
differentiam inter valorem verum integralis
a
usque ad
atque valorem ex formula prodeuntem, ita ut sit
etc. Patet igitur, si
evolvatur in seriem
differentiam inter valorem verum integralis
atque valorem approximatum formulae exprimi per
Sed manifesto
etc. usque ad
sponte fiunt
correctio itaque formulae approximatae èrit
Indolem quantitatum
etc. infra accuratius perscrutabimur; hic sufficiat, valores numericos primae aut secundae, pro singulis valoribus ipsius
apposuisse, ut gradus praecisionis, quam formula approximata affert, inde aestimari possit.{{nop}
- Pro
habemus

- Pro
invenimus

- Pro
fit

- Pro

- Pro

- Pro

- Pro

- Pro

- Pro

- Pro

Pro valore pari ipsius
ubique hic fieri animadvertimus
ac praeterea
pro valore impari ipsius
autem ubique prodit
Ratio horum eventuum facile e considerationibus sequentibus depromitur.
Designemus generaliter per
differentiam inter valorem verum huius integralis
a
usque ad
atque valorem eum, quem formula approximata profert, ita ut habeatur
integrali a
usque ad
accepto. Manifesto pro valore impari ipsius
evanescet tum valor verus integralis tum valor approximatus: erit itaque
etc. sive generaliter
pro valore impari ipsius
Pro valore pari autem ipsius
formulae tribuimus formam hancce
si simul fuerit
par; vel hanc
si simul fuerit

impar.
Si igitur per evolutionem ipsius
in seriem secundum potestates ipsius
progredientem prodit
correctio valori approximato integralis
a
usque ad
applicanda erit
aut potius, quum
necessario evanescat pro valore quovis integro ipsius
haud maiori quam
correctio erit
pro
pari, vel
pro
impari.
Facillime iam correctiones
ad
reducuntur et vice versa. Quum enim habeatur
erit
Et perinde fit
Ex posteriori formula eiicientur termini, ubi
afficitur indice impari: utraque autem continuanda est tantummodo usque ad indicem
(inclus.). Manifesto itaque habebimus
unde demanant observationes supra indicatae.
6.
Generaliter itaque loquendo praestabit, in applicanda methodo Cotesiana ipsi
tribuere valorem parem, seu terminorum multitudinem imparem in usum vocare. Perparum scilicet praecisio augebitur, si loco valoris paris ipsius
ad imparem proxime maiorem ascendamus, quum error maneat eiusdem ordinis, licet coëfficiente aliquantulum minori affectus. Contra ascendendo a valore impari ipsius
ad parem proxime sequentem, error duobus ordinibus promovebitur, insuperque coëfficiens notabilius imminutus praecisionem augebit. Ita si quinque termini adhibentur, sive pro
error proxime exprimitur per
vel per
si statuitur
error erit proxime
vel
adeoque ne ad semissem quidem prioris depressus: contra faciendo
error fit proxime
vel
praecisioque tanto magis aucta, quo citius series, in quam functio evolvitur, iam per se convergit.
7.
Postquam haecce circa methodum Cotesii praemisimus, ad disquisitionem generalem progredimur, abiiciendo conditionem, ut valores ipsius
progressione arithmetica procedant. Problema itaque aggredimur, determinare valorem integralis
inter limites datos ex aliquot valoribus datis ípsius
vel exacte vel quam proxime. Supponamus, integrale sumendum esse ab
usque ad
introducamusque loco ipsius
aliam variabilem
ita ut integrale
a
usque ad
investigare oporteat. Respondeant
valores dati ipsius
hi
valoribus ipsius
inaequalibus his
designemusque per
functionem algebraicam integram ordinis
hancce:
Manifesto valores huius functionis, si

