nullius egeat magisterio præceptoris. At ego, cum aut magnitudinem totius rei, quasi quandam vastitatem corporis, aut partium ejus, velut singulorum membrorum numerum recenseo, vereor, ne supremus ante me dies occupet, quam universam disciplinam ruris possim cognoscere. Nam qui se in hac scientia perfectum volet profiteri, sit oportet rerum naturæ sagacissimus, declinationum mundi non ignarus: ut exploratum habeat, quid cuique plagæ conveniat, quid repugnet: siderum ortus & occasus memoria repetat, ne imbribus ventisque imminentibus opera inchoet, laboremque frustretur. Cœli & anni præsentis mores intueatur. neque enim semper eundem velut ex præscripto, habitum gerunt: nec omnibus annis eodem vultu venit æstas, aut hiems: nec pluvium semper est ver, aut humidus auctumnus, quæ prænoscere sine lumine animi, & sine exquisitissimis disciplinis non quemquam posse crediderim. Jam ipsa terræ varietas, & cujusque soli habitus, quid nobis neget, quid promittat, paucorum est discernere. Contemplatio vero cunctarum in ea disciplina partium, quanto cuique contigit, ut & segetum, arationumque perciperet usum, & varias dissimillimasque terrarum species pernosceret? quarum nonnullæ colore, nonnullæ qualitate fallunt: atque in aliis regionibus nigra terra, quam pullam vocant, ut in Campania, est laudabilis; in aliis pinguis rubrica melius respondet; quibusdam (sicut in Africa Numidia) putres arenæ fœcunditate vel robustissimum solum vincunt; in Asia Mysiaque densa