alicui quantitatum

aequalis ponitur, coincidunt cum valoribus respondentibus functionis

unde per
inde ut in art. 2. concludimus,

cum

identicam esse, quoties

quoque sit functio algebraica integra ordinem

non transscendens, aut saltem ipsius

vice fungi posse, si

in seriem secundum potestates ipsius

progredientem conversa tantam convergentiam exhibeat, ut terminos altiorum ordinum negligere liceat.
8.
Iam ad eruendum integrale
singulas partes ipsius
consideremus. Designemus productum
per
fiatque per evolutionem huius producti
Numerator fractionis, per quam, in parte prima ipsius
multiplicata est
fit
numeratores in partibus sequentibus perinde sunt
etc. Denominatores vero nihil aliud sunt, nisi valores determinati horum numeratorum, si resp. statuitur
etc.: denotemus hos denominatores resp. per
etc., ita ut sit
Quum fiat
pro
habemus aequationem identicam
adeoque
Hinc dividendo per
fit
Valor huius functionis pro
colligitur
Hinc
aequalis valori ipsius
pro
uti etiam aliunde constat. Perinde
etc. erunt valores ipsius
pro
etc.
Porro invenimus valorem integralis
a
usque ad
quos terminos ordine sequenti disponemus:
Sed manifesto eadem quantitas prodit, si in producto e multiplicatione functionis
in seriem infinitam
orto, reiectis omnibus terminis, qui implicant potestates ipsius
exponentibus negativis (sive brevius, in producti parte ea, quae est functio integra ipsius
) pro
scribitur
Supponamus itaque, fieri[1]
ita ut
sit functio integra ipsius
in hoc producto contenta,
vero pars altera, scilicet series descendens in infinitumque excurrens. Quo facto valor integralis
a
usque ad
aequalis erit valori functionis
pro
Quodsi itaque valores determinatos functionis
pro
etc. usque ad
resp. per
denotamus, integrale
a
usque ad
fiet
quod per
multiplicatum exhibebit valorem vel verum vel approximatum integralis
ab
usque ad
9.
Hae operationes aliquanto facilius perficiuntur, si loco indeterminatae
introducitur alia
Scribimus quoque brevitatis caussa
etc. Transeat
substituto pro
valore
in
sive sit
Erit itaque
adeoque
etc. valores determinati ipsius
si deinceps statuitur
etc.
Quum series
etc. nihil aliud sit quam
per substitutionem
necessario transibit in
etc. Quodsi itaque statuimus
ita ut
sit functio integra ipsius
in hoc producto contenta,
vero pars altera, puta series descendens infinita, patet esse
Sed manifesto
tamquam functio integra ipsius
per substitutionem
necessario functionem integram ipsius
producet: contra
quae non continet nisi potestates negativas ipsius
per eandem substitutionem tantummodo potestates negativas ipsius
gignet. Quam ob rem
nihil aliud erit quam
per hanc substitutionem transformata, ac perinde
producta erit ex
Nihil itaque intererit, sive in
substituamus
sive in
faciamus
unde colligimus,
etc. etiam esse valores determinatos functionis
pro
etc.
10.
Antequam ulterius progrediamur, haecce praecepta per exemplum illustrabimus. Sit
statuamusque
Hinc fit
Multiplicando per
etc. obtinemus
Valores itaque coëfficientium
exprimuntur per functionem fractam
in qua pro
deinceps substituendi sunt valores
Aliquanto brevior est methodus altera, quae suppeditat
unde
etc. erunt valores functionis fractae
pro

etc. Utraque methodus eosdem numeros profert, quos in art. 4. ex Harmonia Mensurarum tradidimus. Ceterum in casu tali, qualem hocce exemplum sistit, ubi

etc. sunt quantitates rationales, valores denominatoris

commodius in forma primitiva computantur, puta

pro

ac perinde de reliquis. Idem valet de denominatore

qui pro

fit
11.
Quoties
etc. vel ex parte vel omnes sunt irrationales, utilis erit transformatio functionis fractae, ex qua numeros
etc. derivamus, in functionem integram: principia talis transformationis, quum in libris algebraicis non inveniantur. hoc loco breviter explicabimus. Propositis scilicet tribus functionibus integris
indeterminatae
quaeritur functio integra, quae fractae
vice fungi possit, quatenus pro
accipitur radix quaecunque aequationis
Supponemus autem,
pro nullo horum valorum ipsius
evanescere, sive quod eodem redit,
atque
nullum divisorem communem indeterminatum implicare. Exponentes potestatum altissimarum ipsius
in
atque
per
denotabimus.
Dividatur sueto more
per
donec residui ordo infra
depressus sit; statuatur residuum
eiusque ordo
ita ut
sit residui terminus altissimus; divisionis quotientem ponemus
Perinde ex divisione functionis
per
prodeat residuum
ordinis
quotiens
dein rursus e divisione functionis
per
prodeat residuum
ordinis
atque quotiens
et sic porro, donec in serie functionum
etc., quae singulae terminum suum altissimum coëfficiente
affectum habebunt, perveniatur ad
Hoc tandem evenire debere facile perspicitur, quum quaelibet functionum
etc. cum praecedenti divisorem communem indeterminatum habere nequeat, adeoque certo divisio absque residuo fieri nequeat, quamdiu divisor fuerit ordinis maioris quam
Habebimus igitur seriem aequationum
etc. usque ad
ubi
sunt functiones integrae ipsius
ordinis
numeri
continuo decrescentes usque ad ultimum
etc. quoque functiones integrae ipsius
ordinis
etc. (excepto casu, ubi
in quo manifesto statui debet
).
His ita praeparatis formamus secundam seriem functionum integrarum ipsius
puta
Et quidem statuemus
reliquas vero singulas e binis praecedentibus per eandem legem derivamus, per quam functiones
etc. inter se nexae sunt, scilicet per aequationes
etc. usque ad
Manifesto
hic est ordinis
ordinis
et perinde sequentes
etc. resp. ordinis
etc., ita ut ultima
ascendat ad ordinem
Porro consideremus tertiam functionum seriem,
etc., inter cuius terminos quosvis ternos consequentes manifesto similis relatio intercedet, scilicet
Iam prima harum functionum fit
secunda
hinc facile colligitur, singulas per
divisibiles fore.
Hinc autem nullo negotio sequitur, loco fractionis
adoptari posse functionem integram
quatenus quidem ipsi
non tribuantur alii valores nisi qui sint radices aequationis
manifesto enim differentia
pro tali valore ipsius
necessario evanescit, quum
per
sit divisibilis.
Loco functionis
etiam adoptari poterit eius residuum ex divisione per
ortum, cuius ordo erit inferior ordine functionis
Ceterum hocce residuum commodius per algorithmum sequentem immediate eruere licet. Formentur aequationes sequentes
etc. usque ad
scilicet deinceps dividendo
per
dein residuum primae divisionis
per
tum residuum secundae divisionis per
ac sic porro. Quum residuum semper ad ordinem inferiorem pertineat quam divisor, ordo functionum
etc. erit resp. inferior quam
etc.; ultima vero
necessario fit
quum divisor
sit
Habemus itaque
Quatenus autem pro
solae radices aequationis
accipiuntur, fit
etc., unde sub eadem restrictione erit
Ordo vero huius expressionis necessario erit infra
quum enim ordo quotientium
etc. esse debeat infra
etc., ordo singularum partium
etc. erit infra
etc.
Denique adhuc observamus, si forte inter valores indeterminatae
quos in fractione
substituere oporteat, rationales cum irrationalibus mixti reperiantur, magis e re fore, illos ab his separare atque hos solos in aequatione
comprehendere. Pro rationalibus enim valoribus calculi compendio opus non erit; pro irrationalibus autem calculus tanto simplicior erit, quo minor fuerit gradus functionis integrae, ad quam fractam reducere licet.
12.
Ecce nunc exemplum transformationis in art. praec explicatae. Proposita sit functio fracta
in qua
indefinite repraesentat radices aequationis
Si hic omnes septem radices complecti vellemus, ad functionem integram sexti ordinis delaberemur. Manifesto autem pro valore rationali

computus fractionis obvius est, datque valorem

quapropter seposita hac radice in aequatione sexti gradus subsistemus:
quo pacto facile praevidemus orturam esse functionem integram quarti ordinis. Iam ex applicatione praeceptorum praecedentium prodeunt sequentia:
Hinc tandem derivatur functio integra fractioni propositae aequivalens:
13.
Ad determinandum gradum praecisionis, qua formula nostra integralis
gaudet, statuamus generaliter
ita ut

sit differentia inter integralis

a

usque ad

sumti valorem verum atque approximatum. Habebimus itaque, singulis fractionibus in series evolutis,
si statuimus
sive potius (quum iam sciamus,
etc. usque ad
sponte evanescere debere)
Multiplicando per
fit
Pars prior huius aequationis est functio integra ipsius
ordinis
eiusque valores determinati pro
etc. resp. fiunt
etc.: quapropter, quum eadem valeant de functione
uti ex ipso modo numeros
etc. determinandi perspicuum est, necessario illa pars prior aequationis identica esse debet cum
adeoque
Oritur itaque
ex evolutione fractionis
quo pacto coëfficientes
etc. quousque libet determinari poterunt. Quibus inventis correctio valoris nostri approximati integralis
erit
si series, in quam evolvitur
est
14.
Si magis placet, correctionem exprimere per coëfficientes seriei secundum potestates ipsius
progredientis
illa erit
si generaliter per
exprimimus correctionem valoris approximati integralis
Hae correctiones
cum correctionibus
nexae erunt per aequationem
Quo vero illas independenter eruere possimus, perpendamus, functionem
per substitutionem
transire in
sive in
sive in
sive denique, quum a priori sciamus,
etc. usque ad
sponte evanescere, in
At
quare quum
per substitutionem
transeant in
(art. 9), functio
per eandem substitutionem transibit in
Quodsi itaque seriem ex evolutione fractionis
oriundam per
designamus, erit
quo pacto coëfficientes
etc. quousque lubet erui poterunt.
Ita in exemplo art. 10 invenimus
adeoque correctio valoris approximati integralis
15.
Coëfficiens
functionis
in seriem evolutae fit, per theorema Taylori, aequalis valori ipsius

sive

pro
sive
perinde coëfficiens
est valor eiusdem expressionis pro
sive
sive
utrique coëfficienti ordinem
tribuemus. Generaliter itaque loquendo integratio nostra usque ad ordinem
inclus. exacta erit, quicunque valores pro
accipiantur. Attamen hinc nihil obstat, quominus pro valoribus harum quantitatum scite electis praecisio ad altiorem gradum evehatur. Ita iam supra vidimus, in methodo Cotesii i.e. pro
etc. praecisionem sponte ad ordinem
inclus. extendi, quoties
sit numerus par. Generaliter patet, si valores
etc. ita fuerint electi, ut in functione
vel
ab initio excidat terminus unus pluresve, praecisionem totidem gradibus ultra ordinem
promotum iri, quot termini exciderint. Hinc facile colligitur, quum multitudo quantitatum quas eligere conceditur sit
per idoneam earum determinationem praecisionem semper ad ordinem
inclus. evehi posse, quo pacto adiumento
terminorum eundem praecisionis ordinem assequi licebit, ad quem attingendum
vel
terminos in usum vocare oporteret, si Cotesii methodum sequeremur.
16.
Totum hoc negotium in eo vertitur, ut pro quovis valore dato ipsius
functionem
eruamus formae
etc. itaque comparatam, ut in producto
evoluto potestates
omnes nanciscantur coëfficientem
aut si magis placet, functionem
formae
etc., cuius productum per
etc. liberum evadat a potestatibus
Modus posterior aliquanto simplicior erit: quum enim facile perspiciatur, coëfficientes ipsius
ut conditioni praescriptae satisfiat, alternatim evanescere debere, sive statui
etc., laboris dimidia fere pars iam absoluta censenda erit. Evolvamus casus quosdam simpliciores.
I. Pro
coëfficiens unicus ipsius
in producto
evanescere debet. Qui quum fiat
habemus
sive
Perinde 
II. Pro
determinatio ipsius
pendet a duabus aequationibus
unde deducimus
sive
Determinatio functionis
unicam aequationem affert
unde
sive
III. Pro
functio
determinatur adiumento trium aequationum
unde nanciscimur
adeoque
Ad determinandam
unica aequatio sufficit
unde
sive
Attamen hunc modum, qui calculos continuo molestiores adducit, hic ulterius non persequemur, sed ad fontem genuinum solutionis generalis progrediemur.
17.
Proposita fractione continua
constat, fractiones continuo magis appropinquantes inveniri per algorithmum sequentem. Formentur duae quantitatum series,
etc.,
etc. per hasce formulas
etc. eritque
et sic porro. Praeterea constat, vel facile ex ipsis aequationibus praecedentibus confirmatur, esse
etc. Hinc perspicuum est, seriei
terminum primum esse 
summam duorum terminorum primorum 
summam trium terminorum primorum 
summam quatuor terminorum primorum 
et sic porro; quocirca series ipsa vel in infinitum vel usque dum abrumpatur continuata ipsam fractionem continuam
exprimet. Simul hinc habetur differentia inter
atque singulas fractiones appropinquantes
etc.
E formula 33 art. 14 Disquisitionum generalium circa seriem infinitam mutando
in
facile obtinemus transformationem seriei
in fractionem continuam sequentem
ita ut habeatur
Hinc pro
etc.
etc. nanciscimur valores sequentes
Leviattentione adhibita elucet, singulas
etc.
etc. fieri functiones integras indeterminatae
terminum altissimum in
fieri
potestatesque
etc. abesse; terminum altissimam vero in
fieri
atque abesse potestates
etc. Per ea autem, quae supra demonstravimus, erit
ac proin generaliter
Si igitur
in seriem descendentem convertitur, eius terminus primus erit
Productum vero
compositum erit e functione integra
atque serie infinita, cuius terminus primus
Hinc igitur sponte inventa est functio
ordinis
quae conditioni in art. praec. stabilitae satisfacit, scilicet ut productum
liberum evadat a potestatibus
Scilicet non est alia quam
simulque patet,
aequalem fieri ipsi
nec non terminum primum ipsius
esse
Quodsi igitur pro
accipiuntur radices aequationis
valoresque coëfficientium
per praecepta supra tradita eruuntur, formula nostra integralis praecisione gaudebit ad ordinem
ascendente, eiusque correctio exprimetur proxime per
18.
Disquisitiones art. praec. functiones idoneas
pro singulis valoribus numeri
invenire quidem docent, sed successive tantum, dum a valoribus minoribus ad maiores transeundum est. Facile autem animadvertimus, has functiones generaliter exprimi per
sive etiam, si characteristica
ad normam commentationis supra citatae utimur, per
Haecce inductio facile in demonstrationem rigorosam convertitur per methodum vulgo notam, aut, si ita videtur, adiumento formulae 19 in comment. cit. Functio
si magis placet, etiam ordine terminorum inverso, exprimi potest per
pro
pari, valente signo superiori vel inferiori, prout
par est vel impar aut per
pro
impari, valente signo superiori vel inferiori, prout
par est vel impar.
Functio
expressionem generalem aeque simplicem non admittit: facile tamen ex ipsa genesi quantitatum
etc. colligitur, terminum ultimum ipsius
pro
pari fieri
signo superiori vel inferiori valente, prout
par est vel impar.
Functio
cuius terminum primum iam in art. praec. assignare docuimus, etiam per algorithmum recurrentem evolvi potest, quum manifesto generaliter habeatur
etc. adeoque eo quem tractamus casu
Ita invenimus
etc. quas series ita quoque exhibere licet
etc. Hanc inductionem sequentes habebimus generaliter
in seriem infinitam
aut si magis placet in
Haec quoque inductio facillime ad plenam certitudinem evehitur vel per methodum vulgo notam vel adiumento formulae 19 in commentatione saepius citatae.
19.
Quum sufficiat, functionum

alterutram nosse, posterioris determinationem tamquam simpliciorem praetulimus. Quae quemadmodum evolutioni seriei

etc. in fractionem continuam innixa est, per ratiocinia similia ex evolutione seriei

etc. in fractionem continuam
derivare potuissemus algorithmum ad determinandam functionem
pro valoribus successivis numeri
Ad eandem vero conclusionem pervenimus perpendendo,
nihil aliud esse quam
seu
si pro
scribitur
quo pacto functiones successive pro
adoptandae habebuntur per algorithmum sequentem:
etc. Per inductionem hinc resultat generaliter
sive
cui inductioni facile est demonstrationis vim conciliare. Si magis arridet,
ordine terminorum inverso etiam per
exprimi potest, ubi signum superius valet pro
impari, inferius pro pari. Simili denique modo generaliter
aequalis invenitur producto ex
in seriem infinitam
sive in
20.
Quum in functione
potestates
etc. absint, e radicibus aequationis
binae semper erunt magnitudine aequales signis oppositae, quibus pro valore pari ipsius
adhuc associare oportet radicem singularem
Inventis radicibus, valores coëfficientium
etc. secundum methodum art. 11 habebuntur per functionem integram ipsius
quae pro valore impari ipsius
erit formae
pro valore pari autem, si excluditur coëfficiens radici
respondens, formae
Exemplum art. 12 ipsam hanc reductionem exhibet pro
Manifesto igitur valoribus oppositis ipsius
semper respondent coëfficientes aequales. Ceterum in casu eo, ubi
est par, coëfficiens radici
respondens facile generaliter a priori assignari potest. Habebitur hic coëfficiens, si in
substituitur
Valorem numeratoris
pro
iam in art. 18 tradidimus, valor denominatoris autem ibinde erit
adeoque coëfficiens quaesitus
21.
Functio integra ipsius
coëfficientes
etc. repraesentans in eo quem hic tractamus casu etiam independenter a methodo generali art. 11 erui potest sequenti modo. Differentiando aequationem
substituendo dein
ac multiplicando per
obtinemus
Termini huius aequationis ad laevam manifesto constituunt functionem integram ipsius
itaque necessario in parte ad dextram coëfficientes potestatum ipsius
cum exponentibus negativis sese destruere debent.
Sed
producit seriem infinitam incipientem a termino
qua igitur per
multiplicata nihil aliud prodire poterit nisi quantitas constans
Hinc colligimus[2]
divisibilem esse per
quamobrem functioni fractae
quae coëfficientes
etc. suggerit, aequivalebit functio integra
Loco huius functionis, quae est ordinis
manifestoque solas potestates pares ipsius
implicat, adoptari poterit residuum ex eius divisione per
ortum, quod erit ordinis
seu
prout
par est seu impar. Si vero in casu priori coëfficientem eum, qui respondet radici
excludere malumus, loco illius functionis eius residuum ex divisione per
ortum adoptabimus, quod tantummodo ad ordinem
ascendet.
22.
Ut praesto sint, quae ad applicationem methodi hucusque expositae requiruntur, adiungere visum est, pro valoribus successivis numeri

valores numericos tum quantitatum

etc., tum coëfficientium

etc. ad sedecim figuras computatos, una cum horum logarithmis ad decem figuras.
I. Terminus unus, 

Correctio formulae integralis proxime
II. Termini duo, 

Correctio proxime
III. Termini tres, 

Correctio proxime
IV. Termini quatuor, 

Horum coëfficientium expressio generalis 
Correctio proxime
V. Termini quinque, 

Expressio generalis horum coëfficientium, excluso

Correctio proxime
VI. Termini sex, 

Coëfficientium expressio generalis

Correctio proxime
VII. Termini septem, 

Horum coëfficientium,
excluso, expressio generalis

Correctio proxime
23.
Coronidis loco methodi nostrae efficaciam ob oculos ponemus computando valorem integralis
ab
usque ad
- I. Ex termino uno habemus

- II. Ex terminis duobus fit

- III.Ex terminis tribus
- IV. Ex terminis quatuor

- V.Ex terminis quinque

- VI. Ex terminis sex

- VII. Ex terminis septem

E calculis clar. Bessel valor eiusdem integralis inventus est